شهر شوش که در فاصله 105 کیلومتری شمال اهواز در استان خوزستان قرار دارد، آثاری از قدیمیترین سکونتهای انسانی را در خود جای داده است.
شهرستان شوش یکی از سکونت گاههای شناخته شده جهان اسلام است و احتمالا به سال چهار هزار پیش از میلاد پایه گذاری شده است. شوش طبق اسناد باستانی از مهم ترین و با شکوه ترین شهرهای باستان ایران و جهان بوده و فعالیتهای باستان شناسی در آن ادامه دارد.
شهر باستانی شوش روزگاری مرکز برخورد دو تمدن مهم بوده که هر یک به سهم خود در دیگری تاثیر داشته است، یکی از تمدن بین النهرین و دیگری عیلام بود. قرار گرفتن این منطقه در شمال خلیج فارس و همسایگی با بین النهرین در پیدایش این وضع ویژه تاثیر بسیاری داشته است.
در این بین شهرهایی که از جاذبههای گردشگری فراوان به ویژه آثار تاریخی بیشتر برخوردار هستند در اولویتهای اصلی سفر هموطنان قرار میگیرند تا بدین ترتیب علاوه برگذراندن اوقات، یک آشنایی مختصر اما مفید نیز باجاذبههای مهم مقصد مورد نظر و تاریخ کشور خود به دست آورد.
شهرستان شوش با اختصاص لقبهای همچون کهن شهر ایران، پایتخت تمدن ایران، شهر شهیدان گمنام ظرفیت خود را در زمینه جذب توریست و گردشگر ثابت کرده است.
چگونه به شهر شوش سفر کنیم
برای رفتن به شوش هم از راه هوایی می توانید سفر کنید و هم زمینی. برای استفاده از مسیر هوایی، اگر مبدا تهران است باید با هواپیما به اهواز یا دزفول بروید و از آنجا راهی شوش شوید.
اگر تمایل داشته باشید که با قطار به این شهر بروید باید بلیت قطار تهران-اهواز را تهیه کنید و در ایستگاه راهآهن شهر اندیمشک و یا اهواز پیاده شوید و بقیه مسیر را با تاکسی یا اتوبوس بروید.
بیشتر بخوانید:
- بهشت دوچرخهسواران جهان کجاست؟
- نظاره گر دلفین ها در جزیره هنگام باشید
- باغی حیرت آور با میوه های سنگی
- قدیمیترین جنگل ایران کجاست؟
- بلندترین کوهها برای کوهنوردی
برای سفر با اتوبوس هم که طبعا ارزانترین راه رسیدن به شوش است، باید 703 کیلومتر راه طی کنید و از شهرهای قم، اراک، بروجرد، خرمآباد و اندیمشک بگذرید تا به شوش برسد. اتوبوسها از تهران به مقصد شوش از پایانه جنوب حرکت میکنند.
اگر اتوبوسی به مقصد اهواز هم انتخاب کنید میتوانید قبل از رسیدن به اهواز در شهر شوش، پیاده شوید.
جاذبه های دیدنی شوش
جاذبه های دیدنی بسیاری در شهرستان شوش برای گردشگران وجود که از جمله آنها میتوان به زیگورات(چغازنبیل)، قلعه شوش، موزه شوش و هفت تپه، حرم حضرت دانیال نبی(ع)، مقبره دعبل خزاعی، کاخ آپادانا، شهر شاهی،کاخ شاوور، ایوان کرخه شوش، زیستگاه گوزن زرد ایرانی(پارک ملی کرخه)، رودخانه شاوور، رودخانه کرخه و تالاب بام دژ اشاره کرد.
مقبره دانیال نبی (ع)
شهر شوش پس از سالها حیات پرفراز و نشیب توام با روزهای پیروزی و شکست، رونق و رکورد و آبادانی و ویرانی، با سقوط هخامنشی در سال 332 ق.م به مرور در سراشیبی افول افتاد و در قرون میانه اسلامی رونق خود را به کل از دست داد و به روستای کوچکی گرداگرد آرامگاه دانیال نبی (ع) تبدیل شد.
دانیال نبی از پیامبران بنیاسرائیل بود که به همراه عدهای از ساکنان قوم یهود به ایران آمد و شهر شوش را برای زندگی انتخاب کرد. دقیقا مشخص نیست که این پیامبر چند سال زندگی کرده، اما به نظر می آید که او تا سومین سال زندگی کوروش زنده بوده و در ۸۳ سالگی فوت کرده است. محل دفن او به طور دقیق مشخص نیست، اما به گفته بیشتر تاریخدانان جسد مومیایی او در شرق رودخانه شاوور در شوش به خاک سپرده شده است.
کاخ آپادانا
کاخ آپادانا در سالهای 521 تا 515 پیش از میلاد ساخته شده و از جمله مشهورترین و باشکوهترین کاخهای شوش به شمار میآید. کاخ آپادانا به دستور داریوش بزرگ، پادشاه هخامنشیان بر روی آثار ایلامیها ساخته شد. دیوارهای این کاخ از خشت و ستونهای آن از جنس سنگ است. کاخ آپادانا یا داریوش قسمتهای مختلفی از جمله تالار بار عام، کاخ پذیرایی، دروازه و سه حیاط مجزای مرکزی دارد.
زیگورات چغازنبیل
زیگورات چغازنبیل بنای آجری و خشتی معروفی است که در شوش میتوانید آن را ببینید. زیگوراتها بناهای مورد احترام و مهمی بودند و به همین دلیل هم در ساخت آنها از بهترین مواد و مصالح استفاده میشده است. تعداد زیگوراتها کم نیست؛ اما قطعا بهترین و سالمترین آنها زیگورات چغازنبیل است که در شهر شوش قرار گرفته است. این مکان که در واقع نیایشگاهی بوده در سال ۱۲۵۰ بعد از میلاد توسط یکی از پادشاها ن بزرگ آن زمان ایلام ساخته شده و تا سالها در زیر خاک مدفون بود و به همین دلیل به شکل یک تپه دیده می شد تا اینکه توسط یک باستانشناس فرانسوی کشف و از زیر خاک بیرون آورده شد.
موزه شوش
موزه شوش در کنار قلعه و محوطه باستانی شوش قرار دارد. اشیاء تاریخی و باارزشی در این موزه نگهداری میشوند که نشان از دورههای مختلف تاریخ دارند. موزه شوش در سال 1345 ساخته شده است. قلعه شوش یا آکروپل بر روی بلندترین نقطه تپههای شهر شوش بنا شده و شکل آن ذوزنقهای است و همانند قلعههای قرونوسطا طراحی شده است. بیشتر ساختمان آن را خشت و بقایای باستانی آجرها و خشتهای دورههای مختلف تاریخی که در محوطه باستانی شوش باقیمانده بود، تشکیل دادهاند.
سازههای آبی شوشتر
سازههای آبی شوشتر به عنوان بزرگترین مجموعه مهندسی جهان تا پیش از انقلاب صنعتی، فقط یک جاذبه تاریخی نیست. در این مجموعه میشود نبوغی را یافت که در هیچ جای جهان نظیر ندارد. مجموعهای در هم تنیده از بندها، آبشارها، آسیابها، پلها، برجها و نهرهای دست کند که قدمتی به اندازه تاریخ ایران زمین دارند. این محوطه مجموعهای از سد، تونلها، کانالهای فرعی و آسیابهای آبی است که به صورت یک مجموعه صنعتی-اقتصادی بوده و جزیی از مجموعه بزرگ سازههای آبی شوشتر است.
اساس کار مجموعه به این صورت است که "سد گرگر" مسیر رودخانه را مسدود کرده و سطح آب را برای آبگیری سه تونل حفر شده در تخته سنگ بالا میآورد. تونلهای سهگانه آب را به مجموعه هدایت میکنند و به کانالهای متعددی تقسیم میشوند که پس از گرداندن چرخ آسیابها، آب به صورت آبشارهایی به محوطهای حوضچه مانند سرازیر میشود.
یکی از ویژگیهای بارز مجموعه آسیابها و آبشارها، مجاورت آن با بافت تاریخی شهر شوشتر است. این محوطه علاوه بر استفادههای صنعتی، در روزهای کم آبی نیز، آب مورد نیاز ساکنان را تأمین میکرده است. ویژگی منحصربهفرد بصری که در این مجموعه وجود دارد و جلوهای خاص به آن میبخشد، این است که آب حاصل از پساب آسیابها به صورت آبشارهای مصنوعی زیبا به محوطهای حوضچهمانند میریزد که منظرهای چشمنواز و دلانگیز را در مقابل هر بیننده به وجود میآورد.
تالاب بام دژ
تالاب بام دژ در امتداد رودخانه شاوور قرار دارد و اصلیترین منابع تغذیه این تالاب همین رودخانه است. تالاب بام دژ به دلیل اینکه توقفگاه پرندگان مهاجر کمیابی از سیبری و شرق آفریقا است، یکی از اصلیترین مقاصد گردشگری و اکو توریستی این شهر است. پارک ملی کرخه منطقه حفاظتشدهای است که رودخانه کرخه از داخلش عبور کرده است. در سمت شمال این پارک تپههای ماهور و در قسمت جنوب آن دشت واقع شده و جنگلهای گرمسیری از شرق و غرب پارک را احاطه کردهاند.
شهر شاهی شوش
شهر شاهی مربوط به دوره عیلامیان - دوره هخامنشی است . این اثر در تاریخ 10 مهر 1380 با شمارهٔ ثبت 3982 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
ایوان کرخه
شاپور دوم ساسانی(379-309) در 25 کیلومتری غرب شوش بر ساحل راست رودخانه کرخه یک شهر جدید شاهی بنا کرد که در دوران ساسانی از آن به نام 'ایران کردشاپور' نام برده شده یعنی شهری که شاپور ساخته است و امروزه آن را ایوان کرخه می نامند. آثار معماری و شهر سازی ایوان کرخه تاثیر زیادی بر معماری ایران و خارج از ایران داشت.
بنای ایوان کرخه به شماره 47 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
رودخانه کرخه
رود کرخه سومین رود بلند ایران پس از کارون و سفیدرود است.
این رود از کوههای زاگرس سرچشمه میگیرد و در شمال خوزستان (پل زال) از به هم پیوستن دو رودخانه زال و سیمره کرخه را در شهرستان اندیمشک تشکیل داده و پس از طی مسیری نزدیک به 755 کیلومتر در جهت جنوب غربی به تالاب هورالعظیم در مرز میان ایران و عراق میریزد.
نام کرخه برگرفته شده از شهری در کوره شوش خوزستان به نام کرخا یا کرخه است، مقدسی جغرافیدان آن را شهری کوچک، پرجمعیت و مطلوب که باغات و قصر داشته معرفی کرده است.
رودخانه کرخه از شمال به سوی جنوب جریان دارد و پس از گذر از شهرستان اندیمشک، از کنار آثار شوش باستان به سوی باختر تغییر مسیر میدهد. در چهل کیلومتری شمال اهواز مسیر آن دوباره تغییر کرده و وارد عراق میشود. بزرگترین سد ایران بر روی رود کرخه ساخته شده و سد کرخه که در 15 کیلومتری اندیمشک واقع شده نام دارد.
پارک ملی کرخه
پارک ملی کرخه دارای دو بخش شمالی و جنوبی به مساحت بیش از 7 هزار هکتار است. محل زیست گونههای مختلف گیاهی و جانوری که از جمله سایت گوزن زرد ایرانی در این محدود جنوبی سایت نگهداری میشود. پارک ملی کرخه زیستگاه گوزن زرد ایرانی است.
پارک ملی کرخه در سال 1389 بعنوان پارک ملی و منطقه حفاظت شده کرخه طی مصوبه شماره 63 شورای عالی محیط زیست کشور به مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست پیوسته است.
پارک ملی کرخه و منطقه حفاظت شده بخش شمال آن تپه ماهوری و بخش جنوب آن دشتی تشکیل شده است. رودخانه کرخه از میان آن عبور میکند و با پیچ و خم های زیاد به طرف جنوب استان خوزستان راه میپیماید.
در این منطقه جنگلهای زیبایی وجود دارد که از چشم انداز بسیار زیبایی برخوردار است، از محلهای دیدنی دیگر سرچشمه رودخانه شاوور را میتوان ذکر کرد. پارک ملی کرخه در 5 کیلومتری غرب جاده ترانزیتی اهواز – شوش قرار گرفته است. این منطقه شمال از روستای سرخه شیخ عزیز از توابع شهرستان شوش شروع شده و در امتداد جنوبی رودخانه کرخه ضمن در برگرفتن جنگلهای دو طرف رودخانه ادامه یافته مییابد.