به گزارش تیتربرتر؛ جو بایدن دوره ریاست جمهوری خود را با تعهد به بازگشت به توافق بینالمللی ۲۰۱۵ پس از اینکه دونالد ترامپ یکجانبه از آن خارج شد، آغاز کرد. مذاکرات برای بازگرداندن آن توافق به مدت سه ماه بر سر آخرین جزئیات به بنبست رسیده است.
نقش سعید جلیلی در مذاکرات برجام در دولت سیزدهم چیست؟
نقوی حسینی درباره نقش سعید جلیلی در خط دهی به تیم مذاکره کننده دولت سیدابراهیم رئیسی اظهار کرد: بعید به نظرم می رسد که آقای جلیلی پشت پرده مذاکرات را مدیریت می کند چون او هیچ گاه دیدگاه خودش را درباره برجام پنهان نکرد.
مذاکرات برجامی وارد پیچ و خم های مهآلودی شده است که سرانجام آن مشخص نیست. برخی تحلیلگران معتقدند دولت سیدابراهیم رئیسی از ابتدا قصدی برای احیای برجام نداشت و تیم مذاکره کننده او نیز توسط سعید جلیلی مدیریت می شوند.
سیدحسین نقوی حسینی، نماینده سابق مجلس درباره نگاه دولت سیدابراهیم رئیسی به مذاکرات برجامی گفت: برداشت من از صحبت های آقای رئیسی درباره برجام این است که او اندازه مذاکرات هستهای را خیلی کوچک کرد چون معتقد است این مذاکرات بخش کوچکی از دیپلماسی ایران را تشکیل می دهد بنابراین امور داخلی کشور را نباید به برجام و مذاکرات گره زد.
وی افزود: بر اساس باور آقای رئیسی، ایران راه های دیگری همچون نگاه به شرق برای برونرفت از این شرایط دارد، او این نگاه را خیلی تقویت کرد و روی آن سرمایه گذاری انجام داد. از این رو دولت سیزدهم در حوزه ارتباط و همکاری بلندمدت با روسیه و چین گام برداشت. آقای رئیسی معتقد است «اگر وقت کشور را صرف گفتگو و مذاکره با غربی ها کنیم، فرصتسوزی کردیم».
این تحلیلگر مسائل سیاسی یادآور شد: دولت سیزدهم بر این باور است که غربی ها برای ملت، نظام و کشور ما کاری نخواهند کرد و اگر هم توافقی با ما انجام دهند در نهایت زیر آن توافق می زنند و به تعهدات شان عمل نمی کنند. نمونه بارز و آشکار برای این استدلال هم برجام است چون قبل از خروج آمریکا از برجام نیز اتفاق خاصی در حوزه گشایش های اقتصادی برای ایران نیفتاد.
وی ادامه داد: بعد خروج ترامپ از برجام نیز، اروپایی ها ما را سر کار گذاشتند چون راه های مختلفی را برای همکاری پیشنهاد دادند اما هیچ کدام عملیاتی نشد. امروز چه توافق بشود و چه نشود مسیری را دولت سیزدهم انتخاب کرده که به این مسیر ادامه خواهد داد.
این فعال سیاسی اصولگرا درباره نقش سعید جلیلی در خط دهی به تیم مذاکره کننده دولت سیدابراهیم رئیسی اظهار کرد: بعید به نظرم می رسد که آقای جلیلی پشت پرده مذاکرات را مدیریت می کند چون او هیچ گاه دیدگاه خودش را درباره برجام پنهان نکرد. او همواره بر این باور بوده است که «ما نباید توافق کنیم مگر آنکه این توافق عزتمندانه باشد و ایران بیشترین امتیاز را بگیرد و کمترین امتیاز را بدهد»، به همین جهت وقتی او مسئول تیم مذاکره کننده ایران بود خیلی روند گفتگوها طولانی می شد.
وی افزود: بعد از امضای برجام نیز وقتی آقای جلیلی در جلسات کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس حضور پیدا کرد، آنجا خیلی صریح و روشن گفت «اگر بنا به چنین توافقی بود در زمان کوتاه تری می توانستم آن را با گرفتن امتیازات بیشتر انجام بدهم اما ما هیچ گاه خواهان چنین توافقی نبودیم».
نقوی بیان کرد: شاید تیم مذاکره کننده ایران از آقای جلیلی مشورت بگیرد چون تجربه آقای جلیلی و بودن او در متن کل مذاکرات یک ظرفیت برای تیم دیپلماسی است ولی بعید به نظرم می رسد که او پشت پرده مذاکرات را مدیریت می کند.
مطالب مرتبط:
تصمیم مهم و سخت بایدن درباره ایران
وبسایت فرانس۲۴ در یک گزارش تحلیلی به بررسی وضعیت ایجاد شده در خصوص مذاکرات ایران و غرب بر سر توافق هستهای پرداخته است.
به نوشته این وبسایت، بدون توافق، بایدن یک انتخاب سخت دارد: دادن امتیازات بیشتر به تهران و متهم شدن به ضعف توسط مخالفان جمهوریخواه در آستانه انتخابات میاندورهای یا اعلام پایان مذاکرات که میتواند جرقه یک بحران جدید خاورمیانه محسوب شود.
رافائل گروسی، رئیس آژانس بینالمللی انرژی اتمی، پنجشنبه مدعی شد که حذف ۲۷ دوربین نظارت بر سایتهای هستهای این هفته توسط تهران میتواند ضربه مهلکی به مذاکرات وارد کند.
فرانس۲۴ میافزاید: «در این مرحله، همه چیز میتواند به هر جهت پیش برود. تنش چند روز گذشته به طور بالقوه میتواند مقامات ارشد در تهران و واشنگتن را برای دستیابی به توافقی که روی میز است، تحریک کند. این اولین گام در چرخه دیگری از تشدید تنش است و از این نقطه به بعد اوضاع فقط بدتر خواهد شد.»
«بدتر» میتواند به معنای حرکت تهران برای ساخت سلاح هستهای باشد که مخالفان مانند اسرائیل و تندروهای ایالات متحده خواستار اقدام سخت برای جلوگیری از آن هستند.
ادعاهای گروسی بعد از تصویب قطعنامه علیه ایران در حالی مطرح میشود که سیدابراهیم رئیسی، رئیسجمهوری کشورمان خطاب به دشمنان گفت: «چندبار میخواهید ملت ایران را بیازمایید و سخنان مسئولان کشور را نشنیده بگیرید، گمان میکنید با صدور قطعنامهها ما عقبنشینی میکنیم؟ به نام خدا و به نام ملت، ایران یک قدم از مواضع خود عقب نمینشیند.»
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان نیز در سفر خود به هندوستان درباره مذاکرات هستهای گفت: «ما در موضوع مذاکرات هستهای در دولت جدید مصمم هستیم که به یک توافق خوب، قوی و پایدار دست پیدا کنیم، توافقی که خطوط قرمز و عزت مردم ما در آن رعایت شده باشد.»
وزیر امور خارجه کشورمان همچنین گفت: «تقریبا در ۵۰ روز گذشته، وقفهای در مذاکرات ایجاد شد و علت آن این بود که آمریکاییها زیادهخواهی در مذاکرات داشتند، لذا ما توافق کردیم در گفتوگوها مدتی وقفه باشد و این موضوع را با وساطت و با هماهنگی نماینده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا و مذاکره کننده ارشد اتحادیه اروپا بهطور غیرمستقیم از طریق تبادل پیام و non- paper با طرف آمریکایی ادامه دهیم؛ چرا طرف آمریکایی؟ به این دلیل که عمده تحریمها، تحریمهای یکجانبه و غیرقانونی و مغایر حقوق بین الملل از سوی آمریکا اعمال شده است، پس توافق شد موضوع لغو تحریم ها به طور غیر مستقیم بین ما و آمریکا انجام شود.»
فرانس۲۴ مینویسد: «دولت بایدن در شرایطی قرار گرفته است که نه توافقی دارد و نه بحرانی بر سر آن. تحولات ۴۸ ساعت گذشته اساسا به هر دو طرف نشان داد که وضعیت موجود در سه ماه گذشته یعنی بدون حصول توافق، بهدور از بحران واقعا پایدار نیست.»
با این حال واشنگتن ضربالاجل تعیین نکرده است. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، روز پنجشنبه تنها هشدار داد که حذف دوربینهای نظارتی تهدیدی برای احیای برجام است.
راندا اسلیم، محقق موسسه خاورمیانه در واشنگتن، این بنبست را وضعیتی بلاتکلیف خواند که به موجب آن همه تصور میکنند که مذاکرات وین شکست خورده است، اما هیچ کس مایل به اعلام آن نخواهد بود. او گفت که این معضل بایدن است.
فرانس۲۴ همچنین نوشت: «دو ساعت در حال حرکت هستند و فشار زیادی بر دولت بایدن وارد میکنند. یکی ساعت پیشرفتهای واقعی فناوری هستهای تهران است و دیگری، ساعت سیاسی است که انتخابات کنگره در ماه نوامبر را نشان میدهد که میتواند عمیقا نفوذ سیاسی بایدن را از بین ببرد.»
آنچه دیگران می خوانند:
گردآورنده: علی اکبر رضایی