به گزارش تیتربرتر؛ تولید لاستیک نسبت به سال گذشته ۳۰ درصد افزایش پیدا کرده است. آماری که وزارت صنعت، معدن و تجارت منتشر کرده و میتوان رد و نشان آن را در گزارشهای فعالیت شرکتهای لاستیکسازی هم مشاهده کرد. ولی با وجود اینکه تولید لاستیک چنین افزایش چشمگیری را پشت سر گذاشته، چطور پیدا کردن آن در بازار به ماموریت غیرممکن تبدیل شده است؟
دلیل کمبود لاستیک در بازار
بررسی آمارهای ماهانه وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان میدهد تولید لاستیک در کشور طی یک سال گذشته تقریبا ۳۰ درصد افزایش داشته. طوری که در سه ماه اول سال ۹۸ حدود ۴۸ هزار تن لاستیک سواری در کشور تولید شده و این رقم در سه ماه اول سال ۹۹ به حدود ۶۳ هزار تن رسیده است.
صورتهای مالی کارخانههای تولید لاستیک که در بورس فعال هستند هم شرایطی مشابهی دارد. گزارشهای سامانه کدال نشان میدهد لاستیک یزد در پنج ماه اول امسال حدود ۱۳ هزار تن لاستیک تولید کرده، درحالی که آمار تولید مدت مشابه سال قبل حدود ۱۰ هزار تن است. تولید لاستیک در کارخانه ایران تایر از ۹ هزار تن در پنج ماه اول سال ۹۸ به حدود ۱۱ هزار تن در پنج ماه اول امسال رسیده.
تولید لاستیک بارز در پنج اول سال ۹۸ حدود ۲۸ هزار تن بوده که این رقم امسال به ۳۳ هزار تن رسیده است. همین سه شرکت به تنهایی رشد قابل توجهی را در تولید لاستیک رقم زدهاند، اما با این وجود در بازار شاهد نایاب شدن و افزایش قیمت چشمگیر لاستیک هستیم.
از طرفی دیگر سامانههای فروش آنلاین برای لاستیک راهاندازی شده، ولی هرچه برای خرید اینترنتی لاستیک دولتی تلاش کنید، بینتیجه است. در بازار هم به سختی میتوان رد و نشان لاستیک ایرانی با نرخ مصوب را پیدا کرد. خیلی از نمایندگیها میگویند از طرف کارخانه محصولی به آنها نرسیده و صرفا میتوان روی فروشگاههایی حساب باز کرد که لاستیک را با نرخ آزاد میفروشند. هرچند قیمت لاستیک در این فروشگاهها تفاوت زیادی با نرخهای مصوب دارد. به خصوص درباره لاستیکهای پرفروش که مخصوص پراید و پژو هستند شاهد اختلاف دو برابری قیمت لاستیک در بازار با نرخهای مصوب هستیم. این اختلاف قیمت برای لاستیکهای بزرگتر که برای خودروهای خارجی طراحی شدهاند، تقریبا ۳۰ درصد است.
دلایل افزایش قیمت لاستیک
امسال در کمتر از یک ماه، دو مرتبه قیمت مصوب لاستیک افزایش پیدا کرد. ابتدا در تیرماه قیمت مصوب لاستیک به طور میانگین ۳۰ درصد افزایش داشت و بعد از آن مجددا در مردادماه شاهد افزایش ۲۵ درصدی قیمت مصوب لاستیک بودیم. مصطفی تنها، سخنگوی انجمن لاستیک کشور درباره افزایش قیمت پیاپی لاستیک میگوید در آن مقطع تاکید شد که نیاز تولیدکنندگان به افزایش قیمت بیش از این رقم است و قرار شد سازمان حمایت این موضوع را به صورت کارشناسی بررسی در نهایت مجوز جدید افزایش قیمت را به تولیدکنندگان ارائه دهد. برهمین اساس سازمان حمایت مجوز افزایش قیمت ۲۵ درصدی تایر را برای تولیدکنندگان صادر کرده است.
