به گزارش تیتربرتر؛ رابرت مالی نماینده ویژه دولت در وزارت خارجه آمریکا جمعه شب به وقت محلی در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: امروز جلسات سازنده ای را با همکاران‌مان از اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی (آلمان، انگلیس و فرانسه) در مورد آینده مذاکرات برجام و اهمیت بازگشت متقابل به پایان رساندیم.
صحبت های جدید آمریکا در باره برجام
رابرت مالی از هفتم تا دهم سپتامبر (۱۶ تا ۱۹ شهریورماه جاری) به مسکو و پاریس سفر کرد تا درباره ایران مذاکره و گفت وگو کند.
بر اساس اعلام وزارت خارجه آمریکا، هدف از سفر مالی، مشورت با شرکای روسی و اروپایی در مورد برنامه هسته ای ایران بوده تا به توافقی در مورد بازگشت متقابل به برجام دست یابند.
واکنش امام جمعه اردستان به مذاکرات برجام
حجت‌الاسلام منصور صابری در خطبه نماز جمعه اردستان افزود: مردم در انتخابات ۲۸ خرداد حرف خود را زدند و راه را مشخص کردند اما هنوز برخی افراد و گروه‌ها در فضای مجازی، رسانه و مطبوعات مسایل و انتقادهایی مطرح می‌کنند که در هشت سال گذشته درباره آنها سکوت کرده بودند.
وی درباره محدودیت‌های وضع شده برای مشتاقان سفر اربعین به عراق اظهار داشت: این محدودیت‌ها نباید دکانی برای برخی سودجویان باشد.
امام جمعه موقت اردستان با اشاره به سفرهای استانی رییس جمهوری، گفت: این سفرها مورد رضایت رهبر معظم انقلاب اسلامی و در شناخت و رفع کمبودها و مشکل مردم بسیار اثرگذار است، اما برخی افراد مغرض و مخالف دولت آن را به عنوان سفر تفریحی مطرح می کنند.
امام جمعه موقت اردستان و رییس حوزه علمیه شهید مدرس اردستان در ادامه خطاب به دولتمردان تصریح کرد: دولت باید رودربایسی را کنار بگذارد و در راه رفع مشکل مردم گام بردارد.
وی با اشاره مشکل‌های مردم افغانستان، آمریکا را علت همه این مشکل‌ها دانست و افزود: آمریکایی‌ها طی ۲۰ سال فرهنگ، آداب، رسوم و زندگی مردم افغانستان را از بین بردند و اکنون با نقشه‌های شوم خود طالبان را بر آنان مسلط کردند که مردم نمی‌پذیرند و هنوز مقاومت‌ها در آنجا وجود دارد که امیدواریم مردم بیشتر مقاومت کنند و اجازه ندهند خواست آمریکا در این کشور دوام داشته باشند.
امام جمعه موقت اردستان به موضوع مهم انتخاب شهردار این شهر اشاره کرد و خطاب به اعضای شورای شهر گفت: فرد انتخابی در وهله نخست متدین باشد، چرا که فرد دیندار تخلف نمی‌کند؛ در مرحله بعد دارای تخصص، برنامه، توانمندی در اداره شهر، تحول‌گرا و دارای سابقه و مردمی باشد و بتواند مشکل‌های فراوان شهر را رفع کند.
وی تصریح کرد: باید با کنارگذاشتن اختلاف‌ها، از سیاسی کاری نیز پرهیز کرد و به دنبال تحول بود، چرا که مردم از وضع کنونی اردستان ناراضی هستند، از این رو باید خواست مردم اجرایی شود.
حجت‌الاسلام صابری اضافه کرد: دشمن تلاش دارد با ترور شخصیت‌های مهم به ایران و انقلاب ضربه بزند و این موضوع، نشانه ضعف دشمن است.
شهرستان اردستان با افزون بر ۴۲ هزار نفر جمعیت در ۱۱۸ کیلومتری شمال شرقی اصفهان واقع شده است.
