تیتربرتر: تنبلی تخمدان یا سندروم تخمدان پلی کیستیک شایع ترین عارضه غدد درون ریز در میان بانوان آمریکایی در سن باروری است. نشانه های آن شامل کیست تخمدان، قاعدگی نامنظم، آکنه، نازک شدن مو، افزایش وزن و ... است. دلایل سندروم پلی کیستیک پیچیده است، اما مقاومت انسولین و تنظیم هورمونی از عوامل کلیدی است. ممکن است بتوانید از طریق تغییر سبک زندگی و مکمل های غذایی این عوامل را مدیریت کنید و نشانه ها را کاهش دهید. اگر به دنبال درمان های خانگی تنبلی تخمدان هستید، تا پایان این متن ما را همراهی کنید.
تنبلی تخمدان چیست؟
تنبلی تخمدان همان تخمدان پلی کیستیک است که به صورت عامیانه تنبلی تخمدان گفته می‌شود و یک بیماری رایج در بین زنان و دختران نوجوان است که این بیماری به صورت ژنتیکی در فرد ایجاد می‌شود. در هر بار سیکل تخمک‌گذاری به‌صورت ماهانه، حدود ۶ فولیکول رشد می‌کنند؛ اما در نهایت یکی از این فولیکول‌ها کامل شده و پس از رشد کافی، با تولید فاکتورهای مهارکننده رشد، سایر فولیکول‌های اطراف خود را از بین برده و سبب کوچک ماندن آن‌ها می‌شود. در افرادی که به تنبلی تخمدان مبتلا هستند، فولیکول‌ها رشد می‌کنند؛ اما تخمک‌گذاری انجام نمی‌شود و این، دلیل عدم عملکرد درست آن‌ها است. همچنین فولیکول اصلی نمی‌تواند فاکتور مهار کننده را برای از بین بردن رشد سایر فولیکول‌های اطراف خود تولید کند؛ به همین دلیل چندین فولیکول همزمان در یک دوره از سیکل تخمک‌گذاری رشد کرده و نه‌تنها تخمک‌گذاری انجام نمی‌دهند؛ بلکه از بین نیز نمی‌روند، در نتیجه در طول چند سال به دلیل اینکه هر ماه چندین فولیکول رشد کرده و به همان صورت باقی مانده‌اند، روی سطح یا کورتکس تخمدان دسته‌ای از فولیکول‌ها وجود دارند. به همین دلیل تخمدان نسبت به قبل عملکرد خود را بیشتر از دست می‌دهد و در این صورت فرد به دلیل تنبلی تخمدان به پزشک مراجعه می‌کند.
علائم تخمدان پلی کیستیک
- نشانه‌ها و علائم تخمدان پلی کیستیک اغلب در محدوده زمانی اولین قاعدگی در طی بلوغ رخ می‌دهد. گاهی اوقات سندروم تخمدان پلی کیستیک بعدتر، برای مثال در پاسخ به افزایش وزن قابل توجه، اتفاق می‌افتد. نشانه‌ها و علائم تخمدان پلی کیستیک متفاوت هستند و تشخیص تخمدان پلی کیستیک زمانی اتفاق می‌افتد که حداقل دو مورد از این نشانه‌ها را تجربه کنید:
- قاعدگی‌های نامنظم: شایع‌ترین علامت تخمدان پلی کیستیک، چرخه‌های قاعدگی با تعداد کمتر از حالت طبیعی، نامنظم ویا طولانی‌مدت است. برای مثال ممکن است شما کمتر از ۹ بار در سال قاعده شوید و بیش از ۳۵ روز بین دوره‌های قاعدگی فاصله باشد و میزان خونریزی در قاعدگی بسیار شدید شود.
- آندروژن بیش از حد: افزایش سطوح هورمون‌های مردانه ممکن است سبب ایجاد علائم ظاهری شود؛ همچون موی بدن و موی صورت بیش از حد و گاهی آکنه شدید و همچنین طاسی با الگوی مردانه.
- تخمدان های پلی کیستیک: ممکن است تخمدان‌های شما بزرگ شده و حاوی فولیکول‌هایی باشد که اطراف تخمک‌ها را فرا گرفته‌اند؛ به همین دلیل تخمدان‌ها نمی‌توانند عملکرد خود را به‌صورت منظم انجام دهند.
