به گزارش تیتربرتر؛ از سوی دیگر سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، گفته آمریکا برای احیای توافق هستهای با ایران عجله دارد. او گفته روسیه به ایران "خیانت" نخواهد کرد و دنبال منافع "خودخواهانه" نخواهد بود.
سرنوشت مذاکرات برجام در سال 1401
آمریکا پیش از این تاکید داشته که به غیر از آنچه در چارچوب توافق هستهای با ایران میگنجد، هیچ معافیتی از تحریمهای وضعشده به روسیه داده نخواهد شد.
با وجود پیچیدگی ناشی از درخواست روسیه برای تضمین منافعش در برجام به رغم تحریمهای مرتبط با جنگ اوکراین، طرفهای این مذاکرات در روزهای اخیر همچنان درباره به سرانجام رسیدن آن اظهار خوشبینی کردهاند.
سیمون کاونی، وزیر خارجه جمهوری ایرلند و هماهنگکننده شورای امنیت سازمان ملل در مذاکرات وین، روز شنبه گفت: "ما بسیار به امضای توافق نزدیک هستیم."
او با اشاره به تعطیلات طولانی عید نوروز در ایران گفت: "شاید رهبران سیاسی تصمیم بگیرند که ظرف ۴۸ ساعت آینده این مساله را حل و فصل کنند. امید ما به این است."
آقای کاونی گفت بازگشت ایران به بازار جهانی انرژی چشمانداز روشنی برای کاهش اتکای اروپا به روسیه خواهد بود.
وزارت خارجه بریتانیا حاضر به تایید یا رد احتمال توافق "در ۴۸ ساعت آینده" نشد.
یک سخنگوی وزارت خارجه بریتانیا گفت: "ما به پایان مذاکرات وین برای احیای برجام رسیدهایم. ما باید این مذاکرات را در روزهای آتی به سرانجام برسانیم."
او افزود: "ما از همه طرفها میخواهیم که روی نتیجهگیری سریع توافق و اجرای کامل آن تمرکز کنند."
از سوی دیگر به گزارش اینترفاکس سرگئی لاوورف، وزیر خارجه روسیه، گفته کشورش در مسیر احیای برجام و ورود نفت ایران به بازار، منافع "خودخواهانه" را تعقیب نمیکند.
آقای لاوروف گفته: "ما هرگز به دوستان خود خیانت نمیکنیم. ونزوئلا دوست ما است. ایران بسیار به ما نزدیک است. ما برعکس آمریکاییها دنبال منافع خودخواهانه نیستیم."
او گفت به نظر میرسد آمریکا برای "تنبیه روسیه هم که شده" میخواهد فشار بر تهران و کاراکاس را کم کند تا نفت آنها به بازارهای جهانی برگردد.
آقای لاوروف پیش از این گفته که روسیه در خصوص تامین منافعش در چارچوب برجام از آمریکا "تضمین کتبی" گرفته است.
مطابق برجام، روسیه ذخایر اضافی اورانیوم غنیشده ایران را منتقل میکند و همچنین در تغییر کاربری تاسیسات هستهای همکاری دارد.
آمریکا این همکاریهای روسیه را تحریم نکرده است، اما جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید، تاکید کرده که "هیچ کمک یا معافیت بیشتری به آنها داده نخواهد شد. آنها در توافق هستهای ایران وظایف عملیاتی داشتهاند و این چیزی است که دربارهاش صحبت خواهیم کرد."
برخی از تحلیلگران معتقدند با افزایش کمسابقه قیمت نفت خام و گرانی جهانی انرژی، بازگشت ایران به بازارهای جهانی میتواند گزینه مطلوبی برای آمریکا و متحدانش باشد.
چند روز پیش یک وبسایت خبری آمریکایی گزارش داد که در حاشیه مذاکرات احیای برجام، دولت آمریکا گزینه حذف سپاه از فهرست "تروریستی" را مد نظر دارد؛ گزارشی که واکنش منفی اسرائیل را به دنبال داشته است.
عملکرد دولت در سیاست خارجی چیست؟
علی بیگدلی، کارشناس مسائل بین الملل، درباره عملکرد دولت در حوزه سیاست خارجی گفت: رییسی و تیم دیپلماسی او بدلیل فقدان استراتژی تعریف شده و تعیین شده وارد سیاست شدند، این نشان می دهد که ما موفقیتی در سیاست خارجی نداشتیم. سفر رییسی به مسکو هم بدون دستاورد به پایان رسید. قرارداد 25 ساله میان ایران چین که خیلی هم پر سروصدا بود اگرچه پیش نویس قرارداد آن، در دولت روحانی امضا شد اما تا به امروز نتوانستیم هیچگونه بهره برداری از آن، داشته باشیم.
او در ادامه افزود: سفرهای منطقه ای رییسی با موفقیت همراه نبود اگر با موفقیت همراه بود، باید تاثیر اساسی آن را در وضعیت اقتصادی می دیدیم.
