تیتربرتر؛ اخیرا دانشمندان و متخصصان مغز و اعصاب دریافته‌اند که ویروس کرونا علاوه بر درگیر کردن ریه می تواند به مغز و دستگاه عصبی انسان آسیب‌های جدی از جمله سکته مغزی، فلج و از بین رفتن حافظه وارد کند، که معمولا خیلی دیر تشخیص داده می‌شود.
اکنون مشخص است که بسیاری از بیماران مبتلا به کرونا علایم عصبی مختلفی نشان می دهند که از دست دادن حس بویایی تا روان آشفتگی و افزایش خطر ابتلا به سکته مغزی متفاوت است.
از سوی دیگر کرونا عواقب ماندگاری نیز بر مغز دارد که از جمله آنها می توان به التهاب مغز و نخاع / سندرم «خستگی مزمن» و سندرم «گیلین-باره» (اختلال نادری که به سیستم ایمنی یا اعصاب بدن حمله می کند) اشاره کرد.
این اثرات ممکن است در اثر عفونت ویروسی مستقیم بافت مغز ایجاد شود. اما شواهد در حال افزایش نشان می دهد، اقدامات غیرمستقیم دیگری که از طریق عفونت ویروسی سلولهای اپیتلیال و سیستم قلبی عروقی یا از طریق سیستم ایمنی بدن و التهاب ایجاد می شود به بروز تغییرات عصبی پایداری پس از کووید-۱۹ کمک می کند.
تأثیر کرونا بر مغز و ضریب هوشی
روزنامه دیلی میل، نوشت: نتایج یک مطالعه نشان می‌دهد که ویروس کرونا می‌تواند مغز انسان را تا ۱۰ سال پیرتر کند یا از ضریب هوشی بکاهد.
محققان کالج سلطنتی انگلیس که رهبری این مطالعه جدید را بر عهده داشته، هشدار دادند: افرادی که از آلودگی به بدترین موارد ویروس کرونا جان سالم به در می برند در معرض خطر ابتلا به یک آسیب پایدار روانی قرار دارند که با افت ۸.۵ امتیازی ضریب هوشی یا پیر شدن یک دهه ای مغز برابر است.
این «مه مغزی» را هم اکنون بیماران کرونایی هفته ها یا حتی ماه ها پس از بهبودی از کووید ۱۹ گزارش می دهند. این موضوع این نگرانی را ایجاد کرده است که این بیماری می تواند تاثیرات شناختی طولانی مدتی مشابه اثرات پایدار «سکته مغزی» یا «میکرو خون ریزی های مغزی» بر این ارگان داشته باشد.
اکنون نتایج این مطالعه جدید نشان می دهد که کرونا می تواند «عواقب شناختی مزمن» واقعی داشته باشد. محققان در این مطالعه پاسخ نامه های تقریبا ۸۵ هزار نفر را که از آلودگی تایید شده و یا مشکوک به کووید ۱۹ بهبود یافته بودند، تجزیه و تحلیل کردند.
آنها متوجه شدند که این آسیب مغزی بسته به میزان شدت بیماری در سطوح مختلفی رخ داده است. از افرادی که در این مطالعه شرکت کرده بودند، ۶۰ بیمار مبتلا به کرونا از دستگاه های کمک تنفسی استفاده می کردند، ۱۴۷ نفر بدون استفاده از دستگاه کمک تنفسی در بیمارستان بستری شده بودند، ۱۷۶ نفر به دلیل مشکلات تنفسی در خانه تحت مراقبت قرار داشتند.
همچنین سه هزار و ۴۶۶ نفر مشکلات تنفسی داشتند اما تحت مراقبت های پزشکی قرار نداشتند و ۹ هزار ۲۰۱ نفر هم اعلام کردند که کرونا داشتند اما هیچ مشکلی در تنفس نداشتند.
بیمارانی که تحت مراقبت های ویژه قرار داشتند یا به دستگاه کمک تنفسی نیاز داشتند، افتی معادل ۸.۵ امتیاز را در ضریب هوشی خود ثبت کردند. محققان هشدار می دهند این افت ضریب هوشی به اندازه کافی بزرگ است که فرد متوجه تاثیر آن در زندگی روزمره و یا شغل خود شود.
آدام هامپشایر نویسنده اصلی این مطالعه از کالج لندن گفت: این یافته های تکان دهنده تنها در مورد بیماران کرونایی که در بیمارستان بستری می شوند، صادق نیست.
مطالب مرتبط:
وی افزود: برخی از بیمارانی که نتیجه آزمایش کرونای آنها مثبت بود اما مشکلات تنفسی نداشتند نیز پس از بهبودی، درجاتی از کاهش شناختی را ثبت کردند. افرادی که در خانه بهبود یافته بودند یک افت چهار امتیازی ضریب هوشی را که که معادل با پنج سال پیری مغز است، تجربه کردند.
محققان همچنین تایید کردند که تفاوت در سایر عوامل از جمله سن، بیماری های زمینه ای یا سطح تحصیلات نمی توانست عامل این افت ضریب هوشی باشد.
نشانه های عصبی کرونا
کوویدـ۱۹ به عنوان یک بیماری تنفسی شناخته می‌شود، اما پژوهشگران می‌گویند این ویروس ممکن است به مغز نیز حمله کند و سبب بروز علائم عصبی می‌شود.
ایت‌دیس نوشت: دانشمندان در حال بررسی این موضوع هستند که کوویدـ۱۹ ممکن است مغز را نیز آلوده کند و به بروز علائم عصبی مشکل‌ساز در افراد در هر سنی منجر شود.
