به گزارش تیتربرتر؛ سیرجان شهری در جنوب غربی کرمان است که جاذبه های بسیار زیادی دارد اما در بین تمام آنها، یک باغی وجود دارد که از درختانش به جای میوه سنگ آویزان است. باغ سنگی سیرجان را شخصی به این شکل درآورده است که اکنون دیگر در قید حیات نیست اما داستان جالبی برای ساخت آن دارد. اطراف این باغ که بیابان است، حس دلهره آوری به آن داده که به عجیب بودن آن کمک کرده است. این باغ را فردی به نام درویش خان اسفندیارپور ساخته که روایات مختلفی در مورد او وجود دارد.
ماجرای باغ سنگی سیرجان
این باغ که از شاهکارهای تاریخ است به عنوان اثر ملی ثبت شده است، به دست فردی ناشنوا به نام “درویش خان اسفندیار پور” که به کشاورزی اشتغال داشته حدود سی سال پیش ساخته شده است. باغ سنگی در حقیقت یادگار گلستانی است که وی روزگاری از دست داده است و به خیال خود بوستانی از سنگ و چوب را به جای آن برمی گزیند. این باغ به شکل شش ضلعی نامنظم طراحی گردیده است.
درویش خان اسفندیارپور، مردی بود کر و لال که با خانواده خود در ۴۰ کیلومتری سیرجان از طریق دامداری و کشاورزی زندگی می کرد. او پس از اصلاحات ارضی در سال ۱۳۴۰ برای اعتراض بخاطر از دست دادن املاکش، دست از باغداری برداشت تا اینکه همه درختان زمین باقی مانده او (پس از تقسیم اراضی) خشک شدند.
درویش خان که این ظلم را بار سنگینی بر دوش خود و خانواده اش می دید پریشان شد و در صحرای مجاور یکی از باغهای خشک شده خود چادر زد. او به همه شاخه های درخت های میوه سنگ آویزان کرده و از آنها چون میوه حقیقی مراقبت کرد.
بیشتر بخوانید:
عجیب اینکه در برخی موارد تنه های درختان خشک شده و سنگهای عظیمی که به آنها آویزان شده است آنقدر بزرگ هستند که مشخص نیست این مرد چگونه از پس احداث این باغ سنگی برآمده است.
ساخت فیلم باغ سنگی
در سال ۱۳۵۵ پرویز کیمیاوی بعد از بازدید از این باغ شگفت انگیز تصمیم گرفت که فیلمی از زندگی خان بسازد که در آن درویش خان و خانواده وی نقشهای اصلی را ایفا کردند. این فیلم توانست جایزه های بسیاری را در جشنواره های داخلی و خارجی از جمله جشنواره خرس نقره ای فیلم برلین را کسب کند.
در این فیلم نشان داده شده است که پس از خشک شدن باغهای درویش خان، وی در چادری نیمه شب درحال استراحت بوده که خواب باغی را می بیند از سنگ، پس از آنکه از خواب بیدار می شود به جستجوی سنگها می رود و در بستر رودخانه و کوه نزدیک به باغش سنگهای سوراخ شده ای را می یابد و آنها را با طی چندین کیلومتر راه به محل احداث باغ می آورد و از تنه درختان آویزان می کند.
ساخت میوه سنگی از باغ خشک شده به نشانه اعتراض
اما خانواده درویش خان چیز دیگری را می گویند، به گفته خانواده درویش خان به دلیل اینکه خان گنگ بوده و نمی توانسته اعتراض خود را به از دست دادن زمینهایش بیان کند این باغ را به سبب نشان دادن اعتراض به ظلمی که بر وی رفته بنا کرده است.
درویش خان که زندگی خود را از دست رفته دید، ابتدا تنه درختان باغ خشک شده اش را از خاک بیرون آورد و بعد به محل احداث باغ منتقل کرد و در نهایت به گفته روستائیان گودالی به عمق یک متر حفر کرده و تنه درخت را در آن استوار می کرد.
برای تهیه سیم برای اتصال سنگها به تنه درختان لاستیکهای فرسوده خودروها را جمع کرده آتش می زده و بعد سیم درون آن را خارج می کرد.
ماجرای سوراخ بودن سنگها
اما در این میان چند نکته عجیب وجود دارد نخست اینکه تمام سنگهایی که به درختان متصل شده اند به طرز ماهرانه ای سوراخ شده اند در حالیکه هیچ دستگاهی برای سوراخ کردن سنگها وجود نداشته و به نظر می رسد سنگهایی که سوراخ شده اند به وسیله درویش خان از اطراف و به خصوص از کوه نزدیک به باغ جمع آوری می شده است. برخی سنگها آنچنان بزرگ هستند که یک مرد تنومند به سادگی نمی تواند آنها را جمع آوری کند.
دوم اینکه پس از مرگ درویش خان یکی از درختان فرو می ریزد و برای سرپا کردن دوباره آن چندین مرد از روستای اطراف به زحمت توانستند درخت را استوار و سنگها را مجددا آویزان کنند با این وجود باید گفت درویش خان تمام سالهای عمر خود را برای ساخت این باغ سنگی صرف کرد و برای ساخت آن از تکنیکهای ویژه ای استفاده کرد که با مرگ خود (19 فروردین 1386) راز آنها را نیز سر به مهر گذاشت.
امروز باغ درویش خان اسفندیارپور محل توجه گردشگران داخلی و خارجی است اما عدم توجه به باغ سنگی درویش خان و عدم حمایت از ساماندهی این باغ موجب شده است که باغ سنگی خان در معرض تخریب و آسیب جدی قرار گیرد.
مسیر دسترسی به باغ سنگی
اگر با این تعارف تشویق شدید باغ سنگی درویش‌خان را از نزدیک ببینید باید به سمت استان کرمان و شهر سیرجان حرکت کنید. از شهر سیرجان باید به سمت بافت بروید و در جاده سیرجان به سمت بافت بعد از آن که چیزی حدود ۳۰ کیلومتر را گذراندید و از بلورد، حیدرآباد و میاندوآب عبور کردید، می‌توانید تابلوی باغ سنگی سیرجان را مشاهده کنید.
تابلویی سر جاده نشانی "اثر ملی باغ سنگی" را می‌دهد؛ با دیدن این تابلو بایه به جاده‌ای فرعی بپیچید که خاکی است. بعد از ۴ کیلومتر رانندگی، می‌توانید باغ عجیب سنگی درویش‌خان را ببینید. باغی به شکل یک ٦ ضلعی نامنظم، با ٢٠٠ درخت، یک اثر سوررئال وسط بیابان. در دوسوی جاده‌ای که به باغ سنگی می‌رسد، زمین‌ها لم‌یزرع‌اند و باغهای پسته دِیمی.
گردآورنده: الهام خلیلی خو
آنچه دیگران میخوانند:
