به گزارش تیتربرتر؛ بار دیگر موضوع عضویت دو نفر از اعضای فعلی و سابق کابینه در هیئت‌مدیره هپکو خبرساز شده است. هپکویی که روزگاری بزرگترین مجموعه ماشین‌سازی خاورمیانه بود، هر بار با مشکلات کارگری روبه‌رو می‌شود، انگشت اتهام به‌سوی گروهی گرفته می‌شود و همه تلاش می‌کنند مقصر این واقعه را شناسایی کنند.
آشنایی با شرکت هپکو
شرکت تولید تجهیزات سنگین- هپکو اراک؛ ابرشرکت ایرانی در حوزهٔ صنایع سنگین است. این ابرشرکت اولین و بزرگترین کارخانهٔ تولید تجهیزات سنگین در ایران و خاورمیانه می‌باشد. به‌علاوه این ابرشرکت تولیدکنندهٔ انواع ماشین‌آلات کشاورزی نیز می‌باشد
همچنین هپکو توانسته سهم مناسبی در تولید انواع واگن‌ها، انواع کامیون‌ها، انواع جرثقیل‌ها، انواع لیفتراک‌ها، تجهیزات صنایع فولاد و صنایع مس، تجهیزات معادن، تجهیزات حفاری، تجهیزات نیروگاه‌ها، تجهیزات سدها، تجهیزات فناوری هسته‌ای، تجهیزات بنادر و تجهیزات صنایع نفت‌وگاز به‌دست‌آورد.
خط تولید هپکو مجهز به تجهیزات پیشرفته شامل ابزارآلات برشکاری، جوشکاری، ماشین‌آلات فرزکاری و همچنین دستگاه‌های CNC است. این ظرفیت به هپکو اجازه می‌دهد ۳۰۰۰ دستگاه از ماشین‌آلات مختلف را تولید کند و ۲۰۰۰۰ تن تجهیزات در سال بسازد.
هپکو در سال ۱۳۵۱ در زمینی به وسعت ۱۰۰ هکتار در اراک با هدف تولید ماشین‌آلات سنگین، توسط سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) (۵۵٪) و برادران رضایی (۴۵٪) تأسیس و از سال ۱۳۵۴ با همکاری شرکت‌های نویستار اینترنشنال آمریکا، پوکلِین فرانسه، صنایع‌سنگین ساکائی ژاپن، دایناپاک سوئد، و لوکومو فنلاند رسماً شروع به فعالیت نمود.
پس از انقلاب، توجه به ساخت ماشین‌آلات ساخت‌وساز و ماشین‌آلات معدنی در دستور کار قرار گرفت و با همکاری شرکت لیبهر آلمان طرح توسعه هپکو با تأسیس سالنی به مساحت ۶۰۰۰۰ متر مربع با اعتبار ارزی ۱۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰ دلار همراه با مجموعه‌ای از مدرن‌ترین ماشین‌آلات، و با ظرفیت تقریبی ۳۰۰۰ دستگاه در سال ۱۳۶۳ آغاز گردید. در سال ۱۳۸۹ شرکت‌های کمات‌ماشین‌شرق و فرتاک‌ماشین زیرمجموعهٔ هپکو تأسیس شدند.
شرکت مهندسی و تولید ماشین آلات راهسازی، معدنی و کشاورزی هپکو اراک در سال 1386 فعالیت رسمی و جدی خود را بعنوان بزرگترین شرکت اقماری تولید تجهیزات سنگین - هپکو با هدف استفاده بهینه از ظرفیت های بالقوه مهندسی و تولیدی با رویکرد تولید ماشین آلات راهسازی و مشارکت فعال در انجام پروژه های بزرگ کشور در زمینه های نیروگاهی، نفت و گاز و صنایع بزرگ آغاز نموده است.
چالش های خصوصی سازی هپکو
عصر دهم تیرماه روح‌الله ایزدخواه، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی، در جریان نشستی با عنوان بررسی روند خصوصی‌سازی هپکو از بیژن نامدار زنگنه و محمود حجتی به‌همراه 20 نفر از معاونانش به‌عنوان اعضای هیئت‌مدیره هپکو یاد می‌کند. این مطلب با تیتر ابعاد جدید از فساد هپکو منتشر می‌شود اما ایزدخواه در گفت‌وگو با «شرق» یادآوری می‌کند که منظورش فساد نیست، بلکه اهلیت‌داشتن افراد برای پذیرش مسئولیت از نظر او بوده است.
