برونشیت یا نایژه‌آماس به التهاب نایژه‌ها در شش گفته می‌شود. این عارضه در اثر تورم نای یا نایژک‌ها بروز می‌کند و به علت عفونت توسط باکتری‌ها و ویروس‌ها یا در اثر تحریکاتی مانند هوای آلوده و سیگار کشیدن ایجاد می‌شود.

برونشیت حاد یا مزمن، علائم متفاوت دارد. هنگامی که نایژه‌ها ملتهب می‌شوند معمولاً انسداد نسبی راه تنفسی، سرفه و ترشح خلط رخ می‌دهد. در برونشیت حاد معمولاً سرفه‌ها به مدت سه هفته به طول می‌انجامد.

در بیش از ۹۰ درصد موارد علت بیماری ویروسی است هرچند در موارد کمی هم این بیماری به دلیل آلودگی شدید هوا و وجود گرد و غبار بروز می‌کند.

علائم برونشیت :

سرفه همراه با خلط که ممکن است زرد یا سبز باشد

آبریزش و گرفتگی بینی چند روز قبل از گرفتگی سینه

احساس خستگی

احساس درد در ناحیه گلو به خاطر سرفه های طولانی مدت

خس خس سینه در زمان نفس کشیدن

تنگی نفس

علل بروز برونشیت:

تماس مستقیم با افراد مبتلا به برونشیت

عدم واکسیناسیون در سن مناسب

قرارگیری در معرض دود دخانیات، گردوغبار و آلودگی هوا 

معمولاً عواملی مانند ویروسها ، باکتریها ، قارچها ، مواد شیمیایی (مانند استنشاق آمونیاک ) و سایر علل می توانند باعث برونشیت حاد شوند. بسیاری اوقات برونشیت تنها نیست بلکه با التهاب سایر بخش های برونشیت مانند عفونت ریوی ( پنومونی )، التهاب نایژک ها ( برونشیولیت ) و دیگر موارد همراه است.

تشخیص برونشیت :

رادیوگرافی قفسه سینه: در برونشیت مزمن ساده ، هیچگونه علامتی در عکس ریه وجود ندارد. مگر اینکه عفونت هم وجود داشته باشد و یا اینکه علایم نارسایی قلبی به صورت افزایش عروق ریوی در عکس ریه دیده شود. 

مقالات مرتبط

بی خواب ها این تست بی خوابی را انجام دهند

قلیان،وسیله ای کم خرج ولی پر خطر
 

آزمون عملکرد ریوی یا اسپیرومتری : کاهش حجم جاری بازدمی در طی بازدم پرقدرت وجود داشته و بعد افزایش زمان بازدم و کاهش جریان بازدمی رخ می‌دهد. 

گازهای خون سرخرگی: وضعیت گازهای خون غیر طبیعی می‌شود، بطوریکه مقدار دی‌اکسید کربن (CO) خون بالا می‌رود و مقدار اکسیژن O خون کاهش پیدا می‌کند. که شدت آن پیشرفت بیماری را نشان می‌دهد. 

چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟

اگر سرفه تان :

دارای خون یا خلط و مخاط بود.

سبب بی خوابی و بیدار کردن شما شد.

بیش از 3 هفته طول کشید.

صدا ، لرزش داشت و صحبت کردن سخت شده بود.

کاهش وزن را به همراه داشت.

به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر تب بالایی دارید یا احساس خستگی و ضعف زیادی میکنید ، به پزشک مراجعه کنید. افراد بالای 75 سال که سرفه میکنند ، باید تحت نظر پزشک خود باشند تا دلیل سرفه شان آشکار شود.

اگرچه برونشیت خطرات چندانی ندارد اما میتواند سبب پنومونی شود که بسیار نادر است. پنومونی نام علمی ” سینه پهلو ” است.

راههای درمان برونشیت : 

مقدار زیادی مایعات بنوشید، اما از نوشیدنی‌های حاوی کافئین پرهیز کنید.

به مقدار کافی استراحت کنید.

یک داروی ضدالتهابی بدون نسخه مصرف کنید تا التهابتان کاهش یابد، دردتان برطرف شود و تبتان پایین بیاید (استامینوفن نیز باید برای تخفیف درد و تب استفاده شود. برای بچه ها نباید از آسپیرین استفاده شود چون ممکن است بیماری های جدی مثل سندرم ری اتفاق بیفتد.) 

مصرف داروهای ضد سرفه بدون نسخه هم اشکالی ندارد، به شرطی که سن بیمار بیشتر از شش سال باشد.

رطوبت هوای درون خانه را با دستگاه‌های مرطوب‌کننده یا بخور سرد افزایش دهید.

در بیمار مبتلا به برونشیت ترک سیگار باعث افزایش طول عمر می‌شود، میزان بروز بدخیمی را کاهش می‌دهد و همچنین میزان بروز بیماریهای قلبی- عروقی را کاهش می‌دهد. 

سرفه هایی که همراه با خلط باشند نباید درمان شوند چون به این طریق می توان خلط موجود در ریه ها را بیرون کشید. اگر این خلط ها از این طریق خارج نشوند، در ریه جمع شده و راه هوا را می بندند. داروهای ضد سرفه برای موارد سرفه های خشک میتواند مورد استفاده قرار گیرد.

بیماران مبتلا به برونشیت با مصرف داروهای اکسپکتورانت برای سرفه، کمی آرام میگیرند. درحالیکه این داروها سرفه را کاهش نمی دهد، بلکه خلط را در ریه رقیق تر کرده درنتیجه بیرون آمدن آن از طریق سرفه آسانتر می شود.

عفونت های باکتریایی نیز ممکن است همراه با برونشیت حاد ایجاد شوند. این عفونت ها را می توان با آنتی بیوتیک درمان کرد. مهمترین نقش آنتی بیوتیک ها زمانی حاصل می شود که کل میزان تجویز شده مورد استفاده قرار گیرد.

درمان خانگی برونشیت با این مواد

زنجبیل :

زنجبیل، اغلب برای درمان سرماخوردگی استفاده می‌شود، همچنین زنجبیل خواص ضد التهابی دارد و سیستم ایمنی را تقویت کرده و لوله‌های برونش تحریک شده، ملتهب و متورم را درمان می‌کند. زنجبیل، دارچین و میخک از هرکدام نصف قاشق چای خوری در یک فنجان آب گرم ریخته. به خوبی هم بزنید و روزی چند باربنوشید. همچنین می‌توانید یک قاشق چای خوری پودر زنجبیل و فلفل سیاه را به یک فنجان آب جوش ریخته و چند دقیقه بعد مقداری عسل یا شیر ریخته و روزی دو بار بنوشید.

آویشن : 

آویشن گیاهی از ریشه پامچال دارویی است که در کاهش مدت و شدت علائم بیماری برونشیت موثر است.

جوشانده: 1 تا 2 گرم گیاه خشک را در 150 میلی لیتر آب جوش به مدت 10 دقیقه بجوشانید. چند فنجان از آن را طی روز بنوشید.

عصاره برگ: 20 تا 40 قطره عصاره آویشن را با آب یا آبمیوه رقیق کنید و 3 بار در روز میل کنید.

زردچوبه : 

خاصیت ضد التهابی زردچوبه برای درمان سرفه همراه با برونشیت است. به دنبال این درمان سینه صاف می‌شود.

یک قاشق چای خوری پودر زردچوبه را به یک لیوان شیر اضافه می‌کنیم. دو یا سه بار در روز آن را بنوشید. برای نتایج سریع تر، با معده خالی بنوشید.

توجه: این درمان مناسب افرادی که دارای سنگ کیسه صفرا، اسید، زخم معده و یا زردی هستند مناسب نیست.

سیر : 

سیر به علت خواص آنتی بیوتیک و ضد ویروسی برای درمان برونشیت به ویژه برونشیت حاد، بسیار مفید است.

سه حبه سیر را بردارید و له کنید.

سپس آن را به یک لیوان شیر داغ اضافه کنید.

حال به خوبی مخلوط کنید.

این مخلوط را قبل از رفتن به خواب مصرف کنید.

آب نمک :

چند بار در روز غرغره کردن با استفاده از آب نمک یک روش عالی جهت درمان علایم مختلف برونشیت است. ترکیب آب و نمک توانایی این را دارد که به تسکین التهاب در گلو و همچنین کاهش مخاط که باعث سوزش گلوی‌تان می‌شود، کمک کند. برای استفاده از آب نمک جهت درمان علائم برونشیت مطابق با روش زیر عمل کنید:

– خیلی ساده ۱ قاشق چایخوری نمک بردارید. شما باید مطمئن شوید که مقدار نمک کافی است. اگر بیش از حد نمک استفاده کنید، ممکن است دچار سوزش در گلوی‌تان بشوید. یا اگر نمک را به میزان خیلی کم استفاده کنید، تاثیری نخواهد گذاشت.

– سپس آن را با یک لیوان آب ولرم مخلوط کنید و خوب هم بزنید.

– شما باید این روش را به طور روزانه برای تمیز کردن گلو و از بین بردن مخاط استفاده کنید.

دانه کنجد : 

دانه کنجد دارای خواص دارویی است که می تواند به درمان برونشیت کمک کرده و درد قفسه سینه را درمان کند.

ترکیب یک قاشق چای خوری دانه کنجد، یک قاشق چای خوری دانه کتان یا بزرک، مقداری نمک و یک قاشق چای خوری  عسل. این مخلوط را  قبل از رفتن به رختخواب بخورید. همچنین می توانید نصف قاشق چای خوری پودر دانه کنجد خشک و دو قاشق غذا خوری آب مخلوط کرده و آن را دو بار در روز بنوشید.

شیرین بیان : 

شیرین بیان از قدیم به عنوان گیاهی مسکن مورد استفاده بوده است. استفاده از این ریشه خوراکی موجب تسکین درد مربوط به التهاب نایژه ها می شود. به علاوه، شیرین بیان حاوی گلیسیریزین است که این ماده در مقابله با بسیاری از ویروس ها موثر است. عملکرد محرک آن بر سیستم ایمنی در مقاومت در برابر عفونت های مجاری تنفسی مانند برونشیت مزمن نقش دارد.

ریشه خشک: 5 تا 15 گرم ریشه شیرین بیان را 3 بار در روز بعد از غذا به صورت پودر یا جوشانده مصرف کنید. ثابت شده است که ریشه خشک 4% گلیسیریزین دارد.

عصاره: 2 تا 4 میلی لیتر را 3 بار در روز بعد از غذا میل کنید.