آخرین وضعیت برجام در دولت سیزدهم
فؤاد ایزدی: اگر کسی به اظهارات آقای بایدن در مقاله‌ای که در CNN نوشت و یا اظهارات افرادی مانند سالیوان و بلینکن که اکنون در دولت بایدن مسئولیت گرفتند و ماه‌ها قبل از انتخابات درباره سیاست‌خارجی در محیط‌های مختلف بحث و مناظره می‌کردند، دقت می‌کرد، می‌فهمید ایران یکی از موضوعات داغ سیاست خارجی آمریکا بوده و هست. این افراد وقتی به سوالات پاسخ می‌دادند، حرف‌هایی را می‌زدند که اکنون آنها را اجرا می‌کنند. من هیچ تناقضی بین گفته‌های قبل از انتخابات دموکرات‌ها و کارهایی که بعد از انتخابات انجام دادند، ندیدم! یعنی کاملاً به اصولی که قبل از انتخابات در مورد آن صحبت می‌کردند پایبند بودند.
دو کلمه بود که آنها قبل از انتخابات زیاد تکرار می‌کردند و بعد از انتخابات نیز آن را در عمل انجام دادند. کلمه اول «longer» به معنی طولانی‌تر است. آنها می‌گفتند ما یک توافق طولانی‌تر می‌خواهیم. این کلمه مربوط بعضی از بندهای برجام بود که بازه زمانی دارد و بعد از ۸ یا ۱۰ سال تمام می‌شود.
آنها به برجام فعلی اعتقادی نداشتند، قبلاً نیز می‌گفتند، الان نیز می‌گویند که همین حالت فعلی را حفظ کنیم و به همین متن فعلی برگردیم. اگر هم نظرشان این باشد که به برجام برگردند با این پیش شرط است که باید متن فعلی را در نهایت و در آینده نه چندان دور عوض کنیم.
کلمه دوم نیز «stronger» به معنی قوی‌تر است. این هم مربوط به این است که باید فراتر از مباحث هسته‌ای، در حوزه سیاست خارجی، به سیاست منطقه‌ای و سیاست‌های نظامی و موشکی ایران ورود کنیم یعنی توافق برجام باید قوی‌تر شود. این صحبتی است که خانم وندی شرمن، که در حال حاضر نفر دوم وزارت خارجه آمریکاست، در یکی از جلسات سنا مطرح کرد.
شرمن در همان جلسه گفت سال ۲۰۲۱ دیگر سال ۲۰۱۵ نیست. یعنی آمریکایی‌ها احساس می‌کنند شرایط جدیدی وجود دارد و به متن جدید نیاز است که این نیز دلایل متعددی دارد که چرا این احساس را دارند.
مطالب مرتبط:
اما واقعیت امر این است که این‌ها دیگر از متن برجام، آنگونه که هست خوش شأن نمی‌آید و از اول هم این را گفتند. تاکنون نیز من ندیدم که مقامات آمریکایی این بحث «longer»و «stronger» را نگویند. البته یکبار آقای «رابرت مالی» (رئیس فعلی تیم مذاکره کننده آمریکایی)، قبل از سفر به وین به این دو موضوع اشاره‌ای نکرد اما وقتی به وین آمد مجدد آنها را تکرار کرد.
ایزدی: دموکرات‌ها با ماهیت جمهوری اسلامی ایران مشکل دارند و حتی حاضر هستند با مجموعه‌ای مثل گروهک منافقین همراه شوند، پول بگیرند و سخنرانی کنندیکی از دلایلی که ما به دور هفتم مذاکرات وین نرسیدیم به این دلیل است که آمریکایی‌ها اصرار دارند در متن توافق دو بخش قوی‌تر و طولانی‌تر مکتوب شود و اگر هم به متن فعلی برگشتیم قرار است یکسری کارهای دیگری نیز اتفاق بیفتد.
شما دیدید از همان ابتدا، در داخل متن برجام یک جمله ضعیفی وجود داشت که تاکید می‌کرد «امید است توافق فعلی برای ایجاد صلح در منطقه مفید باشد»؛ آمریکایی‌ها از این جمله خیلی استفاده کردند که مثلاً باید قدم‌های بعدی برداشته شود. اما ایران زیر بار نرفت و گفت توافق ما در حوزه هسته‌ای بود.
دموکرات‌ها با ماهیت جمهوری اسلامی ایران مشکل دارند. شما دیدید فردی که نامزد وزارت دفاع بود و نزدیک بود وزیر شود، چند روز در اجتماع منافقین شرکت و سخنرانی کرد. آقای «منندز» رئیس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا است که به نشست منافقین رفت. امروز بخشی از بحث‌های مرتبط با برجام معطل همین آقای منندز است.
بنابراین یکی از دلایلی که دموکرات‌ها این‌گونه با برجام برخورد می‌کنند، این است که با جمهوری اسلامی مشکل جدی دارند و حتی حاضر هستند با مجموعه‌ای مثل گروهک منافقین همراه شوند، پول بگیرند و سخنرانی کنند.
دموکرات‌ها نمی‌خواهند به متن فعلی برجام برگردند به این دلیل که فشارهایی فراتر از حزب دموکرات وجود دارد. در واقع یکسری فشارهای داخلی است و یکسری فشارها، خارج از حزب است. به هر حال در مجلس سنا الان ۵۰-۵۰ هستند. یعنی این برتری دموکرات‌ها بسیار شکننده است و این فشارها با معطل کردن مذاکرات تأثیرگذار خواهد بود.
شما دیدید، آقای بلینکن چند هفته پیش در جلسه سنا در پاسخ به اینکه سناتورها گفتند شما زیادی می‌خواهید از تحریم‌های ایران تعلیق کنید، جواب داد که «ما به اندازه کافی تحریم نگه می‌داریم که بتوانیم اهرم فشار را حفظ کنیم.»
این از جمله فشارهای خارج از حزب است که شرایط را به سمت وضعیت فعلی می‌برد. شما اگر بخواهید واقعاً برجام را اجرا کنید بند ۲۹ برجام می‌گوید «نباید طرف مقابل بعد از توافق کاری کند که در تجارت بین‌المللی اخلال ایجاد شود»، این در حالی است که بعد از توافق برجام، سیاست رسمی آمریکا، فشار حداکثری بود یعنی آنها می‌خواهند در کار و اقتصاد ایران اخلال ایجاد کنند.
اگر بخواهند به برجام برگردند و بند ۲۹ را اجرا کنند، باید همه تحریم‌های دوره ترامپ لغو شود. سیاست رسمی ایران نیز این بوده که تحریم‌ها «لغو» و راستی‌آزمایی شود که آمریکایی‌ها این را قبول ندارند و می‌گویند «تعلیق»، آن هم تعلیق بخشی از تحریم‌ها و آنهایی که خودمان تشخیص می‌دهیم. آنها راستی آزمایی را هم قبول ندارند و می‌خواهند تعدادی از تحریم‌های ترامپ را، بخاطر همان حرف بلینکن در مجلس سنا که گفته بود ما به اندازه کافی اهرم فشار نگه می‌داریم، حفظ کنند.
دموکرات‌ها امید دارند سیاست ترامپ که فشار حداکثری است را به یک جایی برسانند. مثلاً اغتشاشاتی که اخیراً در برخی مناطق کشور رخ داد، جریانات ضد ایرانی را امیدوار کرد. در آمریکا دو دسته وجود دارند؛ یا ضد ایرانی هستند یا ضد ایرانی‌تر! لذا دموکرات‌ها نیز از این جهت عجله خاصی ندارند و هر چقدر این مذاکرات بیشتر طول بکشد و در داخل کشور هم تنش وجود داشته باشد می‌گویند که سیاست فشار حداکثری جواب می‌دهد و ما فعلاً کار خاصی نکنیم.
ایزدی: آمریکایی‌ها مذاکرات را بعد از غنی‌سازی ۶۰ درصدی ایران جدی گرفتند؛ در واقع این ابزار مذاکراتی را مجلسی که با دولت مخالف بود به دست مذاکره‌کنندگان ایرانی دادقانون هسته‌ای مجلس نیز خیلی به دیپلمات‌های ما کمک کرد. اقدامات ایران در کاهش تعهدات برجامی، دلیل حضور آمریکایی‌ها در وین است. شما گزارش یک ماه پیش نیویورک تایمز را ببینید؛ این حرف خبرگزاری مهر یا حرف من نیست بلکه حرف خودشان است که، آمریکایی‌ها مذاکرات را بعد از غنی‌سازی ۶۰ درصدی ایران جدی گرفتند. این ابزار مذاکراتی تیم مذاکره کننده ایرانی است. این ابزار را چه کسی به دست شأن داده است؟ نماینده‌های مجلسی که به دلایلی با دولت مخالف بودند.
شما وقتی دیپلماتی را با دست خالی پای میز مذاکره می‌فرستید و کمکی هم به مذاکره کننده و دیپلمات نمی‌کنید، چه انتظاری از او دارید؟ دیپلمات باید ابزاری برای چانه‌زنی و بحث با طرف مقابل داشته باشد و این ابزار را مجلس ایجاد کرده است. زمانی مقامات آمریکایی در مورد توافق طولانی‌تر و قوی‌تر صحبت می‌کردند که اصلاً قانون مجلس تصویب نشده بود. این سیاست آمریکایی‌ها به سمت مثبت به نفع ما شده است و الان متوجه شده‌اند که به هر حال ایران کار خودش را انجام می‌دهد.
احمد زیدآبادی: برای اینکه به پاسخ روشنی در مورد پرسش شما برسیم، باید این را مطرح کنیم که آمریکایی‌ها به چه دلیلی اساساً برجام را امضا کردند؟ آنها یک نگاه استراتژیک به این توافق داشتند و فکر می‌کردند پیمان امنیتی با ایران سبب هدایت جمهوری اسلامی به یک سلسله مناسبات منطقه‌ای و نظم جهانی می‌شود و آن تعریفی که از ایران به عنوان یک دولت یاغی داشتند، یعنی دولتی که از نظر آنها علیه قوانین و نظام بین الملل عصیان کرده است، به تدریج رفع می‌شود.
زیدآبادی: پیام آن موشکی که شلیک شد و روی آن شعار نابودی اسرائیل نوشته شده بود، این بود که نگاه ما به برجام یک مسئله تاکتیکی است نه استراتژیکبنابراین خود برجام یک گام نخست برای حل بقیه مشکلاتی بود که فکر می‌کردند جمهوری اسلامی دارد. مثلاً سیاست‌های منطقه‌ای، نوع نگاه جمهوری اسلامی به اسرائیل و یا نزاع با آمریکا و از این قبیل موضوعات!
در واقع بعد از اینکه برجام اجرا شد آنها در اینکه این توافق، ایران را به آن مسیر می‌کشاند، مقداری تردید پیدا کردند و همانطور که گفتند نگاه‌شان نسبت به این مسئله استراتژیک بود. اما آنها یک دفعه ملاحظه کردند که جمهوری اسلامی با یک نگاه تاکتیکی این را امضا کرده است. یعنی آن فهمی که آنها از این توافق داشتند و پیامدهایی که برایش قائل بودند، در ایران به این شکل نگاه نمی‌شد. یعنی در ایران، برجام یک توافقی بود که فقط به امور هسته‌ای مربوط می‌شد و در ازای محدود کردن یا زمان‌بندی برای آن، تحریم‌ها باید لغو شود اما ایران می‌تواند بقیه سیاست‌هایش از جمله در عراق، سوریه، لبنان و یمن را ادامه بدهد؛ مسأله‌ای که آنها (آمریکا و غرب) مخالف آن بودند.
ایران می‌خواست در واقع این سیاست‌ها را ادامه بدهد. مثلاً در آن موشکی که شلیک شد و روی آن شعار نابودی اسرائیل نوشته شده بود، چه نقض برجام باشد چه نباشد، یک پیام با خودش داشت و آن این بود که نگاه ما به برجام یک مسئله تاکتیکی بوده و تمام شده است. ما بقیه سیاست‌هایمان را خیلی محکم و استوار پیش می‌بریم.
