به گزارش تیتربرتر؛ ارز دیجیتال یا Cryptocurrency یک فرم از پول الکترونیکی است که از یک فناوری غیرمتمرکز استفاده میکنند که به کاربران امکان پرداخت امن و ذخیره پول را بدون نیاز به ثبتنام یا استفاده از بانکها و سازمانهای واسطه میدهند. زمانی که صحبت از ارزهای دیجیتال در کشور ما هم داغ شد، مسوولان حوزه ارتباطات، از پیادهسازی آزمایشی نخستین ارز دیجیتالی کشور توسط پستبانک و عرضه به نظام بانکی برای تأیید خبر دادند.
رمز ملی پایه چیست؟
با وجود این، کارشناسان حوزه بانکداری الکترونیک معتقدند اولا رمزارز بومی فارغ از اینکه چه ماهیتی داشته باشد، عبارت غلطی است، زیرا ارز یعنی واحد پولی خارجی، بنابراین وقتی کلمهی بومی به آن اضافه شود، عبارت را دچار اشتباه میکند. اما اینکه بخواهند پول ریال را به صورت توکنهایی تولید کرده و در اختیار مردم قرار دهند که معامله روزانه انجام دهند، ذاتاً کار بدی نیست. مثل اینکه در کیف پول نرمافزاری موبایل، ۱۰۰ هزار واحد ریالی باشد که بتوان از آن استفاده کرد.
از طرفی، به اعتقاد این کارشناسان، جنبه فناورانه پول مجازی بومی آنقدر جذاب نیست که خدمت نوینی باشد، درواقع اگر ما توکنی در اختیار مردم قرار دهیم که هر توکن معادل یک ریال است، نه پایین و نه بالا میرود و دیگر ارزی نیست، بلکه همان پول ریالی به صورت الکترونیکی است که جذابیت فناوری و سرمایهگذاری ندارد. بنابراین پول مجازی داخلی پایه ریال بر بستر بلاکچین به خاطر سهولت انتقال بین مردم، نه جایگاهی از نظر فناوری دارد و نه جایگاهی از نظر ارزش سرمایهگذاری دارد و از آن استقبال نمیشود.
با وجود این اخیرا، از سوی بانک مرکزی، اینطور عنوان شده که توان بانک مرکزی برای مدیریت بازار ارز افزایش یافته است و رمزارز ملی در آینده نزدیک بهصورت آزمایشی راهاندازی خواهد شد. البته پس از آن سید ابوطالب نجفی - مدیرعامل شرکت خدمات انفورماتیک- اعلام کرد که در بانک مرکزی هم سندی در خصوص رمزپول تدوین شده و به نظر میرسد این پروژه سال آینده به بلوغ میرسد. البته او تاکید کرد که مساله پروژه رمزپول فقط تبدیل ریال به فرم دیجیتال نیست بلکه باید ابعاد اقتصادی، اجتماعی، حقوقی و ریسک ها را نیز درنظر بگیریم که این مساله نیازمند مطالعات سنگین است.
زمان اجرای رمزپول بانک مرکزی
همچنین مهران محرمیان - معاون فناوریهای نوین بانک مرکزی، روز گذشته در حاشیه هفتمین همایش مالی اسلامی، درباره رمزارزها اظهار کرد: رمزارز پدیدهای است که مرزشناس نیست، اما فرض بر این است کسی که در خارج از کشور میخواهد برای واردات از رمزارزهای استخراجشده داخل کشور استفاده کند، منعی ندارد و مصوبه هیئت وزیران را هم دارد. بانکهای مرکزی برای حل تناقض بین تمرکززدایی که در ذات رمزارزهاست و از طرف دیگر در بحث حاکمیت پولی کشورها، راهکار رمز پول ملی کشورهای مختلف را مطرح کردند که بیشتر بانکهای مرکزی دنیا در حال بررسی این موضوع هستند.
او همچنین درباره پروژه ارز دیجیتال ملی ایران، با نام «رمزریال» توضیح داد: در بانک مرکزی ایران این موضوع از چند سال پیش مد نظر قرار گرفته و امور فنی آن هم انجام شده و خوشبختانه مقررات آن در شورای پول و اعتبار هم به تصویب رسیده است. در نتیجه بهزودی شاهد اجراییشدن فاز آزمایشی رمزپول بانک مرکزی جمهوری اسلامی به عنوان «رمزریال» خواهیم بود. استفاده رمزریال برای عموم مردم خواهد بود و کارکرد آن مانند اسکناس است؛ اما در فضای دیجیتال منتشر خواهد شد.
با وجود این به نظر میرسد برخی کارشناسان حوزه فناوری اطلاعات، چندان نگاه مثبتی به پروژه رمزارز بومی ندارند و میگویند پنج سال است که فعالان بخش خصوصی درخواست دادهاند در این حوزه مقرراتگذاری شود و هنوز این حوزه بلاتکلیف مانده است.
ریال دیجیتالی همین حالا هم در کیفپول افراد وجود دارد
رضا قربانی - رییس کمیسیون فینتک سازمان نظام صنفی رایانهای استان تهران- در پاسخ به این پرسش که آیا رمزارز ملی میتواند منجر به توسعه فرهنگ حداقلی در حوزه رمزارز شود یا خیر، گفت: رمزارز ملی هیچ تاثیری در توسعه فرهنگ کریپتو نخواهد داشت. ما هر فعالیتی را که شروع میکنیم اولین سوال این است که چرا قصد انجام آن را داریم؟ آنها در پاسخ میگویند که قصد ایجاد ریال دیجیتالی دارند و این در حالی است که ریال دیجیتالی همین الان در کیفپولها و کارتهای بانکی افراد وجود دارد. این ریال قرار است چه تفاوتی داشته باشد؟
او همچنین با اشاره به اینکه در دنیا پشت ارزهای دیجیتال طلا، فلزات گرانبها، دلار یا ارزهای ارزشمند است، با بیان اینکه دیجیتال کردن ریال چه سودی دارد؟ این کار را شوآف دانسته و میگوید مشخص نیست چه مسالهای را قرار است حل کند.
مطالب مرتبط:
جایگزین اسکناس چیست؟
براساس اعلام مسئولان بانک مرکزی، با اقدامات صورت گرفته از رمز ارز ملی که انتشار آن بر پایه ریال است، در سال جاری رونمایی و جایگزین اسکناس خواهد شد.
در اوایل پاییز سال گذشته بود که صحبتهایی از سوی مسئولین مبنی بر راهاندازی رمز ارز ملی بر پایه ریال مطرح میشد و رئیس کل بانک مرکزی نیز اعلام کرد: رمزپول ملی از جمله موارد مهم در دستور کار بانک مرکزی است که زیرساخت و دستورالعملهای مربوط به آن تدوین شده و در آینده نزدیک به صورت آزمایشی راه اندازی خواهد شد.
ماجرا از این قرار است که در سالهای اخیر توجه سرمایهگذاران و عامه مردم به رمزارزها برای سرمایهگذاری در این بازار بهمنظور حفظ ارزش پول و سرمایه جلب شد و افراد زیادی وارد این حوزه شدند که سوءاستفادههای زیادی نیز در پی این موضوع از استخراج غیرمجاز تا مالباختگی با مبادله رمزارز غیرقانونی صورت گرفت.
در این بین، بهدلیل ناشناخته بودن دنیای رمزارزها، سیاستمداران در کشورهای مختلف آگاهی کافی برای چارچوبگذاری و تدوین قانون در این حوزه نداشتند و تاکنون نیز تکلیف مجاز یا ممنوع بودن مبادله رمزارزها بهخصوص در ایران مشخص نشده است.
از سوی دیگر، از آنجا که در بسیاری از کشورهای دنیا هنوز رمزارزها را به رسمیت نشناختهاند و عمده واکنش نسبت به این فناوری مبتنی بر قاعدهگذاری و کنترل فعالیت کاربران است، ایران نیز تلاش خود را میکند تا بتواند به تدوین قوانینی در این حوزه دست پیدا کند اما تاکنون به سرانجام مشخصی در این زمینه نرسیده است.
در کنار تدوین قوانین برای رمزارزها، مسئولان در ایران به فکر راهاندازی رمز ارز ملی هستند که براساس اعلام رئیس کل بانک مرکزی، رمز ریال ملی از اوایل امسال راهاندازی و این رمز ریال توسط بانک مرکزی منتشر میشود.
طبق گفته صالحآبادی، با انتشار رمز ریال، افراد اسکناس ریال خود را تحویل بانک مرکزی میدهند و رمز ریال تحویل میگیرند که این رمز ریال قابل استفاده برای سرمایهگذاری نیست و صرفا جایگزین اسکناس خواهد شد.
بانک مرکزی هدف خود از طراحی رمزریال را تبدیل اسکناس به یک موجودیت قابل برنامهریزی و برنامهنویسی اعلام کرده تا با این فرآیند پول دارای موجودیت هوشمند شود.
مهران محرمیان_معاون فناوریهای بانک مرکزی در تشریح ویژگیهای رمز ریال ملی اینگونه توضیح میدهد که در رمزریالی که در داخل گوشی قرار میگیرد، بانک به عنوان شخص سوم و واسط که امکان انتقال وجه را فراهم میکند، حذف و عین پول و اسکناسی که در جیب داریم به صورت الکترونیک منتقل میشود.
البته او یکی از ویژگیهای حائز اهمیت رمز ریال را در مقایسه با اسکناس، سطح امنیت بالای آن میدانند و میگوید: در واقع طراحی رمز ریال به صورتی است که ردیابی وجوه به طور دقیق قابل انجام است و حتی در صورت سرقت اطلاعات رمز ریال و هک گوشی تلفن هوشمند توسط سارقین و هکرها امکان ردیابی وجود دارد.
درحالیکه قرار است تا بانک مرکزی در سال جاری رمز ریال منتشر کند، برخی از کارشناسان فناوری معتقدند که دیجیتالی کردن ریال، با ارزش و پشتوانه فعلی، بیمعنی است زیرا با گذشت سالها از مطرح شدن موضوع ارزهای دیجیتالی در ایران، این حوزه هنوز مقرراتگذاری نشده و بلاتکلیف مانده است.
همچنین نسبت به دیجتالی کردن ریال انتقاد دارند زیرا به اعتقاد کارشناسان، ریال دیجیتالی هماکنون در کیفپولها و کارتهای بانکی افراد وجود دارد و رمز ریال قرار است چه تفاوتی داشته باشد و چه سودی در این امر وجود دارد؟
علاوه براین، علیرضا شامخی، یک کارشناس حوزه رمزارزها، ورود بانک مرکزی به انتشار رمزارزها را ضروری نمیداند و میگوید: این کار مربوط به پروژههای تجاری این حوزه است که شرکتهای دانش بنیان متخصص در حوزه بلاکچین میتوانند به آن وارد شوند و ضروری نیست که یک نهاد حاکمیتی به این حوزه وارد شود.
آنچه دیگران میخوانند:
نویسنده: علی اکبر رضایی