اگر دچار این علائم عصبی شدید، باید احتمال دچار شدن به ویروس و یا بیماری کرونا را در نظر داشته باشید:
داشتن سردرگمی و گیجی
اگر سردرگمی موقتی، حرکات غیر قابل کنترل دست‌ها و پاها، از دست دادن هوشیاری یا آگاهی، یا علائم شناختی یا احساسی مانند تب، اضطراب یا دژاوو را تجربه می‌کنید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
سکته مغزی یا علائم شبه سکته مغزی
اگر دشواری در تکلم و درک، فلج یا بی‌حسی در صورت، دست یا پا، یا بروز مشکلات ناگهانی در دید خود را تجربه می‌کنید باید کمک پزشکی فوری دریافت کنید. مطالعات نشان داده‌اند در نتیجه افزایش لخته شدن خون، سکته‌های مغزی با کوویدـ۱۹ پیوند خورده‌اند. حتی افراد جوان بدون عوامل خطر قبلی برای سکته مغزی نیز وجود لخته خون را در سرخرگ‌های مغز تجربه کرده‌اند. این گاهی اوقات بلافاصله و گاهی اوقات پس از ۱۰ روز از ابتلا به عفونت رخ داده است.
روان‌آشفتگی
اگر با روان‌آشفتگی مواجه‌اید که با بی‌قراری، توهم و عدم انسجام فکر و گفتار تعریف می‌شود، مراجعه به پزشک بهترین گزینه است زیرا ممکن است با یکی از نشانه‌های کوویدـ۱۹ مواجه باشید. در برخی موارد، بیماران روان‌آشفتگی را حتی پیش از بروز تب یا بیماری تنفسی تجربه کرده‌اند.
داشتن سردرد تپشی
سردرد در کنار تب و لرز، سرفه خشک، و تنگی نفس یکی از علائم اصلی کوویدـ۱۹ است. یکی از بیماران مبتلا به این بیماری سردردهای خود را شبیه چکشی درون سرش توصیف کرده بود که تلاش می‌کند راه خود را به بیرون باز کند.
داشتن تشنج
اگر سردرگمی موقتی، حرکات غیر قابل کنترل دست‌ها و پاها، از دست دادن هوشیاری یا آگاهی، یا علائم شناختی یا احساسی مانند تب، اضطراب یا دژاوو را تجربه می‌کنید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. پژوهشگران دانشگاه سینسیناتی با بررسی علائم عصبی در بیماران مبتلا به کوویدـ۱۹ دریافتند که ۹ درصد آنها از تشنج رنج می‌برند.
داشتن سرگیجه
حداقل ۴ درصد از بیماران مبتلا به کوویدـ۱۹ مورد مطالعه قرارگرفته توسط پژوهشگران دانشگاه سینسیناتی دارای سرگیجه بودند. این ممکن است به دلیل سطوح پایین‌تر اکسیژنی باشد که به مغز می‌رسد.
از دست دادن حس بویایی یا چشایی
از دست دادن حس چشایی یا بویایی نیز شرایطی عصبی است. حس بویایی اغلب تا روز سوم آلوده شدن به کروناویروس جدید از دست می‌رود و بیماران بسیاری هم‌زمان حس چشایی خود را نیز از دست می‌دهند.
تغییر وضعیت روانی
اگر در عملکرد فکری، احساسی، روانی و شخصیتی خود تغییری احساس می‌کنید که به طور معمول با تغییرات رفتاری همراه است، ممکن است به انسفالوپاتی مبتلا شده باشید. انسفالوپاتی اصطلاحی دربرگیرنده شرایطی است که بر مغز تاثیر می‌گذارد. مثلا یک بیمار مبتلا به کوویدـ۱۹ دچار سردرگمی شده بود و از سردرد شکایت داشت. او فقط می‌توانست موارد معدودی مانند نام خود را به پزشکان بگوید و با گذشت زمان میزان پاسخگویی او کمتر می‌شد. اسکن‌های مغزی تورم غیرعادی و التهاب در چند بخش مغز وی و همچنین مرگ سلول‌ها در بخش‌هایی کوچک‌تر را نشان دادند.
عفونت مغز به علت کرونا چقدر شایع است؟
محققان نیاز به تجزیه و تحلیل بسیاری از نمونه‌های کالبدشکافی دارند تا ارزیابی کنند که عفونت مغز چقدر شایع است و اینکه آیا این عفونت در افراد با بیماری خفیف‌تر یا کسانی که برای مدتی طولانی علائم دارند (که بسیاری از آنها علائم عصبی زیادی دارند) وجود دارد یا خیر.
دکتر رابرت استیونس، متخصص مغز و اعصاب در دانشگاه جان هاپکینز گفت: ۴۰ تا ۶۰ درصد از بیماران کووید ۱۹ در بیمارستان علائم عصبی و روانی را تجربه می‌کنند. اما همهٔ این علائم ممکن است از حملهٔ ویروس به سلولهای مغزی نشأت نگیرند و در نتیجهٔ التهاب فراگیر در کل بدن باشند.
به عنوان مثال، التهاب در ریه‌ها می‌تواند مولکول‌هایی آزاد کند که باعث چسبندگی خون شده و رگ‌های خونی را مسدود کرده که منجر به سکته می‌شود. دکتر زندی گفت: “نیازی نیست که برای این اتفاق سلولهای مغز خودشان به ویروس آلوده شوند.”اما در بعضی افراد، ممکن است کمبود اکسیژن ناشی از آلوده‌شدن سلولهای مغزی منجر به سکته شود: “گروه‌های مختلف بیماران ممکن است به روش‌های مختلف تحت تأثیر قرار بگیرند. کاملاً محتمل است که ترکیبی از هر دو را ببینید.”
گردآورنده: الهام خلیلی خو
آنچه دیگران می خوانند:
