به گزارش تیتربرتر؛ فقر در همه کشورها همیشه در کمین است حالا با وجود کرونا این فقر است که جولان می دهد و حالا حالا آغوش خود را برای خانواده ها مخصوصاً قشر ضعیف گسترانده و با ادامه پیدا کردن ویروس کرونا این فقر ادامه دار می شود.
تأثیر کرونا بر زیاد شدن فقرا
جامعه کارگری ستون فقرات تولید کشور هستند که در ایام کرونا در واحدهای گوناگون کشاورزی، گازی و نفت به گونه خوبی عمل کردند.
وزیر تعاون افزود: ما از سال ۱۹۳۰ تاکنون رکوردی به اندازه رکورد کرونا مشاهده نکردیم و بیماری کرونا ۵۰۰ میلیون نفر را در جهان فقیر کرد.
در این جلسه مدیران و معاونان وزارتخانه گزارشی از اقدامات خود ارائه کردند و با اشاره به برخی مشکلات فرارو از معاون اول رئیس جمهور درخواست رفع آن را داشتند.
بحث در خصوص شکایات ناشی از مرخصی زایمان، سطح بندی مراکز و خدمات درمانی و طرح تمدید غیر حضوری دفترچههای تأمین اجتماعی از مباحث مطرح شده در این جلسه بود.
بیشتر بخوانید: تاثیر کرونا بر فقر انسانها
فقر در جهان
بر اساس گزارشهای صندوق هرچند در حالحاضر ممکن است صندوق امکان چندان زیادی برای برداشت نقد از منابعش را نداشته باشد ولی بنا به گزارش انتشاریافته داراییهای صندوق نزد بانکهای بینالمللی و ایران واقعی است و مطالباتش از بابت تسهیلاتی که از طریق بانکهای عامل به بنگاهها دادهاست، واقعی است و به پشتوانه آنها امکان صدور اوراق مشارکت عام را دارد.
براین اساس، اگر ارز مبنا یک سبد ارزی از ارزهای معتبر قرار گیرد، امکان صدور اوراق مشارکت بر اساس نرخهای رایج بینالمللی که این روزها بسیار نازل است، فراهم است.
مهم این است که صندوق بهصورت ارزی سود این اوراق را در سررسید پرداخت کند. با فرض نرخ سود بین ۳ تا ۴درصد، برای انتشار معادل ۲۰میلیارد دلار اوراق مشارکت، سود سالانهای که صندوق باید پرداخت کند بین ۶۰۰ تا ۸۰۰میلیون دلار خواهد شد و این رقم برای صندوق قابل تحمل و امکانپذیر است و از نرخ تنزیل مطالباتش بیشتر نیست. البته این امر نیاز به مطالعات دقیق دارد که در صورت تایید کلیات این پیشنهاد در آینده صندوق باید محاسبات دقیق را انجام دهد.
راهکار فقر کرونا
در جهان تجربههای مختلفی در این ارتباط وجود دارد. مثلا انگلستان بعد از جنگ جهانی دوم اوراق کنسول منتشر کرد. این اوراق در واقع قرضه بسیار درازمدتی بود که هنوز هم هست اما دولت همواره سود آن اوراق را پرداخت کرده است. بنابراین اصلا دلیل ندارد که اوراق مشارکت کوتاهمدت انتشار یابد.
وقتی دولت با ریال کار میکند به دلیل تورم بسیار بالا و وجود بازارهای سفتهبازی و رقیب چون دلار و سکه و بورس مجبور است که کوتاهمدت عمل کند. ولی اگر با دلار کار کند میتواند بلندمدت هم کار کند. بنابراین، صندوق میتواند تعهد سود را بکند و اوراق را در بلندمدت سررسید کند.
بیشتربخوانید: کرونا سونامی فقر را به ایران آورد
تجربه بسیار نزدیک دیگر، تجربه آمریکا در جریان بحران مالی ۲۰۰۸ است که عینا در بیانیه اخیر فدرالرزرو برای مبارزه با کرونا نیز از آن بهره خواهد برد. در جریان بحران ۲۰۰۸ به وزارت خزانهداری آمریکا اجازه داده شد تا یک ابزار مالی با هدف خاص (SPV) را به منظور تامین مالی و حمایت از بنگاهها تشکیل بدهد و با حمایت فدرالرزرو اقدام به انتشار اوراق قرضه به پشتوانه دارایی بکند. نام این تدبیر را تالف گذاشتند (Term Asset-Backed Securities Loan Facility (TALF.
قانون به وزارت خزانهداری آمریکا اجازه داد تا از طریق این SPV تا ۱۰۰میلیارد دلار اوراق قرضه به پشتوانه دارایی انتشار دهد و به فدرالرزرو نیز اجازه داد تا ۱۰میلیارد دلار از این اوراق حمایت کند. در ۲۲ مارس سال جاری نیز فدرالرزرو طی بیانیهای که انتشار داد مجددا به اتکای قانون ۲۰۰۸ تصمیم به کاربست تدبیر تالف گرفتهاست.
