تیتربرتر: اردیبهشت سال قبل بود که وزیر صمت از تصویب کلیات واردات خودرو در هیئت دولت خبر داد. در ابتدا شاید تصور میشد بالاخره انحصار بازار از خودوروسازان داخلی برداشته خواهد شد و از آن پس قیمتها نیز فروکش خواهد کرد. اما از آن زمان این اقدام صرفا در حد اخبار جسته و گریخته از روند واردات باقی مانده و پیشرفت چشمگیری در انجام آن صورت نگرفته است. در این بین کاهش قیمتی هم که در بازار خودرو مشاهده شد به نظر میرسد ناشی از رکودی است که ازابتدای سال بر همه بازارها حاکم شده و عملا تقاضایی در بازار وجود ندارد.
چرا واردات خودرو تا این اندازه به درازا کشیده است؟
«مسیح فرزانه» کارشناس بازار خودرو دلیل آن را کمبود منابع ارزی میداند که با وجود نیاز بازار به کالاهای اساسی، چون شیرخشک و گندم و دارو، خودرو را در خارج از نوبت قرار داده و دست کم مقدار محدودی در اختیارش گذاشته است. طبیعی هم هست به دلیل اینکه کشور در تشنگی ارزی به سر میبرد واردات خودرو در ابتدا یک خوشبینی غیرواقعی برای برخی از مصرف کنندگان ایجاد کرده بود که آن هم از سوی مسوولان به ویژه نمایندگان مجلس تقویت میشد. در صورتی که یکی از وزنههای بسیار سنگینی که به پای واردات خودرو بسته شده عدم تخصیص ارز مورد نیاز است. یعنی عملا آن مقدار وجود ندارد و اولویتهایی بالاتر از خودرو در کشور وجود دارد به ویژه در بحث دارو و شیر خشک و گندم. اینها سبب شده که کار واردات با محدودیت انجام شود.
به گفته این کارشناس صنعت خودرو اتفاق دیگری که باید در نظر گرفت این است که تمام شرکتهایی که جدیدا در حوزه واردات خودرو اقدام کردند قریب به اتفاقشان شرکتهای تازه و نوپا هستند و در این پروسه تجربه کمی دارند. اما به طور کلی به دلیل شرایط پیچیده و گنگ اقتصادی حتی شرکتها هنوز ریسک واردات خودرو را نپذیرفتند. طبیعی هم هست، چون همه سرمایه گذار خصوصی هستند. اگر در مورد بخش خصوصی واردات بخواهیم نگاه کنیم، این ریسک را هنوز برنداشتند که ما برویم حتی اگر ارز آن تامین هست ما برویم در حجم بالاتر خودرو وارد کنیم. مثلا شرکتی که تویوتا کرولا را وارد کرده طبق شنیدههای من، محدود است و حدودا صد دستگاه وارد کرده اند؛ و عملا سازمان حمایت هم در این سری واردات آنقدر نظارت شدیدی میکند که عملا همان تعداد محدود را هم باید از طریق سامانه بفروشند.
ضوابط واردات خودروهای کارکرده
با توجه به این مصوبه اشخاص حقیقی و حقوقی میتوانند نسبت به واردات اقدام کنند. در لایحه آمده است آئین نامه اجرایی این ماده مشتمل بر مواردی از جمله نحوه تأمین ارز مورد نیاز و حمایت از تولید داخل، ضوابط فنی این خودروها و نحوه احراز آنها و شرایط واردات توسط اشخاص حقیقی و حقوقی و تعیین صلاحیت، آنها به پیشنهاد وزارت، صنعت، معدن و تجارت با همکاری بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران گمرک جمهوری اسلامی ایران، سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان ملی استاندارد ایران تهیه و به تصویب هیئت وزیران میرسد.
علاوه بر این حذف شرط نمایندگی در لایحه دولت برای واردات خودروهای کار کرده و انتقال فناوری به همراه داشتن نمایندگی رسمی برای خودرو کارکرده حذف شده است و واردات خودروهای کارکرده با عمر کمتر از پنج سال خودروها باید دارای تاییدیه استاندارد و محیط زیست باشند.
بیشتر بخوانید:
ارزش ماشین آلات راه سازی و خودروهایی که ورود آنها به کشور مجاز میباشد (اعم از نو و کارکرده هر سال پس از بررسی مستندات قابل دسترس از جمله قیمت شرکتهای تولید کننده و یا قیمت نمایندگیهای اصلی در کشورهای ثالث و یا قیمت بازار در خصوص ماشین آلات و خودروهای (کارکرده) توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت و گمرک جمهوری اسلامی ایران تعیین خواهد شد و مبنای محاسبه حقوق و عوارض گمرکی قرار میگیرد. البته حذف کلی تبصره ۸ قانون خودرو (وصول حقوق گمرکی و سود بازرگانی و مالیات بر اساس ارزش نو سال ساخت) اعمال شده است.
حقوق ورودی خودروهای دست دوم
حقوق ورودی خودرو سواری در سال ۱۴۰۲ مآخذ حقوق ورودی (حقوق گمرکی و سود بازرگانی) خودرو بستگی به حجم موتور و نوع سوخت و قوای محرکه آن دارد؛ به طور مثال حقوق ورودی خودروهای بنزینی به شرح ذیل است:
بنزینی کمتر از ۱۰۰۰ سی سی ۲۰ درصد
بنزینی ۱۰۰۱ تا ۱۵۰۰ سیسی ۷۰ درصد
بنزینی ۱۵۰۱ تا ۲۰۰۰ سیسی ۹۵ درصد
بنزینی ۲۰۰۱ تا ۲۵۰۰ سیسی ۱۳۵ درصد
بنزینی ۲۵۰۱ تا ۳۰۰۰ سی سی ۱۶۵ درصد
بنزینی بالاتر از ۳۰۰۰ سیسی، ۱۷۵ درصد
پیشبینی قیمت خودرو تا شب عید
فعالان خودرو مانند دیگر بازارها از رکود حاکم بر بازار و نبود تقاضا گلایه دارند. اما با نزدیک شدن به بازار شب عید این بازار چه روندی را طی خواهد کرد؟ به گفته مسیح فرزانه پیش بینی میشود امسال هم طبق روالی سنتی، بازار شب عید را خواهیم داشت و تقاضاهایی شکل میگیرد، اما با توجه به رکود شدیدی که در بازار ایجاد کرده اند، اصلا با شب عید سالهای گذشته قابل قیاس نخواهد بود. دلیل مهم آن شرایط تورمی و کاهش قدرت خرید است که شمار افراد خریدار واقعی در بازار خودرو را کاهش داده است. این رکود ممکن است تا اردیبهشت سال آینده هم ادامه دار باشد و علاوه بر آن همزمان با افزایش قیمت نیز مواجه شود.
او با اشاره به قیمت خودروهای وارداتی که از شهریور ماه در مقاطع کوتاه افزایش ۶ درصد، ۱۰ درصد و ۱۵ درصدی را تجربه کردهاند میافزاید: از دو هفته پیش تاکنون تمام خودروهای وارداتی در بازار با افزایش قیمت مواجه شدهاند، یعنی تقریبا از کف ۴۰، ۵۰ میلیون در نظر بگیرید تا بعضا روی مدلهای لوکس که به یک میلیارد هم میرسد. این افزایش قیمت مجددا قابل پیش بینی است و حداقل از دی ماه به دلیل افزایش نرخ تورم میتوان آن را حس کرد.