تیتربرتر: بیت الله ستاریان، کارشناس مسکن گفت: کاهش شدید معاملات در تهران و نگرانی سازندگان نسبت به تداوم رکود شدید در بازار مسکن، باعث کوچ سرمایه از مسکن به بازار‌های دیگر شده است. با توجه به ابعاد گسترده بازار مسکن و اهمیت این بازار در اشتغال زایی، کوچ سرمایه به بازار‌های غیرمولد می‌تواند نتایج اقتصادی زیان‌باری برای کشور به دنبال داشته باشد.
وی درباره کاهش میزان معاملات در تهران و نگرانی سازندگان گفت: عمدتا دوره‌های رکود و تورم از قوانین خاصی برخوردارند. چون کالا‌ها حیاتی هستند، برنامه ریزی بر اساس تقاضای مطلق نیست و بر اساس تقاضای موثر برنامه ریزی می‌شود. چون مسکن نیاز عمومی و اساسی افراد است، لذا گروه متقاضی مطلق تمام تلاش خود را می‌کند که یک واحد مسکونی بخرد و خیلی از کالا‌های فرهنگی و اقتصادی خود را می‌فروشند تا مسکن را حفظ کنند. از سوی دیگر عرضه ما در بازار مسکن کم است و متقاضی هر روز بیشتر می‌شود. چون کالا به اندازه‌ی کافی نداریم، بازار کسری بسیار بالایی می‌آورد و قیمت آنقدر خود را بالا می‌کشد که خود به خود اگر هزار متقاضی مطلق داشته باشیم نهایتا صد واحد برایشان داریم. با این وجود قیمت آن صد واحد آنقدر بالا می‌رود که دیگران نمی‌توانند خرید کنند. در این دوره رکود شروع می‌شود.
وی در ادامه درباره علت تداوم رکود بیان کرد: الان دوره‌های رکود کوتاه مدت و از ۸ ماه تا ۱ سال است. در برخی از مواقع نیز معاملات افزایش می‌یابد. در سال ۸۶ تا ۹۰ رکود بسیار بالاتری داشتیم و در سال ۹۱ مقداری بهتر شد. رکود آن سال‌ها ناشی از مسکن مهر بود، مسکن مهری که به صورت ژورنالیستی اعلام کرده بود که به همه مسکن می‌دهد. ما الان در مسکن ملی هم همان روش را به کار گرفته ایم. تولیدکنندگان ما با این وضعیت سریعا از بازار خارج می‌شوند. از آن طرف متقاضیانی که ثبت نام کرده اند در صف انتظار می‌روند و از مشارکت در بازار منع می‌شوند. نتیجتا سرمایه از بازار کوچ می‌کند و تولید کم می‌شود. سرمایه بخش مسکن سریعا به بخش‌های دیگر کوچ می‌کند. از اردیبهشت ماه است که بازار مسکن درگیر رکود و انتظار است. به نظر من مدت زمان این رکود با توجه به بودجه دولت بخش دولت در اوایل سال آینده رونق پیدا کند. در کل ما یکسال و نیم است که تولیدمان کاهش پیدا کرده است.
ستاریان درباره افزایش قیمت مسکن گفت: اساسا تا زمانیکه در مسکن به توازن نرسیم، افزایش قیمت، افزایش معاملات، افزایش تولید و افزایش سرمایه گذاری همگام با یکدیگر خواهند بود تا افزایش قیمت خود را از این مجموعه جدا کند. این اتفاق نیز حداقل تا ده سال آینده رخ نخواهد داد و این ۴ افزایش با هم اتفاق خواهند افتاد. قیمت همواره بالا می‌رود و در رونق بازار هم تورم شکل می‌گیرد.
پیش بینی مهم از آینده بازار مسکن
رئیس انجمن انبوه‌سازان تهران گفت: «اگر پول سرمایه‌گذار طی یک فعالیت اقتصادی در دوره رکودی بازنگردد، نمی‌تواند پروژه جدیدی را آغاز کند. در حال حاضر هم برخی از انبوه‌سازان، ساختمان‌هایی را آماده کرده‌اند، اما قادر به فروش نیستند.»
آمارها و مشاهدات میدانی نشان می‌دهد که تورم و کاهش قدرت خرید مردم نه‌تنها باعث شده خرید خانه برای قشر بزرگی از مردم ناممکن شود، بلکه از سوی دیگر امواج این مسائل دامن انبوه‌سازان را هم بگیرد.
پایین آمدن خرید خانه ، به‌ویژه در واحدهای نوساز و کاهش سود سازندگان در این زمینه، باعث شده است که تعداد زیادی از آنها، از حوزه ساخت کناره‌گیری کنند. آن دسته هم که هنوز در بازار فعالیت دارند، بازگشت سرمایه مناسبی نداشته‌اند.
ایرج رهبر، رئیس انجمن انبوه‌سازان تهران در مورد آمارهای فعلی خرید و فروش تهران و کاهش قیمت‌ها در زمینه مسکن گفت: «آمارهای رسمی که اکنون در مورد خرید و فروش آپارتمان وجود دارد هر بار به‌صورت متفاوت از ماه گذشته منتشر می‌شود و نمی‌توان روی آن، اعمال نظر جدی کرد. باید تصور کنیم این آمارها درست است و فعالان بخش مسکن نیز می‌توانند برای برنامه‌ریزی کلی از همین داده‌ها استفاده کنند.»
بیشتر بخوانید:
او ادامه داد: «اگر به‌صورت میدانی تحقیق شود، اکنون هم رکود در بازار وجود دارد و هم کاهش قیمت، که البته در مناطق مختلف شهر تهران روند یکسانی را طی نکرده است.»
رهبر همچنین در مورد وضعیت قیمت مصالح ساختمانی بیان کرد: «اکنون افزایش قیمت مصالح ساختمانی محسوس نیست؛ این خلاف مسیری است که در اوایل سال ۱۴۰۲ در مورد فولاد وجود داشت و قیمت‌ها به‌طور هفتگی تغییر می‌کرد.»
رئیس انجمن انبوه‌سازان تهران همچنین در مورد وضعیت ساخت و ساز در کشور توضیح داد: «اکنون برخلاف ساخت واحدهای پروژه نهضت ملی مسکن باقی ساخت و سازها مثل سابق رونق ندارد. به هرحال وقتی یک سرمایه‌گذار در زمینه‌ای سرمایه‌گذاری می‌کند، در شرایط رکود وقتی نتواند آن را تبدیل به نقدینگی کند دیگر نمی‌تواند شروع به کار جدیدی کند. در همین راستا برخی از انبوه‌سازان ساختمان‌هایی را آماده کرده‌اند، اما قادر به فروش نیستند.»
او در این مورد افزود: «بنابراین سرمایه تازه‌ای در دست انبوه‌سازان جهت ساخت پروژه‌های جدید وجود ندارد. به همین دلیل ساخت و ساز نسبت به سال گذشته رشد داشته است.»
رهبر در خصوص فروش واحدهای پیش‌فروش نیز افزود: «ممکن است وضعیت واحدهای پیش‌فروش نسبت به باقی واحدها بهتر باشد، اما باز هم با توجه به وضعیت فعلی ساخت و ساز و فروش، آنها هم تحت تاثیر قرار گرفته‌اند.»
او گفت: «البته بحث رکود در وضعیت پرداخت اقساط واحدهای پیش‌فروش شده نیز تاثیر داشته است. در این موارد، مردم در زمینه پرداخت تعهدات خود با مشکل مواجه شده‌اند؛ زیرا برخی از آنها برای تامین مالی این واحدها نیاز به فروش واحدها و املاک قدیمی‌تر خود دارند و حالا رکود در خرید و فروش، پرداختی‌های آنها را با تاخیر مواجه کرده است.»
