به گزارش تیتربرتر؛ یک کارشناس حقوق کار در مورد انتقال مرخصی ذخیره شده به ماه‌های بعد توضیحی را ارائه داد.
اعلام ضوابط استفاده از «مرخصیهای استحقاقی» ذخیره شده
آرمین خوشوقتی، در پاسخ به این پرسش که «تکلیف مرخصیهای استفاده نشده بیش از ۹ روز در شرایطی که قراردادها یکساله هستند و اصل بر تسویه پیش از عقد قرارداد جدید است چه میشود؟» اعلام کرد: در اینگونه مواقع که قرارداد تمدید میشود تا سقف ۹ روز به قراداد سال‌های بعد منتقل شده و مازد بر آن سوخت میشود. بر اساس قانون کار، کارگران برابر قانون کار در هر ماه ۲.۵ روز مرخصی در کارهای عادی طلب دارند. این عدد در سال میشود ۱۹۲ ساعت که معادل ۲۶ روز است. به این مرخصی، مرخصی استحقاقی میگویند که چهار جمعه در هر ماه هم به آن اضافه میشود. بر اساس ماده ۶۶ قانون کار کارگران تنها می‌تواند ۹ روز از مرخصی سالانه خود را ذخیره کنند.
مرخصی استحقاقی چیست؟ مشاغل معمولی و یا سخت و زیان آور؟
مرخصی سالانه یا مرخصی استحقاقی تعطیلات با حقوق اعطا شده توسط کارفرمایان به کارکنان اطلاق میشود.بسته به کارفرما ممکن است سیاست‌های متفاوت برای تعداد روز ارائه شود و کارمند مجبور به هماهنگی با کارفرماباشد. اکثریت قریب به اتفاق کشورها امروز قانون حداقل پرداخت مرخصی سالانه را دارند. کارگران برابر قانون کاردر هر ماه ۲٫۵ روز مرخصی در کارهای عادی طلب دارند. این عدد در سال میشود ۱۹۲ ساعت که معادل ۲۶ روزاست. به این مرخصی، مرخصی استحقاقی میگویند که چهار جمعه در هر ماه هم به آن اضافه میشود.
مطالب مرتبط:
۱۴ نکته مهم در مورد مرخصی استحقاقی
- روز جمعه، روز تعطیل هفتگی کارگران با استفاده از مزد است. (ماده ۶۲)
- کارگران علاوه بر تمام تعطیلات رسمی کشور، یک روز دیگر هم تعطیل اند و آن تعطیلی ۱۱ اردیبهشت، روز کارگر
- است که کارفرمایان نباید در این روز کارگران را به خدمت بگیرند یا وادار به کار کنند. ضمن آنکه حقوق و دستمزد و اضافه کار روز تعطیل کارگر باید محاسبه شود. (ماده ۶۳)
- مرخصی استحقاقی ۲۶ روز در سال است که با احتساب ۴ روز جمعه ۳۰ روز میشود. (ماده ۶۴)
- سایر روزهای تعطیل جزء ایام مرخصی محسوب نخواهد شد. (ماده ۶۴ قانون کار)
- برای کار کمتر از یکسال مرخصی به نسبت مدت کار محاسبه میشود. (ماده ۶۴)
- کارگر تنها می‌تواند ۹ روز از مرخصی سالانه خود را ذخیره نماید. (ماده ۶۶)
- در صورت تنظیم مرخصی کارگران (سه ماه آخر هر سال برای سال بعد با تایید شورای اسلامی کار) در روزهای سال امکان جابجایی مرخصی بین خود کارگران وجود دارد. (ماده ۶۹)
- در صورت عدم توافق کارگر و کارفرما در مورد زمان مرخصی کارگر، نظر اداره کار و امور اجتماعی محل لازم الاجراست. (ماده ۶۹)
- در صورت بازنشستگی، ازکارافتادگی کلی، تعطیلی کارگاه یا فوت کارگر، مطالبات بابت مرخصی استفاده نشده به کارگر یا ورثه پرداخت میشود. (ماده ۷۱)
- در صورت استعفا و ترک کار، مطالبات بابت مرخصیهای باقیمانده به کارگر تعلق نمی‌گیرد.
- نحوه استفاده از مرخصی بدون حقوق کارگران و مدت آن و شرایط برگشت آن‌ها به کار پس از استفاده از مرخصی با توافق کتبی کارگر یا نماینده قانونی او و کارفرما تعیین میشود. (ماده ۷۲)
- کارگران کارمزد برای روزهای جمعه و تعطیلات رسمی و مرخصی، استحقاق دریافت مزد بر اساس میانگین کارمزد در روزهای کارکرد آخرین ماه را دارند. (ماده ۳۴)
- کارگران کارمزد برای روزهای جمعه و تعطیلات رسمی و مرخصی، استحقاق دریافت مزد را دارند و مأخذ محاسبه میانگین کارمزد آن‌ها در روزهای کار کرد، آخرین ماه کار آن‌ها است. مبلغ پرداختی هم نباید کمتر از حداقل مزد قانونی باشد. (ماده ۴۳)
- مرخصیهای روزهای پنجشنبه، ۴ ساعت در نظر گرفته میشود.
مرخصی استحقاقی در مشاغل معمولی و سخت و زیان آور چطور محاسبه میشود؟
به استناد ماده ۶۵ قانون کار مرخصی سالیانه کارگرانی که به کارهای سخت و زیان آور اشتغال دارند ۵ هفته است.استفاده از این مرخصی، حتی الامکان در دو نوبت و در پایان هر شش ماه کار صورت می‌گیرد. قابل ذکر است درمشاغل سخت و زیان آور میزان مرخصی استحقاقی افزایش می‌یابد و به ۵ هفته در سال (تقریبا ۳ روز در ماه)می‌رسد. با این حال ماده ۶۵ قانون کار تصریح دارد که حتی الامکان در مورد این مشاغل استفاده از مرخصی باید دردو نوبت در طول سال صورت گیرد.
مرخصی استعلاجی چیست؟ مرخصی ایام بیماری
یکی از مرخصیهای چالش برانگیز کارگران مرخصی استعلاجی است که باید به تایید سازمان تامین اجتماعی برسد.در قانون کار هیچ محدودیتی برای گرفتن مرخصی استعلاجی کارگران مشمول قانون کار پیش بینی نشده و به هرمیزان که پزشک معالج تجویز کرده باشد، امکان استفاده از مرخصی استعلاجی وجود دارد؛ منتها این نوع مرخصی اعم از کوتاه مدت یا بلندمدت تابع ضوابط و مقررات قانون تامین اجتماعی است، به نحوی که مدت مرخصی استعلاجی باید توسط پزشک معتمد و معالج و یا کمیسیون پزشکی سازمان تامین اجتماعی تایید شود تا هم جزوسوابق کار و بازنشستگی کارگران به شمار آید و هم مشمول پرداخت غرامت و دستمزد شود. (ماده ۷۴ قانون کار و۵۹ قانون تامین اجتماعی)
سقف مرخصی استعلاجی چهار ماه است ولی اگر پزشک معتمد و شورای عالی پزشکی تائید کنند و مرخصی به یک سال برسد و بیماری صعب الاعلاج باشد کارگر را بازنشسته می‌کنند.مرخصی استعلاجی کمتر از ۳ روز در قانون کارطبق قانون برای مرخصی استعلاجی سقفی در نظر گرفته نشده است. در واقع با توجه به نا مشخص بودن نوع بیماری و مدت زمانی که برای درمان مورد نیاز است سقفی برای مرخصی استعلاجی وجود ندارد و تا زمانی که پزشک یا مراجع ذیصلاح تامین اجتماعی مرخصی استعلاجی را تایید کنند مرخصی می تواند ادامه داشته باشد.
مرخصی استعلاجی در صورتی که در هر نوبت کمتر از ۷ روز باشد یا در طول سال کمتر از ۱۵ روز باشد تایید پزشک معالج برای آن کافی است. در صورتی که مدت استراحت از ۱۵ روز فراتر برود باید برای مرخصی از ۱۵ تا ۶۰ روز بایدمورد تایید پزشک معتمد سازمان قرار بگیرد. برای مدت های بیشتر از ۶۰ روز نیز باید مرخصی استعلاجی به تاییدشورای پزشکی تامین اجتماعی برسد.
مرخصی ساعتی چیست و سقف مجاز آن چقدر است؟
مرخصی ساعتی بخشی از مرخصی استحقاقی بوده و از میزان آن کسر میشود و فرد برای برخی کارهای روزانه از آن استفاده می‌کند که در کارگاه‌ها و شرکت‌های مختلف متفاوت است. در برخی شرکت‌ها دو ساعت و برخی دیگر تا ۵ ساعت و حتی ۶ ساعت در روز هم مجاز است اما در هر صورت جمع مرخصیهای ساعتی زمانی که به ۸ساعت برسد، یک روز مرخصی محسوب میشود. افراد معمولا در صورت وجود کارهای خیلی ضروری یا کارهای اداری که نیاز به مراجعه صبح دارد از این نوع تعطیلی کاری استفاده می‌کنند.
نکته دیگر اینکه اگر در شرکتی افراد ساعات کاری روز پنجشنبه را موظف باشند در طول هفته پر کنند و به صورت توافقی پنجشنبه تعطیل باشد بنابراین استفاده از مرخصی استحقاقی در طول هفته نیابد بیشتر از مجموع ساعاتکاری موظفی گردد و اگر میزان مرخصی ساعتی بیشتر از کل مرخصی استحقاقی در طول ماه شود در واقع حکم مرخصی بدون حقوق و کسر از کار را خواهد داشت و کارفرما می‌تواند برای آن ساعت بیمه هم پرداخت نکند.ماده ۷۰ قانون کار می‌‌گوید، مرخصی کمتر از یک روز کار جزو مرخصی استحقاقی منظور میشود.
آنچه دیگران می خوانند:
گردآورنده: مریم بالوی فیلی
