به گزارش تیتربرتر؛ بورس از ابتدای سال روزهای طلایی را سپری می کرد از هفته قبل با ریزش همراه شده که نگرانی هایی را برای تازه واردان بورسی ایجاد کرده است.
نقش دولت در ریزش قیمت سهام
طی 5 ماهه نخست امسال، بورس تحت تاثیر سیاست‌های تشویقی و حمایتی دولت در فضای مجازی و رسانه ها با ورود سرمایه گذاران جدیدی مواجه شد و در پی افزایش سرمایه گذاری ها در بورس و البته با اعلام برنامه دولت برای فروش سهم های دولتی در قالب 3 صندوق ETF شاخص کل بورس از 509،000 واحد تا سقف 2،080،000 واحد ، معادل 400 درصد رشد کرد، در این بین شاخص هم وزن نیز از 118،000 واحد به 350،000 واحد ، معادل 300 رشد نمود.
رشد شاخص بورس بیانگر رشد تقریبا یکجانبه روی سهم های بزرگ دولتی که قرار بود در قالب صندوق های ETF در اختیار مردم قرار گیرد و دولت از این راه بخشی از کسری بودجه خود را جبران نماید، بود.
14 مرداد ماه شاخص کل بورس بعد از 2 هفته اصلاح بالاخره توانست از مقاومت 2 میلیون واحد گذر کند و در تاریخ 16 مرداد ماه رئیس جمهور به عنوان بالاترین مقام اجرایی کشور اعلام کرد که " مردم همه چیز را به بورس بسپارند " ولی در کمال تعجب و زمانی که مردم منتظر گشایش اقتصادی وعده داده شده از سوی رئیس جمهور بودند، بروز اختلاف نظر و درگیری ها و تناقضات بین مسئولان سازمان بورس و وزرای اقتصاد و نفت مسیر بورس را تغییر داد.
اما و اگرها و تایید و تکذیب‌ها برای عرضه "صندوق دارا دوم" منجر به واکنش حقوقی های بازار شد و عرضه سهام در بازار شدت گرفت و نهایتا در تاریخ 20 مرداد خبر لغو عرضه صندوق دارا دوم رسما اعلام شد که موجب سلب اطمینان و اعتماد سهامداران و ریزش قیمت سهام گردید.
این موضوع مهم و تاثیرگذار در بورس، طی یکی دو روز با تکذیب و تایید های فراوان و بحث در کمیسون اقتصادی مجلس ، بالاخره توسط وزیر اقتصاد تایید و قرار شد ETF دوم متشکل از 15 درصد سهام دولت در شرکت های پالایش نفت بندر عباس ، پالایش نفت اصفهان و پالایش نفت تهران و پالایش نفت تبریز در هفته دولت اجرایی و عرضه گردد.
با این حال اما وضعیت شاخص به قبل از دعوای دارا دوم بازنگشت و این پایان ماجرای روزهای پرتنش بورسی نبود چرا که طبق اعلام فعالان بازار سرمایه این اتفاقات و عدم ثبات در تصمیمات هیات دولت باعث ریزش قیمت سهام شرکت ها شد که از عوامل این ریزش می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مجاز و متوقف نمودن معاملات سهم های مختلف بازار در طول ساعات بازار با بهانه کنترل ترافیک ورودی سفارشات و کنترل هسته معاملات که باعث سردرگمی و بی اعتمادی شد.
- قطعی های شدید و عدم سفارش گیری و یا تاخیر های نیم ساعته در سفارش گیری معامله گران که باعث عدم تعادل بازار و ایجاد عدم تصمیم گیری صحیح سهامداران گردید.
- کاهش شدید اعتبارات کارگزاری ها توسط ابلاغیه های سازمان که منجر به فشار فروش برای تسویه اعتبارات گردید.
- آزاد سازی سهام عدالت در نماد های دولتی و شاخص ساز و عرضه غیر اصولی بصورت عرضه خرد در بازار که باعث فشار فروش سنگین و شکست حمایت ها شد.
- ابلاغ مصوبه سازمان در خصوص نصاب سرمایه گذاری صندوق های سرمایه گذاری با درامد ثابت که باعث ایجاد فشار فروش روی سهم ها گردید.
- تایید ها و تکذیب های پیاپی برای عرضه صندوق های ETF دولتی منجمله صندوق گروه پالایشی که باعث از بین رفتن اعتماد در بین فعالین بازار شد.
- فروش های هیجانی حقوقی های بازار در نمادهای مختلف حتی در صف فروش سهم ها انهم بعد از حتی 30 درصد ریزش قیمت ها.
- عدم انسجام کافی در بین مسئولین سازمان و حقوقی های بازار و صندوق های حامی بازار که حمایت از سهم های بازار را بصورت خیلی ضعیف و نا هماهنگ انجام دادند.
لازم به ذکر است که عوامل فوق در طی یک ماه اخیر منجر به ریزش حدود 30 درصدی در عمده سهم های بزرگ و مردمی بازار گردید ، اما شاخص کل از سقف 2،080،000 واحد به 1،815،754 واحد معدل حدود 12 درصد ریزش داشته است به عنوان مثال :
- پالایشگاه نفت بندر عباس از قیمت 62،000 ریال به قیمت 44،000 ریال معادل حدود 302-
- پالایش نفت اصفهان از قیمت 53،000 ریال به قیمت 40،000 ریال ریال معادل 25 درصد ریزش
- ایران خودرو از قیمت 7،660 ریال به قیمت 4،670 ریال معادل 40 درصد ریزش
- سایپا از قیمت 5،040 ریال به قیمت 3،800 ریال معادل 25 درصد ریزش
- فولاد مبارکه از قیمت 23،640 به قیمت 17،440 ریال معادل 25 درصد ریزش
با توجه به ریزش های صورت گرفته در کلیه نماد های بازار و نزدیک بودن ماه محرم و شهریور ماه ، می بایست طی جلساتی هماهنگی لازم بین بزرگان بازار سرمایه برای حفظ رشد پایدار بازار سهام و ایجاد شادابی در آن برگزار شود تا اقداماتی را برای جلوگیری از خروج نقدینگی و بی اعتمادی مردم انجام داد.
نقش بانک مرکزی در اصلاح بورس
در حالی برخی افراد تصور می‌کنند افزایش «نرخ سود» موجب اصلاح بورس شده که لازم است به یک پرسش، پاسخ داده شود: «کدام نرخ سود؟» نرخ سود سپرده بانکی از اواخر تیرماه تاکنون بدون تغییر و حداکثر ۱۸ درصد بوده است. بنابراین به‌نظر می‌رسد اشاره این افراد، به تغییرات «کریدور نرخ سود» باشد که اساساً تأثیری بر بورس ندارد.
بانک مرکزی پس از اعلام چهارچوب سیاست هدف‌گذاری تورم و شروع عملیات بازار باز، دستورالعملی را در این رابطه تهیه کرد. در دستورالعمل «عملیات بازار باز و اعطای اعتبار در قبال اخذ وثیقه توسط بانک مرکزی» بانک‌ها و مؤسسه‌های اعتباری غیربانکی امکان سپرده‌گذرای شبانه ذخایر مازاد خود را با نرخ ۱۰ درصد نزد بانک مرکزی پیدا کردند. استقراض بانک‌ها از بانک مرکزی نیز برای انجام تسویه شبانه در بازار بین بانکی با اخذ وثیقه ۲۲ درصد امکان‌پذیر شد.
هدف بانک مرکزی از این تصمیم کاهش نوسان‌های نرخ سود در بازار بین بانکی و هدایت نرخ تورم به سمت نرخ تورم هدف‌گذاری شده است. بعد از حدود یک ماه یعنی در اوایل تیرماه، نرخ سود سپرده‌گذاری بانک‌ها و مؤسسه‌های اعتباری غیربانکی به ۱۲ درصد افزایش یافت. در نیمه تیرماه نیز با افزایش یک درصدی به ۱۳ درصد رسید. در هفته گذشته نیز بانک مرکزی بار دیگر با افزایش یک درصدی نرخ سود بانک‌ها و مؤسسه‌های اعتباری غیربانکی نزد خود، این نرخ را به ۱۴ درصد رساند.
در این راستا همزمانی افزایش نرخ بهره بین بانکی و اصلاح در بازار سهام موجب شد برخی افراد و گروهی از مردم، اصلاح بورس را به سیاست‌های بانک مرکزی نسبت دهند.
