به گزارش تیتربرتر؛ هواپیماربایی از دیرباز در جهان به عنوان یک هدف برای ربایندگان جهت رسیدن به خواستههای سیاسی، اجتماعی و اهداف تلافی جویانه بوده است. ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست و به دفعات مورد هواپیماربایی قرار گرفتهاست.
جزییات خنثیسازی هواپیماربایی در مسیر اهواز و مشهد
روابط عمومی فرماندهی سپاه حفاظت هواپیمایی در اطلاعیهای از خنثی سازی توطئه هواپیماربایی در مسیر اهواز و مشهد در شب گذشته (پنجشنبه 99/12/14) خبر داد.
متن اطلاعیه به این شرح است.
بسم الله الرحمن الرحیم
به آگاهی ملت شریف و قهرمان ایران اسلامی میرساند: با الطاف و عنایات الهی، توطئه ربایش یک فروند هواپیما فوکر 100 متعلق به شرکت هواپیمایی ایران ایر که پنج شنبه شب با پرواز شماره 334 ساعت 22 و 10 دقیقه با تأخیر از فرودگاه اهواز به سمت مشهد مقدس به پرواز در آمده بود، با هوشیاری پاسداران یگان امنیت پرواز سپاه و با فرود اضطراری هواپیما در فرودگاه اصفهان و دستگیری عامل آن خنثی گردید.
بر اساس اظهارات اولیه، عامل این توطئه قصد داشته است هواپیما را پس از ربایش در فرودگاه یکی از کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس به زمین بنشاند.
مسافرین عزیز هواپیما نیز در سلامتی کامل با پرواز جایگزین به سمت مقصد حرکت کردند.
ابعاد و زوایای این توطئه در حال بررسی است.
واکنش سازمان هواپیمایی به هواپیماربایی در اهواز
سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری با قدردانی از زحمات گارد امنیت پرواز سپاه پاسداران، جزئیات هواپیماربایی پرواز اهواز-مشهد را تشریح کرد.
محمد حسن ذیبخش اظهار کرد: پرواز ۳۳۴ شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران (هما) از نوع فوکر ۱۰۰ در مسیر اهواز به مشهد در موقعیت اصفهان تهدید به بمب گذاری شد و پرواز سریعا در ساعت ۲۲:۴۰ به فرودگاه اصفهان تغییر مسیر داد.
وی با بیان اینکه این پرواز ۶۳ مسافر و ۹ خدمه پرواز داشت افزود: خلبان ضمن اعلام وضعیت فوق العاده درخواست فرود در اصفهان داشت که بدون مشکل فرود آمد و سپس هواپیما به منطقه امن هدایت و مسافران پیاده شدند.
وی بیان کرد: با اقدام به موقع نیروهای امنیتی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، هواپیما ربایان دستگیر شدند و هواپیما مورد بازرسی امنیتی قرار گرفت و همچنین در دستوری ویژه بازرسیهای فرودگاهها در ترمینالها و رمپ پروازی علی الخصوص در فرودگاه اهواز تقویت شد.
ذیبخش افزود: سازمان هواپیمایی کشوری، بدینوسیله مراتب قدردانی از زحمات ارزشمند گارد امنیت پرواز سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در حفاظت از جان مسافرین، خدمه پرواز و خنثی سازی توطئه هواپیماربایی در پرواز مذکور را اعلام میکند.
مطالب مرتبط:
تاریخچه هواپیماربایی در ایران
قبل از انقلاب سال ۱۳۵۷، سه هواپیماربایی در ایران انجام گرفت که هر ۳ مورد در سال ۱۳۴۹ با اهداف سیاسی صورت گرفت.
بعد از انقلاب ۵۷ نیز در ایران به دفعات هواپیماربایی اتفاق افتاد که فقط 15 مورد آن در خلال جنگ ایران و عراق حادث شد و آخرین مورد هواپیماربایی در سال ۱۳۷۹ مربوط به پرواز اهواز - بندرعباس بود که ربایندگان در رسیدن به اهداف خود ناکام ماندند.
همچنین ۶ مورد هواپیماربایی در جهان به مقصد کشور ایران انجام شد، که ربایندگان با انتقال هواپیمای دیگر کشورها به ایران، در پی دستیابی به اهداف خود بودند.
در سال ۱۳۵۳ چند تن از جدایی طلبان کردِ عراقی در مخالفت با دولت حسن البکر هواپیمای مسافربری عراقی را در یکی از پروازهای داخلی ربوده و به ایران آوردند که پس از درگیری خونین با ماموران امنیتی ایران، همگی ربایندگان از پای در آمدند و ماجرا این چنین خاتمه یافت.
نگاهی به کارنامه هواپیماربایی در ایران
پس از پیروزی انقلاب اسلامی و تهدیدات امنیتی که کشور و انقلاب با آن روبرو بود موجب شد تا در سالهای ابتدایی انقلاب اسلامی، تعدادی از هواپیماهای کشور توسط منافقین ربوده شود.
بنابر نوشته تسنیم؛ محسن رضایی فرمانده وقت سپاه پاسدارن در این باره میگوید: "در سال 63 منافقین هفتهای 2 هواپیما از ایران میربودند که آمار آنها به 16هواپیما رسیده بود".تنش روابط بین ایران و فرانسه به این هواپیما رباییها دامن میزد. برخی چهرههای رده بالای رژیم سابق همچون بختیار و یا افرادی همچون بنیصدر و مسعود رجوی در فرانسه به سر میبردند و این کشور حاضر به استرداد آنها به ایران نبود به علاوه دولت فرانسه تسلیحات نظامی در اختیار عراق قرار میداد.
پانزدهم تیرماه سال 62 بود که یک هواپیمای بوئینگ 747 شیراز- تهران با 390 مسافر، توسط پنج نفر از منافقین از آسمان شیراز ربوده شد. هواپیماربایان که برای رسیدن به پاریس سوخت کافی نداشتند ابتدا هواپیما را به کویت بردند و از مقامات کویتی درخواست کردند تا سوخت و آب و غذای مورد نیاز را در اختیار آنها قرار دهند.
پس از فرود هواپیمای ایران در فرودگاه کویت و درخواست سفیر وقت ایران در این کشور برای مذاکره با هواپیما ربایان، بالاخره مسئولان کویتی بدون توجه به در خواست سفیر ایران خودشان با هواپیما رابایان وارد گفتوگو میشوند و در نهایت می پذیرند تا پس از آزدی 187 مسافر، سوخت و آب و غذای مورد نیاز را در اختیار منافقین قرار دهند. پس از انجام این مراحل، هواپیماربایان هواپیمای ایرانی را به فرودگاه اورلی پاریس انتقال میدهند و در آنجا هم پس از مداخله پلیس فرانسه و اعطای پناهندگی به هواپیماربایان، مسافران ایرانی به کشور باز میگردند و این موضوع آغازی می شود برای یک رشته هواپیماربایی در خطوط هوایی ایران و فرانسه.
کمتر از یک سال بعد در 26 خرداد 1363 یک هواپیمای نظامی ایران (اف-27) با 8 سرنشین ربوده شد و ابتدا در بحرین و پس از سوختگیری در فرودگاه مصر بر زمین نشست.
هواپیماربایان که 4 نفر بودند پس از مخالفت دولت مصر با پذیرش پناهندگی آنان، راهی فرانسه میشوند و در فرودگاه نیس فرانسه فرود میآیند. دولت فرانسه با پذیرش اعطای پناهندگی به هواپیما ربایان، هواپیمای ایرانی با 4 سرنشین دیگر آن را به ایران بازمیگرداند.
پس از این واقعه یک فروند هواپیمای ایرباس شیراز- جده با 182 سرنشین به دست منافقین ربوده شد و ابتدا به قاهره و سپس به رم رفت. این هواپیماربایی با دخالت پلیس ایتالیا پس از 53 ساعت پایان مییابد و مسافرین و هواپیمای ربوده شده به ایران بازگشتند.
کمی بعد هم یک هواپیمای بوئینگ 727 خطوط هوایی ایران در مسیر دوبی - شیراز با دخالت دو فروند جنگنده عراقی و توسط منافقین ربوده شده و به بغداد برده شد. هر چند مسافرین این هواپیما نیز در نهایت و با دخالت صلیب سرخ جهانی طی چندین مرحله آزاد شدند، اما تعداد هواپیمارباییها در ایران و سایر کشورها آن چنان رو به افزایش بود که وزیر امور خارجه سوئد و چند کشور دیگر از کشورهای جهان خواستند تا مشترکا علیه هواپیماربایی اقدام کنند.
چگونگی ریشه کنی هواپیماربایی در ایران
در این برهه بود که امام خمینی در سال 63 با اتخاذ یک تصمیم جدی به قائله هواپیما ربایی در ایران پایان میدهند. محسن رضایی در این باره میگوید:"حاج احمد آقا در تماسی به بنده گفت که امام(ره) فرمودهاند: «بچههای سپاه به فرودگاه رفته و آن را بگیرند و هیچ هواپیمایی حق پرواز بدون حضور پاسدار را ندارد» لذا ما این جملات امام(ره) را به نیروهای سپاه تهران و حفاظت ابلاغ کردیم."
"4 روز پس از ابلاغ پیام امام(ره)، اولین هواپیما ربوده شد و منافقین خلبان را از آسمان اصفهان مجبور به حرکت به سوی عراق کردند. پاسداران که در آن پرواز با لباس شخصی حاضر شده بودند به سمت منافقین شلیک کرده و با لطف خدا گلوله شلیک شده به قلب یکی از منافقین اصابت کرد و بدون اینکه باعث انفجار هواپیما شود، مردم نجات یافتند."
سپاه حفاظت هواپیمایی تشکیل میشود
پس از این تاریخ در سال 1367 و با پایان جنگ تحمیلی امام خمینی(ره) طی نامه ای به فرمانده وقت سپاه پاسداران دستور تشکیل سپاه حفاظت هواپیمایی را میدهند. پس از این فرمان حضرت امام، در 5 دی ماه همان سال رسما سپاه حفاطت هواپیمایی تشکیل میشود و از این تاریخ به بعد سپاه پاسداران مسئول برقراری امنیت پروازهای خطوط هوایی و فرودگاههای کشور میشود.
پس از این موضوع وزرای وقت اطلاعات و راه و ترابری کشور در نامهای به امام خمینی خواستار مشخص شدن حدود وظایف و اختیارات سپاه حفاظت هواپیمایی میشوند و حضرت امام در نامه دیگری حدود اختیارات سپاه در فرودگاهها را به این شرح مشخص می کنند: "بنا بر گزارشات واصله، وضع فرودگاه بسیار خراب است. گاهی برای یک قطعۀ کوچک طلا و چیزهایی از این قبیل که خارج نگردد مردم را اذیت میکنند. فرودگاه هر کشوری چهرۀ ظاهری آن کشور در برابر بیگانگان است. قبلاً گفتهام حفاظت هواپیماها با سپاه است. مقدمات و مؤخرات آن هم با نخستوزیر است، که با مسئولین مربوطه جلسه بگذارد و مسئله را حل کند. اکنون نیز تأکید میکنم که آقای نخستوزیر در اسرع اوقات این مسئله را حل نماید، و گزارش آن را به اینجانب بدهد؛ و نگذارد مردم بیش از این در رنج باشند."
آنچه دیگران می خوانند:
گردآورنده: الهام خلیلی خو