به گزارش تیتربرتر؛ مذاکرات بازگشت به برجام ۲۹ نوامبر در وین از سر گرفته می‌شود.
زمان آغاز دور هفتم مذاکرات برجام
بنا بر این بیانیه، انریکه مورا، قائم مقام دبیرکل و مدیر سیاسی سرویس اقدام خارجی اروپا، به نمایندگی از جوزپ بورل، نماینده عالی اتحادیه اروپا، ریاست این کمیسیون مشترک را بر عهده خواهد داشت.
در این بیانیه با اشاره به حضور نمایندگان چین، فرانسه، آلمان، روسیه، بریتانیا، و ایران در این نشست آمده است که شرکت‌کنندگان به بحث در مورد چشم‌انداز بازگشت احتمالی ایالات متحده به برجام و چگونگی اطمینان از اجرای کامل و موثر این توافق از سوی همه طرف‌ها ادامه خواهند داد.
به دنبال انتشار این بیانیه، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا از آن استقبال کرد و گفت، اگر ایران جدی باشد هر دو طرف می‌توانند به سرعت رعایت متقابل برجام را از سر بگیرند.
علی باقری، معاون امور سیاسی وزیر خارجه ایران، نیز در یک توییت گفت این تاریخ طی تماس تلفنی او با انریکه مورا، رئیس کمیسیون مشترک برجام و هماهنگ‌کننده مذاکرات غیرمستقیم ایران با آمریکا، تعیین شده است.
ایران و آمریکا تا پیش از توقف مذاکرات در خرداد ماه، شش دور مذاکره غیرمستقیم با هماهنگی اتحادیه اروپا و حضور دیگر اعضای برجام برای بازگشت دو طرف به پیروی کامل از این توافق داشته‌اند.
مذاکرات میان ایران و کشورهای چهار به علاوه یک برای بازگشت به برجام روز ۲۹ نوامبر (۸ آذر) از سر گرفته می‌شود. اداره امور خارجی اتحادیه اروپا چهارشنبه شب، سوم نوامبر این خبر را اعلام کرد.
دیپلمات‌های بلندپایه چین، روسیه، فرانسه، بریتانیا و آلمان تحت ریاست جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا روز ۲۹ نوامبر در وین با مقامات بلندپایه جمهوری اسلامی ایران دیدار می‌کنند. موضوع این مذاکرات بازگشت ایران و آمریکا به توافق برجام است.
علی باقری کنی، معاون سیاسی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در توییترش نوشت که در تماس تلفنی با انریکه مورا، معاون جوزپ بورل، تاریخ ۸ آذر برای از سرگیری مذاکرات وین تایید شده است.
ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفته ایالات متحده امیدوار است که تهران با نیت مثبت و آماده برای گفت‌وگو به میز مذاکره بازگردد.
به گفته او، واشنگتن همچنان معتقد است حصول توافق بر سر بازگشت همراه با تفاهم دوجانبه برای حفظ توافق برجام امکان‌پذیر است.
این گفت‌وگوها ادامه مذاکراتی است که از اوایل سال جاری شش دور آن برگزار شد و در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ایران در ماه ژوئن متوقف شد.
طرف‌های باقیمانده در برجام تلاش می‌کنند تا آمریکا را به این توافق بازگردانند. آمریکا تحت ریاست جمهوری دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۸ به طور یک جانبه از این توافق خارج شد. ایران نیز در قبال بازگشت آمریکا متعهد خواهد شد که تمامی تعهدات برجامی‌اش را دوباره اجرا کند.
تهران در سال ۲۰۱۹ یک سال پس از خروج آمریکا از برجام به طور گام به گام اجرای تعهداتش در این توافق را متوقف کرد. هدف مذاکرات وین جلوگیری ایران از دستیابی به سلاح اتمی و در مقابل لغو تحریم‌های آمریکا علیه این کشور است.
مطالب مرتبط:
آخرین وضعیت برجام
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفته که واشنگتن در دور هفتم مذاکرات وین که از ۲۹ نوامبر از سر گرفته خواهد شد شرکت خواهد کرد.
او تصریح کرد ریاست هیأت آمریکایی را رابرت مالی نماینده آمریکا در امور ایران به عهده خواهد داشت. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا مدعی شد چنانچه ایران جدی باشد، رسیدن به توافق سریع امکان‌پذیر است.