در این میان، سید احسان خاندوزی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نیز در صفحه شخصی خود نوشت: :هفته قبل با یک اظهار نظر وزیر اقتصاد در برابر وزیر دیگر، بورس منفی شد. امروز هم با یک تصمیم بانک مرکزی، منفی‌تر شد.» اشاره این نماینده به اصلاح شاخص بورس است که از بیستم مردادماه آغاز شد. شاخص بورس که از نیمه مرداد از ۲ میلیون واحد عبور کرد، سه‌شنبه هفته گذشته شروع به اصلاح کرد و از رقم بیش از ۲ میلیون و ۶۵ هزار واحد به بیش از یک میلیون و ۹۹۹ هزار واحد رسید و روز یکشنبه(۲۶ مرداد) به یک میلیون و ۸۱۳ هزار واحدی رسید.
مطالب مرتبط:
توجه به این نکته لازم است که همزمانی پدیده‌های اقتصادی، لزوماً به‌معنای وجود رابطه علت و معلولی بین آنها نیست. در حقیقت، نرخ سودی که می‌توانند موجب تغییر رفتار سرمایه‌گذاران و معامله‌گران بورسی شود، نرخ سود سپرده بانکی است. در حالی که نرخ تغییر یافته توسط بانک مرکزی، نرخ سود یا نرخ بهره بین‌بانکی بوده و اقتصاددانان اثر مستقیمی برای تأثیرگذاری آن بر بازار سهام، متصور نمی‌شوند.
نرخ سودی که می‌تواند بر بورس تأثیر بگذارد، نرخ سود سپرده بانکی افراد در بانک‌هاست که در صورت افزایش، ممکن است با ایجاد جذابیت برای سرمایه‌گذاران و معامله‌گران بورسی، بر این بازار تأثیر بگذارد. در واقع اگر مردم در ارزیابی خود، سپرده‌گذاری در بانک را جذاب‌تر از سرمایه‌گذاری و معامله در بورس بدانند، با فروش سهام، وجوه خود را به از بورس به بانک می‌آوردند و این تغییر ممکن است موجب تغییراتی منفی در شاخص‌های بورس، از جمله شاخص کل شود.
با این حال، نرخ سود سپرده بانکی در حدود یک ماه گذشته بدون تغییر بوده و آنچه تغییر کرده، نرخ سود یا نرخ بهره بازار بین بانکی است. بنابراین به نظر نمی‌رسد اصلاح کنونی در بازار سرمایه مربوط به سیاست‌گذاری‌های بانک مرکزی باشد و نباید روند طبیعی این بازار را که نوسان و افت‌وخیز را در ذات خود دارد، به این موضوع نسبت داد.
پیش بینی ادامه اصلاح بازار سرمایه
حمید میرمعینی یک کارشناس بازار سرمایه در خصوص وضعیت بازار سرمایه گفت: من تصور می کنم هنوز بورس مثبت نیست و نگرانی ها ادامه دارد از این رو در نیمه دوم بازار دیدیم که شاخص منفی شد.
وی اضافه کرد: هر چند برخی معتقد بودند اصلاح شتخص بازار تمام شده است اما من معتقدم این روند ادامه دارد و نگرانی سهامداران نسبت به افت بازار همچنان به وقت خود باقی است. این تحلیلگر بازار سرمایه با تاکید بر اینکه فعلا روند بورس روندی منفی است گفت: در این فضای منفی شاید بورس یکی دو روزی مثبت شود اما باز هم عقب خواهد رفت و در نتیجه سهامداران باید با تدبیر و آرامش این دوره را پشت سر بگذارند .
به گفته وی فردا نیز بازار همین نوسان محدود را تجربه می کند و حتی سبزپوشی شاخص نیز به معنای رشد تام و تمام نخواهد بود . وی تاکید کرد: با توجه به محدود شدن دامنه نوسان قیمت دلار باید انتظار داشته باشیم که رشد بازارهای تاثیرپذیر از دلار نیز کاهش یابد .
وی در پاسخ به این سئوال که بازده کدام بازار بیشتر خواهد بود؟ گفت: برای کسانی که تخصصی در این بازار باشند، بازدهی بازار بالا خواهد بود و این نکته اهمیت فراوانی دارد که باید با دقت سهم انتخاب شود.
گردآورنده: الهام خلیلی خو
آنچه دیگران می خوانند:
