به گزارش تیتربرتر؛ بر اساس جدیدترین دستورالعمل شورای رقابت فرمول قیمت گذاری 18 مدل از خودروهای داخلی تغییر کرده و قیمت گذاری آن‌ها قرار است بر اساس 'متوسط قیمت بازار ' انجام شود.
در فرمول جدید ارائه شده برای قیمت گذاری، خودروها تقسیم بندی شده‌اند؛ "تورم" که در فرمول قبلی سهیم بود حذف شده و متوسط قیمت بازار جایگزین آن شده است.
از زمان اعلام این شیوه قیمت گذاری موجی از انتقادات برخواسته است و شاهد رشد قیمت خودرو در بازار نیز بودیم.
چالش بازار خودرو با فرمول جدید قیمت گذاری
قیمت گذاری خودرو توسط شورای رقابت باز هم خبرساز شده و چالش تازه‌ای دربازار خودرو ایجاد کرده است. در حالی که در هفته‌های اخیر طرح‌های متفاوتی از سوی دولت و مجلس برای بازار خودرو مطرح بود ناگهان شورای رقابت وارد گود شد و فرمول تازه‌ای را برای ۱۸ خودرو بازار تعیین کرد.
براساس دستور العمل جدید قیمت این خودروها مطابق "متوسط بازار" خواهد بود. فرمول تازه به نوعی به معنای آزاد سازی مشروط قیمت این ۱۸ خودرو است.
این خودروها عبارتند از: پژو پارس اتوماتیک، پژو ۲۰۶ اتوماتیک، ۲۰۷ پانوراما، سمند سون پلاس، رانا پلاس، رانا پلاس توربو، هایما توربو s ۵ دستی، هایما توربو s ۷ اتوماتیک، k ۱۳۱، ساینا s، کوئیک، شاهین، آریا برلیانس، چانگان و زوته.
این قیمت گذاری به معنای افزایش قیمت خودروهای تفسیر شده است.
قیمت‌گذاری جدید این شورا برای ۱۸ محصولی که مشمول آزادسازی شدند، بر مبنای حذف تورم بخشی و تمرکز بر بازار است. اما واگذاری تعیین قیمت خودروهای یاد شده به خودروسازان با الزاماتی از سوی شورای رقابت همراه شده که مهم‌ترین آن افزایش تولید است. به این معنا که خودروساز در صورتی می‌تواند نسبت به قیمت‌گذاری محصولات خود در حاشیه بازار اقدام کند که پیش از آن تیراژ خودروی موردنظر را افزایش داده باشد.
رضا شیوا، رئیس شورا گفته است: "بر این اساس قیمت بخشی از خودروهای پرتیراژ و به گونه‌ای که برای عامه مردم به صرفه هستند، بر اساس فرمول قبلی محاسبه می‌شود. "
شورای رقابت می‌گوید خودروهای پیش فروش شده قبلی مشمول قیمت‌های جدید نیستند. شیوا با اشاره به پیش فروش‌های قبلی گفت که پیش فروش‌هایی که تا ۱۰ دی یعنی زمان اعلام تغییر قیمت فرمول انجام شده بر اساس فرمول قبلی محاسبه خواهد شد.
براساس تصمیم شورای رقابت قرار است از اول بهمن ماه متناسب با افزایش تولید؛ قیمت ۱۸ خودرو تغییر پیدا کند.
تصمیم شورا منتقدان زیادی دارد. عده‌ای می‌گویند این تصمیم باعث افزایش قیمت خودرو در بازار می‌شود. یک روز پس از تعیین فرمول جدید، برخی گزارش ها حاکی از افزایش قیمت خودرو از پنج تا ده میلیون تومان بود. در همین حال عده‌ای دیگر می‌گویند آزاد سازی مشروط قیمت خودرو بی معناست.
برخی نمایندگان مجلس از اقدام شورا انتقاد کرده‌اند و سازمان بازرسی هم خواستار لغو این فرمول شده است. بازرس کل امور صمت سازمان بازرسی گفت: "طرحی که شورای رقابت برای تعیین قیمت خودرو در نظر گرفته است از طرف سازمان بازرسی کشور مورد ایراد است و باید تجدیدنظر شود."
دلیل مخالفت سازمان بازرسی کل کشور افزایش قیمت‌هاست.
در عین حال کارشناسان بازرا خودرو معتقدند، قیمت خودرو باید کاملا آزاد شود بدون هیچ قید و شرطی. کارشناسان می‌گویند باید قیمت همه خودروهای تولید داخل آزاد شود و مطابق قیمت آن براساس هزینه‌های تولید تعیین گردد. این کارشناسان می‌گویند با آزادسازی قیمت خودرو بازار متعادل می‌شود، حاشیه بازار از بین می‌رود و فساد و سوداگری متوقف می‌گردد.
مطالب مرتبط:
انتقاد از شیوه قیمت گذاری خودرو
فربد زاوه کارشناس و تحلیلگر بازار خودرو درباره قیمت‌گذاری تازه به فرارو گفت: "این سیستم فرمول بندی و قیمت‌گذاری هیچ کمکی به بازار خودرو نخواهد کرد. این روش فقط التهاب ایجاد می‌کند. حکایت آقای شیوا حکایت همان فردی شده که وقتی خورد زمین برای اینکه آبرویش نرود تا خانه سینه‌خیز رفت. آقای شیوا سالهاست در شورای رقابت مدام می‌گوید فرمول جدیدی کشف کرده که مشکلات صنعت خودرو را رفع می‌کند. این مشکلات هم نه تنها رفع نشده بلکه هر دفعه بدتر هم شده است."
او افزود: "آخرین قول آقای شیوا این بود با فرمول جدیدی که برای قیمت‌گذاری در پیش گرفته قیمت‌ها در خرداد ماه ۴۰ درصد کاهش می‌یابد، اما حالا با وجود کاهش قیمت‌ها از آبان تا حالا قیمت برخی خودروها حتی دو برابر خرداد ماه است. سوال این است که چرا باید به آقای شیوا با این پیشینه عملکردی اجازه ارائه فرمول قیمت‌گذاری بدهیم."
زاوه تاکید کرد: «تا زمانیکه نرخ گذاری شناور و آزاد نباشد، تا زمانیکه دولت نپذیرد رقابت مدیریت شده معنا ندارد، در این شرایط اقتصادی کنونی کشور امکان ندارد کسی بخواهد وارد بازار خودرو شود مگر اینکه دنبال رانتخواری باشد. وقتی که اینهمه نهاد حاکمیتی فعالیت تجاری دارند بخش خصوصی واقعی اصلا ریسک وارد شدن به این فضا را ندارد مگر اینکه قصد رانتخواری داشته باشد و پشت مفاهیمی همچون مصرف کننده و مردم و رقابت اقتصادی پنهان شود.»
این کارشناس بازار خودرو ادامه داد: «فرمول تازه‌ای برای ۱۸ خودرو اعلام شده است، این در حالی است که تعدادی از آن‌ها اصلا تولید نمی‌شود. مثلا شاهین فعلا به تولید نرسیده است و چند مورد دیگر هم اصلا به خاطر تحریم‌ها دیگر تولید نمی‌شود.»
زاوه با بیان اینکه تصمیمات آقای شیوا در دو سال اخیر حدود دویست هزار میلیارد تومان رانت ایجاد کرده است، گفت: «با این حال معتقدم او با حسن نیست این فرمول‌ها را ارائه می‌دهد، اما مسئله این است که فرمول‌های ایشان هیچ کدام تاکنون موفق نبوده است چرا باید دوباره فرمول ارائه کند؟»
این کارشناس خودرو معتقد است: "تصمیم تازه شورای رقابت و آقای شیوا التهاب کوتاه مدت در بازار ایجاد می‌کند، اما آنچه که در بازار قیمت را تعیین می‌کند نه اوامر ایشان است و نه دلال است. آنچه که قیمت را تعیین می‌کند تعداد و قدرت خرید یا همان فرمول ساده عرضه و تقاضا است. قدرت خرید در سال‌های اخیر نابود شده است و از طرف دیگر تورم به خاطر سیاست‌های انبساطی پولی و مالی به شدت افزایش یافته است. چندی پیش در آستانه انتخابات آمریکا قیمت خودرو همپای دیگر بازار‌ها به استقبال پیروزی احتمالی ترامپ رفته بود و تورم خودرو بیش از تورم بخشی ناشی از سیاست‌های پولی بود وقتی که ترامپ شکست خورد این التهاب در آذر ماه به پایان رسید.
به عقیده زاوه "وضعیت بازار خودرو را نمی‌توان با ارائه فرمول حل کرد. وظیفه شورای رقابت این است که در مقابل انحصارگرایی دولت بایستد، اما تا به حال حتی یک مورد از آیین‌های انحصارگرایانه دولت را زیر سوال نبرده است."
دلایل افت قیمت خودرو در پاییز 99
پاییز ۹۹ را می‌توان متفاوت‌ترین فصل خودرویی از زمان بازگشت تحریم‌ها دانست. استارت روز‌های پرنوسان بازار خودرو با تکمیل حلقه تحریم‌ها در آبان ماه ۹۷ زده شد. صعودی شدن نمودار قیمت‌ها تا شهریور ۹۹ ادامه داشت، اما در فصل پاییز گویی ورق برگشت و نه تنها از نوسانات قیمتی در بازار کاسته شد بلکه همزمان با ریزش برگ‌ها، قیمت‌ها نیز در بازار فروریخت.
بررسی میانگین قیمت در بازار خودرو در سه ماهه پاییز نشان می‌دهد قیمت‌های آذر ۹۹ در مقایسه با قیمت‌های آبان افتی حدود ۵/ ۸ درصد داشته‌اند. اما چنانچه قیمت خودرو در آخرین ماه فصل پاییز را با قیمت‌های اولین ماه از این فصل مقایسه کنیم میزان افت قیمت‌ها در این بازار به حول و حوش ۲۵ درصد می‌رسد.
دنیای در ادامه اقتصاد نوشت: درباره دلایل افت قیمت خودرو در بازار طی بازه سه ماهه پاییز می‌توان به چهار عامل اشاره کرد. اولین عامل در این ارتباط را می‌توان کاهش ریسک‌های غیراقتصادی دانست. امید به گشایش‌های سیاسی – اقتصادی بیشترین نقش را در این زمینه داشته است. همراه با رخداد‌های سیاسی و به دنبال آن افت قیمت در بسیاری از بازار‌های مالی، پس از انتخابات آمریکا، رئیس کل بانک مرکزی و سخنگوی دولت وعده دادند که روند کاهش ریسک‌های غیراقتصادی در بازار‌ها تداوم خواهد داشت و قیمت‌ها با قدرت و توان بیشتری به سمت نرخ‌های پایین‌تر حرکت می‌کنند. هرچند به نظر می‌رسد منظور این دو مقام مسوول، بیشتر بازار‌های ارز و سکه بود، اما خودرو نیز به‌دلیل تبعیت از ارز به سرعت مسیر کاهشی قیمت را طی کرد.
در کنار کاهش ریسک‌های غیراقتصادی کاهش انتظارات تورمی به‌عنوان دومین عامل در این زمینه شناخته می‌شود. تورم انتظاری در واقع تورمی است که از سوی دو بخش عرضه و تقاضا با توجه به وضعیت مه‌آلود آینده پیش‌بینی می‌شود. در بازار خودرو نیز بسیاری از مشتریان با پیش‌بینی اینکه اقتصاد کشور سال آینده وضعیت به مراتب بدتری خواهد داشت اقدام به خرید خودرو با هر قیمتی می‌کردند.
در این بین فروشنده نیز با سوء استفاده از این وضعیت قیمت‌های غیرواقعی را به بخش تقاضا تحمیل می‌کرد. این شرایط از اواسط آبان تغییر کرد و با کاهش تورم انتظاری، بخش عرضه مجبور به فروش محصولات خود با نرخ پایین‌تر شد، این در شرایطی است که متقاضی چندانی در بازار نبود؛ بنابراین کاهش تورم انتظاری نیز بی‌ارتباط با کنار رفتن ابر‌های تیره در افق اقتصادی کشور نیست.
البته در کنار این دو عامل که سهم بیشتری در کاهشی شدن قیمت‌ها در بازار خودرو داشتند می‌توان از دو اتفاق دیگر که در طرف عرضه روی داد نیز نام برد. این دو اتفاق رشد تولید شرکت‌های خودروساز و همچنین اعلام برنامه‌هایی بود که سیاست‌گذار کلان خودرو در ارتباط با جهش تولید در دستور کار قرار داد؛ بنابراین رشد تولید توسط شرکت‌های خودروساز که از مسیر تعمیق داخلی‌سازی قطعات و همچنین اضافه شدن محصولات جدید به سبد محصولاتی خودروسازان محقق شده را نیز می‌توان به‌عنوان عامل سوم در این زمینه مورد توجه قرار داد.
برنامه‌هایی که ذیل برنامه جهش تولید از سوی سیاست‌گذار خودرویی مطرح شده و به دنبال رشد ۵۰ درصدی تولید محصولات در خطوط تولید خودروسازان است عامل بعدی در این زمینه محسوب می‌شود. رشد تولید خودرو که قرار است از مسیر برنامه جهش تولید اتفاق بیفتد این سیگنال را به بازار خودرو مخابره می‌کند که شرایط عرضه شرکت‌های خودروساز در فاصله کوتاهی بهبود خواهد یافت. بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا هموار شدن جاده عرضه و باز شدن دست شرکت‌های خودروساز برای تزریق محصولات خود به بازار می‌تواند کفه عرضه را در مقابل تقاضا سنگین کند و قیمت‌ها را در بازار کاهشی کند.
آنچه دیگران می خوانند:
گردآورنده: الهام خلیلی خو