این کارشناس سیاست خارجی درباره روند مذاکرات وین اظهار کرد: مسئله مذاکرات وین پیچیده تر شده است هم به خاطر اظهارنظر مقامات ما در حمایت از روسیه و هم لجاجتی که آمریکایی ها و غربی ها نسبت به ایران دارند. غربی ها تیم مذاکره کننده را تحت فشار قرار داده و حتی تهدید به ترک میز مذاکره کردند. اگر سیاست خارجی 6 ماهه رییسی را بررسی کنیم به دلیل فقدان استراتژی دیپلماتیک، نتوانستیم به نقطه مشخص و معین برسیم و تصمیمات ما، موردی بوده است. تصمیمات بیشتر جنبه عاطفی و روانی داشته و جنبه منافع ملی آن بسیار پایین بوده است.
بیگدلی بیان کرد: بهترین دستاورد برای دولت به نتیجه رسیدن برجام است؛ مذاکرات پیچیده تر شده و طرفهای غربی به درخواست های ایران، پاسخ منفی دادند. از طرفی هم آژانس، ایران را تحت فشار قرار داده است. اول باید کارشناسان آژانس، سایت های ایران را بازرسی و دوربین های خود را نصب کنند. هر زمان گزارش تاییدی داده شد مذاکرات عملی خواهد شد. من همیشه با خوش بینی گفتم مذاکرات به نتیجه می رسد اما مسئله اوکراین سایه منفی بر مذاکرات وین انداخته است.
این کارشناس درباره عملکرد تیم مذاکره کننده گفت: تیم مذاکره کننده فضای دیپلماتیک را نمیشناسد. این تیم با زبان بین المللی آشنایی ندارد. الان دو مشکل داریم اول اینکه تیم مذاکره کننده استراتژی تعریف شده در سیاست خارجی ندارد، از طرفی هم تیم مذاکره کننده ضعیف است. با هجم زیادی از درخواست ها وارد مذاکرات شدند و رفته رفته عقب نشینی کردند. مذاکرات با بن بست مواجه شده است؛ امیدوارم این طور که من می گویم نباشد. ممکن است آمریکا و غرب میز را ترک کنند آن هم در شرایطی که مشکل اقتصادی، داریم.
او در پایان با اشاره به درخواست ایران برای دریافت تضمین از آمریکا بیان کرد: ما در فضای حقوقی آمریکا چیزی به نام تضمین نداریم. ایران نگران است که مانند 2016 که ترامپ از برجام خارج شد، رییس جمهور بعدی هم از برجام خارج شود اما این طور نیست که بایدن تضمین بدهد که رییس جمهوری بعدی از این قرارداد خارج نشود. ایران بدون توجه به فضای حقوقی آمریکا، انتظارات خود را مطرح می کند که اینها تعهد نمی دهند.
مطالب مرتبط:
قانونگذار ارشد اتریش: به نتیجه مذاکرات وین خوشبینم
قانونگذار ارشد اتریش با اشاره به حمایت کشورش از اجرای کامل برجام و مذاکراتی که با محور رفع تحریمها در وین جریان دارد، عنوان کرد که دولت این کشور به سهم خود از ایالات متحده خواست تا به توافقات بین المللی احترام گذاشته و به برجام بازگردد. وی نسبت به نتیجه مذاکرات نیز ابراز خوشبینی کرد.
«ولفگانگ گرستل» رئیس گروه دوستی پارلمانی اتریش و ایران برگزاری مذاکرات رفع تحریمها در پایتخت کشورش را به فال نیک گرفت و عنوان کرد که وین همواره مرکز گفتوگوهای بین المللی و مذاکرات جهانی بوده است. وی افزود: لازم بود که گفتوگوها در وین با بازگشت همه طرفهای عضو برجام به میز مذاکره از سر گرفته شود.
این قانونگذار اتریشی، مذاکرات جاری را «بسیار پیچیده» توصیف اما تصریح کرد: روشن است که هیچ جایگزینی برای آن وجود ندارد؛ به همین خاطر اتریش همراه با شرکای خود در اتحادیه اروپا همواره خواستار حفظ برجام و اجرای کامل آن بوده است. وی خاطر نشان کرد که اتریش در همین راستا از ایالات متحده درخواست کرد که به توافق سال ۹۴ بازگردد.
برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) پس از ۱۳ سال مذاکرات بینالمللی فشرده، در تاریخ ۲۳ تیرماه ۱۳۹۴ (۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵) منعقد شد و یک هفته بعد با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد تأیید و به عنوان ضمیمه الف به قطعنامه مذکور پیوست شد.
اما پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۱۷ (دی ماه ۱۳۹۵) و پس از چند اقدام مقدماتی، نهایتاً با اتخاذ مواضع مغایر برجام، با خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا از این توافق در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۸ می ۲۰۱۸)، در دو مرحله تحریمهای ثانویه آن علیه ایران بازگردانده شد.
رئیس گروه دوستی پارلمانی اتریش و ایران تصریح کرد: برجام یکی از ستونهای مهم معماری بین المللی منع اشاعه است و به امنیت جهان کمک می کند. حفظ این توافق همچنین به معنای احترام به توافقات بین المللی و تضمین امنیت و ثبات بیشتر در خاورمیانه است.
وی از پاسخ به این سؤال که در کسوت نماینده مجلس یک کشور اروپایی مدعی طرفداری از موازین بین المللی، خروج یکجانبه ایالات متحده از برجام و ادامه نقض آن در دولت فعلی را چگونه ارزیابی میکند، طفره رفت و اینطور پاسخ داد: با تغییر دولت در ایالات متحده در ژانویه ۲۰۲۱، یک فرصت واقعی برای احیای برجام به وجود آمده است. دولت کنونی آمریکا عزم خود را برای بازگشت به توافق هستهای و رفع تحریمهای مرتبط با هستهای که توسط دولت قبلی علیه ایران اعمال شده بود، به شرط اینکه ایران نیز به تعهدات خود عمل کند، ابراز کرده است.
وی بدون اشاره به تحریمهای غیرقانونی و غیرانسانی ایالات متحده، تمایل کاخ سفید برای بازگشت به توافق سال ۹۴ را « یک قدم بسیار خوب به جلو» توصیف کرد و افزود: هفتههای آینده برای از سرگیری اجرای برجام بسیار حیاتی خواهد بود.
این قانونگذار اتریشی درباره احتمال دستیابی به توافق نهایی در وین عنوان کرد: مذاکرات اکنون در مرحله حساسی است و در حالی که برخی اختلافات باقی مانده، همه ما به نتیجهگیری سریع آن امیدواریم. وی روزهای آینده را مهم توصیف کرد و افزود: من نسبت به نتیجه گفتوگوها خوش بین هستم.
مذاکرات وین که با محور رفع تحریمها جریان دارد، ۲۰ اسفند به پیشنهاد مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا وارد یک دوره تنفس شد و مذاکره کنندگان برای مشورتهای سیاسی به پایتختها بازگشتند.
قریب به اتفاق کشورهای مشارکت کننده در گفتوگوها، خواهان جمعبندی سریعتر مذاکرات هستند اما دستیابی به توافق نهایی در انتظار تصمیمات سیاسی ایالات متحده آمریکا در خصوص چند موضوع باقیمانده مهم و کلیدی است.
در روابط اتریش و ایران ضریب اعتماد زیادی وجود دارد
در بخش دیگری از این مصاحبه، گرستل به سؤالات درباره روابط دو جانبه میان ایران و اتریش پاسخ داد و اظهار کرد: مناسبات دو کشور «در مجموع بسیار خوب است. در روابط ما اعتماد و پیشبینیپذیری زیادی وجود دارد که ناظر بر طیف گسترده ای از تماس ها در سطح دولتی و غیر دولتی و همچنین در سطح پارلمانی است»
وی افزود که در مقام رئیس گروه دوستی پارلمانی اتریش– ایران «به تلاشهای خود برای حفظ ارتباط خوب و فعال با همتایان ایرانی و همچنین راه اندازی فعالیت های مختلف ادامه می دهد.»
این قانونگذار اتریشی اضافه کرد: من ارتباط محترمانهای را با سفیر ایران در اتریش و نمایندگان مجلس ایران دارم. در سال گذشته، ما یکی از معدود گروههای پارلمانی بودیم که به دلیل همهگیری کرونا توانستیم در قالب یک کنفرانس آنلاین با مجلس ایران دیداری ترتیب دهیم. امیدوارم به محض بهبود وضع همه گیری در هر دو کشور، بتوانیم فعالتر باشیم.
وی در پاسخ به این سؤال که چه راهکارهایی برای بهبود روابط میان دو کشور وجود دارد؟ به افزایش تماسهای دوجانبه در سطح پارلمانی اشاره کرد تا دو طرف در مورد موضوعاتی که هم برای طرف اتریشی و هم برای طرف ایرانی مهم است، بحث و گفتوگو کنند.
قانونگذار ارشد اتریش: به نتیجه مذاکرات وین خوشبینم
این قانونگذار اتریشی درباره احتمال بازدید نمایندگان مجلس دو کشور اظهار کرد که با هماهنگیهای صورت گرفته با سفیر ایران در وین، «انتظار داریم هیأتی از نمایندگان مجلس ایران اواخر سال جاری میلادی به وین سفر کنند»
گرستل در پاسخ به سؤال دیگری درباره درگیریها در نقاط مختلف جهان نیز عنوان کرد که صلح و ثبات از اهمیت بالایی برخوردار است و اتریش از هر انگیزهای که به برقراری صلح، تقویت اعتماد و بهبود همکاری میان کشورها کمک کند، استقبال میکند.
آنچه دیگران می خوانند:
گزارش از علی اکبر رضایی