تیتربرتر: شیلی یک کشور نسبتاً یکدست از لحاظ جمعیت می‌باشد و بیشتر جمعیت آن غالباً اسپانیایی‌تبار هستند که با درجات مختلفی از آمیزش با بومیان سرخ‌پوست. حدود ۸۵ درصد از جمعیت کشور در نواحی شهری زندگی می‌کنند، ضمن آن که ۴۰ درصد آن‌ها در منطقه کلان‌شهری سانتیاگو ساکن‌اند. رشد جمعیت شیلی با نرخ حدود ۰٫۹۷ درصد در میان کشورهای آمریکای لاتین پایین است که تنها پس از اروگوئه و کوبا در رده سوم قرار دارد. پایتخت این کشور شهر سانتیاگو  با جمعیت 4 میلیون و 600 هزار نفر می باشد . مساحت شیلی 756.626 کیلومتر مربع و جمعیت آن بالغ بر 16 میلیون و 300 هزار نفر است .

تاریخچه کشور شیلی

در حدود 10 هزار سال پیش مهاجران بومی ساکن قاره آمریکا در دره‌های حاصلخیز و سواحل کشوری که امروزه شیلی نام گرفته سکنی گزیدند. اینکاها نیز زمانی امپراطوری خود را تا نقاطی در شیلی امروزی توسعه دادند.

در سال 1520 فردیناند ماژلان که قصد داشت از طریق دریا دور دنیا را طی کند، از آبراهه واقع در جنوب شیلی گذر کرد، اکنون بخش جنوبی شیلی که ماژلان از آن گذر کرده را تنگه ماژلان می‌نامند.

اما در سال 1540 پدرو در والدیویا یکی از افراد تحت فرمان فرانسیسکو پیسارو از فرماندهان اسپانیایی و فاتح پرو، وارد شیلی شد و فرایند تصرف این منطقه را آغاز کرد. والدیویا همچنین بانی سانتیاگو ، پایتخت امروزی شیلی است. 

تصرف کامل شیلی اما با دشواری‌های فراوان همراه بود و نیرو‌های الروپایی در این راه بارها شکست خوردند. قوم ماپوچه در سال 1553 علیه استعمار اسپانیا قیام کرد، این قیام در نهایت به کشته شدند پدرو والدیویال قاتح اسپانیایی شیلی انجامید. طی سال‌های بعد نیز ماپوچه‌ها چندین بار علیه استعمارگران اسپانیایی قیام کردند.

اشغال اسپانیا توسط قوای فرانسه و برتخت نشستن ژوزف برادر ناپلئون بناپارت در اسپانیا به فرایند استقلال شیلی شتاب بخشید.در سال 1810 یک ستاد ملی تحت فرمان فرناندو ولیعهد در تبعید اسپانیا تشکیل شد، این ستاد شیلی را یک جمهوری خودمختار تحت حاکمیت پادشاهی اسپانیا اعلام کرد.

اما تلاش‌های بعدی اسپانیایی‌ها برای تصرف مجدد شیلی، به منازعات متعددی میان استقلال طلبان شیلیایی و نظامیان اسپانیایی انجامید. در سال 1817 فرناندو او هیگینزشناخته‌شده‌ترین ملی‌گرای شیلیایی به همراه خوسه د سان مارتین قهرمان نبرد‌های استقلال آرژانتین، دررراس قوای خود از کوه‌های آند گذر کردند و در شیلی توانستند در مصاف با قوای سلطنت طلب اسپانیایی آن‌ها را شکست دهند.

متعاقب شکست نیرو‌های اسپانیایی در 12 فوریه سال 1818  استقلال شیلی اعلام شد و این کشور تحت زمامداری او هیگینز قرار گرفت.

نام کشور شیلی 

محققان نظریه های مختلفی درباره ریشهٔ کلمهٔ شیلی دارند از جمله اینکه بر اساس نظر عده ای از مورخان و محققان، اینکاهایی که در پرو از تسلط بر سرزمین آروکانی‌ها ناتوان شده بودند و در مقابل آن ها شکست خورده بودند در دره آکنکاگوا شیلی ساکن شدند و اسم رئیس قبیله‌ را  که تیلی بود و موقع تصرف اینکاها در آن جا حکومت می‌کرد برای این ناحیه انتخاب کردند. همچنین محققان دیگری در نظریاتشان بر شباهت درهٔ آکنکاگوا با درهٔ کاسما در پرو تاکید دارند و اینکه در آن جا یک دره و شهر به اسم شیلی هست.

موقعیت جغرافیایی

اگر بخواهیم از روی شکل ظاهری بر روی نقشه جغرافیا کشورها را توصیف کنیم،‌ باید بگوییم که شیلی طولانی ترین و باریک ترین کشور جهان است. این کشور در آمریکای جنوبی قرار دارد و مانند یک نوار بلند و باریک کنار اقیانوس آرام کشیده شده است. سمت دیگر کشور شیلی را رشته کوه‌های آند تشکیل می‌دهند. کشور شیلی از شمال با پرو، از شمال شرق با بولیوی، از شرق با آرژانتین همسایه است و زبان رسمی آن اسپانیایی است.

جمعیت، زبان و فرهنگ شیلی

جمعیت این کشورحدود ۱۶۹۲۸۸۷۳ تن است و واحد پول کشور پسو شیلی است. زبان رسمی مردم شیلی اسپانیولی است و عموما مردم به این زبان حرف می زنند. نوع حکومت کشور شیلی در حال حاضر جمهوری است. به طور کلی شیلی کشوری است که جمعیت آن تا حدودی یک دست و یکنواخت است و بیشتر این جمعیت با سطح مختلفی از ترکیب با بومیان سرخ پوست منطقه، اسپانیایی‌ تبار هستند. در نواحی شهری شیلی حدودا ۸۵ درصد مردم این کشور ساکن هستند و از این رقم ۴۰ درصد آنها در کلان‌ شهر سانتیاگو زندگی می کنند.

 فرهنگ و نماد ملی این کشور یک گل کوپیهوی سرخ است. گل ملی کوپیهو یا لاپاجریا روزاً – لاله کوهی شیلی که در جنگلهای جنوبی شیلی رشد می کند به عنوان نماد و سنبل این کشور محسوب می شود. از دیگر سنبل های کشور که در تاریخ شیلی قابل توجه است و به عنوان نماد ملی کشور شیلی به حساب می آید، دو جانور است که یکی کرکس در زبان شیلییایی والچر گریفوس، که پرنده ای بزرگ کوهی است و دیگری هوئمول یا هیپوکاملوس بیسولکوس، که  گوزن دم سفیدی است که گویا نژادش در حال انقراض است.

آب و هوای کشور شیلی

شیلی کشور پهناوری است و با توجه به موقعیت جغرافیایی که دارد از 7 نوع آب و هوای بسیار متنوع بهره است. در نواحی بیابانی آب و هوای گرم، مناطق دیگر آب و هوای مرطوب و در منطقه کوهستانی شیلی آب و هوای سردی جریان دارد. در مناطق جنوبی شیلی در ماه های اکتبر تا مارس هوا مطلوب و معتدل است.

اقتصاد

بخش مالی شیلی سریعتر از حوزه‌های دیگر اقتصاد طی چند سال اخیر پیشرفت نموده‌است؛ قانون اصلاح بانکداری که در سال ۱۹۹۷ به تصویب رسید دامنه فعالیت مجاز خارجی را برای بانک‌های شیلی گسترش داد. دولت شیلی در سال ۲۰۰۱ آزادی بیشتری را در بازارهای سرمایه پیاده نمود. مردم شیلی از ابزارهای مالی جدیدی برخوردار شده‌اند همچون وام‌های سرمایه‌گذاری مسکن، معاملات سلف و حقوق خرید و فروش ارز، کارگزاری (مقاطعه کاری)، لیزینگ، و کارت‌های اعتباری. ارائه این محصولات جدید نیز همراه با کاربرد فزاینده از ابزار سنتی همچون وام‌ها و کارت‌های اعتباری بوده‌است.

بیشتر بخوانید:

آرژانتین ؛ کشور کوه ها و جاذبه های طبیعی

سیستم پرداخت خصوصی مقرری شیلی، با دارائی‌های حدود ۵۴ میلیارد دلار در پایان سال ۲۰۰۴، به منبع مهمی از دارایی سرمایه‌ای برای بازار سرمایه تبدیل شده‌است. شیلی یکی از بهترین نرخهای اعتباری (+ S&P A) را در بین کشورهای آمریکای لاتین حفظ نموده‌است.

سیاست در شیلی

قانون اساسی شیلی در شرایط غیر معمول و در زمان زمامداری اوگوستو پینوشه دیکتاتور سابق نظامی این کشور در سال 1980 تصویب شد.

این قانون در سال  1981 جنبه اجرایی به خود گرفت. پس از شکست پینوشه در همه پرسی سال 1988، مفادی به این قانون اساسی اضافه شد تا روند تغییرات احتمالی آتی در این قانون اساسی تسهیل شود.

در سال 2005، ریکاردو لاگوس رییس جمهوری وقت شیلی مصوبه‌های کنگره شیلی را به عنوان الحاقیه به قانون اساسی این کشور افزود.

بر اساس این تغییرات در قانون اساسی حق انتصاب سناتور‌ها یا انتصاب سناتور‌های مادام‌العمر لغو شد. همچنین حق کنار گذاشتن فرمانده نیرو‌های مسلح شیلی به رییس‌جمهور این کشور واگذار شد. بر همین مبنا دوره زمامداری رییس جمهوری نیز از شش سال به چهار سال کاهش یافت.

در این اولین دور انتخابات ریاست جمهوری شیلی در 11 دسامبر 2005، هیچ یک از چهار کاندیدای ریاست جمهوری نتوانست 50 درصد آرای لازم برای پیروزی را کسب کند.

در دور دوم نیز  میچله باچلت کاندیدای ائتلاف چپ میانه با سباستیان پینیرا کاندیدای ائتلاف راست میانه به رقابت پرداخت و در نهایت باچلت از این رقابت پیروز خارج شد.

باچلت در 11 مارس 2006 در مقام ریاست جمهوری شیلی سوگند خورد. این چهارمین انتخاباتی بود که پس از پایان عصر دیکتاتوری پینوشه در شیلی برگزار می‌شد.

براساس قانون اساسی، رییس جمهوری شیلی نمی‌تواند چندین دوره پیاپی در انتخابات شرکت کند.

شیلی دارای یک کنگره دو مجلسی است؛ مجلس سنا با 38 نماینده ومجلس نمایندگان با 120 عضو. دوره نمایندگی سناتورها هشت سال و دوره حضور اعضای مجلس نمایندگان در عرصه قانونگذاری چهار سال است.

20 نماینده عضو سنای شیلی از حزب حاکم ائتلاف چپ میانه هستند. حزب حاکم در مجلس نمایندگان شیلی نیز از اکثریت برخوردار است. در مجلس نمایندگان حزب ائتلاف چپ میانه دارای 63 کرسی و حزب ائتلاف راست میانه دارای 57 کرسی است.

قوه قضایی شیلی مستقل عمل می‌کند. این قوه متشکل از یک دادگاه استنیاف، دادگاه‌های نظامی، یک دادگاه قانون اساسی و دادگاه عالی است.