به گزارش تیتربرتر؛ در شروع هدفمندی یارانه‌ها و آغاز توزیع یارانه‌های ۴۵ هزار تومانی ارزش یک دلار هزار تومان بود. اکنون قیمت دلار صرافی ملی به بیش از ۲۶ هزار تومان رسیده و پول ملی کشور بیش از ۲۶ برابر ارزش خود را از دست داده است.
اگر همین تناسب را برای یارانه ۴۵ هزار تومانی در نظر بگیریم می‌توان تخمین زد که ارزش واقعی یارانه به ۱۷۰۰ تومان رسیده است. به همین دلیل است که قدرت خرید این یارانه به شدت پایین به نظر می‌رسد.
این درحالیست که اگر قرار بود یارانه نقدی نیز به مانند دلار یا حداقل به اندازه رشد دلار افزایش یابد اکنون یارانه‌های ۴۵ هزار تومانی باید به رقمی حدود ۱٫۲ میلیون تومان می‌رسید. رویایی که تحقق آن خیلی دور از دسترس به نظر می‌رسد. اما با این حال قدرت خرید یارانه نقدی در سال ۸۹ معادل خرید ۴۵ دلار بود اما اکنون دو دلار هم نمی‌توان با این یارانه‌ها خرید. ۴۵ برابر یارانه ۴۵ هزار تومانی معادل یک میلیون و ۱۷۰ هزار تومان میشود.
یارانه ها بالاخره حذف می شوند یا بر مبلغ آن اضافه می شود؟
کارشناسان و سیاسیون در این باره اما نظرات متفاوتی دارند. برخی از این اقدام دفاع کرده و معتقدند که این یارانه‌ها با این مبالغ اندک واقعا تاثیری در زندگی مردم ندارد. این گروه البته معتقدند که پول حاصل شده باید صرف حمایت بیشتر از دهک‌های پایین تر بشود. بخشی دیگر اما معتقدند که این اقدام به رغم اندک بودن مبلغ فعلی یارانه بار روانی قابل توجهی در جامعه دارد و موجی از نارضایتی به راه خواهد انداخت.
مهرداد لاهوتی، نماینده پیشین مجلس از جمله حامیان ایده حذف یارانه بخشی از مردم است که فکر می‌کند به نحوی می‌توان بار روانی آن را کنترل کرد.
او حذف یارانه را محتمل دانسته، از آن دفاع کرده و می‌گوید: « قانون هدفمندی یارانه‌ها که ما در مجلس هشتم تصویب کردیم، بنا را بر این داشت که قیمت‌های حامل‌های انرژی ظرف 5 سال به قیمت واقعی برگردد و از طرف دیگر دولت 50 درصد از درآمد خود را در اختیار مردم گذارد. این مسیر منحرف شد چون قیمت حامل های انرزی تغییر نکرد. یعنی اگر نرخ یارانه از 45 هزار تومان بیشتر نشد برای این بود که قیمت حامل های انرژی تغییر نکرد و درآمد دولت بیشتر نشد. البته نرخ بنزین قدری تغییر کرد که آن هم در طرح یارانه معیشت به مردم داده شد.»
وی در دفاع از ایده حذف یارانه برخی دهک‌ها گفت: «عده ای هستند که اگر این 45 هزار تومان را بگیرند، تاثیری در زندگی‌شان ندارد اما برای گروهی مهم است و حذف آن موجب اتفاق بدی در زندگی آنان است.
پیشنهاد من این است که یارانه معیشت و یارانه اصلی را یکی کنند. مشخص شود که یک نفر چقدر یارانه می‌گیرد. ما از 45 هزار و 500 تومان به عنوان یاران حرف می‌زنیم اما یارانه معیشت هم پرداخت می شود، یارانه فقر مطلق هم هر سال به کمیته امداد داده شده و به دهک‌های تحت پوشش اختصاص می‌یابد».
این نماینده پیشین مجلس گفت: «نکته دوم اینکه میشود یارانه حدود 20 میلیون نفر کم کرد و این عدد می‌تواند به دولت کمک کند. مگر اینکه انتظار داشته باشیم دولت از محل دیگری درآمد ایجاد کند که چنین منبعی ندارد. با حذف برخی گروه‌ها می‌توان حمایت از دهک‌های پایین تر را تقویت کرد. این در کوتاه مدت جوابگو خواهد بود. چون بالاخره دولت باید برنامه هایی داشته باشد که در بلند مدت وضعیت اقتصادی را تغییر دهد اما در کوتاه مدت باید برای گروه‌هایی تحمل ندارند، فکری کرد.»
لاهوتی با تاکید بر اینکه این اتفاق حتما باید بیافتد، گفت: «اولا یارانه معیشت، یارانه فقر مطلق و یارانه 45 هزارتومانی باید یک کاسه شود و میزان یارانه پرداخته مشخص باشد. دوما باید به صورت جدی و قاطع تر با موضوع یارانه برخورد کرده و با حذف گروهی که خیلی نیازمند این مبلغ نیستند، به افراد مستحق تر کمک کرد».
وی در پاسخ به اینکه آیا مجلس یازدهم در همراهی با دولت چنین تصمیمی خواهد گرفت؟ گفت: «ما در مجالس مختلف این اختیار را به دولت داده بودیم و دولت هم کارهایی کرد و یک تعدادی را کم کرد. اکنو هم این بستگی به دولت دارد که چه تصمیمی بگیرد. هر سال در بودجه اختیاراتی به دولت داده میشود. الان هم اختیار دارد که یک سری دهک ها را کم کند. امیداریم که یک فهم و اراده مشترک بین دولت و مجلس ایجاد شود تا عددی را از یارانه‌هایی که پرداخت میشود کسر کنند و به دهک‌های پایین‌تر بدهند».
این نماینده پیشین مجلس در پاسخ به اینکه آیا این تصمیم بار روانی منفی در جامعه نخواهد داشت؟ گفت: «به نظر من یارانه‌ها آرام آرام باید به سوی یارانه غیر نقدی برود. مثلا در بخش درمان به جایی برسیم که درمان رایگان بشود. یا در بخش حمل و نقل و ... . یعنی اگر منطق درستی وجود داشته باشد و شرایط اقتصادی خوب باشد ، یارانه باید در این حوزه ها صرف شود. در وضعیت فعلی اما شریط به نحوی است که به بهبود اقتصادی نیاز داریم و این هم در کوتاه مدت ممکن نیست. بنابراین باید برای گروهی که نیاز به حمایت بیشتر داشتند، فکری کرد و این رویکرد آثار روانی مثبتی هم در میان این قشر دارد».
وی افزود: «باید با گروه‌هایی که یارانه آنها حذف میشود هم صحبت کرد و توضیح داد که این فرمول منطق دارد. به این طریق می‌توان از نارضاتی آنها کاست چون بالاخره این ها هم بخشی از پیکر این جامعه هستند. این گروه هم از یارانه پنهان استفاده می‌کنند و این طور نیست که یارانه آنها حذف شده باشد. یارانه پنهان را دهک‌های بالا جامعه استفاده می‌کنند یعنی هر کسی که برق و بنزین و آب بیشتری مصرف می‌کنند در واقع یارانه پنهان بیشتری مصرف کرده است. پس چون یارانه پنهان آنها بیشتر است، باید از یارانه آشکار کمتر استفاده کنند».
مطالب مرتبط:
بررسی توزیع یارانه نقدی در سالهای اخیر
دیوان محاسبات گزارش داد بیش از ۲۳ میلیون نفر از سه دهک بالای درآمدی شناسایی شده‌اند اما به سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها برای قطع یارانه اعلام نشده است.
در این گزارش اعلام شد: طبق جز یک قانون بودجه سال ۹۹، وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی موظف است با استفاده از همه بانک‌های اطلاعاتی در اختیار و براساس معیارها و ضوابطی که توسط این وزارتخانه تعیین میشود نسبت به شناسایی و حذف سه دهک بالای درآمدی از فهرست یارانه بگیران، با ارائه دلیل و مدرک به افراد، اقدام کند.
نتایج تفریغ بودجه نشان می‌دهد وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی در اجرای حکم این بند و ماد ه ۴ آیین نامه اجرایی آن، نسبت به شناسایی سه دهک بالای درآمدی یارانه بگیران از طریق پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان به شرح زیر اقدام نموده است.
در حال حاضر ۷۶ میلیون ۸۵۵ هزار نفر یارانه بگیر ثبت شده که از این میزان ۲۳ میلیون و ۳۳ هزار نفر یارانه بگیر سه دهک بالای درآمدی شناسایی شده اند که البته به سازمان هدفمندی سازی یارانه‌ها اعلام نشد.
وزارتخانه مزبور در خصوص اعلام خانوارهای شناسایی شده به سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها جهت حذف از لیست یارانه بگیران اقدامی انجام نداده که مبین عدم رعایت مفاد حکم این جزء است.
بر این اساس بیش از ۱۲ هزار و ۵۷۶ میلیارد تومان یارانه به سه دهک بالای درآمدی اختصاص یافت.
مبلغ پرداختی به سه دهک بالای درامدی در سال ۹۹ به شرح زیر است.
آنچه دیگران می خوانند:
گزارش از علی اکبر رضایی
