تیتربرتر؛ زعفران معمولاً به صورت خشک شده محصولش روانه بازار می شود و همه می توانند از آن استفاده کنند اما اینکه چگونه زعفران را خشک کنیم خودش مراحلی دارد که ما مرحله به مرحله به این موضوع می پردازیم.
روشهای خشک کردن زعفران
خشک کردن زعفران به طور کلی با دو روش سنتی و مکانیزه انجام میگیرد. هر کدام از این روشها ویژگیها و مزایای خاص خود را دارند و این بسته به شرایط و امکانات شماست که کدام روش را انتخاب کنید. طبق آمار غیر رسمی بیش از نیمی از کشاورزان از روش سنتی استفاده میکنند و در این کار به تبحر خاصی نیز دست یافتهاند.
استفاده از روش سنتی خشک کردن زعفران نیاز به دقت و تجربهی زیادی دارد، چراکه هر گونه اشتباه کوچک در خشک کردن زعفرانها منجر به افت کیفیت آنها میشود. به طور مثال اگر زعفرانها را بیش از حد به منبع دما نزدیک کنید ممکن است منجر به تیره شدن رنگ زعفران شود و یا اینکه زعفرانها به صورت یکنواخت خشک نشوند. همین نکات کوچک هستند که قیمت نهایی محصول شما را تعیین خواهند کرد.
مراحل خشک کردن زعفران به روش سنتی
۱- اولین مرحله برای خشک کردن زعفران، برداشت گل زعفران است. بهترین زمان برای برداشت گلهای زعفران صبح زود، پیش از طلوع خورشید و قبل از باز شدن گلهای زعفران است. (هنگامی که گلها هنوز به شکل غنچه هستند).
۲- گلهای برداشت شده را در ظرف مناسبی بریزید. از تمیز و خشک بودن دستان خود و ظرف جمعآوری گل مطمئن باشید و شرایط بهداشتی آن را رعایت کنید. زیرا گلهای برداشت شده به همان صورت برای خشک شدن و مصرف آماده میشوند.
۳- بعد از چیده شدن گلها بایستی در کوتاهترین زمان ممکن، کلالههای گل از گلبرگها جدا شود. زیرا گل زعفران به سرعت فاسد میشود و ارزش خود را از دست میدهد. همچنین ممکن است گردههای زرد رنگ پرچم، روی کلالهها قرار بگیرند و جداسازی آنها باعث آسیب دیدن کلالهها شده و کیفیت و ارزش رعفران کم شود.
۴- کلاله که در اصطلاح عام به ریشه زعفران معروف است بایستی به طور کامل از گلبرگها جدا شود و هرچه این مرحله را سریعتر انجام دهید، کیفیت، عطر و رنگ زعفران شما بهتر خواهد بود. توجه داشته باشید در صورتی که بلافاصله امکان جدا کردن کلالهها را ندارید، بهتر است گلها را در داخل یخچال نگهداری کنید تا از فساد آنها پیشگیری شود.
۵- گل زعفران را به آرامی و با دقت شکافته و از نقطه اتصال سه کلاله را باهم جدا کنید، بطوریکه کلالهها هر سه با هم جدا شوند. ریشههای زعفران را داخل الکی با سوراخهای ریز بریزید و روی آن را با پارچه نخی نازک و تمیز بپوشانید. همچنین میتوانید ریشههای زعفران را روی پارچه تمیزی پهن کنید و در فضای آزاد در محیطی سایه آفتاب پهن کنید تا به تدریج خشک شوند.
مطالب مرتبط:
۶- دقت کنید نیازی به پخش کردن ریشههای زعفران روی پارچه نیست، پخش کردن و جدا کردن ریشههای زعفران باعث کاهش مرغوبیت زعفران بعد از خشک شدن آن می شود. ظرفها را در اتاقی خشک و خنک دور از گرد و غبار و آلودگی قرار دهید.
۷- پیشنهاد می کنیم برای جلوگیری از فاسد شدن و کپک زدن ریشههای زعفران، ظرفها را از جایی آویزان کنید تا تهویه به خوبی انجام شود و هر چند روز یک بار ریشهها را زیر و رو کنید تا همه قسمتهای آن خشک شود.
۸- میتوانید برای تسریع در خشک شدن زعفران، ظرفها را یکی دو ساعت در معرض نور خورشید (مکانی سایه آفتاب) قرار دهید. در این روش حدود ۸ تا ۱۲ روز طول میکشد تا ریشه زعفران کاملا خشک شود.
۹- هنگامی که ریشههای زعفران به رنگ نارنجی تیره یا قرمز در آید و با فشار بین دو انگشت به راحتی خرد شود، زعفران شما کاملا خشک شده است.
۱۰- زعفران خشک شده را در ظروف شیشهای و در محلی خشک و خنک نگهداری کنید. مکان نگهداری زعفران باید بهداشتی، با درجه حرارت و رطوبت مناسب و دور از نور باشد. بهترین دما برای نگهداری زعفران دمای بین ۴ تا ۲۰ درجه سانتیگراد است، هرچه دما و رطوبت مکان نگهداری کمتر باشد، رنگ، طعم و عطر زعفران بیشتر و بهتر خواهد بود. از نگهداری زعفران در ظروف و مواد پلاستیکی پرهیز کنید، زیرا در مدت کوتاهی اسانس آن کم شده و از مرغوبیت آن کاسته میشود.
خشک کردن زعفران با دستگاه زعفران خشککن خانگی
یکی دیگر از روشهای خشک کردن زعفران در منزل، استفاده از دستگاههای زعفران خشککن خانگی است. این دستگاه بر اساس جریان هوای گرم عمل میکند و شامل هیتر برقی، فن، ترموستات برای کنترل دما، رطوبتسنج، محفظه نگهداری کلالههای زعفران و صفحه نمایشگر دما و رطوبت است. استفاده از این تکنیک علاوه بر تسریع در فرایند خشک کردن زعفران، احتمال آلودگی، فاسد شدن و کپک زدن کلالههای زعفران نسبت روش سنتی کمتر خواهد بود.
سایر روشها برای خشک کردن زعفران
روشهای دیگری نیز برای خشک کردن زعفران وجود دارد که در مقیاس صنعتی و در مزارع زعفران استفاده میشوند. مهمترین این روشها روش اسپانیایی یا همان روش الک و هیتر و استفاده از انواع دستگاههای خشککن است. همچنین استفاده از آون الکتریکی، مایکرویو، خشککن خورشیدی، خشککن انجمادی، خشک کننده با انتقال هوا و خشککنندههای تحت خلاء از دیگر روشهای نوین خشک کردن زعفران است که به دلیل سرعت بالای خشک کردن، کاهش آلودگیهای میکروبی و کیفیت بهتر زعفران تولیدی، امروزه به کشاورزان توصیه میشود به جای استفاده از روش سنتی، از این روشها به ویژه روش اسپانیایی برای خشک کردن محصول زعفران خود استفاده کنند.
آنچه دیگران می خوانند:
گردآورنده: مریم بالوی فیلی