به نظر من یکی از دلایلی که تدبیرهایی چون تالف اتخاذ میشود اینکه بین شخصیت حقوقی بنگاه و دولت از منظر حقوقی و اثر مالی تمایز وجود دارد. انتشار اوراق توسط دولت جزئی از خالص بدهی دولت است و بر پایه پولی مینشیند، حال آنکه انتشار اوراق توسط یک بنگاه دولتی، بدهی بنگاه است و بر نقدینگی اثر نمیگذارد مگر آن بخش که توسط بانک مرکزی خریداری شود. در واقع ما نیز در ایران نیاز به چنین راهکارهایی داریم.
بیشتربخوانید: فقر و بیکاری چه تبعاتی دارد؟
در مورد ورود صندوقهای توسعه به تعادلبخشی به اقتصاد نیز میتوانم مثال صندوق توسعه نروژ را بیاورم. حساب ذخیره ارزی و همچنین، صندوق توسعه ملی ایران از صندوق توسعه ملی نروژ کپی شدهاست. آنان با مدیریت درست صندوق، ارزش دارایی صندوقشان در حال حاضر چیزی حدود ۱۴۰۰ میلیارد دلار است. این موضوع بحث ما نیست.
موضوع مورد بحث، استفاده آنان از صندوق برای تعادلبخشی به اقتصادشان است. در سال ۲۰۱۶ جهان با یک سقوط قیمت نفت مواجه شد. دقیقا کاری که دولت نروژ کرد این بود که رفت سراغ صندوق توسعه ملیاش و در ۲۰ ژانویه ۲۰۱۶ حدود ۸۰۰میلیون دلار برای هزینههای عمومی از صندوق توسعه ملی برداشت کرد برای اینکه بتواند به اقتصادش کمک کند.
در بیانیهای که همان روز توسط وزارت دارایی نروژ در حضور نخستوزیر خواندهشد به همین موضوع اشاره شد. اساسا صندوق توسعه ملی برای همین هدف خلق شده است و برای هدف دیگری نیست. در وقت عادی میگویند باید این صندوق در جاهای مختلف سرمایهگذاری بکند تا زمانی که کشور دچار بحران شد به کمک اقتصاد بیاید. روز مبادا همین روز است.
بیشتربخوانید: کودکان کار در ایران چقدرند؟
ما میدانیم که در ایران متاسفانه بسیاری از کارگران مشمول بیمه اجتماعی نیستند و اینها وقتی بیکار میشوند جزو آن ۸۷۰هزار نفر نیستند، لذا در واقع در وضعیت بسیار سختی قرار میگیرند. بنابراین ارقامی که بیان میشود ارقام قابلتوجهی نیست و نشان میدهد موضوع هنوز جدی گرفته نشدهاست و بیشتر یک نگاه حاشیهای به موضوع میشود که این نیز بگذرد. بهنظر میرسد دولت در عمل هنوز منتظر است که شاید مساله کوتاهمدت باشد و همهچیز به حالت عادی برگردد.
ترتیبات اجرایی نیاز به اطلاعات جزئی دارد که در اختیار دولت است. به هر صورت وقتی IMF اعلام میکند رشد اقتصادی جهان در سال ۲۰۲۰ منفی ۳درصد و کاهش تولید جهان معادل ۹هزارمیلیارد دلار خواهد بود، یعنی اتفاقهای مهمی در حال وقوع است که باید آن را بفهمیم. این یعنی کاهش تقاضای کل که هم بر تقاضای نفت اثر میگذارد و هم بر سایرکالاها و موجب کاهش تجارت و از دستدادن بازارها میشود.
بنابراین، برای حل مساله افزون بر تامین مالی باید یک بسته سیاستی بزرگتر همراه با جزئیات داشت. به هر روی، برای درک صعوبت پاسخگویی به مساله بیکاران با توجه به بیمه نبودن تعداد زیادی از شاغلان موجود به نمودار مندرج توجه کنید.
عامل افزایش فقرا در خاورمیانه
صندوق حمایت از سازمان ملل متحد (یونیسف) از افزایش فقر در منطقه خاورمیانه و آفریقا ابراز نگرانی کرد.
این سازمان اعلام کرد که بحران کرونا بر کشورهای منطقه خاورمیانه و آفریقا تاثیر منفی خواهد گذاشت و فقر در این مناطق را افزایش خواهد داد.
این سازمان پیش بینی کرد که بر اثر بحران کرونا ۸ میلیون نفر به فقرای منطقه افزوده شود، فقرایی که نیمی از آنها را کودکان تشکیل می دهند.
یونیسف اعلام کرد که نیمی از کودکان منطقه خاورمیانه و آفریقا از فقر در درجه های مختلف رنج می برند و از آموزش، مسکن و تغذیه مناسب محروم هستند.
گردآورنده: علی اکبر رضایی
آنچه دیگران می خوانند: