به گزارش تیتربرتر؛ همیشه در کشورها دوره رکود، دوران کسادی، بحران. تمام خصوصیات این دوره در مقابل دوران رواجی قرار دارد. حجم تولید و تجارت کاهش یافته مخصوصاً در مورد کالاهای بادوام حتی در مورد بعضی از آنها معمولاً حجم تولید به کمتر از حجم مصرف می‌رسد. عدم اشتغال هدایت می‌کند به پایین آمدن قیمت مزرعه‌ها و کارایی بالای نیروی کار.
رکود اقتصادی چیست؟
درنظر اول عبارت است از پیدا شدن «اضافه تولید» یعنی پرشدن بازار از کالاهائی که مشتریِ ندارد. وقتی در بازار مشتری نباشد و کالاها فروش نرود طبعاً تولیدکالاها نیز کاهش یافته و متوقف می‌شود و به دنبال آن تعطیلی کارخانه‌ها و بیکاری وسیع و میلیونی کارگران پیش می‌آید که به نوبه خود فروش کالاها را باز هم دشوارتر کرده و بر عمق بحران می‌افزاید سیستم اعتباری سرمایه داری از کار باز می‌ماند، بدهکاران توان پرداخت بدهی خود را در سر موعد از دست می‌دهند.
بهای سهام شرکت‌ها در بازار تنزل می‌کند، موسسات سرمایه داری یکی پس از دیگری ورشکست می‌شوند. بنا به تعریف رکود اقتصادی در چارچوب چرخه اقتصادی، دوره‌ای را گویند که اقتصاد حالت انقباضی به خود می‌گیرد و کوچک می‌شود. به عبارت دیگر رشد اقتصادی در این دوره منفی است. این مدت معمولاً دو دوره ۳ ماهه پی درپی تعریف می‌شود.
تعریف کلی تری که از رکود اقتصادی ارائه می‌شود عبارت است از پایین آمدن قابل توجه فعالیت‌ها در کل اقتصاد که حداقل چند ماه به طول انجامد. اثرات رکود اقتصادی معمولاً به حدی است که در بخش‌های مختلف اقتصاد از قبیل رشد تولید ناخالص داخلی، اشتغال، درآمدهای واقعی، تولید صنعتی و قیمت‌های عمده و خرده فروشی قابل مشاهده است. رکود اقتصادی به علت پایین آمدن تقاضا به وجود می‌آید.
«زمان‌بندی همه‌چیز است. این گزاره درباره بازار کار هم حقیقت دارد.» نشریه اکونومیست با این مقدمه نتایج تحقیقات جدیدی را منتشر کرده که نشان می‌دهد از زمان ورود به بازار کار، روی مرگ و زندگی، موفقیت در ازدواج و بچه دار شدن هم اثر مستقیم دارد.
بر اساس گزارش اکونومیست، کسانی که در دوره رکود اقتصادی به دنبال کار می‌گردند، به مراتب کمتر از کسانی که در زمان مناسب‌تری به دنبال کار رفته‌اند، درآمد کسب می‌کنند. این مجازات دستمزدی می‌تواند تا سال‌ها طول بکشد؛ پدیده‌ای که اقتصاددان‌ها نام آن را «زخمی بودن» یا «جای زخم» گذاشته‌اند.
پیش از تحقیقات تازه، این تفکر وجود داشت که این زخم‌ها، از اساس اقتصادی بوده و بر اشتغال، درآمد و ثروت افراد اثر داشته است، اما تحقیقات جدیدی که توسط «تیب وون واچر» از دانشگاه کالیفرنیا انجام شده، نشان می‌هد که رکود اقتصادی اثرت بلندمدت و گسترده‌تری دارد.
بیشتربخوانید: چگونه اقتصاد ایران قوی شود؟
تفاوت کسادی و رکود اقتصادی
سیرنزولی رشداقتصادی که برای چنددوره سه‌ماهه ادامه یابد، نشاندهنده وضعیت”کسادی”اقتصادی است وهرگاه این دوره زمانی بیشترشود”رکود”اقتصادی نامیده می‌شود درموردی که رشداقتصادی برای مدتی آهسته اما غیرمنفی باشد اصطلاحاً به “توقف رکودی” معروف است.
