تیتربرتر ؛ یکی از شایع ترین بیماری های گوارشی، زخم معده است. درمان زخم معده تنها مصرف دارو نیست؛ بلکه نیاز است تا شما علاوه بر مصرف داروها از تغذیه مناسب برای زخم معده پیروی کنید. در این مقاله قصد داریم بخشی از مواد غذایی مفید و موثر برای بیماران مبتلا به زخم معده را معرفی کنیم.
زخم معده چیست؟
«اولسر پپتیک (peptic ulcer disease)» بیماری است که مشخصهی اصلی آن زخمهایی در نواحی داخلی معده(زخم معده) و ناحیهی فوقانی روده کوچک( زخم دوازدهه) است. زخمهای گوارشی زخمهای بازی هستند که در لایه داخلی معده ایجاد میشوند. در زخمهای گوارشی، پوشش خارجی دستگاه گوارش که مخاط نام دارد، دچار آسیب میشود. این نوع زخمها ممکن است در دیواره معده (زخم معده)، در قسمت فوقانی روده کوچک (زخم اثنی عشر) و مری رخ دهند. برخلاف تصورات پیشین، استرس عامل اصلی ایجاد این نوع زخمها نیست بلکه عامل اصلی زخمهای گوارشی، باکتری هلیکوباکتر پیلوری (H. Pylori) است. علاوه بر مصرف داروها، پزشکان توصیههایی نیز برای اصلاح سبک زندگی به افراد مبتلا به زخم میکنند تا روند درمان زخم معده با سرعت و کارایی بهتری همراه شود. اگرچه در گذشته به بیماران مبتلا به زخمهای گوارشی رژیم غذایی سبک، کم فیبر و ملایم (فاقد ادویههای تند) پیشنهاد میشد اما مطالعات علمی نشان میدهد که این نوع رژیم غذایی تأثیر مفیدی در بهبود زخم معده ندارد. در عوض، امروزه تحقیقات حاکی از آن است که رژیم غذایی پر فیبر، میوه و سبزیجات و کاهش مصرف ادویههای محرک بهترین انتخاب برای درمان سریعتر زخم معده است. در ادامه مطلب به مفیدترین مواد غذایی برای درمان زخم معده اشارهشده است.
علل بروز زخم معده
عفونتها یکی از علل بروز زخم معده هستند؛ باکتری به نام هلیکوباکتر که به التهاب عفونت معده منجرمیشود در اثر خوردن غذاهای بیکیفیت مانند فست فود، سوسیس، کالباس، پیتزا و آبهای آلوده ایجاد میشود، عفونت هلیکوباکتر به جداره معده میچسبد و در اثر تماس با اسید معده تکثیر شده و زخم معده را به وجود میآورد. افراط در خوردن ادویهجات تند مانند فلفل، نوشیدن چای یا دمنوش به صورت داغ، مصرف برخی از داروهای شیمیایی مانند آسپرین، پروفن، ناپروکسن، کتوپروفن، دیکلوفناک سدیم و غیره، مصرف الکل، مواد مخدر، سیگار و قلیان، سوء تغذیه، استفاده از رژیمهای لاغری که با گرسنگی شدید همراه است، گرفتن روزههای طولانی مدت و خارج از برنامه، نوشیدن نوشابه و غذاهای اسیدی، پرخوری مداوم، مصرف زیاد قهوه، اضطراب، استرس، هیجانات بد و طولانی مدت از مهمترین علل ایجاد زخم معده است.
اگر زخم معده فرد حاصل عفونت باکتری هلیکوباکتر پیلوری (Helicobacter pylori) باشد، مواد غذای سرشار از آنتیاکسیدان ممکن است برای بیمار مفید باشند. این مواد غذایی به محافظت از دستگاه ایمنی بدن کمک کرده و موجب فعالیت بهتر بدن برای مقابله با عامل بیماری میشوند. مواد غذایی که ذکر کردیم، ممکن است برای محافظت از سرطان معده نیز مفید باشند.
شیرینبیان
با استخراج مادهی قندی شیرینبیان از ریشهی آن، مادهای تولید میشود که در درمان زخم معده مؤثر است. مطالعات نشان داده است این مادهی شیرین میتواند با جلوگیری از رشد باکتری اچ. پیلوری، به درمان زخم معده کمک کند. این ماده به عنوان مکمل دارویی عرضه میشود. آبنبات شیرینبیان هم اثری مشابه دارد اما مصرف زیاد آن برای برخی افراد مضر است. مصرف روزانهی بیش از ۳۰ گرم از این ماده برای بیش از دو هفته، ممکن است باعث تشدید مشکلات قلبی مزمن یا فشار خون بالا شود.
عسل
عسل چیزی بسیار بیشتر از شیرینی، با خود دارد. بسته به نوع گیاهی که زنبور از آن تغذیه کرده است، عسل شامل ۲۰۰ عنصر مختلف است، از جمله پلیفِنول (polyphenol) و انواع آنتی اکسیدان ها. عسل یک ضدباکتری قوی و در مقابله با باکتری اچ. پیلوری مؤثر است. اگر مشکل قند خون ندارید، می توانید از شیرینی عسل لذت ببرید در حالی که به درمان زخم معدهتان هم کمک میکنید.
آب کلم
سرشار از ویتامین C است و به پیشگیری و درمان عفونت هلیکوباکتر پیلوری کمک میکند. اخیرا چندین مطالعه روی حیوانات نیز نشان میدهد که آب کلم در درمان و جلوگیری از طیف وسیعی از زخمهای گوارشی، از جمله زخمهای معده موثر است.
موز
خواص ضد باکتریایی در موز باعث متوقف شدن رشد باکتریها می شود. اسیدیته شیره معده در نتیجه کاهش التهاب و تقویت معده کاهش میابد. برای درمان حداقل باید هر روز سه عدد موز بخورید. حتی می توانید اسموتی موز درست کنید و بخورید.
شربت زنجبیل
شربت زنجبیل برای درمان زخم معده مفید است. برای تهیه ی شربت زنجبیل یک قاشق چایخوری پودر خشک زنجبیل و یا دو قاشق چایخوری زنجیبل رنده شده تازه را در داخل قوری ریخته روی آن آب جوش بریزید و به مدت پنج دقیقه آنرا با حرارت ملایم دم کنید و سپس آنرا با عسل شیرین کرده و میل کنید. چای زنجبیل هر چقدر بیشتر بماند و دم بکشد تندتر میشود. حتی میتوان چای زنجبیل را بعد از سرد شدن در داخل یخچال گذاشت و خنک کرد و مانند یک نوشابه سرد استفاده کرد. برای تهیه شربت زنجبیل یک قسمت زنجبیل رنده شده را با سه قسمت عسل مخلوط کرده و در شیشه در بسته در یخچال نگهداری کنید و هر موقع خواستید مصرف کنید .