اردیبهشتماه خبر توقف ارز دولتی برای واردات لاستیک، آخرین امیدها برای سر و سامان پیدا کردن بازار را از بین برد. در نامهای از طرف وزارت صنعت، معدن و تجارت خطاب به انجمن صنعت تایر ایران گفته شده بر اساس تصمیمات و سیاستهای ابلاغ شده، اولویت ارزی لاستیک و مواد اولیه آن از گروه یک به گروه دو منتقل شده و بر این اساس ارز تخصیصی به این گروه نیمایی میشود. پیش از آن واردکنندههای لاستیک و مواد اولیه آن از ارز دولتی با نرخ چهار هزار و ۲۰۰ تومان برای واردات استفاده میکردند و با تغییر آن به نیمایی، قیمت ارز برای لاستیک حدود چهار برابر شد. حالا که ارز نیمایی به حدود ۲۰ هزار تومان رسیده، میتوان گفت هزینههای تامین مواد اولیه تقریبا پنج برابر نسبت به ابتدای سال افزایش داشته. این مورد متهم اصلی گرانی لاستیک به حساب میآید.
سخنگوی انجمن صنعت تایر ایران میگوید حدود ۶۰درصد مواد اولیه برای تولید لاستیک داخلی است و ۴۰درصد آن وارداتی است. به طور مثال کائوچو در داخل تولید نمیشود یا مواد شیمیایی و برخی مواد دیگر با ارز نیمایی وارد میشوند. مواد اولیه وارداتی باعث ارزبری نیز میشوند، به طور مثال نخ استخوانبندی به صورت یال وارد میشود و مابقی مواد آن در داخل تولید میشود.
افزایش تقاضا برای خرید لاستیک ایرانی
دو میلیون تومان هزینه برای خرید هر حلقه لاستیک خارجی خیلیها را به استفاده از محصولات برندهای ایرانی ترغیب کرده. در حال حاضر اگر بخواهید دو جفت لاستیک خارجی برای ماشینتان بخرید تقریبا باید هفت تا ۱۰ میلیون تومان هزینه کنید. این رقم برای لاستیکهای بزرگ بیشتر میشود. شاید لاستیکهای ایرانی در بازار اختلاف زیادی با نرخ مصوب دولتی داشته باشند و همچنین شاید قیمت مصوب لاستیک در ماههای اخیر افزایش چشمگیری را پشت سر گذاشته، ولی با این وجود خرید لاستیک ایرانی صرفه اقتصادی خیلی بیشتری نسبت به مدلهای خارجی دارد. افزایش تقاضا برای خرید لاستیک ایرانی میتواند یکی از دلایل نایاب شدن آن با وجود افزایش آمار تولید باشد.
مشاهدات میدانی فرارو از بازار لاستیک نشان میدهد نهایتا سر و کله لاستیک دولتی به جای نمایندگی، در خردهفروشیها پیدا میشود. یکی از فروشندههای لاستیک میگوید تایرهای سواری تولید شرکتهای داخلی با دو برابر قیمت توسط نمایندگان شرکتها به خردهفروشان فروخته میشود و هیچ فاکتوری توسط نمایندگان شرکتها صادر نمیشود تا مورد تعقیب قرار نگیرند و این عاملی برای گرانی انواع تایر تولید داخل است. از طرف دیگر یکی از فروشندهها میگوید بعضا با خرید لاستیک از نمایندگیها، آنها را به مغازههای لاستیک فروشی میبرند و با پرداخت مابهتفاوت، لاستیکهای دولتی ایرانی را به لاستیک خارجی تبدیل میکنند.
حدود ۱۰ درصد تایر تولیدی دو کارخانه از طریق سامانههای فروش آنلاین عرضه میشود و بقیه تایر تولیدی نیز از طریق نمایندگیهای شرکتهای تایرساز به مردم عرضه میشود. قرار بود میزان عرضه تایر به صورت فروش اینترنتی افزایش پیدا کند، اما این اتفاق نیفتاده است. سخنگوی انجمن صنعت تایر میگوید سازمان حمایت با این مسئله موافق نبود و افزایش فروش آنلاین را تأیید نکرد. این سازمان معتقد است عرضه تایر به صورت آنلاین باید با قیمت عمدهفروشی صورت بگیرد که این کار برای تولیدکنندگان امکانپذیر نیست. برای همین تعداد لاستیکهایی که از طریق سامانههای اینترنتی فروخته میشوند محدود است و ظرفیت آن سریع به پایان میرسد.
نمایی از وضعیت بازار لاستیک خودرو
به گزارش تیتربرتر به نقل از تسنیم؛ حمید محلهای معاون دفتر خدمات بازرگانی وزارت صمت در برنامه گفتگوی ویژه خبری 2 شنبه شب شبکه دو سیما با بیان اینکه 2 هزار عمده فروش، تولید 8 تولید کننده لاستیک را توزیع میکنند افزود: بر اساس تصویب ستاد تنظیم بازار از ابتدای مرداد امسال لاستیک سواری باید در سامانه جامع تجارت، نظاممند ثبت شود.
وی گفت: ثبت تولید لاستیک سواری در این سامانه، حوالهای نیست بلکه لاستیک نیمه سنگین و لاستیک داخلی یا وارداتی که با ارز نیمایی تولید میشود باید از طریق سامانه جامع تجارت توزیع شود.
وی گفت: از ابتدا تا انتهای زنجیره تولید و توزیع لاستیک باید شفاف شود و بر این اساس سامانه جامع تجارت را برای ثبت تولید انواع لاستیک ایجاد کردیم.
معاون دفتر خدمات بازرگانی وزارت صمت افزود: تولید لاستیک در مقایسه با سال گذشته بهبود یافته و 5 ماه نخست امسال 604 هزار لاستیک وانتی تولید شده است. البته آنچه که تا 24 شهریور امسال در سامانه بهین یاب ثبت تولید شده 699 هزار و 988 از این نوع لاستیک بوده است. اما در سامانه جامع تجارت تولید 71 هزار حلقه لاستیک وانتی ثبت شده و هیچ لاستیکی از این سامانه توزیع نشده است.
مطالب مرتبط:
وی گفت: ثبت در سامانه باید روزانه انجام شود، زیرا در غیر این صورت، نظارت بر توزیع آن امکان پذیر نیست. مصرف کننده باید بداند لاستیک کجا وجود دارد که برای خرید به آنجا مراجعه کند.
وی گفت: اگر برای ثبت لاستیکهای نیمه سنگین در سامانه جامع تجارت با مشکل رو به رو هستیم میتوانیم آن را با تعامل تولید کنندگان برطرف کنیم.
معاون دفتر خدمات بازرگانی وزارت صمت علت اختلاف قیمت لاستیکهای دولتی با بازار آزاد را دقیق اجرا نشدن در سامانه جامع تجارت دانست و افزود: زمانی که در سامانه، لاستیکی وجود ندارد مردم از کجا باید آنرا تهیه کنند.
نحوه ثبت نام لاستیک سهمیه ای
وی گفت: با ثبت تولید لاستیک در سامانه جامع تجارت تا پایان مهر حاشیه و تفاوت قیمت لاستیک در بازار برطرف میشود.
محلهای افزود: مردم با مراجعه به سامانه جامع تجارت اطلاعات شخصی و خودروی خود را وارد کنند و پس از راستی آزمایی درباره وجود خودرو و فعال بودن آن، پیامک اهلیت سنجی برای آنها ارسال میشود.
وی گفت: متقاضی بر این اساس درخواست خود را در سامانه ارائه میکند و سالی یک جفت لاستیک تحویل میگیرد.