انواع تنبلی تخمدان
در حقیقت یک نوع تنبلی تخمدان وجود دارد و به همین دلیل نمی‌توان انواع تنبلی تخمدان را نام برد؛ اما می‌توان بر اساس علائم تنبلی تخمدان آن را درجه‌بندی کرد. به دلیل افزایش هورمون‌های مردانه، به‌هم خوردن سیکل قاعدگی و همچنین به‌هم خوردن تنظیم هورمون‌ها علائم تنبلی تخمدان به وجود می‌آیند که شامل موارد زیر است:
- افزایش رشد مو و پرمویی: برای مثال در صورت، پشت لب و چانه موها رشد بیشتری دارند و همچنین موها ضخیم‌تر می‌شوند. در نواحی خاصی همچون دور سینه‌ها، ناف و زیر ناف نیز افزایش مو مشاهده می‌شود، که به دلیل افزایش هورمون مردانه است.
- ریزش مو: به دلیل افزایش هورمون مردانه همچنین ممکن است خانم‌ها دچار ریزش مو شوند که حتی ممکن است نمای مردانه داشته باشد و که به آن نمای مردان می‌گویند؛ یعنی ریزش مو در شقیقه‌ها و وسط سر اتفاق می‌افتد که البته تنها در موارد تنبلی تخمدان شدید رخ می‌دهد.
- آکنه: تاثیر افزایش هورمون‌های مردانه بر روی پوست، سبب افزایش چربی، ایجاد جوش‌های سرسیاه و آکنه است.
- به‌هم ریختن سیکل قاعدگی: از بارزترین علائم تنبلی تخمدان است که در این حالت مدت زمان فاصله بین دو سیکل قاعدگی طولانی‌تر شده و حتی ممکن است فرد چندین ماه پریود نشود و با وجود آن‌که ممکن است این شرایط برای برخی از افراد راحت‌تر باشد؛ اما عدم قاعدگی به مدت چندین ماه، سبب افزایش ریسک ابتلا به سرطان رحم در خانم‌ها می‌گردد.
- دیابت: یکی از علائم تنبلی تخمدان ایجاد مقاومت به انسولین است که در نتیجه فرد به بیماری دیابت نوع ۲ دچار می‌شود در کنار افزایش قند، چربی خون فرد نیز افزایش پیدا می‌کند.
مطالب مرتبط:
درمان های خانگی تنبلی تخمدان
باید پیش از انتخاب هر گونه درمان های خانگی تنبلی تخمدان با پزشک خود مشورت کنید. پزشک می تواند درباره نکات مهم، عوارض جانبی و برهم کنش ها توصیه هایی بکند.
تغییرات رژیمی
خوردن غذاهای مناسب و پرهیز از مواد خاص می تواند به مدیریت نشانه ها کمک کند. یک رژیم مغذی می تواند برای تنظیم هورمون ها و چرخه قاعدگی مفید باشد. خوردن غذاهای فرآوری شده و دارای مواد نگهدارنده می تواند به التهاب و مقاومت انسولین کمک کند.
غذاهای کامل
غذاهای کامل عاری از قندهای مصنوعی، هورمون ها و مواد نگهدارنده است. این غذاها در نزدیک ترین شکل به حالت طبیعی و غیرفرآوری شده خود هستند. میوه ها، سبزیجات، غلات کامل و سبزیجات غذاهای کاملی هستند که می توانید به رژیم غذایی خود اضافه کنید. بدون هورمون ها و مواد نگهدارنده، دستگاه غدد درون ریز می تواند بهتر قند خون را تنظیم کند.
مصرف متوازن کربوهیدارت و پروتئین
کربوهیدرات ها و پروتئین هر دو بر میزان انرژی و هورمون های شما تاثیر می گذارد. خوردن پروتئین بدن را به تولید انسولین تحریک می کند. غذاهای غیرفرآوری شده و پر کربوهیدارت می تواند حساسیت انسولین را بهبود بخشد. به جای تلاش برای مصرف کمتر کربوهیدرات، بر دریافت پروتئین سالم کافی تمرکز داشته باشید. پروتئین گیاهی نظیر مغزها، حبوبات و غلات کامل بهترین ها هستند.
ضدالتهاب
یک مطالعه سندروم تخمدان پلی کیستیک را التهاب مزمن سطح پایین توصیف کرده است. افزودن غذاهای ضدالتهاب به رژیم غذایی می تواند نشانه ها را کاهش دهد. رژیم مدیترانه را به عنوان یک گزینه برای درمان های خانگی تنبلی تخمدان در نظر بگیرید. روغن زیتون، گوجه فرنگی، سبزیجات برگ دار، ماهی های چرب مانند ماکرل و تون و مغزهای درختی همگی غذاهای ضدالتهاب هستند.
مصرف آهن را افزایش دهید
برخی از بانوان مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک طی قاعدگی خونریزی شدیدی را تجربه می کنند. این می تواند منجر به فقر آهن یا کم خونی شود. اگر پزشک هر کدام از این عوارض را تشخیص داد، با او درباره مصرف آهن مشورت کنید. ممکن است غذاهای سرشار از آهن مانند اسفناچ، تخم مرغ و بروکلی را توصیه کند. بدون مشورت با پزشک نباید مصرف آهن را افزایش دهید. آهن زیاد می تواند خطر عوارض را افزایش دهد.
مصرف منیزیم را افزایش دهید
بادام، بادام هندی، اسفناچ و موز غذاهای سرشار از منیزیم است که برای سندروم تخمدان پلی کیستیک مفید محسوب می شود.
برای بهبود گوارش فیبر مصرف کنید
رژیم سرشار از فیبر می تواند به بهبود گوارش کمک کند. عدس، لوبیای لیما، بروکلی، کلم بروکسل، گلابی و آودکادو سرشار از فیبر است.
قهوه را کاهش دهید
مصرف کافئین می تواند با تغییرات استروژن و رفتار هورمونی در ارتباط باشد. برای افزایش انرژی از جایگزین های بدون کافئین نظیر دمنوش ها استفاده کنید. خاصیت پروبیوتیک کامبوچا می تواند مفید باشد. اگر نمی توانید کافئین مصرف نکنید، چای سبز بنوشید. چای سبز می تواند مقاوت انسولین را بهبود بخشد. همچنین می تواند به مدیریت وزن در بانوان مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک کمک کند.
محصولات سویا
پیش از افزایش سویای بیشتر به رژیم غذایی با پزشک خود درباره آخرین تحقیقات مشورت کنید. سویا در بدن مانند استروژن عمل می کند. این می تواند به توازن هورمونی در موارد ابتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک کمک کند. اما همچنین شواهدی وجود دارد که افزودن سویا به رژیم غذایی می تواند دستگاه غدد درون ریز را مختل کند.
افراد با سابقه خانوادگی سرطان های مرتبط با استروژن، مانند برخی سرطان های پستان باید از محصولات سویا دوری کنند. اگر پزشک افزودن سویا به رژیم غذایی را تایید کرد می توانید از شیر سویا، توفو، میزو و تمپه استفاده کنید.
عوارض تنبلی تخمدان
از معایب درمان نکردن این بیماری می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- ناباروری: ناتوانی در باروری می تواند یکی از نشانه های تنبلی تخمدان باشد.
- پوکی استخوان: هورمون استروژن به حفظ استخوان کمک می کند. افرادی که میزان هورمون استروژن پایینی دارند، خطر ابتلا به استخوان های ضعیف و شکننده (پوکی استخوان) را دارند که احتمال شکستن آن ها نسبت به استخوان های سالم بیشتر است.
- افسردگی یا اضطراب: خطر ناباروری و سایر عوارض ناشی از سطح پایین استروژن باعث می شود برخی از خانم ها دچار افسردگی یا اضطراب شوند.
- بیماری قلبی: از بین رفتن زودرس هورمون استروژن ممکن است زمینه ساز بیماری های قلبی گردد.
*این مطلب صرفا جهت افزایش اطلاعات شما می‌باشد و به هیچ وجه به منظور توصیه پزشکی یا درمانی نیست، لطفا برای دریافت اطلاعات دقیق به پزشکتان مراجعه کنید.
آنچه دیگران میخوانند:
نویسنده: زهرا فرامرزی
