به گزارش تیتربرتر؛ مباحث اقتصادی و چالش ها و معضلات پیش روی آن از محورهای بسیار مهم گفتگوها در سطح سیاستگذاران، کارشناسان اقتصادی و حتی طبقات مختلف اجتماعی در کشور می باشد.

از این رو بر آن شدیم در مصاحبه ای اختصاصی با رضا برادران اصفهانی عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران و اصفهان و نایب رئیس کمیسیون حقوقی و حمایت های قضایی و مقرراتی اتاق ایران به بررسی مهمترین چالش ها و معضلات اقتصاد ایران از نگاه این کارآفرین و فعال اقتصادی بپردازیم.

از رضا برادران اصفهانی درباره چالش های اقتصاد ایران سوال شد.

رضا برادران در پاسخ گفت: معضلات اقتصاد ایران دلایل مختلف و متفاوتی دارد که بخشی از آن ها منشأ داخلی و برخی ریشه های بین المللی دارند.

وی افزود در حوزه ی بین المللی بخش مهمی از معضلات اقتصاد ایران به دلیل تخاصم دولت هایی نظیر آمریکا و اعمال تحریم های گسترده علیه ملت ایران است که مراودات اقتصادی ایران را با مشکلات عدیده ای مواجه کرده است اما باید اذعان کرد بخش مهمی از چالش های اقتصاد ایران ناشی از مشکلات و کاستی های داخلی می باشد.

برادران اصفهانی مهمترین معضل داخلی اقتصاد ایران را عدم وجود یک پارادایم اقتصادی و الگوی مشترک در سیاست های اقتصادی کشور دانست و گفت: متغیرهای اقتصادی تابعی از پارادایم اقتصادی حاکم بر جامعه و سیاست های کلی اقتصادی می باشد و باعث ایجاد ساختارهای فکری و مدیریتی مشترکی در حوزه های مختلف تصمیم گیری های اقتصادی می شود.

وی پارادایم در علم اقتصاد را اینگونه تعریف کرد: پارادایم چارچوب و اصول فکری است که برنامه ریزان و سیاستگذاران اقتصادی به آن باور داشته و رویه‌های موجود در اقتصاد در چارچوب این اصول شکل می گیرد و هدف نهایی آن‌ها نیز دستیابی به اهداف تعیین‌شده از سوی پارادایم است. در واقع اقتصاد تحت‌لوای پارادایم مدیریت می شود.

این عضو هیئت نمایندگان اتاق ایران و اصفهان افزود با نگاهی به اقتصاد ایران می توان مشاهده کرد که سیاست های اقتصادی در ایران تابعی از هیچ دیدگاه مسلط اقتصادی نمی باشند و در عین حال که اجزای مختلف پارادایم های اقتصادی مختلف در آن وجود دارد هیچ یک از این پارادایم های اقتصادی، پارادایم مسلط اقتصادی نبوده اند و انعکاس آن را می توان در انواع و اقسام رویه ها و قوانین متعارض در حوزه ی اقتصاد و مدیریت کسب و کارها مشاهده کرد.

برادران گفت ساختارها بستر تصمیم‌گیری و سمت‌وسوی آن را تعیین می‌کند و زمانی که تکلیف ما با این ساختارها مشخص نیست در رویه ها، قانونگذاری و اجرای قوانین نیز دچار مشکل خواهیم بود.

وی اظهار داشت می توان این موضوع را مهمترین چالش اقتصاد ایران دانست زیرا در دوره های مختلف سیاسی و یا به عبارت بهتر در هر گفتمان سیاسی، سیاست های اقتصادی بر اساس پارادایم های مختلطی شکل گرفته که ترکیبی نامتجانس از اجزای پارادایم های اقتصادی بوده اند اما با تغییر دولت ها شاهد تغییر گفتمان سیاسی هستیم که کل پارادایم اقتصادی نیز همگام با آن تغییر کرده و پارادایم دیگری جایگزین پارادایم اقتصادی سابق شده که این امر باعث گسست در سیاست های اقتصادی قبل و سیاستگذاری های جدید در حوزه های مختلف اقتصادی شده است.