در نظام بین‌الملل وقتی یکسری اختلافات بین دو کشور یا چند کشور باشد، نمی‌آیند یک اختلاف را به قیمت تشدید اختلاف در یک نقطه دیگر حل کنند. بنابراین وقتی که تحریم‌ها علیه ایران کاهش پیدا کرد، البته همه‌اش لغو نشد و تمام نشد، دست ایران برای تشدید برخی فعالیت‌های منطقه‌ای باز شد.
به هر حال هر گونه فعالیت منطقه‌ای نیاز به منابع مالی دارد. حتی پیش از اینکه ترامپ روی کار بیاید، در برنامه‌های خانم کلینتون هم می‌شد ببینیم که این را احساس می‌کردند. حتی خود اوباما نیز از روند پیشرفت برجام احساس نارضایتی می‌کرد و به دنبال این بود برخی از تحریم‌ها را همچنان حفظ کند و شاید اگر داستان بیخ پیدا می‌کرد دوست داشت به دنبال مکانیزم ماشه برود.
خود خانم کلینتون گفت اگر من بیایم به هر حال فشارها را تشدید می‌کنم، از آن طرف نیز جناح تندروتر آمریکا که در حزب جمهوری خواه بیشتر تبلور دارد و به دلیل نوع مناسباتی هم که با کشورهای منطقه به خصوص با اسرائیلی‌ها و اعراب محافظه کار دارند، گفتند که ما آمدیم چه کار کردیم؟ یک نظام تحریم‌های بین‌المللی را که به زحمت درست کرده بودیم به هم زدیم که ایران فعالیت هسته‌ای‌اش را متوقف کند، که حالا دارد (بخش مربوط به هسته‌ای) را عمل می‌کند اما به‌واسطه برخورداری از منابعی که از دستش رفته بود، مزاحمت‌های بزرگ‌تری در سوریه و دیگر کشورها برای ما درست می‌کند، پس دلیلی ندارد توافقی که به نفع ما نیست، بخواهیم ادامه دهیم و از آن برگردیم.
زیدآبادی: اوباما هم از روند پیشرفت برجام احساس نارضایتی می‌کرد و می‌خواست برخی تحریم‌ها را همچنان حفظ کند و شاید دوست داشت به دنبال مکانیزم ماشه برودبه همین دلایل بود که آمریکایی‌ها سیاست فشار حداکثری را برای قطع منابع مالی ایران اعمال کردند تا هم در داخل مشکلاتی در زیرساخت‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها و نارضایتی مردم ایجاد کنند و هم اینکه امکان حمایت مؤثر از نیروهای خارج از ایران وجود نداشته نباشد، چون می‌دانید که اصل ماجرا به منابع مالی برمی‌گردد و فکر می‌کردند این در یک بازه زمانی جواب می‌دهد.
مثلاً دولت ترامپ اعتقاد داشت که این سیاست در چهار سال جواب می‌دهد. اما این سیاست سه سال بیشتر نماند و همیشه می‌گفت ای کاش از روز اولی که آمده بودم این کار را می‌کردم. ترامپ معتقد بود وقتی چنین وضعیتی در ایران ایجاد شده است، آنها نهایتاً چاره‌ای ندارند و به محض اینکه من [در دوره دوم] انتخاب شدم، مذاکره می‌کنند. البته بعد هم دولت آقای بایدن آمد و نگاه‌شان همان نگاه نخستین بود که ما ایران را با مشوق‌هایی در کنار مجازات‌هایی به یک نوع تعامل جهانی و منطقه‌ای وارد کنیم تا از سیاست‌های قبلی دست بکشد.
در وین نیز هدف همین است؛ یعنی قرار نیست و قرار نبود که برجام به آن شکل یعنی به عنوان یک پرونده هسته‌ای باشد و با کاهش و کنترل توان هسته‌ای، تحریم‌ها لغو شود و ایران بخواهد هر کاری بکند.
این برگشت به معنی یک سلسله مسائل فنی و تکنیکی است که این بندها عقب‌تر بیفتد. چون برخی از بندها را گذاشتند که ایران وقتی پس از چند سال به آن می‌رسد، دیگر سیاست‌هایش عوض شده باشد.
آنچه دیگران می خوانند:
گردآورنده: محسن رضوی