داوود سعادتی نژاد رئیس اتحادیه صنف فروشندگان لاستیک نیز در این برنامه با بیان اینکه نرخ دولتی لاستیک رینگ 13 بارز 543 هزار تومان و همین لاستیک در بازار آزاد 920 هزار تومان است گفت: برخی حوالی لاستیک را از سامانه جامع تجارت میگیرند و آن را در بازار آزاد میفروشند.
وی افزود: لاستیک نرخ آزاد یا از شهرستانها میآید یا لاستیک حوالهای را میخرند و در بازار، آزاد میفروشند.
رئیس اتحادیه صنف فروشندگان لاستیک گفت: لاستیکهای نیسانی از تیر سال 98 به وسیله اتحادیه توزیع میشد، اما با الزامی شدن ثبت آن در سامانه جامع تجارت برخی کارخانهها آن را وارد سامانه نکردند و برخی نیز به نمایندگیها دادند و آنها نیز نتوانستند از طریق سامانه بفروشند.
وی افزود: نمایندگیها لاستیکها را در انبارها نگه داشته اند و هزینه انبارداری میدهند، اما حق فروش ندارند و خریدار باید از سامانه، حواله بیاورد.
رئیس اتحادیه صنف فروشندگان لاستیک گفت: سایزهای 13 و 14 و 15 لاستیک به فروش میرسد، اما بقیه لاستیکها خواب دارند و به انبار باز میگردند.
وی افزود: هیچ کمبودی در لاستیک سبک و سنگین نداریم، اما سامانه جامع تجارت نتوانسته است آن را عرضه کند.
سعادتی نژاد گفت: لاستیکهای سنگین را از سامانه میگیرند و در بازار آزاد میفروشند، زیرا لاستیک یک سال و نیم در انبارها مانده و تاریخ آن گذشته است و نتوانسته اند برای آن حواله صادر کنند.
ضعف مدیریت در توزیع لاستیک
سید یاسر رایگانی سخنگوی سازمان تعزیرات نیز در این برنامه گفت: در شش ماه نخست امسال 426 پرونده به این سازمان ارجاع شده که 298 پرونده، صنفی و 128 پرونده مربوط به قاچاق کالا و ارز بوده است و حدود 7 میلیارد تومان متخلفان جریمه شده اند.
وی افزود: مشکل لاستیک در مدیریت توزیع این کالاست و لاستیکها با قیمتهای دولتی در فروشگاههای مختلف تفاوت دارند.
رایگانی گفت: با توجه به اینکه لاستیک به اندازه کافی در بازار وجود دارد لازم است همان مدیریت توزیع لاستیکهای سنگین درباره لاستیکهای سواری نیز انجام شود.
مصطفی میرسعید قاضی، رئیس انجمن صنعت لاستیک ایران نیز در این برنامه گفت: در سال 97 شانزده میلیون و 300 هزار، در سال 98 هجده میلیون و 500 هزار حلقه لاستیک تولید شد و در پنج ماه نخست امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته تولید لاستیک 26 درصد افزایش داشته است و پیش بینی میکنیم تا پایان سال بیش از 21 میلیون حلقه لاستیک به میزان نیاز بازار داخلی تولید شود.
وی افزود: به علت گستردگی نمایندگیها و نبود ساز و کار نمیتوانیم بر توزیع لاستیک نظارت کنیم، اما با نرخ مشخص، لاستیکها را با فاکتور به نمایندگیها میدهیم.
میرسعید قاضی گفت: لاستیکهای سنگین از نیمه دوم سال 97 در سامانه جامع تجارت ثبت شد، اما ثبت انواع دیگر لاستیک از مرداد امسال الزامی شده است.
وی افزود: بخش خودروساز به علت نداشتن کد شناسایی نمیتوانند وارد سامانه جامع تجارت شود.
رئیس انجمن صنعت لاستیک ایران گفت: در مرداد و شهریور تولید لاستیکها را ماهی یک بار در سامانه جامع ثبت میکنیم و این کار از مهر، هر دو هفته یک بار انجام میشود.
وی افزود: از این هفته لاستیکهای وانتی نیز در سامانه جامع تجارت ثبت میشود.
