این روز ها رقابت های تاکسی های اینترنتی و تاکسی های تلفنی در جامعه بسیار داغ و پر سر و صدا شده.
شاهد افزایش نرخ کرایه ها در تاکسی های اینترنتی هستیم و مردم در فضای مجازی از این موضوع بسیار شاکی هستند و صدای اعتراض خود را می خواهند به گوش همه برسانند.
تیم تحریریه تیتر برتر تصمیم گرفته است این موضوع را ریشه ای مورد نقد و بررسی قرار بدهد.
تاکسی اینترنتی چیست؟
تقریبا در اواسط سال ۹۳ بود که تهرانی ها متوجه شدند، میتوانند بدون تماس تلفنی و پیداکردن شماره آژانس و یا گرفتن و چانه زدن با تاکسیها، برای رفت و آمد خود تاکسی بگیرند .
ماشین هایی که عمدتا تمیز بودند و رانندگان آن با رفتاری مناسب حاضر میشدند با قیمتی پایین تر از آژانسها و دربستیها به جابهجایی مسافران از مبدا مورد نظر به مقصد دلخواه مبادرت بورزند و کافی بود برای استفاده از تاکسی اینترنتی فقط یک گوشی هوشمند داشته باشند .
این ماشین ها که ابتدا تاکسی یاب نام داشتند، از اردیبهشت ۹۴ نام خود را از تاکسی یاب به اسنپ تغییر دادند .
امروزه حضور تاکسیهای آنلاین و حجم زیاد استفاده روزانه از آنها باعث شد دید مردم نسبت به استارتاپها افزایش پیدا کند و حتی گاها در اطراف خود میبینید که مردم ازعباراتی مثل “اسنپ بگیر” استفاده می کنند.
حتی خود شما خیلی به ندرت پیش میآید برای کرایه ماشین به آژانس زنگ بزنید و می توانیم نتیجه بگیریم یکی از کسب و کارهای سنتی که بزودی نابود می شود، آژانس های تاکسی هستند.
مزیت های تاکسی های اینترنتی
یک سری ملاک و معیار که باعث خواهد شد بتوان یکی از این سرویسها را به عنوان بهترین تاکسی اینترنتی در نظر گرفت را مورد بررسی قرار دهیم .
قیمت گذاری مناسب مسیرها در تاکسی آنلاین
ارائه تخفیفهای مناسبتی
ارائه سرویسهای مختلف
تعداد خودروها و رانندگان زیاد
رابط کاربری و دسترسی سریع
امنیت و رعایت حقوق مسافر
ارائه سفر رایگان
مقایسه قیمت های تاکسی های اینترنتی و تلفنی
حالا دیگر کمتر کسی در ایران وجود دارد که از سرویسهای درخواست اینترنتی تاکسی استفاده نکرده باشد. در چند سال اخیر استارتاپ‌های مختلفی در این زمینه وارد عرصه رقابت شده و تلاش کرده‌اند، با ارائه خدماتی خوب با قیمتی رقابتی، مشتریان ثابت بیشتری به دست آورند.
آنچه سبب می‌شود مسافران برای سفرهای درون شهری خود، یک اپلیکیشن را نسبت به اپلیکیشن دیگری ترجیح دهند به عواملی چون کارایی و راحتی کار با اپلیکیشن، در دسترس بودن ماشین‌های متعدد، رعایت احترام به حقوق مسافر و از همه مهم‌تر قیمت مناسب، بستگی دارد.
مردم از افزایش ناگهانی قیمت پر استفاده ترین سرویس های اینترنتی حمل و نقل عمومی مشهد گله مندند
«هفته پیش همین مسیر را با 5000 تومان می رفتم اما الان در نرم افزار مبلغ 8000 تومان برایم تعیین شده است! نرخ تاکسیهای اینترنتی در برخی مسیرها دوبرابر شده است! ما به دلیل ارزان بودن به این تاکسی ها روی آوردیم ولی حالا قیمتشان از آژانس ها و تاکسی تلفنی ها هم بیشتر شده است!»
افزایش ناگهانی قیمت تاکسی های اینترنتی در هفته های گذشته، موضوعی است که این روزها لابه لای صحبت های خیلی از شهروندان به گوش می رسد. آن ها در گفت وگوهایشان، مبالغی را که چند هفته پیش برای مسیری پرداخت کرده بودند با ملبغی که در روزهای اخیر پرداخته اند مقایسه می کنند و با حساب و کتابی سرانگشتی می گویند: دیگر برایمان نمی صرفد!
تا پیش از روی کار آمدن تاکسی های اینترنتی مردم با اعتماد به امنیت تاکسی های زرد، از آن ها استفاده می کردند و در حقیقت این ارزان قیمت و در دسترس بودن تاکسی های اینترنتی بود که توانست جای تاکسی های زرد را بگیرد و جای خود را میان مردم باز کند. اما از مدتی پیش که نرخ این تاکسی ها بالا رفته اقدام مردم به استفاده از آن ها کاهش یافته و به شیوه های گذشته یعنی تاکسی های تلفنی و ... فکر می کنند و این یعنی بازگشت به عقب.
6000 تومان افزایش قیمت برای یک مسیر!
سیستم های هوشمند همان قدر که کار شهروندان را برای استفاده از خدمات آسان می کنند، قدرت ارزیابی هم به آن ها می دهند. برای همین است که وقتی با استفاده کنندگان درباره نرخ این سرویس ها گفت وگو می کنیم به سرعت صفحه گوشی شان را روشن و نرم افزار تاکسی اینترنتی مورد استفاده شان را باز می کنند. عسکری یکی از این افراد است. او می گوید فروردین و اردیبهشت ماه امسال برای مسیر عدل خمینی(ره) تا خیام شمالی 5500 تومان پرداخت می کرد. بعد در همان لحظه یک سرویس درخواست می دهد که برای همان مسیر مبلغ 8000 تومان تعیین شده است.مهدوی دیگر مسافر این تاکسیها که می گوید معمولا فاصله میدان شهدا تا خیابان صدف را با پرداخت 8000 تومان طی می کرده اما اخیرا برای همین مسیر ناچار شده است 18 هزار تومان پرداخت کند.
امیری یکی دیگر از شهروندان که برای مسیر میدان شهدا تا بولوار ساجدی با تاکسی اینترنتی حدود 6000 تومان پرداخت می کرده اما همین حالا که مقابل ما درخواست تاکسی می دهد نرخ 8500 برایش ثبت
می شود.
راننده‌هایی که درخواست را قبول نمی‌کنند!
مرادخوانی به عنوان بانویی که هرشب دیروقت از سرکار به منزل باز می گردد نیز می گوید: در ابتدای فعالیت تاکسی های اینترنتی مدتی طول کشید تا توانستم به استفاده از آن ها اعتماد کنم، اما پس از مدتی هر شب از آن ها استفاده می کنم و در چند هفته اخیر متوجه افزایش ناگهانی نرخ آن ها شده ام که فکر می کنم مثل گذشته به صرفه نیست. از طرفی چاره ای هم ندارم و مجبورم با وجود این قیمت ها باز هم از آن ها استفاده کنم.
سلطان پور نیز که به گفته خودش به استفاده از تاکسی های اینترنتی وابسته شده است می گوید: اوایل به محض درخواست سرویس، تعدادی راننده در مقصد تعیین شده حضور داشتند اما حالا با وجود اعلام حضور تعدادی راننده در نرم افزار، هیچ راننده ای درخواست را قبول نمی کند و همین باعث افزایش قیمت می شود. او معتقد است مسئولان این تاکسی های اینترنتی باید بتوانند راهی برای حل این مشکل به وجود بیاورند، چرا که پس زدن مردم از سیستم هوشمند و بازگشت آن ها به استفاده از تاکسی های تلفنی یک جور شکست برای آنها محسوب می شود.
چاره ای جز افزایش قیمت نداریم!
نماینده منطقه ای تپسی خراسان رضوی در رابطه با عبور قیمت ها از نرخ تاکسی های تلفنی پاسخ می دهد: فکر نمی کنم نرخ هایمان از تاکسی های زرد، بیسیم و تلفنی بیشتر باشد. خود ما مرتب نرخ های مختلف را رصد می کنیم، از این رو می گویم بدون شک نرخ ما پایین تر است. حالا ممکن است به صورت موردی، در شرایط خاص ترافیک یا افزایش تقاضا ، قیمت تپسی بالاتر از آژانس بوده باشد. او در ادامه با بیان اینکه رانندگان فعال در این سیستم خود مردم هستند که برای امرار معاششان کار می کنند، ادامه می دهد: اقلام مصرفی خودروها به شدت افزایش قیمت پیدا کرده است و رانندگان بارها به ما اعلام کرده اند ادامه فعالیت با این هزینه ها برایشان صرف ندارد و با ما همکاری نمی کنند، بنابراین چاره ای جز افزایش قیمت برایمان باقی نمی ماند.او در پایان اظهار امیدواری می کند بتوانند در موضوع سهمیه بنزین رانندگان تاکسی های اینترنتی را از سهمیه بنزین برخوردار کنند. به گفته او سهمیه بنزین دغدغه مهمی است که در افزایش و یا کاهش قیمت ها در آینده اثرگذار است.
توفان اسنپ و تپسی شهر را در نوردیده!
روی درهای شیشه‌ای آگهی بزرگی چسبانده‌اند که راننده استخدام می‌کنیم. حالا آژانس‌های تلفنی زیادی درسطح شهر تهران به این وضع دچار شده‌اند. خلاصه ماجرا این است که ریزش راننده‌های آژانس شدید شده است و دیگر کمتر کسی به آگهی استخدام آژانس‌دارها توجه می‌کند. مالکان آژانس‌های تلفنی به «شهروند» می‌گویند؛ راننده‌هایشان به سرعت جذب اسنپ و تپسی شده‌اند و حالا آنها مانده‌اند و حوض‌شان. آنها روزهایی را به یاد می‌آورند که استخدام در آژانس تلفنی نخستین راه‌حل هر بیکاری بود، زیرا ایرانی‌ها معمولا هیچ کاری را سراغ نداشتند که تنها با ١٥ تا ٢٠میلیون تومان سرمایه ایجاد شود، اما حالا ورق برگشته و زمان خداحافظی راننده‌های سنتی سر رسیده است. براساس اعلام مرکز آمار ایران، تهران هزارو٧٠٠ آژانس تلفنی مجوزدار دارد که حدود ٦٠هزار خودرو دراختیار دارند. این درحالی است که وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرده که تعداد راننده‌های اسنپ از ٣٠هزار نفر گذشته و به ١٠٠هزار نفر رسیده است. ازسوی دیگر این ماجرا رانندگان سنتی آژانسها بودند که بارها توسط اتحادیه‌شان از رونق اسنپ و تپسی شاکی شده و حتی کار را به شکایت کشاندند. با این وجود، محمود واعظی وزیر ارتباطات تمام‌قد از مدرنیته‌شدن این کسب‌وکار دفاع کرد و گفت: نمی‌توانیم مردم را مجبور کنیم در ٢٠سال گذشته زندگی کنند. حالا گویا رانندگان سنتی هم به این نتیجه رسیده‌اند و به سرعت پایگاه‌های قدیمی‌شان را تخلیه کرده‌اند و جذب آژانس‌های موبایلی می‌شوند. آنها به ریزش شدید مسافران آژانس‌های سنتی و شرایط ساده‌تر کار و درآمد بیشتر آژانس‌های موبایلی اشاره می‌کنند و از پیشرفته‌شدن شغل‌شان راضی به نظر می‌رسند.
تاکسی اینترنتی بهتر است یا آژانس؟
تاکسی‌هایی که هیچ چیز آنها شبیه تاکسی‌هایی که تاکنون می‌شناختیم نیست. نه رنگ و شکل یکسان دارند، نه چانه‌زنی و بگومگو با مسافر، نه هنگام باران غیبشان می‌زند و نه... تاکسیهای موبایلی چند وقتی است جای خود را میان سفرهای درون‌شهری شهروندان تهرانی باز کرده و با سرعتی عجیب، به فراگیری لازم رسیده‌اند. آنها از طریق اپلیکیشن‌های موبایلی پیدایشان شده و خدمات می‌دهند و در مدت نه چندان زیاد فعالیت، توانسته‌اند رضایت قابل توجهی را میان مسافران ایجاد کنند. آن‌گونه که مدیرعامل اسنپ به «شهروند» می‌گوید: هر ماه تعداد متقاضیان خودرو از اسنپ نسبت به ماه قبلش بیش از ٧٠درصد افزایش می‌یابد.
این افزایش تقاضا درشرایطی است که مشتریان آژانسها با مشکلات بسیاری دست‌وپنجه نرم می‌کنند. یکی از بزرگترین مشکلاتی که مردم با آژانس‌های کرایه خودرو پیدا می‌کنند، رعایت کردن نرخ مصوب است؛ یعنی آنها به‌درستی نمی‌توانند تشخیص دهند که آیا کرایه‌ای که راننده از آنها طلب کرده، نرخ واقعی و صحیح است یا نه، تا درصورتی که نرخ بالا بود بتوانند در تماس با اتحادیه، شکایت خود را مطرح یا حداقل به راننده اعتراض کنند. شاید شما هم با این مشکل مواجه شده‌اید که برای رفتن از یک نقطه ثابت در شمال به جنوب شهر، در مقایسه با زمانی که همین مسیر را از جنوب به شمال طی می‌کردید، کرایه بیشتری پرداخته‌اید. به‌طور خلاصه یعنی اینکه آژانس‌های کرایه خودرو که در نقاط بالای شهر واقع شده‌اند، کرایه بیشتری می‌گیرند.
به نظر می‌رسد هر آژانسی که در نقاط بهتر شهر واقع شده، به‌طور معمول نرخ بالاتری روی خدمات و کالاهای خود می‌گذارد و البته توجیه‌شان هم این است که مالیات بیشتری به دارایی می‌پردازند یا اینکه ملک‌شان ارزش بالاتری نسبت به ملک آژانس‌های پایین شهر دارد، اما آیا مشتری آژانس از ملک موسسه استفاده‌ای می‌کند که بخواهد پول بیشتری بابت کرایه بپردازد؟ همچنین وقتی از رانندگان آژانسها می‌خواهید که کولر خودرو خود را روشن کنند، هزینه بیشتری از شما طلب می‌کنند، این درحالی است که مسئولان مربوطه بارها و بارها این اقدام را غیرقانونی خوانده‌اند.
مطالب مرتبط : کارستان تاکسی‌یاب‌های اینترنتی در وضع بد اقتصادی ایران
آژانس یا تاکسی های اینترنتی کدام ارزان تر است؟
اسنپ اکنون تبدیل به بزرگترین آژانس آنلاین درخواست خودرو در کشورمان شده است اما از سوی دیگر هنوز هم کسب‌وکارهای سنتی در حوزه تاکسی‌رانی فعالند و همچنان در نقاط مختلف شهر، اگرچه کمتر از گذشته، اما به هرحال می‌توان تاکسی تلفنی‌هایی که به آژانس مشهور هستند را دید. امروزه رانندگان به دو دسته تقسیم شده‌اند: عده‌ای که در تاکسی سرویسها کار می‌کنند و عده‌ای هم که به سراغ تاکسیهای آنلاین رفته‌اند. برخی به عنوان شغل اول و برخی به چشم یک شغل جانبی به این مساله نگاه می‌کنند اما چیزی که در این میان مهم است اهمیت درآمدزایی کار در هر یک از این دو گروه است.
زمانی که شخص تصمیم می‌گیرد کیلومترها را تبدیل به پول کند و با استفاده از خودرویش کسب درآمد نماید، در واقع روی درآمد ساعتی‌اش حساب باز کرده است. به همین جهت این موضوع در اینجا اهمیت پیدا می‌کند که کدام مورد درآمد بهتری (یا به طور کلی شرایط بهتری) برای یک راننده به همراه خواهد داشت؛ اسنپ یا آژانس؟
مقایسه درآمد
آنطور که مدیران اسنپ در رویدادهای مختلف گزارش می‌دهند، بیشتر از ۷۰۰ هزار نفر در سراسر کشور تا کنون در سیستم اسنپ به عنوان راننده ثبت نام کرده‌اند. اما امروز، اسنپ بر اساس آمارهای خودش ۳۷۰ هزار راننده فعال در 60 شهر ایران دارد.
از سوی دیگر به هیچ وجه آمار دقیقی از تعداد رانندگان تاکسی سرویس کشور در دسترس نیست و حتی اتحادیه آژانس‌داران در تهران نیز نمی‌تواند آمار دقیقی به تیتر برترارائه دهد.
با این حال زمانی که به پیرامون خود نگاه می‌کنیم هم می‌بینیم که موج اضافه شدن به تاکسیهای اینترنتی از سوی رانندگان آژانس روز به روز بیشتر می‌شود. نرخ‌های مقرون به صرفه‌تر و سریع السیر بودن تاکسیهای آنلاین، مسافران را تا حد زیادی راضی نموده، حتی مقابله به مثل اتحادیه آژانس‌داران با ساخت اپلیکیشنی مشابه با نام «آژانسی» هم توفیقی نداشت و عدم استقبال از آن باعث تعطیلی‌اش شد. این موارد نشان می‌دهد که تاکسیهای اینترنتی دایره مشتریان وسیع‌تری دارد و بخت و اقبال بیشتری هم پیدا کرده‌اند.
«احمد. م»، راننده‌ای که در یکی از آژانس‌های غرب تهران کار می‌کند و قصد مهاجرت به تاکسی اینترنتی را دارد هم این موضوع را تایید می‌کند و در گفتگو با خبرنگار تیتر برتر به نکته قابل تاملی اشاره می‌کند:
«در آژانس با یک محله سروکار داریم که در شلوغ‌ترین محلات که بیشترین جمعیت را هم داشته باشند، یک جایی مثل شهرک‌های مسکونی همچون اکباتان، بازهم در نهایت در بهترین حالت کمی بیش از صد نفر مشتری وجود داشته باشد، اما خب با تاکسی اینترنتی این موضوع کاملا فرق می‌کند و گستره مشتریان از هر نقطه و هر مکانی می‌شود. ضمن اینکه سفرهای با آژانس یک بازگشت خالی دارد در حالی که مسافرگیری با تاکسی اینترنتی هیچ وقت پرتی ندارد و به محض رسانیدن مسافر به مقصد، سفر دیگری آغاز می‌شود مگر آنکه خود راننده قصد استراحت داشته باشد.»
او به این مساله اشاره می‌کند که صاحبان آژانس و تاکسی‌سرویس‌ها بعد از رشد تاکسیهای اینترنتی قوانین کمتر دست‌وپاگیری برای استخدام رانندگان خود به عمل می‌آورند چرا که مراجعه به آنها از سمت رانندگان کمتر شده است. مسئله‌ای که نه تنها امنیت را زیر سوال می‌برد، بلکه می‌تواند ابعاد خطرناکی هم به مسئله بدهد:
«مثلا قبلا روی متاهل بودن راننده‌ها و گرفتن چک و سفته و یا سوپیشینه تاکید خاصی داشتند اما الان اکثر جاها صرفا دنبال نیرویی هستند که برایشان ثابت کار کند بدون آنکه روی گوشی‌اش اسنپ داشته باشد. برخی تاکسی سرویسها داشتن اسنپ روی گوشی رانندگانش را مساوی با اخراج آنها می‌دانند. ولی در مجموع استخدام نیروهایی که نمی‌توانند در تاکسیهای آنلاین استخدام شوند یا بی محلی به داشتن سوءپیشینه صرفاً برای جذب راننده، باعث شده من که سال‌هاست در آژانس کار کرده‌ام هم به فکر رفتن از این فضا و کار در یک تاکسی آنلاین باشم.»
خبرنگار : امیرحسین بذلی
