به گزارش تیتربرتر؛ میانگین مصرف بنزین در تیرماه سال جاری از ۱۰۷ میلیون لیتر فراتر رفته است. این رکوردشکنی از آن جهت قابل تامل است که مصرف بنزین در سال گذشته به دلیل افزایش قیمت و سهمیه بندی بنزین و کاهش ترددها در سایه شیوع ویروس کرونا به طرز چشمگیری کاهش یافته و به رقم حدود ۴۵ میلیون لیتر در روز رسید اما متوسط مصرف در سال ۱۳۹۹ در کانال ۷۵میلیون لیتر در روز قرار گرفت. بنابراین اکنون می توان چنین استنباط کرد که با افزایش مصرف بنزین تا ۱۰۷ میلیون لیتر، سیاست سهمیه بندی و افزایش قیمت بنزین که با آن هزینه های سیاسی و اجتماعی در سال ۱۳۹۸ همراه شد.
رضا پدیدار، رئیس کمیسیون انرژی اتاق تهران با بیان اینکه «مصرف ۱۰۷ میلیون لیتری بنزین مربوط به یک روز در اواسط تیرماه بوده است» ادامه داد: اینکه چرا به رغم افزایش قیمت بنزین، مصرف این کالا اوج گرفته است، با توجه ماهیت پیچیده داده های مربوط به تقاضا و مصرف حامل های انرژی به ویژه بنزین و گازوییل دلایل متعددی را می‌توان برشمرد. میانگین مصرف بنزین کشور بر اساس آمارهای موجود در سال ۱۳۹۹ حدود ۷۵ میلیون لیتر در روز بوده و امسال در دو فاز، میانگین ۸۴ میلیون لیتر در روز و نهایتا ۹۴ میلیون لیتر را ثبت کرده است. این میانگین مصرف در پیک پاندمی کرونا و استفاده روزافزون مردم از خودروی شخصی و همین طور فرا رسیدن فصل تابستان و مسافرت های تابستانی رقم خورده است.
او در ادامه با اشاره به نتایج مطالعاتی که در کمیسیون انرژی اتاق تهران در مورد عوامل موثر بر مصرف سوخت های فسیلی مانند بنزین و گازوییل و تاثیراتی که این عوامل در تقاضای بنزین دارد، گفت: این مطالعه دوره زمانی سال‌های ۱۳۴۶ تا ۱۳۹۸ را دربرمی‌گیرد. عوامل تاثیرگذار بر مصرف سوخت طی این سال ها، به ترتیب شامل جمعیت، قیمت، نرخ شماره گذاری خودروهای سبک، تولید ناخالص داخلی، فرهنگ رانندگی، وضعیت استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی شامل راه آهن، اتوبوس و خودروهای سنگین مسافربری و نرخ مصرف CNG است.
او با بیان اینکه در زمان اوج گیری شیوع کرونا، رفت و آمد مردم با وسایل نقلیه شخصی افزایش می‌یابد، ادامه داد: با توجه به عواملی که مورد اشاره قرار گرفت، پیش بینی مصرف بنزین برای سال ۱۴۰۰ حداکثر بین ۹۵ تا یکصد میلیون لیتر خواهد بود و در این شرایط سیاستگذاری برای صرفه جویی در مصرف بنزین باید با جدیت مورد پیگیری قرار گیرد. چرا که هر چه مصرف بنزین در داخل افزایش پیدا کند، از ظرفیت صادرات کاسته می‌شود. آمارهای غیر رسمی نشان می دهد که صادرات بنزین در سال گذشته به روزانه حدود ۴۰ تا ۴۵ میلیون لیتر رسیده و در سال جاری به دلیل افزایش مصرف داخلی، به ۲۵ تا ۳۵ میلیون لیتر کاهش یافته است.
رئیس کمیسیون انرژی اتاق تهران با بیان اینکه ظرفیت تولید بنزین در کشور ۱۱۵میلیون لیتر در روز است، گفت: ایران بزرگترین تولیدکننده بنزین در میان کشورهای عضو اوپک است.
پدیدار با اشاره به اینکه ایران تامین کننده بخشی از بنزین و گازوییل مورد نیاز کشورهای عراق، افغانستان، پاکستان، آذربایجان، ارمنستان و گرجستان است، ادامه داد: اگر ما، مصرف را کنترل نکنیم این به معنای کاهش ظرفیت صادراتی کشور است. در شرایطی که کشور به منابع ارزی نیاز دارد، باید نسبت به صرفه جویی در مصرف فرهنگ‌سازی صورت گیرد. از طرفی خودروسازها نیز باید موظف باشند که خودروهایی با بهره وری بالا در مصرف سوخت تولید کنند. نکته قابل تامل اینکه، میانگین جهانی مصرف بنزین در هر ۱۰۰ کیلومتر، در سال ۲۰۰۰ معادل ۷.۵ لیتر بود که این عدد اکنون به ۵.۵ رسیده است. حال آنکه، میانگین مصرف خودروهای ایرانی در مقایسه با مصرف جهانی چیزی حدود ۲ برابر است.
رئیس کمیسیون انرژی اتاق تهران به سایت این اتاق گفت: تا زمانی که اپیدمی کرونا همچنان پابرجااست و مردم از وسایل حمل و نقل شخصی استفاده می‌کنند، کماکان رشد مصرف بنزین رقم خواهد خورد. در این شرایط، راهکار بهینه برای کاهش مصرف، گسترش خدمات حمل و نقل عمومی و گسترش خدمات الکترونیک است. فرهنگ غلط مراجعه حضوری به مراکز خدماتی و فروشگاهی در سال ۱۴۰۰ سبب شد که مصرف بنزین نسبت به سال گذشته بیش از ۲۰ تا ۲۲ درصد افزایش پیدا کند.
مطالب مرتبط:
قیمت بنزین در دولت سیزدهم افزایش می یابد؟
دولت جدید باید هوشمندانه وارد عرصه اجرا شود و ابتدا مشکلات و چالش‌های حوزه سوخت را شناسایی کند و سپس در صدد عملی کردن گام بردارد. افزایش قیمت بنزین قطعا دردی از مردم را دوا نخواهد کرد و باید دید دولت سیزدهم برای آینده چه برنامه‌ای دارد.
برنامه‌ها و تصمیمات اشتباه در دولت‌ها همیشه آسیب‌های جدی را به اقتصاد کشور وارد کرده است که مردم بیش از هر چیز دیگری تحت تاثیر فشارهای آن قرار گرفته‌اند. لغو استفاده از کارت‌های سوخت در دو دوره پیشین دولت یکی از این اقدامات بود که در ادامه آن شاهد افزایش قیمت سوخت بودیم.
سلمان اسحاقی اظهار داشت: تا به امروز موضوعی تحت عنوان افزایش قیمت بنزین در مجلس مطرح نبوده است و امیدوار هستیم دولت جدید از بنزین به عنوان یک جبران کننده کمبودهای بودجه یاد نکند. اشتباهی که دولت پیشین در دوره‌های یازدهم و دوازدهم مرتکب شد و متاسفانه با این عمل آسیب زیادی را به بطن اقتصاد کشور وارد کرد، موضوع لغو استفاده از کارت سوخت بود که این موضوع موجب افزایش قاچاق سوخت شد و همچنین عدم توازن در بهره‌برداری از بنزین را به دنبال داشت.
وی افزود: چیزی که برای مجلس مهم بوده و باید دولت جدید به آن توجه کند این است که باید قیمت سوخت را به صورت متوازن و ثابت نگه دارد و بخش سواستفاده‌گری از بنزین را باید تحت کنترل و مدیریت خود درآورد. به عنوان مثال در بعضی از مناطق کوچک جایگاه‌های بنزین برای استفاده خودروها و نسبت به جمعیت و مساحت شهر کم است و میزان تعلق گرفته سهیمه بنزین به افراد آن شهر با افرادی که در شهرهای بزرگ زندگی می‌کنند مساوی است. سوال اینجاست اشخاص با میزان بنزین اضافی خود چه کار می‌کنند؟
این نماینده مجلس ادامه داد: دغدغه دولت جدید نباید افزایش قیمت سوخت باشد، بلکه باید به دو نکته توجه لازم و کافی را داشته باشد. اولین مورد توازن در سهمیه‌های بنزین بوده و این سهمیه‌بندی باید بر مبنای موقعیت جغرافیایی و امکانات موجود استان‌ها و جغرافیای کشور در نظر گرفته شود. نکته دوم در خصوص نوع خودروها است، به عنوان مثال خودرویی که با قیمت گزافی و از طریق واردات تهیه می‌شود نیز از سهمیه بنزین برخوردار است و همچنین شخصی که از خودرو به عنوان وسیله تامین امرار معاش نیز استفاده می‌کند به همان اندازه از سهمیه بنزین بهره‌مند می‌شود.