رئیس انجمن صنعت لاستیک ایران گفت: علت ثبت نشدن تولید لاستیکهای وانتی، نبود زیرساخت در سامانه جامع تجارت بود.
وی افزود: از ابتدای سال تاکنون 70 میلیون دلار برای واردات مواد اولیه لاستیک، ارز اختصاص داده اند در حالی که برای هر یک کیلو محصول به یک دلار ارز نیاز است و از دولت میخواهیم این مسئله را تسهیل کند.
تأثیر توزیع لاستیک دولتی در کاهش قیمت
وحید خراسانی کارشناس صنعت لاستیک نیز در این برنامه گفت: توزیع لاستیک سواری و وانتی در سامانه جامع تجارت، مشکل تفاوت قیمت این کالاها را در بازار برطرف میکند.
وی افزود: از ابتدای سال، میزان تولید لاستیک نیمه سنگین در سامانه جامع تجارت ثبت نشده است و کسی نمیداند این لاستیکها کجا هستند.
کارشناس صنعت لاستیک با بیان اینکه ابزار نظارتی ستاد تنظیم بازار، سامانه جامع تجارت است گفت: زمانی که تولیدکننده محصول خود را در این سامانه ثبت نکند نمیتوان بر توزیع آن نظارت کرد.
وی افزود: چطور لاستیک وارداتی رینگ 16 در سامانه جامع تجارت ثبت و بر این اساس توزیع میشود و در اختیار راننده قرار میگیرد، اما تولید داخلی همان لاستیک نمیتواند در سامانه ثبت و توزیع شود.
خراسانی گفت: بر اساس آمار 630 هزار حلقه لاستیک وانتی تولید داخل در سامانه جامع تجارت ثبت نشده است.
وی افزود: لاستیکهای سبک تولید داخل فقط کافی است در سامانه جامع تجارت ثبت شود نه اینکه حوالهای فروخته شود.
کارشناس صنعت لاستیک گفت: اگر تولید کننده لاستیک خود را در سامانه جامع تجارت ثبت کند اختلاف قیمت در بازار از بین میرود.
قیمت روز لاستیک
در ادامه جدول مقایسه ای قیمت انواع لاستیک ایرانی در بازار با نرخ مصوب را مشاهده می کنید.
خودرو |
سایز استاندارد |
قیمت دولتی |
قیمت بازار |
پراید، رنو پیکی و پژو روآ |
165/65R13 |
492هزار تومان |
یک میلیون و 180هزار تومان |
تیبا، ریو، پیکان وانت، اپل آسترا، هیوندای ورنا، هیوندای اکسل و دوو سیلو |
175/70R13 |
534هزار تومان |
یک میلیون و 320هزار تومان |
ساینا، امویام 110s و لیفان 520 |
185/60R14 |
620هزار تومان |
یک میلیون و 200هزار تومان |
پژو 206، پژو 405، پژو آر دی، پژو پارس، کوئیک، رانا و مزدا 323 |
185/65R14 |
614هزار تومان |
یک میلیون و 300هزار تومان |
دنا معمولی، تندر 90، سمند، ساندرو، پژو پارس LX، زانتیا و آوانته |
185/65R15 |
660هزار تومان |
یک میلیون و 320هزار تومان |
دنا پلاس، برلیانس، تویوتا کرولا و اپل امگ |
195/65R15 |
728هزار تومان |
یک میلیون و 400هزار تومان |
کیا سراتو، رنو مگان، چانگان، جک جی5، چری آریزو5، مزدا 3 و هیوندای i30 |
205/55R16 |
یک میلیون و 90هزار تومان |
یک میلیون و 880هزار تومان |
هیوندای النترا، تویوتا پریوس، آلفارومئو، کیا اپتیما و نیسان سوبارو |
215/45R17 |
یک میلیون و 504هزار تومان |
دو میلیون و 100هزار تومان |
گردآورنده: الهام خلیلی خو
آنچه دیگران می خوانند: