تیتربرتر: ایران کشوری است که در گوشه و کنار آن می توان انواع جاذبه های طبیعی، تاریخی، مذهبی و ... را مشاهده کرد. در این میان غرب ایران از اهمیت خاصی برخوردار است چرا که آب وهوایی مطبوع دارد و از تمدنی اصیل برخوردار است. از جمله استانهای دیدنی غرب ایران آذربایجان شرقی و یکی از شهرهای گردشگری آن مراغه است. وجود باغ های متعدد در شهر و رودخانه زیبای صوفی چای که از مرکز شهر می‌گذرد مراغه را به یکی از مهمترین مراکز گردشگری در استان آذربایجان شرقی تبدیل کرده است، از طرفی درختان سر به فلک کشیده زیبایی خاصی به خیابان های مراغه بخشیده اند.
گنبد کبود
گنبد کبود یکی از زیباترین بناهای تاریخی مراغه است که به‌صورت منشوری ده وجهی با ارتفاع ۱۰ متر ساخته شده است. معماری متفاوت و تزیینات بی‌نظیر این گنبد از جذابیت‌های آن به شمار می‌رود. در این برج کتیبه‌ای که تاریخ آن را نشان بدهد، وجود ندارد؛ اما کارشناسان قدمت این بنا را متعلق به دوران سلجوقیان می‌دانند. این گنبد از دیرباز تاکنون قصه‌ها و داستان‌های زیادی را به خود دیده است و گفته می‌شود که آرامگاه مادر «هلاکوخان» است.
رصدخانه مراغه
آدرس: استان آذربایجان شرقی، مراغه، غرب مراغه، نزدیکی روستاهای «طالب خان» و «حاجی کُرد»
رصدخانه مراغه علاوه بر کاربرد علمی، بنایی تاریخی است و متعلق به دوران حکومت هلاکوخان مغول است. این بنا به دستور وی در اواسط قرن هفتم هجری قمری یعنی در سال ۶۳۸ ساخته شده است. ساخت آن به مدیریت «خواجه نصیرالدین طوسی» وزیر هلاکوخان انجام شده است. آنچه امروزه از این بنا قابل رویت است بخشی از سازه ی اصلی است که در گذشته احداث شده و اکنون دارای چندین بنای مختلف از جمله رصدخانه، دانشگاه، مکانی برای کارکنان و دیگر ساختمان ها می باشد. از جمله تغییراتی که در ظاهر بنا داده شده ساخت یک سازه ی فلزی و کروی شکل سفید رنگ بر آن است که هیچ شباهتی به ساختار استوانه ای اولیه ندارد. این رصدخانه در بلندترین ناحیه شهر به نام «طالب خوان» قرار گرفته و در همه جای شهر قابل رویت است.
مقبره آقالار
مقبره آقالار مراغه(موزه سنگ‌نگاره‌ها) به دستور ظل السلطان و به خاطر ارادتی که به مراد خود میر فتاح موسوی داشته در سال ۱۱۷۵ ه . ق در مراغه بنا گردیده‌است.
در سال ۱۲۴۷ به وسیله حاج عباسعلی بنابی که خود نیز در این مقبره مدفون است مرمت شده‌است .
نمای داخلی مقبره
بنا چهار ضلعی و هر ضلعش ۱۶ متر می‌باشد. دارای ازاره سنگی و طاقنمای آجری قرینه به ارتفاع ۵ متر است.
این بنا در اثر بی توجهی و رانش دیوارها به مرور زمان تخریب شده بود ولی از سال ۱۳۷۵ هجری شمسی تا تابستان ۱۳۸۱ در چندین فصل کاری مرمت و به منظور اعطای کاربری جدید متناسب با بنا در کنار قبرهای مرمرین و نفیس آن تبدیل به موزه سنگ نگاره‌های مراغه گشته‌است.
مشهورترین مزار مقبره آرامگاه شهید سالار یحیی پور فرماندار مراغه می‌باشد که به دستور سپهبد شاه بختی استاندار و فرمانده قوای آذربایجان در سال ۱۳۳۲ هجری شمسی بنا گردیده‌است.
کاوش های باستان شناسی در این محوطه تابستان 1400 توسط هیاتی به سرپرستی دکتر سعید ستارنژاد آغاز شد و نتایج آن منجر به شناسایی گورهای از دوره های مختلف اسلامی شد. این گورستان به عنوان یکی از بزرگترین گورستان های دوره اسلامی شهر مراغه است.
معبد مهر مراغه
یکی دیگر از آثار باستانی شهرستان مراغه، «معبد مهر مراغه» یکی از میراث ارزشمند مذهبی در ایران است که در روستای «ورجوی» این شهرستان، قرار دارد. این اثر تاریخی دارای ابعاد ناشناخته‌ای است، ولی با توجه به تحقیقات و پژوهش‌های انجام شده توسط زنده یاد «پرویز ورجاوند»، به نظر میرسد که این بنای تاریخی مرتبط با آیین مهرپرستی بوده که با توجه به گذر زمان و رخدادهای تاریخی، تغییر و تحولاتی در آن صورت گرفته است. جالب است بدانید که کلمه میترا یا (مهر) به معنی دوستی و محبت است. در گاتها (سروده‌‌هایی که از دیرباز از سخنانِ زرتشت اسپنتمان دانسته می‌شده است) کلمه میترا به معنی عهد و پیمان آمده است. مهر در اوستا از آفریدگان اهورا مزدا بوده، ایزد محافظ عهد و پیمان است و ازاین‌رو فرشته فروغ و روشنائی است تا هیچ چیز بر او پوشیده نماند. در کتیبه‌های هخامنشی نیز این اسم به املا و تلفظ اوستایی آن، میثر (Mithra) آمده است. در سانسکریت، میترا (Mitra) و در پهلوی، میتر (Mitr) و در پارسی مصطلح امروز، مهر خوانده می‌شود. «میترا» یعنی خدای نور و خورشید، خدایی که در خورشید جای دارد.
مطالب مرتبط:
برج مقبره غفاریه
شهر مراغه، به‌دلیل حضور برج‌ها و گنبدهای تاریخی که از تمدن قبل و بعد از دوره اسلامی، خصوصا دوران حکومت سلجوقیان و ایلخانان برجای مانده است، به یکی از مکان‌های مناسب گردشگری در کشور تبدیل شده است. یکی از این برج‌های تاریخی، «گنبد غفاریه» است که در شمال غربی شهر مراغه و در پیرامون رودخانه «صافی چای» قرار گرفته است. بنایی که قدمت آن متعلق به حکومت ایلخانان و بین سال‌های ۷۲۵ تا ۷۲۸ هجری قمری، به همت «سلطان ابوسعید بهادرخان» احداث شده است. با توجه به متون تاریخی، عارفی به نام «نظام الدین احمد بن حسین الغفاری» در زمان فرمانروایی «سلطان یعقوب بن حسن بیگ آق قویونلو» هنگام مراجعت از حج، عمارتی در نزدیکی این بنا احداث و املاک و باغی جهت مصارف آن وقف کرد. به همین دلیل این عمارت و بناهای وابسته و همچنین برج مزبور به نام وی «غفاریه» شهرت یافته است. البته با توجه به فقدان مدارک دیگر به نظر میرسد که گنبد غفاریه، مدفن «امیر مملوک شمس‌الدین قراسنقر» است.
موزه ایلخانی مراغه
یکی دیگر از مکان‌های دیدنی در شهرستان مراغه، «موزه تخصصی» این شهرستان است که به «موزه ایلخانی» نیز شهرت دارد. در این مکان فرهنگی می‌توان آثار ارزشمندی از دوران حکومت ایلخانان از جمله انواع سفال، سکه، فلز، شیشه، کاشی و ... را مشاهده کرد. در واقع می‌توان موزه تخصصی مراغه را پایگاه اصلی آثار باقی‌مانده از دوران حکومت ایلخانان معرفی کرد که بازدید از آن برای گردشگران داخلی و خارجی، جالب و هیجان‌انگیز خواهد بود.
کلیسا هوانس مراغه
در شهر مراغه، یکی از نیایشگاه‌های ارامنه که دارای قدمتی دیرین است، وجود دارد که به «کلیسای هوانس» شهرت یافته است. «یوحنا» نام یکی از حواریون حضرت عیسی (ع) است که در گویش ارامنه «هوانس» نامیده می‌شود و این کلیسا به آن شهرت یافت است. به نظر میرسد، قدمت کلیسا به قرن پنجم و ششم میلادی بازمی‌شود و پس از تخریب‌ها و آسیب‌های متعدد در طول تاریخ، بنای امروز آن در سال ۱۸۴۰ میلادی، به هنرمندی معماران روسی و فرانسوی ساخته شد. به نظر میرسد که کلیسا در دوران حکومت ایلخانان از اهمیت و موقعیت بالایی برخوردار بوده است؛ اما امروزه به‌دلیل مهاجرت ارمنیان ساکن مراغه به شهرهای دیگر، بدون استفاده است.
تاریخچه مراغه
دومین شهر بزرگ در استان آذربایجان شرقی شهرتان تاریخی مراغه است که در کنار رودخانه صوفی چای د دامنه جنوبی کوه سهند قرار دارد . این شهر به پایتخت نجوم و باغ شهر ایران شهرت دارد و جزء شهرستانهای تاریخی و دیدنی ایران بشمار می رود که سالانه گردشگران خارحی و داخلی زیادی از جاذبه های گردشگری مراغه دیدن می کنند . یکی از دلایل اصلی تبدیل شدن این شهر به یکی از مراکز توریستی و گردشگری در استان آذربایجان شرقی بخاطر فضای سبز و باغهای متعدد در داخل شهر و همچین رودخانه زیبای صوفی چای است که از مرکز شهر عبور میکند . از آنجای که این شهر یک شهر تاریخی بحاسب می آید دارای خیابان های زیبا و درختان سر به فلک کشیده است که زیبای خاصی به خیابان های این شهر بخشیده است . حتما اگر به مراغه سفر کردید در خیابان های آن کمی قدم بزنید . این شهر بعد از ارومیه دومین شهر کهن آذربایجان محسوب می شود که قبل از اسلام نیز وجود داشته که در قرن های 12 تا 14 میلادی دوران رشد و شکوفایی آن بوده است
زمانی که پایتخت سلسله‌های متعدد محلی از جمله احمدیلیان و اتابکان آذربایجان بوده است و در نهایت مرکز حکومت ایلخانی قرار داده شد. مراغه به لحاظ بافت غنی تاریخی و فرهنگی، با بیش از ۳۰۰ اثر ثبت شده ملی ، جزء ۱۰ شهر برتر کشور محسوب می‌شود. رصد خانه مراغه که در دوران خواجه نصیر بنا شده از جمله آثار تاریخی برجسته مراغه و ایران است که بیش از ۴۰۰۰۰۰ جلد کتاب در آن موجود بوده است و بزرگترین دانشمندان اسلامی سراسر جهان اسلام در آن گرد هم آمده بودند.
مطالب مرتبط:
نویسنده: زهره شعبانی
