تیتربرتر: درحالی که ماه اول تابستان رو به پایان است کم کم به عید سعید قربان نزدیک می شویم و متاسفانه به دلیل شیوع کرونا در سراسر جهان، برگزاری مراسمات این عید مبارک در هاله ای از ابهام قرار دارد.ما در ادامه تاریخچه جالب این عید را میخوانیم و همچنین بررسی خواهیم کرد که عید قربان دقیقا چه روزی است.

معرفی عید سعید قربان

عید قُربان یا گوسپندکُشان (در عربی: عید الأضحی) یکی از روزهای فرخنده در گاه‌شماری اسلامی است.عید قربان که از جمله تعطیلات رسمی مسلمانان است، از یک تا چهار روز جشن گرفته می‌شود و در طی آن مردم با پوشیدن بهترین پوشاک خود، پس از انجام عبادات، به دید و بازدید و جشن و سرور می‌پردازند.

البته برگزار کردن مراسم قربانی در این عید بر همه واجب نیست و تنها بر زائران کعبه در مراسم حج واجب است، اما بسیاری از مسلمانان در سراسر جهان در این روز، گوسفند، گاو یا شتری را قربانی کرده و گوشت آن را بین همسایگان و مستمندان تقسیم می‌کنند.

حاجیان در این روز پس از به پایان رساندن مناسک حج، حیوانی را ذبح می‌کنند و پس از قربانی آنچه بر آنان در حال احرام، حرام شده‏ بود - مانند نگاه کردن در آینه، گرفتن ناخن و شانه زدن مو -، حلال می‌گردد و با توجه به اینکه حج، یکی از عبادتهای بسیار مهم در اسلام است، توانایی به انجام رساندن آن نیز برای هر مسلمانی بسیار شادی آور است، در نتیجه، روزی که پس از انجام وظایف‏ سنگین حج، به عنوان جایزه الهی و اتمام احرام پیش می‌آید را عید می‌دانند.همچنین در روایت‌های مکرری نقل شده که در روز عید قربان، قربانی کنید تا گرسنگان و بیچارگان نیز به خوراک برسند.

عید قربان 1399 دقیقا چه روزی است؟

 در تقویم امسال روز عید قربان سال ۹۹ برابر است با روز جمعه 10 مرداد سال 1399 معادل 10 ذی الحجه سال 1441 و 31 ژانوریه 2020 می باشد.

تاریخچه و داستان عید قربان

عید قربان پیش از دوران تاریخ بشر نیز وجود داشت. انسان‌های اولیه برای کسب رضایت خدایان دست به قربانی کردن حیوانات و انسان‌ها می‌زدند. تاریخ قربانی بسیار قدیم است و از زمان حضرت آدم ابوالبشر (ع) وجود داشته و در ادیان گذشته نیز جزو مقررات دینی به شمار می‌آمده که شمه‌ای از آن به اختصار بیان می‌شود:

۱- قربانی فرزندان حضرت آدم (ع) که نخستین قربانی در عالم بشمار می‌رود و در آیات۳۰- ۲۷ سوره مائده تصریح شده که خلاصه شرح آن چنین است: دو پسر حضرت آدم به نام هابیل و قابیل به ترتیب شبانی (چوپانی) و کشاورزی می‌کردند و صاحب گوسفندان و آب و خاک فراوان بودند، حضرت آدم (ع) آنان را امر به قربانی در راه خدا کرد. هابیل یکی از بهترین شتران یا گوسفندان را برای قربانی در راه خدا اختصاص داد و قابیل دسته‌ای از گندم‌های پست و نامرغوب را جهت قربانی انتخاب کرد که قربانی هابیل مقبول درگاه پروردگار گردید و قربانی قابیل به علت عدم اخلاص مردود گشت. قابیل به سبب قبول نشدن قربانی حسادت ورزید و آتش خشم و کینه اش زبانه کشید، نفس اهریمنی و شیطانی قابیل او را به کشتن برادر وادار کرد و هابیل را کشت و در دنیا و آخرت زیانکار گردید.

در قرآن مجید این واقعه تاریخی چنین آمده است: «اذ قربا قربانا فتقبل من احدهما و لم تقبل من الاخر» (مائده ۲۷)

«وقتی که (هابیل و قابیل، پسران آدم) قربانی تقدیم کردند از یکی (یعنی هابیل) پذیرفته شد و از دیگری (قابیل) پذیرفته نشد.»

۲- حضرت نوح پیغمبر (ع) پس از طوفان، مذبحی ترتیب داد و حیوانات بسیاری در آنجا برای خدا قربانی کرد.

