تالاب لیپار در مسیر جادهٔ ساحلی چابهار به گواتر در ساحل دریای عمان قرار دارد.چابهار که شهری بندری و بسیار زیبا است و همانطور که از نامش مشخص است شهری با آب و هوای بهاری است که از نظر اقتصادی و گردشگری بسیار مورد توجه عموم مردم است. این شهر سالانه گردشگران داخلی و خارجی زیادی را به سمت خود جذب می کند و دلیل آن هم وجود جاذبه های منحصر به فردی است که در این منطقه وجود دارد.این تالاب با توجه به طبیعت منحصر به فردی که دارد به عنوان یکی از اصلی ترین جاذبه های چابهار شناخته شده و جالب است بدانید که تنها ۴ نمونه ی مشابه از آن در جهان وجود دارد. 

درباره ی لیپار

اینجا تالاب لیپار است که در روستایی به همین نام قرار دارد و با عنوان تالاب صورتی چابهار شناخته می شود. تالابی که از ایستا شدن آب دریای عمان در میان دو کوه به وجود آمده و اکوسیستم جالبی را در خود پرورش داده است. تالاب صورتی چابهار در تنگه و دره‌ای صخره ای جا خوش کرده که مشرف به کوه است و منظره ای چشم نواز را پیش روی تان می گذارد. شاید تصور کنید تالاب ای پر از مخلوط شیر و توت فرنگی را می بینید اما یکی از شورترین آب های جهان را مشاهده می کنید که ظاهری زیبا و فریبنده دارد. در فصول پرآب، گستره آبی این تالاب به 10 هکتار هم می رسد و آبگیری ایجاد می شود که بیش از 14 کیلومتر طول دارد.

در اطراف تالاب خبری از امکانات آنچنانی نیست و فضا خیلی بکر به نظر می رسد. گاهی دستفروشان دیده می شوند که صدف و نمک دریایی دارند و در گوشه ای دیگر ساکنان منطقه مشغول جمع آوری نمک از تالاب هستند. لیپار با وجود تمام سادگی اش، در اوج شکوه و زیبایی دیده می شود. پدیده ای که تعدادش در دنیا محدود است؛ تالاب های هیلیر، هات لاگون و پینک لیک در استرالیا، تالاب رِتبا در سنگال، تالاب هایی در آفریقای جنوبی، ونکوور و بولیوی و این یکی قسمت ایران عزیزمان شده است. آب صورتی تالاب به ساحل زرد رنگ می رسد و در ترکیب با سرسبزی گیاهان و آبی آسمان تصویری را به بیننده هدیه می دهند که در جای دیگری دیده نمی شود.

لیپار واژه ای با دو بخش است: «لیپ» و «آر». لیپ یعنی خار و خاشاک رودخانه و آر معنای آب رودخانه می دهد. از آنجا که در روستای لیپار در حوالی تالاب صورتی، آب رودخانه با خار و خاشاک به دریا می رسد، این نام را به آن داده اند. از سوی دیگر در زبان بلوچی، محل به هم رسیدن یا تلاقی آب رودخانه و آب دریا را لیپار می گویند که موقعیت تالاب صورتی را تا حدی وصف می کند.

مطالب مرتبط:  طولانی‌ترین غار نمکی جهان در قشم

زیست بوم لیپار در چابهار

این منطقه به دلیل موقعیت جرافیایی که دارد شرایط مناسبی را برای رویش و پرورش گونه های مختلفی از بلوط و گزنه را دارد که این گیاهان در آب این تالاب رشد می کنند و صحنه ی فوق العاده زیبایی را پدید می آورد که نمونه آن نه تنها در ایران بلکه در جهان بسیار کم دیده شده است.

در تالاب لیپار جدا از  درختچه‌های گز و چش، گونه‌های جانوری نیز مانند چنگر، فلامینگو، کشیم، حواصیلهای سفید و خاکستری، باقرقره، تیهو، جیرفتی، عقاب دشتی، خوتکا، دلیجه و طاووسک وجود دارند.

دشتی در کنار این تالاب قرار دارد که اهالی این منطقه به آن عروس چابهار نیز می گویند. در زبان بلوچستانی دشتان به معنای دختران جوانی است که هنوز ازدواج نکرده اند. دلیل نام گذاری این منطقه هم به این نام درختان سرسبز و جوانی است که در آن وجود دارد.

چرا لیپار صورتی است

تالاب ی بی نظیر  لیپار به مانند تالاب هیلیر در استرالیا به رنگ صورتی است که همین موضوع باعث خاص شدن این تالاب شده است اما رنگ صورتی این تالاب به دلیل وجود فراروان پلانکتون های گیاهی است که در آن وجود دارد و به رنگ قرمز دیده می شود. چیزی حدود ۹۰ درصد از پلانکتون های گیاهی در این حوزه دیده می شوند. وفور مواد آلی و معدنی ای که از طریق رودخانه و خورهای متصل به خلیج به این حوزه نیز هدایت می شوند. همین موضوع خود سبب افزایش زیاد تولیدات بیولوژیکی در بعضی از فصول می شود، به طوری که این عوامل به همراه جریانات دریایی حاصل از طوفان‌های مونسون که از ویژگی‌های منحصربه‌فرد حوزه اقیانوسی دریای عمان است، موجب افزایش بیش از حد تعداد پلانکتون‌های گیاهی در ماه‌های بعد از فصل مونسون (از اواسط خرداد تا اواسط شهریور ) می‌شود؛ این تعداد در آذرماه به حداکثر میزان خود می‌رسد.

در ماه‌های بهمن، اسفند، فروردین، شهریور و مهر شاهد پدیده جزر و مد قرمز در منطقه خلیج گواتر هستیم که عامل اصلی آن گونه نوکتیلوکا میلیاروس است که در ماه‌های بهمن، اسفند و فروردین تعداد آن به شدت افزایش می‌یابد. فرآیند «رد تاید» یا «کشند قرمز» از جمله فرآیند‌های بیولوژیکی در محیط‌های آبی است که توسط پلانکتون‌های گیاهی به وقوع می‌پیوندد و نقش عمده‌ای در زنجیره‌های غذایی و انرژی در اکوسیستم‌های آبی این منطقه دارد.

دسترسی به لیپار

آدرس: سیستان و بلوچستان، کیلومتر 20 جاده چابهار به گواتر، بعد از روستای رمین