تیتربرتر؛ گیاهان دارویی سال‌های متمادی در فرهنگ ایران و ایرانی نقش داشته و تقریبا بخشی از این گیاهان همواره در آشپزخانه و یا گنج‍ه‌های اکثر ایرانی‌ها وجود داشته و مردم براساس آموزه‌های قدیمی از خواص زیاد آنها استفاده می‌کنند.
درمان خانگی میگرن
اما حالا چند سالی می‌شود که برچسب دمنوش به دم کرده و عصاره این گیاهان زده شده و شکل مدرن به خود گرفته است. دمنوش‌ها همان جوشانده‌های مادربزرگ‌ها که هرکدام برای یک درد یا مرضی خوب هستند، امروز در بسته بندی‌ها و فرم‌های کیسه‌ای یا باز در فروشگاه‌ها عرضه می‌شوند.
صرف نظر از شکل و نامشان، باید گفت دمنوش‌ها لذت بی مانندی دارند که علاوه بر رفع مشکلات جسمی، روح آدم را تازه می‌کنند.
پس برای آشنایی با روش تهیه انواع مختلف آنها با ما همراه باشید.
میگرن یکی از بیماری‌هایی است که حتی کمی پیش از شروع، نشانه‌های آن امان فرد مبتلا را می‌برد. راهکارهای متعددی برای کنترل درد ناشی از این بیماری وجود دارد که می‌توان به مصرف دارو، کمپرس آب سرد و حبس شدن در اتاق تاریک اشاره کرد، اما راهکار بهتری هم برای کنترل این درد آزاردهنده وجود دارد و آن مصرف دمنوش هایی است که در قسمت زیر به طرز تهیه آنها اشاره می‌کنیم.
دمنوش مرزنجوش
چمرزنجوش از نظر طب سنتی ایران دارای طبیعتی گرم است.
خواص دارویی
این گیاه آرام بخش اعصاب و بهترین داروی میگرن کهنه، درمان سردردهای تنشی و عصبی و درد شقیقه‌ها است.
این گیاه هم چنین خلط آور، تب بر، اشتهاآور، تقویت کننده عمومی بدن، ضد نفخ و ورم معده، بادشکن، ضد اسهال، ضد سرماخوردگی، معرق، آنتی اکسیدان، ضد التهاب، ضد آرتروز، ضد اسپاسم، ضد تب، ضد آلزایمر و ادرار آور است.
طرز تهیه
یک مشت کوچک از این گیاه را با دو لیوان آب جوش در کتری ریخته و بگذراید تا با شعله غیر مستقیم دم بکشد.
دمنوش اسطوخودوس
اسطوخودوس یا اسطوقدوس گیاهی چندین ساله است با برگ‌های متقابل، باریک، دراز، سبز رنگ و پوشیده از کرک‌های سفید پنبه‌ای در طبیعت یافت می‌شود که گل‌های آن به رنگ بنفش و به صورت سنبله هستند و قسمت مورد استفاده این گیاه گل‌ها و سرشاخه‌های گل دار آن است.
خواص درمانی
یک داروی مناسب برای آرامش اعصاب و بی خوابی و درد میگرن است.
اگر فردی در طول روز به تنش‌های فکری، اضطراب یا حتی پیش فعالی مغز دچار می‌شود می‌تواند از این داروی گیاهی استفاده کند.
این گیاه تقویت کننده سلول‌های مغزی، افزاینده شیر مادر، کاهنده نفخ و گاز معده و روده، شادی آور، باز کننده انسداد عروقی و ضد بلغم است.
طرز تهیه
یک قاشق غذاخوری سرشاخه گل دار یا گل گیاه را در یک قوری به همراه آب در دمای ۸۰ درجه به مدت ۱۵ دقیقه دم کنید؛ برای این منظور می‌توانید از لیوان‌های مخصوص و ظرف‌های آماده کردن دمنوش استفاده کنید.
ممکن است طعم اسطوخودوس را دوست نداشته باشید، اما ابتدا توجه به خواص دارویی آن می‌تواند از طعم تلخ آن بکاهد.
دمنوش فلوس یا خرنوب هندی
فلوس در برخی از نواحی ایران به نام خرنوب هندی و خیار شنبر نیز معروف است که اگر در قسمت طول آن شکافته شود، تیغه‌های متعددی در آن دیده می‌شود.
خواص درمانی
این گیاه به عنوان ضد صفره، ضد افسردگی، ضد صرع، ضد میگرن، ضد بواسیر، تقویت کننده اعصاب، تقویت کننده دستگاه تنفسی و پایین آورنده فشار خون استفاده می‌شود.
طرز تهیه
دو لیوان آب سرد را در قوری می‌ریزیم و بر روی حرارت کمی قرار می‌دهیم تا به جوش آید، اکنون یک قاشق غذا خوری مغز فلوس را به صورت پودر شده به آن اضافه می‌کنیم و می‌گذاریم تا به مدت ۳۰ دقیقه در حرارت پایین دم بکشد.
می‌توانید برای بهتر شدن طعم آن کمی نبات هم استفاده کنید.
افراد مبتلا به سردردهای میگرنی نشانه‌های پیش درامدی/اورا را دریافت می‌کنند: نوعی اختلالات گذرای دیداری، حسی، زبانی یا حرکتی که نشان می‌دهند سردرد به زودی شروع خواهد شد. این باور وجود دارد که دلایل بروز میگرن ترکیبی از عوامل محیطی و ژنتیکی است.
علائم شایع میگرن
یک یا دو روز قبل از شروع شدن میگرن، ممکن است شما احساس های زیر را داشته باشید:
• درد ضرباندار در یک طرف سر. البته ممکن است این درد در هر دو طرف سر نیز باشد.
• درد در پشت یکی از چشم ها
• درد های بسیار شدید. این درد ها می تواند به حدی شدید باشد که باعث شود شما نتوانید هیچ کدام از فعالیت های روزمره ی خود را انجام دهید
• افسرده بودن و بد خلق شدن.
• شادی، هوشیاری و یا پر انرژی بودن بیشتر از قبل.
• بی قراری و عصبی بودن
• خواب آلودگی
• تشنگی و یا گرسنگی و یا هوس کردن یک غذای خاص. یا برعکس، بی میلی به غذا.
• مشاهده ی نقاط، خطوط موازی، یا نور های چشمک زن
• بی حسی و یا حس خواب رفتن (سوزن سوزن شدن) در دستها، بازو ها و یا صورت.
• دردی که با انجام فعالیت های روزمره بدتر می شود.
• تهوع، استفراغ و یا هر دو
• دردی که وقتی اطراف شما نوری روشن است یا سر و صدایی و یا حتی بویی وجود دارد بدتر می شود.
تشخیص میگرن
بسیاری از سردردها سردرد میگرنی نیستند ولی می‌توانند کاراکترهای شبیه به سردرد میگرنی داشته باشند. در عین حال عمده سردردها سردردهای میگرنی هستند که متخصصان با توجه به شرح حال بیمار و در صورت لزوم تصویربرداری از مغز، MRI این بیماری را شناسایی می‌کنند.
گاهی این سردرد میگرنی با یک مسکن سریع درمان می‌شود و گاهی بسیار مزمن و آزاردهنده است. عفونت‌ها و سکته‌های مغزی یا تومورها نیز ممکن است شبیه سردردهای میگرنی باشند.
میگرن در چه افرادی شایع است؟
میگرن در همه سنین و هم در زنان و هم مردان شایع است،به علت تاثیر هورمون‌ها در میگرن، این بیماری در زنان دو تا چهار برابر مردان شایع‌تر است. در عین حال تا قبل از سن بلوغ و بعد از یائسگی در زن و مرد به یک میزان امکان بروز است. همچنین عمدتا زنان جوان و میانسال بیشتر درگیر این بیماری هستند؛ چرا که در این دوران هورمون‌ها فعال‌ترند.
عمدتا سردردهای میگرنی بعد از یائسگی در ٧٠ درصد موارد کمتر می‌شود، در ٢٠ درصد موارد به همان شکل ادامه پیدا می‌کند و در ١٠ درصد موارد هم ممکن است، شدت بگیرد.
مطالب مرتبط:
راه های پیشگیری
درمان‌های پیشگیرانه میگرن عبارتند از: مصرف دارو و مکمل‌های غذایی، اصلاح سبک زندگی و جراحی. برای افرادی که سردرد آنها بیش از دو روز در هفته بروز می‌کند، توانایی تحمل داروهای ویژه درمان حملات حاد را ندارند یا افراد مبتلا به حملات شدید که کنترل آنها مشکل است، پیشگیری توصیه می‌شود.
هدف، کاستن بسامد، درد و یا مدت بروز میگرن و افزایش کارایی روش‌های درمان است. دلیل دیگر برای پیشگیری، پرهیز از سردردهای ناشی از مصرف بیش از حد دارو است. این یک مشکل متداول است و ممکن است به بروز سردردهای مزمن روزانه شود.
روش های جدید درمان میگرن
درمان گیاهی
به دلیل وجود ماده مؤثر پارتنولید در عصاره گیاه تاناستوم بابونه گاوی، از این گیاه در پیشگیری و بهبود حملات حاد میگرنی کاربرد دارد. در مطالعه بالینی دو سویه کور، بر روی ۹۰ بیمار مبتلا به سردرد میگرنی که بیماری آنها قطعی بود، انجام گرفت. در ابتدا بیماران به دو گروه ۴۵ نفره تقسیم شدند، گروه اول روزانه ۱ کپسول حاوی ۱۲۵ میلی‌گرم پودر گیاه تاناستوم و گروه دوم کپسول پلاسبو دریافت کردند.
تجزیه و تحلیل نتایج پس از ۱۰۵ روز از شروع مطالعه نشان دهنده کاهش حمله و کیفیت درد در ۸۲/۹٪ از افراد تحت درمان با کپسول تاناستوم بوده‌است و تفاوت معنی داری بین گروه تاناستوم و پلاسبو مشاهده گردید.
در مطالعه بالینی دیگر که بر روی ۷۲ بیمار مبتلا به سردرد میگرنی با سابقه ابتلا بیش از دو سال، به مدت ۴ ماه انجام گرفت، نشان می‌دهد تعداد و شدت حملات در گروه تحت درمان با تاناستوم کاهش یافته‌است.
در مطالعه بالینی دیگر، دو سویه کور کنترل شده با پلاسبو که در ۵۷ بیمار مبتلا به میگرن برای مقایسه کپسول تاناستوم (۵۰ میلی‌گرم) با پلاسبو صورت گرفت نشان می‌دهد که علائم میگرن مانند سردرد، استفراغ، حساسیت به نور و … در طول زمان در گروه تحت درمان با تاناستوم به‌طور قابل توجهی نسبت به گروه پلاسبو کاهش یافته‌است.
درمان دارویی میگرن
داروهای پیشگیری از میگرن در صورتی مؤثر تلقی می‌شوند که بسامد یا شدت حملات میگرنی را به میزان حداقل ۵۰٪ کاهش دهند. دستورالعمل‌ها نسبتاً در رتبه‌بندی توپیرامات، دیوالپروکس/والپروات سدیم، پروپرانولول و متوپرولول سازگار هستند زیرا از بالاترین سطح شواهد برای استفاده از خط اول برخوردارند. هر چند، توصیه‌های مربوط به کارایی گاباپنتین متغیر هستند.
تیمولول نیز برای پیشگیری از میگرن و برای کاهش بسامد و شدت حملات میگرنی مؤثر است، در حالی که فرواتریپتان برای پیشگیری از میگرن دوران قاعدگی مؤثر است. آمی تریپتیلین. تأثیر بوتوکس برای افراد مبتلا به میگرن‌های مزمن و نه افراد دچار میگرن‌های دوره‌های ثابت شده‌است.
البته برخی پزشکان تأثیر بوتوکس در درمان بیماری میگرن را موقتی می‌دانند. دکتر سید محمدحسن پاکنژاد دبیر علمی چهارمین کنگره بین‌المللی سردرد اعتقاد دارد: اثر روش نوین درمان سردردهای میگرنی مزمن به کمک تزریق بوتاکس موقتی است و بیش از چهارماه دوام ندارد.
در سال 1396 داروی میگرن کات به عنوان داروی درمان میگرن توسط شرکت دانش بنیان میم دارو پس از کسب مجوز از سازمان غذا و داروی جمهوری اسلامی ایران به بازار عرضه شد. طبق گزارش شرکت تولید کننده، داروی میگرن کات در طی دوره کارآزمایی بالینی در 81 درصد افراد موجب حذف کامل سردرد شده‌است.
میگرن یک بیماری سبک زندگی است و با رعایت عوامل محیطی تشدید کننده می‌توان از بروز و تشدید آن جلوگیری کرد. فرد با کسب آرامش، ورزش کردن، خوابیدن درست و به موقع و درمان بیماری‌های زمینه‌ای که باعث تشدید میگرن می‌شود، می‌تواند تا ۵٠-۶٠ درصد از شروع و تشدید میگرن جلوگیری کند.در مابقی موارد، در درمان این بیماری از دارو درمانی استفاده می‌شود.
یک سری دارو برای حملات حاد میگرنی تجویز می‌شوند و یک سری داروهای دیگر نیز در صورت حملات آزاردهنده و طولانی که بیش از چهار- پنج بار اتفاق می‌افتد، برای پیشگیری از شروع میگرن استفاده می‌شود.
گفتنی است میگرن در دو گروه عمده جای دارد؛ میگرن کلاسیک که با پیش‌درآمد خاصی قبل یا همراه سردرد مانند اختلالات بینایی، بی‌حسی سر و دست و … است و زمینه ژنتیکی دارد. همچنین میگرن های دیگری نیز وجود دارند که بسیار نادر هستند مثل میگرن چشمی، میگرن نیمه فلجی، شبکیه‌ای .
آنچه دیگران می خوانند:
گردآورنده: علیرضا یوسفی