۳- قربانی حضرت ابراهیم خلیل (ع) یگانه فرزندش اسماعیل (ع) که در آیات ۱۰۲ تا ۱۰۷ سوره صافات بیان گردیده است «فلما بلغ معه السعی الی و فدیناه بذبح عظیم»

۴- در زمان حضرت موسی (ع) به عقیده یهودیان دو نوع قربانی وجود داشت، یکی قربانی دموی و دیگری قربانی غیر دموی که قربانی دموی بر ۳ قسم است: قربانی که آن را به آتش می‌سوزاندند و جز پوست آن چیزی باقی نمی‌گذاردند، قربانی که برای جبران گناه تقدیم می‌کردند و قسمتی از آن را می‌سوزاندند و قسمت دیگر را برای کاهنان باقی می‌گذاشتند و قربانی که برای تندرستی انجام می‌دادند و در خوردن گوشت آن مختار بودند.

قربانی غیردموی نیز عبارت از رها کردن حیوان در بیابان‌ها بود و اعراب نیز از بنی اسرائیل تقلید کردند و به عنوان تقرب به بتان خود، حیوانات را در بیابان رها می‌کردند و اسلام این عادات نکوهیده را تحریم کرد و این همان قربانی است که در آیه ۱۰۳ سوره مائده به نام بحیره و سائبه نامیده شده است.

۵- در آئین مسیحیت نیز به عقیده عیسویان، قربانی منحصر به شخص مسیح بوده و گویند حضرت عیسی (ع) خون و گوشت خود را فدای مردم جهان ساخت و به همین مناسبت یکی از فروع دین نصاری آن است که باید ماهی یک مرتبه و یا حداقل سالی یک بار نزد کشیش بروند و به قدر تمکن، وجهی به وی تقدیم دارند و به تمام گناهانی که در مدت مزبور مرتکب شده اند اقرار کنند تا کشیش که به عقیده آنان جنبه غفاریت دارد آن گناهان را بیامرزد.

۶- در اعراب زمان جاهلیت که سران قبایل به مکه می‌آمدند، ساکنان مکه مهماندار و میزبان آنان بودند و هر دو دسته خود را به کشتن شتر و گاو و گوسفندان برای بتان خویش و اطعام به فقرا و گرسنگان موظف می‌دانستند.

مطالب مرتبط: در عید قربان، مراقب قربانی‌ها باشید!

عید قربان امسال برگزار می شود؟

با شیوع کرونا در سراسر جهان برگزاری مراسمات عید قربان در هاله ای از ابهام قرار دارد، در ادامه به برگزاری مراسمات عید قربان سال 1399 و دعای عرفه در دو کشور عربستان و عراق می پردازیم.

عید قربان 1399 در عربستان سعودی

وزارت امور اسلامی عربستان سعودی با انتشار بیانیه‌ای در حساب توئیتر خود اعلام کرد که در راستای تدابیر جلوگیری از شیوع ویروس کرونا، اقامه نماز عید قربان در فضای باز ممنوع شده است.

در این بیانیه آمده است: تصمیم به اقامه نماز عید قربان در مساجد و نمازخانه‌ها گرفته شده است.

همچنین در بیانیه مذکور تاکید شد که در راستای تدابیر پیشگیرانه از شیوع ویروس کرونا نماز عید قربان در فضای باز اقامه نخواهد شد.

گفتنی است نماز عید فطر مانند کشورهای دیگر در عربستان سعودی در مساجد اقامه نشده بود.

مساجد عربستان سعودی که به دنبال شیوع ویروس کرونا در این کشور در تاریخ 17 ماه مارس گذشته بسته شده‌ بود، در راستای لغو تدریجی محدودیت‌های کرونایی در تاریخ 31 می بازگشایی شد.

عید قربان 1399 در عراق

یکی از مناسبت‌های مهم برای زیارت امام حسین (ع)، روز عرفه است که هر ساله جمع کثیری از زائران در این ایام به کربلا مشرف شده و روز عرفه و عید قربان را در حرم سیدالشهدا (ع) به نیایش می‌پرداختند.

امسال با شیوع کرونا، سفر به عتبات از اسفندماه سال گذشته متوقف شد و زائران بسیاری در حسرت زیارت کربلا هستند.

به نظر می‌رسید با باز شدن مسیر تردد دو کشور با وجود اعمال محدودیت‌ها، سفر به عتبات در روز عرفه و ایام عید قربان راه‌اندازی شود، اما استاندار کربلا از عدم پذیرش زائران داخلی و خارجی در این ایام در کربلا خبر داده است.

به طوری که حتی بر اساس پیشنهاد استاندار کربلا قرار بود حرم امام حسین (ع) و حضرت عباس (ع) برای جلوگیری از تجمعات در روز عرفه و عید قربان بسته شود، اما با توجه به درخواست مراجع این امر اتفاق نخواهد افتاد و فقط مردم کربلا می‌توانند در این ایام به زیارت بپردازند.

البته بنا بر درخواست‌های مسؤولان همچنان تجمعات و برپایی مراسم ممنوع است و در حرم حضرت امام حسین (ع) دعای عرفه به صورت مجازی و بدون حضور زائر قرائت و در شبکه‌های اجتماعی و تلویزیون عراق پخش می‌شود.

گردآوزنده: شهین سهرابی