به گزارش تیتربرتر:افزایش قیمت در حوزه مسکن دلایل مختلفی دارد که یکی از آنها افزایش قیمت مصالح می باشد. اما با این افزایش قیمت شدید در حوزه مسکن طبقه ضعیف و متوسط جامعه توان مالی خود را برای خرید مسکن از دست داده اند و به نحوی خرید مسکن برای آنها به یک رویا تبدیل شده است.در ادامه تاثیر گرانی مصالح بر قیمت مسکن و زمان مورد نیاز برای خرید یک آپارتمان را بررسی خواهیم کرد.

تاثیر مصالح بر قیمت مسکن

به هم خوردن تعادل در بازار مسکن که بنا به گفته مسئولان و کارشناسان از رشد بازارهای موازی نشأت می گیرد، ساخت و ساز را نیز به ورطه رکود مطلق کشانده است. با وجود آنکه طی حدود هفت سال گذشته بخش ساخت و ساز رمق چندانی نداشته، انبوه‌سازان عنوان می‌کنند که عمده فعالان بخش ساخت و ساز از این حوزه خارج شده‌اند.

در این زمینه دبیر کانون انبوه سازان طی نامه‌ای خطاب به وزیر صنعت معدن و تجارت، خواستار برخورد با عوامل پشت پرده گرانی مصالح ساختمانی شده است.

فرشید پورحاجت در بخشی از این نامه که خطاب به مدرس خیابانی نوشته شده آورده است: طی شش ماه گذشته بدون هیچ دلیل منطقی و حتی خارج از قواعد بازار عرضه و تقاضا، قیمت انواع آهن آلات به میزان ۱۰۰ درصد افزایش یافته است؛ به طوری که در یک بازه کوتاه زمانی قیمت‌میلگرد ۴۲۰۰ تومانی به بیش از ۸۰۰۰ افزایش یافت. از آنجا که آهن آلات تماماً در داخل کشور تولید می شود و در چند ماه گذشته نیز هیچ گونه افزایش قیمتی بابت سایر خدمات وجود نداشته، این روند صعودی ناگهانی موجب سوال و پرسش سازندگان و انبوه سازان مسکن است. به راستی چه دستانی در این شرایط ویژه اقتصادی و بحران شیوع کرونا در کار است که این گونه بازار آهن را دچار التهاب و تورم کاذب کرده و چرا هیچگونه نظارتی از سوی وزارت صمت بر این بازار پر التهاب صورت نمی گیرد؟

افزایش قیمت مسکن همواره تاثیر منفی بر معاملات و ساخت و ساز ایجاد کرده است. بر این اساس فعالان ساختمانی بر لزوم جلوگیری از رشد قیمت مسکن تاکید می‌کنند.

فروردین امسال ایرج رهبر، عضو هیئت مدیره انجمن انبوه سازان تهران گفته بود: به نظر من بعد از فروکش کردن بیماری کرونا معاملات مسکن رشد خواهد کرد و به تبع آن شاهد تغییر قیمت‌ها خواهیم بود.

وی با اشاره به افزایش قیمت فولاد از حدود ۴۷۰۰ تومان در دو سه ماه اخیر به کیلویی ۹۰۰۰ تومان بیان کرد: سهم مسکن از اقتصاد کشور حدود ۴۰ درصد است و به همین دلیل نوسانات قیمت ارز یا کاهش قیمت نفت در بخش مسکن تاثیر می گذارد.

پورحاجت هم اردیبهشت ماه با پیش‌بینی افزایش قیمت مسکن در ماه‌های آینده گفته بود: کاهش ارزش پول، نوسانات نرخ ارز و رشد چشمگیر شاخص بورس برای بازار مسکن مشکل ساز خواهد بود، در نتیجه مسئولان امر باید با تدابیر و برنامه‌ریزی‌های درست مانع از افزایش قیمت در بازار مسکن شوند.

مطالب مرتبط: مزایای بورس مسکن در سال 99

زمان مورد نیاز برای خرید یک آپارتمان

بر اساس اطلاعات درآمد و هزینه خانوار منتشر شده از سوی مرکز آمار، متوسط درآمد سالانه خانوار در شهر تهران در سال ۱۳۹۸ در حدود ۸۱ میلیون تومان برآورد گردیده‌است که رشد ۲۷ درصدی نسبت به سال گذشته از خود نشان می‌دهد. رشدی که پس از سال ۱۳۹۱، بیشترین افزایش درآمد سالیانه خانوار تهرانی در یک دهه گذشته را رقم زده‌است. نمودار زیر روند متوسط درآمد سالانه خانوار تهرانی را در یک دهه اخیر نشان می‌دهد:

با وجود افزایش ۲۷ درصدی درآمد، آنچه که این روزها بیش ‌از پیش احساس می‌شود، افزایش تورم و کم‌ شدن قدرت خرید خانوارها می‌باشد. در این میان، افزایش قیمت مسکن، این کالا را به یک آرزوی دست نیافتنی به ویژه برای جوانان تبدیل کرده‌است. بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی وزارت راه و شهرسازی، متوسط قیمت یک مترمربع واحد مسکونی در شهر تهران در سال ۱۳۹۸ به بیش از ۱۳ میلیون تومان بالغ گردیده‌است که رشدی ۶۱ درصدی را نسبت به سال ۱۳۹۷ نشان می‌دهد. بنابراین به وضوح مشخص است که افزایش در قیمت مسکن فراتر از افزایش در درآمد خانوارها می‌باشد؛ موضوعی که خرید خانه برای خانوار تهرانی را دست نیافتنی‌تر از گذشته می‌نمایاند.

برای درک این موضوع شاخص دسترسی را بررسی می‌کنیم. این شاخص میزان دشواری خرید خانه را نشان می‌دهد و برابر است با ارزش یک واحد مسکونی با متراژ ۷۵ متر مربع تقسیم بر درآمد متوسط سالیانه خانوار. بزرگتر شدن این شاخص، بیانگر دشوارتر شدن شرایط برای خرید مسکن می‌باشد. این شاخص برای سال ۱۳۹۸ به بیشترین مقدار خود در یک دهه گذشته رسیده‌است. نمودار زیر شاخص دسترسی و میانگین قیمت یک مترمربع واحد مسکونی در شهر تهران را طی یک دهه گذشته به تصویر می‌کشد:

همانگونه که مشخص است با رشد فزاینده قیمت مسکن از سال ۱۳۹۶، شاخص دسترسی از عدد ۷ به ۱۲ رسیده‌است؛ به این معنا که یک خانوار تهرانی اگر تمام درآمد خود را پس‌انداز کند ۱۲ سال طول می‌کشد تا یک واحد ۷۵ متری خریداری کند؛ البته با فرض ثبات شرایط!!

برای آنکه بتوان تصویر واقع‌بینانه‌تری از وضعیت قدرت خرید خانوار تهرانی در بازار مسکن بدست آوریم، می‌توان از شاخص طول دوره انتظار بهره برد. این شاخص بیانگر آن است که اگر یک خانوار، ۳۰ درصد درآمد سالانه خود را برای خرید مسکن پس‌انداز کند، چند سال طول می‌کشد که قادر به خرید یک واحد ۷۵ متری شود؛ این شاخص از ضرب عدد ۳ در شاخص دسترسی بدست می‎‌آید. بر مبنای این شاخص طول دوره انتظار در سال ۱۳۹۸ به عدد عجیب ۳۷ سال بالغ گردیده‌است که حاکی از شرایط سخت پیش روی خانوار در خانه‌دار شدن در شهر تهران می‌باشد.

هرچند عوامل مؤثر دیگری بر توانایی خانوار در خرید مسکن اثرگذار می‌باشند، اما با توجه به شرایط موجود نمی‌توان برای این عوامل نیز اثرگذاری بالایی را متصور بود. به عنوان مثال وام مسکن یکی از عوامل مؤثر در افزایش قدرت خرید مسکن در سراسر دنیا تلقی می‌شود که بخش قابل ملاحظه‌ای از ارزش ملک به صورت وام در اختیار خانوار قرار می‌گیرد. اما در ایران با توجه به مبلغ وام مسکن نمی‌توان اثرگذاری بالایی در ایجاد قدرت خرید خانوار متصور شد. به عنوان مثال در شهر تهران حداکثر مبلغ وام مسکن برابر با ۲۵۰ میلیون است که بر اساس متوسط قیمت مسکن در سال ۱۳۹۸ تنها ۲۵ درصد هزینه یک واحد ۷۵ متری را فراهم می‌کند. بنابراین انتظار می‌رود که سیاستگذاران کلان اقتصادی جهت جلوگیری از تبعات و آسیب‌های اجتماعی ناشی از چنین شرایطی همچون حاشیه‌نشینی، مهاجرت به شهرهای اطراف، افزایش سن ازدواج و... نسبت به وضع سیاست‌های مناسب اقدام نمایند.

گردآورنده: فرحان مرادی