چالش دیگری که رضا برادران به آن اشاره کرد تاکید دولتمردان و سیاستگذاران اقتصادی بر ضرورت کنترل کلیه امور اقتصادی و فربه تر کردن دولت است.

برادران گفت: یکی دیگر از مهم ترین چالش های اقتصاد ایران مداخلات بیش از حد دولت در اقتصاد و عدم توجه به مکانیسم بازار در اقتصاد می باشد.

وی بیان داشت در کشور ما هنوز نهادها و سیاستمداران در برابر آزادسازی اقتصادی مقاومت می کنند و آن را با عدالت اجتماعی در منافات می دانند و بسیاری از مسوولان به دخالت بخش خصوصی و توان تاثیر گذاری آن در حوزه های مختلف اقتصادی باور ندارند به همین دلیل در حال حاضر بخش بزرگی از واحدهای بزرگ تولیدی و خدماتی توسط دولت اداره می شوند.

برادران ادامه داد با وجود تصویب قانون اجرای سیاست های کلی اصل چهل و چهارم(44) قانون اساسی و همچنین اصلاحات آن در سال 1397 و تصویب قانون های دیگری در همین راستا از جمله قانون بهبود محیط کسب و کار و قانون تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار اما بخش خصوصی هنوز نتوانسته است نقش خود را در اقتصاد ایران بدرستی و با تمام ظرفیت ایفا کند که این امر معلول علت های دیگری می باشد که بزرگترین علت آن را می توان عدم اعتقاد و اعتماد کامل دولت ها به بخش خصوصی دانست.

نایب رئیس کمیسیون حقوقی و حمایت های قضایی و مقرراتی اتاق ایران گفت متاسفانه در اذهان بسیاری از سیاستگذاران و تصمیم گیران اقتصادی نوعی بدبینی به مکانیسم بازار و به تبع آن عدم تمایل به دخالت موثر بخش خصوصی در اقتصاد وجود دارد.

وی افزود بدبینی به مکانیسم بازار در تمام پارادایم های اقتصادی در ایران از ابتدای انقلاب اسلامی وجود داشته و اگرچه در دوره هایی همچون دولت های پنجم و ششم توجه به مکانیسم بازار به عنوان اصلی مهم در پارادایم اقتصادی مطرح می شد اما به دلیل تناقضات درونی و همراهی با اجزای پارادایم های دولت محور هرگز نتوانست جایگاه توانمند و موثری در اقتصاد ایران داشته باشد.

وی در ادامه بیان داشت عدم اعتماد به کارایی بخش خصوصی و نگاه بدبینانه به آن باعث شده که توجه به بخش خصوصی در ایران نه یک اصل اساسی اقتصادی بلکه یک رویه و متغیر اقتصادی باشد که در دوره های مختلف و با تغییر در پارادایم های اقتصادی دستخوش نوسانات مختلف گردد. همچنین می توان گفت دیدگاه بدبینانه به بخش خصوصی در اقتصاد ایران گاه ناشی از تفکرات سیاسی نیز می باشد. به عنوان مثال گاه در اقتصاد از واژه ها و اصطلاحاتی همچون غربگرا و لیبرال برای انگ زنی های سیاسی استفاده می شود که همین امر باعث محافظه کاری فعالان اقتصادی در اظهارنظرها و مداخلات آن ها در عرصه اقتصاد شده است.

این عوامل، ضعف و عدم توانایی بخش خصوصی در پیشبرد سیاست های خصوصی سازی را به همراه داشته است، زیرا بخش خصوصی که دهه ها مورد بی توجهی قرار گرفته در زمان کوتاه، به سرعت و بدون زیرساخت های مناسب توان تملک و اداره واحدهای بزرگ و نقش آفرینی قدرتمند در صحنه های اقتصادی را ندارد.

برای خصوصی سازی واقعی باید با زمان پیش رفت تا بخش خصوصی به تدریج با تغییر شرایط توانایی های خود را باز یابد و بتواند به شکل واقعی و با تمام ظرفیت در اقتصاد کشور فعالیت نماید.