کسادی، رکودوتوقف رکودی را معمولا تحت عنوان بحران مالی طبقه‌بندی نمی‌کنند زیرا ازمواردی هستند که علاوه بر بازارهای مالی سایربازارها راتحت تاثیر قرارمیدهند. بسیاری ازکارشناسان معتقدند که این مواردنیزتحت تاثیر بحرانهای مالی شکل گرفته‌اند به عنوان مثال رکودعظیم اقتصادی دهه ۱۹۳۰درپی وقوع بحرانهای مالی مانند:هجوم بانکی، سقوط بازارسهام به وجودآمد. بحرانهای وام‌های رهنی پرخطر و ترکیدگی حباب مسکن، درآمریکا وبرخی کشورهای دیگر رافراهم کرده است.
تاثیرات رکود اقتصادی بر مردم
بنابراین تحقیقات، کسانی که در دوره رکود اقتصادی شاغل می‌شوند، کمتر از کسانی که در شرایط معمولی اقتصادی شاغل شده‌اند، عمر می‌کنند. امید زندگی آنها از ۶ تا ۹ ماه کوتاه‌تر است و بیشتر درمعرض بیماری‌های قلبی، سرطان ریه و مسمومیت با مواد مخدر قرار دارند.
تحقیقات انجام شده بر روی چهار میلیون نفر آمریکایی نشان می دهد که آمریکایی‌هایی که در زمان رکود اقتصادی ۱۹۸۲ وارد بازار کار شده‌اند. در آن زمان نرخ بیکاری به ۱۱ درصد رسیده بود. این تحقیقات آثار رکود دهه هشتاد میلادی را در دهه‌های بعدی بر سلامت و مرگ‌ومیر افراد مطالعه کرده است.
نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که شاغل شدن در دوره رکود اقتصادی، حتی روی ازدواج هم اثر می‌گذارد. مردمی که در نزدیکی سال ۱۹۸۲ وارد بازار کار شدند، بیشتر احتمال طلاق داشتند. نرخ طلاق آنها ۳.۵ درصد بالاتر از میانگین کل بود. در سنین میانی نیز آنها سه تا چهار درصد کمتر از بقیه، احتمال بچه‌دار شدن داشتند.
اکونومیست می‌نویسد: «رکودها برای کارگران مجازات مرگ نیستند، اما این یافته‌ها برخی از پیامدهای دیده نشده از نوسانات چرخه تجارت را نشان می‌دهد. معلوم نیست که رکود بعدی چه موقع خود را نشان خواهد داد. اما وقتی اتفاق افتاد، به یقین جای زخم‌های آن بسیار دیرتر از پیشانی مردم محو خواهد شد.»
بیشتربخوانید: مهم ترین راهکارها برای داشتن اقتصاد خوب
نمودار زیر که از پایگاه اینترنتی اکونومیست به فارسی برگردانده شده‌است، تاثیرات بیکاری در دوره‌های رکود را در شاخص‌های جمعیتی زندگی در دوره‌های مختلف سنی نشان می‌دهد:
اصلی‌ترین دلایل رکود اقتصاد و بازار سرمایه ذکر آن رفت به نظر می‌رسد راه برون‌رفت از رکود به‌ویژه در بازار سرمایه برطرف کردن عوامل ایجادکننده رکود در قالب یک بسته سیاستی جامع باشد. ویژگی اصلی بسته سیاستی مزبور که شامل سیاست‌های پولی، سیاست‌های مالی و حتی اقدامات تقنینی است، علاج اکثر علل وقوع رکود به‌طور همزمان و درعین‌حال با کمترین تاثیرات جانبی باید باشد. البته ناگفته نماند که بخشی از این سیاست‌ها در قالب قانون رفع موانع تولید در سال 1393 به تصویب رسید و بخشی دیگر در قالب بسته خروج غیر تورمی از رکود توسط دولت ابلاغ گردید لیکن اولاً قانون رفع موانع تولید اجرایی نگردید و ثانیاً به نظر می‌رسد قانون مزبور از جامعیت کافی برای علاج علل رکود برخوردار نبوده است.
همچنین بسته خروج از رکود ارائه‌شده توسط دولت صرفاً معطوف به تحریک تقاضا در کوتاه‌مدت است و این موضوع تنها بخش کوچکی از راه‌کار برون‌رفت از رکود بوده و این امر مستلزم تحریک تقاضا و حمایت از تولید در کوتاه‌مدت و اتخاذ سیاست‌های پولی و مالی صحیح به همراه حمایت از فضای کسب‌وکار و اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و انجام برخی اقدامات تقنینی و فرهنگی در بلندمدت است.
گردآورنده: علی اکبر رضایی
آنچه دیگران میخوانند:
