تیتربرتر؛ سنوات که با عنوان‌هایی همچون مزایای اتمام کار و مزایای پایان خدمت هم شناخته می‌شود با تمام شدن قرارداد کارگران و کارمندان به آنها تعلق می‌گیرد و کارفرما در پایان قرار داد باید آن را پرداخت کند.
برخی از شرکت‌ها و سازمان‌ها در پایان هر سال اقدام به پرداخت سنوات می‌کنند و برخی دیگر در هنگام بازنشستگی یا قطع همکاری این مبلغ را می‌پردازند.
بررسی حق بیمه سنواتی
معاون هماهنگی و برنامه‌ریزی امور حقوقی دستگاه‌های اجرایی معاونت حقوقی رئیس‌جمهور در واکنش به برخی اظهارنظرها نسبت به نظر این معاونت درخصوص موضوع اصلاح نرم‌افزارهای محاسباتی سازمان تأمین اجتماعی در زمینه حق بیمه سنواتی توضیح داد.
پژمان محمدی گفت: اخیراً پس از تصمیم کمیته ماده (۱۲) قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور مبنی بر ضرورت اصلاح نرم‌افزار محاسباتی حق بیمه سنواتی، معاونت حقوقی پس از مکاتبه دبیر این کمیته در خصوص موضوع، بررسی لازم را انجام و نامه‌ای درخصوص موضوع ضرورت هوشمندسازی نرم‌افزار محاسباتی حق بیمه سنواتی به سازمان تأمین اجتماعی و دبیر کمیته مذکور ارسال کرده است.
وی ادامه داد: بنا به بروز برخی واکنش‌های رسانه‌ای نسبت به مضمون این نامه و صرف‌نظر از آنکه قطعاً برداشت انعکاس یافته در برخی خبرگزاری‌ها مغایر مقصود این معاونت و ارائه تفسیر نادرست و یکجانبه از مضمون نامه این معاونت است.
محمدی اظهارداشت: برخلاف مطالب انعکاس یافته در اخبار مذکور، این معاونت بخشنامه‌ای صادر نکرده و در چنین مقامی نبوده است.
معاون معاونت حقوقی رئیس‌جمهور اضافه کرد: مضمون نامه این معاونت صرفاً در راستای مصوبة کمیته ماده (۱۲) مذکور با هدف تأکید به سازمان تأمین اجتماعی برای اصلاح نرم‌افزار محاسبه حق بیمه سنواتی و تبدیل نرم‌افزار به نرم‌افزار هوشمند و اعمال شرایط و وضعیت واقعی کارگران در زمان شروع سال جدید و جلوگیری از اعمال خودکار و غیرهدفمند افزایش سنواتی بدون لحاظ شرایط جدید کارگر و تأثیر دادن این امر در چگونگی و میزان حق بیمه قابل دریافت، بوده است.
وی افزود: بنابراین، منظور نامه معاونت حقوقی رئیس‌جمهور، ملزم دانستن سازمان تأمین اجتماعی به رسیدگی به اعلام کارفرما و بررسی دقیق وضعیت کارگر بر اساس مستندات، شرایط و وضعیت جدید کارگر و خودداری از اعمال خودکار ضرایب نسبت به همه بیمه‌شدگان بوده است.
محمدی گفت: بدیهی است همان‌گونه که نرم‌افزار باید هوشمند و با ترتیب اثر به تغییر وضعیت کارگر باشد، تسویه حساب صوری و با هدف فرار از اجرای احکام آمره و قانونی، مانع استمرار رابطه نمی‌شود و تنها تسویه حساب قطعی، واقعی و قانونی کارگر و کارفرما، معیار قطع ارتباط آنها دانسته می‌شود.
حق بیمه سنوات چیست؟
در صورتی که کارفرما به هر دلیلی از پرداخت حق بیمه سرباز بزند، فرایند اداری و قانونی مشخص و نسبتا طولانی باید طی شود. در این فرآیند متقاضی باید در دست داشتن مدارک به سازمان تامین اجتماعی مراجعه و شکایت خود را تسلیم سازمان کند. با توجه به اینکه صف شکایات در سازمان تامین اجتماعی بالاست بر اساس اولویت‌هایی مانند سن و نزدیکی به زمان بازنشستگی به شکایات رسیدگی می‌شود.
بسیاری فکر می‌کنند بدون شکایت یا با پرداخت هزینه بیمه به صورت شخصی می‌توانند مساله حق سنوات بیمه را حل کنند. اما باید بدانیم که قانون در این مورد بسیار صریح نظر خود را گفته و راهی به جز شکایت و مراجعه به سازمان تامین اجتماعی وجود ندارد. در صورت شکایت و اعلام حکم به نفع کارگر، کارفرما علاوه بر پراخت حق بیمه جریمه سنگینی هم خواهد شد.
مدارک لازم برای شکایت از کارفرما در صورت بیمه نکردن
افرادی که اقدام به شکایت علیه کارفرما می‌کنند، باید مدارک و اسنادی دقیق و قابل استناد را به سازمان تامین اجتماعی ارائه دهند تا بازرسان و سازمان بتواند صحت گفته‌های آنها را بررسی کند. برخی از مهم‌ترین این مدارک به شرح زیر هستند:
- حکم استخدامی، ارتقای شغلی و تغییر سمت در دوره مورد ادعا
- فیش یا رسید حقوق یا چک بانکی مرتبط با دریافت حقوق فرد
- گواهی بانک مبنی بر واریز حقوق ماهانه مدعی طبق لیست‌های حقوقی کارفرما
- لیست های حقوق کارگاه
- دفاتر قانونی کارگاه و اسناد هزینه مربوطه
- لیست های حقوق کارگاه، منضم به اظهارنامه مالیاتی که به تأیید اداره دارایی مربوطه رسیده است
- کارت های حضور و غیاب یا ورود و خروج یا دفاتر ثبت حضور و غیاب کارکنان کارگاه
- آرای هیئت های تشخیص و حل اختلاف قانون کار(در صورتی که در زمان قطع رابطه با کارگاه مورد نظر صادر شده باشند.)
- کارت بهداشتی صادره از سوی اداره بهداشت محیط کار
- استشهاد محلی و محیط از کارگاه
هر مدرک دیگری که اعتبار قانونی داشته باشد و نشان‌دهنده مدت زمان حضور کارگر در کارگاه باشد، می‌تواند به سازمان ارائه شود.
مطالب مرتبط:
آشنایی با فرآیند شکایت و دریافت حق بیمه سنوات
متقاضی ابتدا بایستی با حضور در سازمان تامین اجتماعی فرم شکایت خود را تنظیم کند. سپس مدارک مورد نظر را به انضمام فرم به سازمان تحویل دهد. در بسیاری از مواقع تحویل کپی مدارک کافی است و اصل مدرک نزد متقاضی باقی می‌ماند.
پس از ارسال تقاضا، شکایات اولویت‌بندی می‌شوند. افراد از کارافتاده، مسن و در شرف سن بازنشستگی اولویت سازمان در بررسی پرونده‌ها خواهد بود. پس از بررسی شکایت رای صادر خواهد شد. در مرحله بعد متقاضی می‌تواند نسبت به رای صادر شده اعتراض خود را ابلاغ کند. سپس پرونده به هیئت تجدید نظر منتقل و رای نهایی صادر می‌شود.
پایه سنوات چیست؟
پایه سنوات، مبلغی است که به صورت ماهیانه یا در آخر سال به کارمندان اعطا می‌شود، در حالی که حق سنوات کمک هزینه‌ای است که میزان آن برابر با پایه حقوق است و در پایان سال به کارگران و کارمندان رسمی و غیر رسمی تعلق می‌گیرد.
حق سنوات، کمک هزینه‌ای است که میزان آن برابر پایه حقوق است و در پایان سال پرداخت می‌شود. کارمندان و کارگرانی که دارای سابقه کاری یک ساله باشند یا به مدت یک سال پایه سنوات دریافت کنند، مشمول دریافت حق سنوات هستند.
میزان سنوات چقدر است؟
شورای عالی کار در پایان هر سال، پایه سنوات و همچنین حداقل حقوق کارگران را اعلام می‌کند. براساس تصمیم این شورا، پایه سنوات به صورت روزانه اعلام می‌شود و برای تعیین مبلغ دقیق باید آن را در ۳۰ به معنای ۳۰ روز ماه ضرب کرد.
پایه سنوات را چگونه محاسبه می‌شود؟
در صورت یکساله بودن سابقه کار تعداد روزهای کاری ماه را باید ضربدر پایه حقوق کرد.
تعداد روزهای کاری ماه × ۲۳,۳۳۳ + حقوق پایه ماهانه اعلام‌شده در سال جاری = حقوق پایه ماهانه در سال دوم
سنوات کارگران غیررسمی به چه صورت است؟
طبق بخشنامه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در سال ۱۳۹۲ مقرر شد که با اعطای سنوات به کارگران غیررسمی یا دارای قرارداد موقت تفاوتی بین آنها و کارمندان رسمی نباشد. بر طبق این بخشنامه پرداخت سنوات بر مبنای سابقه کار است و ارتباطی با مدت زمان قرارداد ندارد.
میزان سنوات یک سال برابر با آخرین حقوق دریافتی فرد است و چنانچه شخص کمتر از یک سال کار کرده باشد میزان سنوات پرداختی به اندازه میزان کارکرد او خواهد بود.
سنوات کارکنان ساعتی و پاره وقت نیز براساس میانگین دریافتی آنها در آخرین ۹۰ روز کار محاسبه می‌شود. همچنین آن دسته از کارکنان که در شرکت‌های پیمانکاری یا خدماتی مشغول به کار هستند نیز مشمول دریافت پایه سنوات می‌شوند.
عوض شدن هر ساله پیمانکاران نیز ارتباطی با دریافت پایه سنوات ندارد. پیمانکار جدید موظف است پایه سنوات سال قبل را نیز که در شرکت حضور نداشته است را پرداخت کند.
در صورت عدم پرداخت پایه سنوات چه باید کرد؟
همانطور که در بالا هم ذکر شد چنانچه کارفرما از پرداخت پایه سنوات خودداری کند، کارمند یا کارگر می‌تواند از او به اداره کار شکایت کند، اما باید به این نکته اشاره کرد که براساس بخشنامه شورای عالی کار پایه سنوات به دانشجویان و دانش‌آموزانی که مشاغل تابستانی دارند، تعلق نمی‌گیرد.
تحوه تسویه حساب سنوات پایه
موضوعی که وجود دارد این است که در هر صورت، حق سنوات به کارگران تعلق می گیرد و بر اساس جدولی که وزارت کار منتشر کرده و طبق گروه بندی مشاغل، کارگران می توانند سنوات خود را به شرط سابقه کار یک ساله دریافت نمایند.
آنچه دیگران می خوانند:
گردآورنده: مریم بالوی فیلی