اعلام زمان مذاکرات وین
«علی باقری» معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امشب (چهارشنبه) در توئیتی اعلام کرد که مذاکرات با هدف لغو تحریم‌های غیرقانونی و غیرانسانی هشتم آذر ماه (۲۹ نوامبر) در وین برگزار می‌شود.
وی نوشت: «در تماس تلفنی با آقای انریکه مورا آغاز مذاکرات با هدف لغو تحریم‌های غیرقانونی و غیرانسانی در روز هشتم آذر ماه در وین مورد موافقت قرار گرفت.»
بیانیه اتحادیه اروپا
اتحادیه اروپا هم در بیانیه‌ای تصریح کرد که این مذاکرات از روز 29 نوامبر آغاز خواهند شد. در بیانیه این اتحادیه آمده است: «کمیسیون مشترک برنامه جامع اقدام مشترک به صورت حضوری در روز 29 نوامبر در وین برگزار خواهد شد. کمیسیون مشترک به نیابت از جوزپ بورل توسط انریکه مورا نمایندگی خواهد شد. در این جلسه، نمایندگان چین، فرانسه، آلمان، روسیه ، پادشاهی متحده و ایران حضور خواهند داشت.»
در ادامه این بیانیه آمده است: «شرکت‌کنندگان به رایزنی‌ها درباره چشم‌انداز بازگشت احتمالی ایالات متحده به برجام و چگونگی حصول اطمینان از اجرای موثر و کامل توافق توسط همه طرف‌ها ادامه خواهند داد.»
دوره‌های قبلی مذاکرات
تا کنون ۶ دور مذاکره در شهر وین میان آمریکا و سایر طرف‌های برجام غیر از ایران برای تسهیل بازگشت آمریکا به برجام انجام شده است. طرف‌ها می‌گویند پیشرفت‌های ملموسی در این مذاکرات حاصل شده اما پاره‌ای اختلافات کماکان باقی است.
دولت بایدن علاوه بر آنکه از ارائه ضمانت‌های لازم درباره عدم خروج از توافق خودداری می‌کند بر حفظ برخی از تحریم‌هایی است که دولت «دونالد ترامپ» بعد از خروج از برجام علیه ایران اعمال کرده اصرار دارد.
مضاف بر این، مقام‌های دولت آمریکا پیش از این تصریح کرده‌اند که قصد دارند از ورود به برجام به عنوان «سکویی» جهت پرداختن به سایر اختلافات از جمله مسائل موشکی و منطقه‌ای استفاده کنند.
مانع‌تراشی آمریکا در مذاکرات
در روزهای گذشته برخی از منابع خبری افشا کرده‌اند اصرار آمریکا بر ندادن تضمین درباره عدم خروج از برجام اصلی‌ترین عامل متوقف ماندن مذاکرات وین بوده است.
روزنامه وال‌استریت‌ژورنال چند روز پیش در گزارشی به این موضوع پرداخته بود که درخواست ایران برای اخذ ضمانت از آمریکا در خصوص عدم خروج دوباره از برجام چگونه به عاملی برای ایجاد بن‌بست در مذاکرات تبدیل شده است.
طبق نوشته وال‌استریت‌ژورنال، موضع آمریکا به درخواست ایران چنین است: «موضع محوری آمریکا کاملاً روشن است. [از نگاه آمریکایی‌ها] برجام سندی است که بر روی آن توافق شده است. [در این توافق] هیچ ضمانتی داده نشده که طرفی هرگز از آن خارج نشود. این، یک توافق سیاسی با تعهدات سیاسی بوده است. اگر ایران می‌خواهد توافق را تغییر دهد، آمریکا هم خواسته‌های خودش را دارد.»
و در ادامه نوشته است: «مسئله روشن بود: در واقع، علناً اعلام شد که ضمانت دائمی منتفی است. هیچ رئیس‌جمهور آمریکا اختیار ملزم کردم دولت بعدی به یک معاهده غیرالزام‌آور که از تأیید کامل سنا برخوردار نیست را ندارد.»
لاورنس نورمن در ادامه مدعی شده است: «دولت بایدن این را هم به صراحت بیان کرد که هر گونه ضمانت حقوقی، فراتر از توافقی خواهد بود که بر سر آن اجماع حاصل شده است. با این حال، آنها کاملاً تمایل داشتند در داخل متن، تعهد سیاسی خودشان را به اجرای توافق و پایبندی به آن به صراحت قید کنند.»
خبرنگار وال‌استریت‌ژورنال نوشته شنیده‌های او حاکی است در آن زمان رایزنی‌های متعددی درباره لحن بیان چنین ضمانتی انجام شد.
موضع ایران درباره مذاکرات
بعد از روی کار آمدن «سید ابراهیم رئیسی» به عنوان رئیس‌جمهور جدید در ایران، دولت جدید ایران بررسی‌هایی را درباره وضعیت مذاکرات در دولت قبل در دستور کار قرار داده است.
«امیر حسین عبداللهیان»، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران چند روز پیش گفته ایران فرمت مذاکرات وین را قبول دارد، اما نمی‌خواهد از نقطه بن‌بست مذاکرات وین این گفت‌وگوها را ادامه دهد.
وزیر خارجه کشورمان تصریح کرد: :«ما نمی‌خواهیم از نقطه بن بست مذاکرات وین وارد مذاکرات وین شویم، ولی فرمتی که در مذاکرات وین شکل گرفته را قبول داریم و به زودی پس از ارزیابی از گفت‌وگوهای امروز آقای باقری با آقای مورا و مسئولان اتحادیه اروپا درباره اینکه در چه تاریخی وارد گفت‌وگو و مذاکره با ۱+۴ شویم، تصمیم می‌گیریم. ولی دیر نخواهد بود و بزودی این اتفاق خواهد افتاد و با ۱+۴ گفت‌وگوها را از سر می‌گیریم.»
آمریکا: مذاکرات از دور ششم آغاز شوند
با وجود این، «ند پرایس»، امروز چهارشنبه خواستار آن شد که مذاکرات از نقطه اتمام آن در دور ششم آغاز شود. او گفت: «ما به روشنی گفته‌ایم که اگر قرار است گفت‌وگوها موفقیت‌آمیز باشند و اختلاف‌های باقیمانده را حل کنند باید دقیقاً از جایی که در دور ششم به اتمام رسیدند آغاز شوند.»
جمهوری اسلامی ایران تا یک سال بعد از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده می‌دادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران می‌کنند فرصت دهد برای تحقق این وعده تلاش کنند.
بعد از گذشت یک سال از خروج آمریکا از برجام، تهران اعلام کرد با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعده‌هایشان عمل نکرده‌اند در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش خواهد داد. کاهش تعهدات ایران ذیل مفاد توافق هسته‌ای برجام صورت می‌گرفت.
جمهوری اسلامی ایران، بعد از برداشتن ۵ گام برای کاهش تعهدات، سرانجام ۱۵ دی‌ماه ۱۳۹۸ اعلام کرد دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی سازی، درصد غنی سازی، میزان مواد غنی شده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست.
«دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور سابق آمریکا اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ با نقض تعهدات آن کشور از این توافق مورد تأیید شورای امنیت سازمان ملل متحد خارج شد و سیاست موسوم به «فشار حداکثری» را در دستور کار قرار داد.
تئوری ترامپ این بود که این سیاست‌ها می‌تواند جمهوری اسلامی ایران را به مذاکره بر سر توافقی جدید به جای «برجام» وادار کند.
او روز ۲۰ ژانویه سال جاری میلادی در حالی از قدرت کنار رفت که در تحقق این هدف شکست خورده بود. ترامپ به دلیل نداشتن راهبرد در قبال ایران، تشدید بی‌مورد تنش‌ها با این کشور و جدا کردن مسیر آمریکا از متحدانش از سوی منتقدانش آماج انتقادات تند قرار گرفت.
دولت جدید آمریکا به ریاست «جو بایدن» ضمن اعتراف به اینکه سیاست فشار حداکثری شکست خورده گفته قصد دارد ایالات متحده را به برجام بازگرداند، اما از انجام اقدامات لازم برای عقب‌نشینی از سیاست‌های ترامپ خودداری کرده است.
آنچه دیگران می خوانند:
گردآورنده: علی اکبر رضایی
