به گزارش تیتربرتر؛ سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در یک کنفرانس خبری با تلاش برای مقصر جلوه دادن ایران، به سوالاتی در زمینه آخرین تحولات مرتبط با مذاکرات احیای توافق هستهای و برنامه هستهای ایران پاسخ داد.
اگر برجام احیا نشد چه میشود؟
درحالی که ایران و جهان در پی خروج غیرقانونی و یکجانبه دولت پیشین ایالات متحده از برجام با چالشهای بسیاری در مسیر احیای این توافق مواجه هستند و تداوم مسیر اشتباه دولت ترامپ ازسوی دولت بایدن و تلاش برای اعمال فشار بر تهران همزمان با مذاکرات آینده توافق را با تردیدهای بسیاری مواجه کرده است؛ کارشناسان هشدار میدهند که عدم احیای توافق برجام ممکن است تبعاتی برای همه طرفها ازجمله ایران در پی داشته باشد. ترجمه و انتشار این مطلب در روزنامه اعتماد به معنای تایید کامل محتوای آن نیست و به منظور آشنایی بیشتر مخاطبان ایرانی با آرا و دیدگاههای کارشناسان و رسانههای بینالمللی صورت میگیرد.
مقاومت و استقامت امری بیفایده خواهد بود اگر از فرصتهای اقتصادی و دیپلماتیک که [در پی این مقاومت] به وجود میآیند، استفادهای صورت نگیرد.
هفتمین سالگرد توافق هستهای ایران به تازگی سپری شد، اما این میتواند آخرین سالگرد برجام هم باشد. بهرغم یکسال مذاکره در وین که تقریبا به حصول توافقی پیرامون چگونگی بازگشت ایالات متحده و ایران به اجرای کامل توافق هستهای منجر شد، این روند اکنون در آستانه نابودی است. همه طرفهای این توافق در شکست آن نقش دارند و همه آنها از عدم احیای برجام متحمل ضرر خواهند شد. برای غرب، تلاشها در راستای منع اشاعه سلاحهای هستهای در خاورمیانه با شکست چشمگیری روبهرو خواهد شد.
از طرفی، شکست توافق هستهای ایران میتواند خطر تشدید تنشهای نظامی در منطقهای را به همراه داشته باشد که نقش مهمی در بحران جهانی انرژی ناشی از حمله نظامی روسیه به اوکراین بازی میکند. برای ایران، تبعات و ضررهای ناشی از عدم احیای توافق حتی بیشتر از غرب است. ماه گذشته در دوحه، مذاکرهکنندگان در شکستن بنبست پیرامون چگونگی بازگشت به توافق هستهای سال ۲۰۱۵ شکست خوردند. براساس روایت قدرتهای غربی، به جای تلاش برای بستن معدود پرانتزهای باقیمانده در متن تلاش کرد دوباره پرونده بسته موضوعاتی را که در ماه فوریه حل و فصل شده بودند، باز کند. به باور واشنگتن و پایتختهای اروپایی رهبران ایران در حال خریدن زمان هستند. در بهترین حالت، مذاکرهکنندگان ایرانی برای رسیدن به اجماع پیرامون این مساله که آیا احیای توافقی که شاید تنها تا پایان دوره ریاستجمهوری جو بایدن در ایالاتمتحده پا برجا باشد، ارزش به تعویق انداختن رشد صنعت هستهای را دارد یا خیر، به زمان بیشتری احتیاج دارند. در بدترین حالت، ایران در روند مذاکرات تاخیر ایجاد میکند تا فعالیتهای هستهای خود را بیشتر کند.
ایران پیرامون احیای توافق هستهای تا حدود زیادی مردد است، چراکه دولت بایدن نمیتواند تضمین کند که این توافق پس از دوره او نیز زنده خواهد ماند. دونالد ترامپ، رییسجمهور پیشین امریکا به جهان نشان داد که چگونه دولت ایالات متحده میتواند به آسانی از توافق هستهای خارج شود. این حقیقت نیز که دولت بایدن به اعمال تحریمهایی که طی کارزار فشار حداکثری ترامپ علیه تهران وضع شده بود، ادامه میدهد نگرانیهای ایران درخصوص پایداری توافق را تشدید کرده است.
بایدن همچنین تمایلی به نشان دادن انعطاف در اعطای امتیازات به ایران -که میتواند جبرانی برای عدم امکان ارایه تضمین از سوی امریکا باشد- نداشته است؛ مانند موضوع حذف نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران از لیست گروههای تروریستی خارجی وزارت خارجه امریکا. او حتی در سفر اخیر خود به اسراییل و عربستان سعودی، چشمانداز بدتری را برای منطقه ترسیم و رویکرد جنگطلبانهتری علیه ایران اتخاذ کرد.
علاوه بر این، با درنظر گرفتن احتمال روی کار آمدن یک رییسجمهور جمهوریخواه در ایالات متحده، خروج دوباره امریکا از توافق هستهای ممکن و حتی محتمل است. با این وجود رخ دادن یک سناریو قطعی به نظر میرسد: اگر مذاکرات هستهای در شرایط فعلی بدون نتیجه به پایان برسد، تبعات سیاسی، امنیتی و اقتصادی آن برای ایران بهطور قابل توجهی بد خواهد بود.
مطالب مرتبط:
در حال بررسی پیشنویس اتحادیه اروپا برای بازگشت به برجام هستیم
وبگاه وزارت امور خارجه آمریکا نوشت، ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه این کشور در یک کنفرانس خبری در پاسخ به این سوال که آیا پس از گفتوگوی تلفنی اخیر رییس جمهور فرانسه با رییس جمهور ایران انتظار اقدامات تازهای در زمینه مذاکرات احیای توافق هستهای میان آمریکا و ایران میرود یا نه، گفت: گفتنش برایم سخت است چون واقعیت این است که این بر عهده ایران است که پیش بیاید و نشان بدهد که آماده همکاری سازنده و صرفنظر کردن از مسائل غیرمرتبط و فرعی و مذاکره با حسن نیت درباره توافقیست که مدتی میشود روی میز بوده است.
پرایس در ادامه گفت: کاخ الیزه بیانیهای منتشر کرد که نشان میداد رییس جمهور مکرون دقیقا همان پیام ما را که به طور غیرمستقیم به ایران دادهایم، همان پیامی که مدتی است علنا هم آن را گفتهایم، منتقل کرده است، این که ما آمادهایم به طور دوجانبه به برجام[توافق هستهای] بازگردیم. البته دوجانبه یعنی این کار مثل یک خیابان دو طرفه است. ما هنوز و حداقل تا به حال ندیدهایم که ایرانیها نشان داده باشند آماده انجام دادم این کارند.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که واشنگتن در حال بررسی پیش نویس تفاهم اتحادیه اروپا برای بازگشت متقابل به برجام هستیم.
ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا عصر سه شنبه به وقت محلی در جمع خبرنگاران اظهار داشت: ما درحال بررسی پیش نویس تفاهم برای بازگشت متقابل به پایبندی کامل برجام هستیم که جوسپ بورل با ما و همچنین ایران به اشتراک گذاشته است. ما پاسخ خود را به صورت مستقیم به اتحادیه اروپا اعلام خواهیم کرد.
وی تصریح کرد: ما درحال مطالعه تغییرات پیشنهادی از سوی اتحادیه اروپا هستیم و در مدت کوتاهی به آنها پاسخ خواهیم داد.
این مقام وزارت خارجه آمریکا مدعی شد: امیدواریم که ایران در نهایت از فرصتی که مدتی در مقابل این کشور قرار دارد، استفاده کند.
این مقام آمریکایی ادامه داد: بورل به چارچوب زمانی در پیشنهاد خود اشاره نکرده است، ما در پاسخ به این پیشنهاد وی سریع عمل خواهیم کرد.
ند پرایس گفت که ما می دانیم که زمان مهم است، ما همچنین می دانیم که برنامه هسته ای ایران به گونه ای پیش رفته است که برای ما قابل قبول نیست.
وی ادعا کرد: ما همچنان بازگشت متقابل به پایبندی به برجام را دنبال خواهیم کرد و این تلاش تا زمانی ادامه خواهد داشت که بازگشت به برجام در راستای منافع آمریکا باشد.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا مدعی شد که احیای برجام همچنان به سود منافع ملی واشنگتن است اما این فرصت نامحدود نیست.
علی باقری کنی مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران سه شنبه شب در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت:در طول هفته گذشته، تبادل نظرهای جدی و سازندهای با طرفهای مقابل پیرامون مذاکرات وین انجام شده است. هماهنگکننده ایدههای خود را برای جمعبندی مذاکرات ارائه نموده است. ما نیز ایدههایی برای جمعبندی مذاکرات، هم از لحاظ شکلی و هم محتوایی، داریم که به اشتراک گذاشته خواهد شد.
جوسپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا طی یادداشتی در روزنامه فایننشال تایمز، فشار حداکثری علیه ایران را شکست خورده دانست و از قدرتهای خارجی خواست برای نجات برجام اقدام کنند.
جوسپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا طی یادداشتی در روزنامه فایننشال تایمز از قدرتهای خارجی خواست برای نجات برجام اقدام کنند.
بورل نوشت: برای بازگشت به برجام به عنوان مقام هماهنگ کننده از انگیزه و شتاب دولت جدید آمریکا استفاده کردم و در آوریل سال گذشته کلید این کار زده شد تا آمریکا به برجام برگردد. بعد از ۱۵ ماه مذاکره در وین و تعامل با حاضران به این نتیجه رسیدم که دیگر فضا برای اهمالکاری گذشته و باید برای احیای برجام تمام تحریمها برداشته شود.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ادامه یادداشت خود آورده است: برجام هرچند یک توافق کامل نیست ولی تمام عناصر اساسی را مورد توجه قرار میدهد که طرفهای حاضر به سختی به آن رسیدهاند. اکنون باید تصمیماتی اتخاذ شود تا از این فرصت منحصر به فرد برای موفقیت استفاده شود. من هیچ جایگزین جامع یا موثر دیگری به غیر از برجام نمیبینم.
بازگشت برجام نه تنها در مورد نظارت بر برنامه هستهای ایران موثر است بلکه میتواند فضای امنیتی منطقه را دارای ثبات کرده و حرکت مثبتی در جهت اعتمادسازی بین کشورها ایجاد کند.
مذاکرات قطر، هفتم و هشتم تیر ماه بعد از سه ماه و نیم وقفه در پی مذاکرات وین، میان ایران و آمریکا به صورت غیرمستقیم و با تسهیلگری اتحادیه اروپا برگزار شد.
یاسی گفت: برخی وزرا نشان دادند که نتوانستند در مدت یک سال در جایگاهی که قرار گرفتند مسلط شوند و تدابیر خوبی را اتخاذ کنند و عملیاتی بسازند بنابراین دولت بهتر است هر چه زودتر نواقص خودش را که ناشی از آفات جوانگرایی برطرف سازد.
آنچه دیگران می خوانند:
گزارش از علیرضا یوسفی