اسحاقی تصریح کرد: این در صورتی است که بین افرادی که اتومبیل میلیاردی سوار می شوند با افرادی که از قشر متوسط و ضعیف جامعه هستند در میزان سهمیه بندی متفاوت باشند. یکی از کارهایی که در آینده مجلس به آن ورود خواهد کرد عدالت در سهمیه افراد و عدالت در سهمیه جغرافیای کشور است و باید میزان سهمیه سوخت تفکیک شود. به طور کلی افزایش قیمت بنزین دردی از مردم را دوا نخواهد کرد اما قطعا یک اهرم کمکی برای دولت جدید خواهد بود اما از این دولت توقع می‌رود به جای اینکه دردی از خود را دوا کند به فکر وضعیت اقتصادی مردم باشد و زمانی این مهم محقق می‌شود که عدالت در سهمیه‌بندی بنزین در پیش گیرد.
سرنوشت سهمیه بندی گازوئیل در دولت رئیسی
وی در پایان خاطرنشان کرد: گازوئیل نیز همانند بنزین است. متاسفانه توازن سهمیه‌بندی آن در بین شهرهای مختلف کشور وجود ندارد و گازوئیل سوخت اصلی خودروهای سنگین بوده اما این در حالی است که از نظر جغرافیایی امکانات مطلوبی در پمپ‌های سوختگیری گازوئیل وجود ندارد و در تقسیم‌بندی خدمات دهی و پمپ‌های بنزین عدالتی مشاهده نمی‌شود. آن چیزی که برای مجلس مهم است و قطعا آن را پیگیری خواهد کرد در ابتدا اصلاح وضعیت موجود در خصوص سهمیه‌بندی و عدالت‌ها است. ما زمانی می‌توایم به سراغ تک نرخی شدن قیمت‌های سوخت حرکت کنیم که عدالت در سهیمه‌بندی سوخت اصلاح شود. زمانی که این مهم محقق شد گام بعدی اقدام برای تک نرخی شدن قیمت گازوئیل خواهد بود.
برنامه مجلس برای قیمت بنزین؟
گاهی طرح‌هایی در خصوص سوخت عنوان می‌شود ولی تاکنون نه در کمیسیون و نه صحن مطرح و مصوب نشده و به صورت جدی و دقیق به آنها نپرداخته‌ایم.
عضو کمیسیون انرژی مجلس گفت: به اعتقاد نمایندگان مجلس موضوعات مهمی مثل بنزین باید به صورت لایحه از طرف دولت ارائه شود، یعنی بدنه کارشناسی دولت روی آن نظر بدهد، سپس بدنه کارشناسی و کمیسیون تخصصی مجلس بررسی کنند.
عبدالعلی رحیمی‌مظفری، درباره برنامه و پیشنهاد بنزینی به دولت اظهار داشت: اکنون جامعه ظرفیت اجرای برنامه جدید برای بنزین را ندارد، ضمن اینکه کمیسیون انرژی مجلس نیز فعلا برنامه‌ای در این زمینه ندارد.
وی تاکید کرد: ما معتقدیم در این اوضاع اقتصادی کشور هیچ چیزی قابل دستکاری نیست.
عضو کمیسیون انرژی مجلس تصریح کرد: به اعتقاد نمایندگان مجلس موضوعات مهمی مثل بنزین باید به صورت لایحه از طرف دولت ارائه شود، یعنی بدنه کارشناسی دولت روی آن نظر بدهد، سپس بدنه کارشناسی و کمیسیون تخصصی مجلس هم اعمال نظر کرده و بررسی کنند تا موضوع پخته‌شده و کامل باشد.
وی ادامه داد: گاهی طرح‌هایی در خصوص سوخت عنوان می‌شود ولی تاکنون نه در کمیسیون و نه صحن مطرح و مصوب نشده و به صورت جدی و دقیق به آنها نپرداخته‌ایم.
رحیمی‌مظفری گفت: مثلا طرح وان مطرح شده که کل انرژی را مد نظر قرار داده است، در این طرح بنا بر این بوده که بنزین نه فقط به خودرو بلکه به کد ملی اختصاص داده شود، زیرا کسانی که خودرویی ندارند از این یارانه محروم می‌شوند؛ اصل موضوع درست است، اما اکنون زمینه زیرساخت لازم و آمادگی کف جامعه را برای اجرا نداریم، این مبحث جای کار دارد و فعلا شرایط اقدام فراهم نیست.
آنچه دیگران می خوانند:
گزارش از علی اکبر رضایی