به گفته ایزدخواه بعد از خصوصی‌سازی هپکو دو عضو فعلی و سابق کابینه، عضو هیئت‌مدیره هپکو شده‌اند. مسئله عضویت محمود حجتی در هیئت‌مدیره هپکو یک بار دیگر هم در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری یعنی در اردیبهشت 96 رسانه‌ای شده بود و این مسئله رسما از سوی او تکذیب شده بود.
این‌بار هم که نام او بر سر زبان‌ها افتاده، سخنان لطف‌الله سعیدی، مدیرعامل اسبق هپکو که مدتی هم معاون حجتی بوده بر تکذیبه سال 96 وزیر سابق صحه می‌گذارد. او با رد ادعاهای مطرح‌شده از سوی ایزدخواه، عضویت حجتی در هیئت‌مدیره هپکو را نادرست می‌داند و ضمن با‌اهمیت‌دانستن موضوع اهلیت، فاکتورهایی مثل تورم، نرخ ارز و... را عوامل مؤثری در بروز بحران برای این شرکت ماشین‌سازی اعلام می‌کند. روابط عمومی وزارت نفت نیز عضویت بیژن نامدار‌زنگنه در هیئت‌مدیره هپکو را رد می‌کند.
حرف‌وحدیث‌ها درباره خصوصی‌سازی در ایران پایانی ندارد. یک بار بحث ارزان‌فروشی در حوزه خصوصی‌سازی مطرح می‌شود و این سخنان به بازداشت مسئولان وقت منجر می‌شود و در مواردی دیگر ناکارآمدی واگذاری‌ها و بی‌کارشدن کارگران خبرساز می‌شود و در نهایت دولت را ناگزیر می‌کند که وارد کارزار رفع‌ورجوع مشکلات واحد خصوصی‌شده بشود.
هپکو از آن مجموعه‌هایی است که گاهی در سرتیتر خبرها جا خوش می‌کند. آخرین تصمیم دولت درباره این مجموعه واگذاری مقطعی آن به ایمیدرو برای سروسامان‌گرفتن بزرگترین واحد ساخت ماشین‌آلات سنگین خاورمیانه است.
تشریح روند خصوصی‌سازی هپکو
هنوز هپکو به ایمیدرو منتقل نشده و کسی مسئولیت ریاست هیئت‌مدیره آن را نپذیرفته است که خبر جدید‌تری در رسانه‌ها منتشر می‌شود. این خبر با عنوان ابعاد جدید فساد در هپکو منتشر می‌شود اما گویا نظر گوینده بررسی فساد نبوده و صرفا اهلیت افراد منصوب‌شده در هیئت‌مدیره این شرکت مد نظرش قرار داشته است.
روح‌الله ایزدخواه، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی، دهم تیر در نشست «بررسی ابعاد خصوصی‌سازی»، می‌گوید: اگر شما بخواهید یک نانوایی را به کسی بدهید، از او تست می‌گیرید که آیا فرضا خمیرزدن بلد است یا خیر اما توضیح خواهم داد که شرکت هپکو چگونه واگذار شده است.
او ادامه می‌دهد: هپکو شرکت سرآمدی است که از سال ۵۰ که تأسیس شد و در حوزه مهندسی جنگ نیز ماشین‌آلات سنگین جنگ مانند نی‌کوب را که در مرداب و... قابلیت عملکرد داشت، ساخت و تا مرز خودکفایی کامل در ماشین‌سازی سنگین، یعنی موتورسازی پیش رفته بود اما از اواخر سال ۸۵ واگذار می‌شود و یک بلوک سهام ۶۰ درصدی را به علی‌اصغر عطاریان می‌دهند. او یک سال قبل از تملک هپکو، شرکتی صوری و کاغذی به‌عنوان واگن‌سازی کوثر می‌زند که این شرکت هیچ عملکردی نداشته است.
به گفته ایزدخواه این فرد از بدهکاران بانکی بوده است، با‌این‌حال ۲۰ میلیارد تومان تسهیلات می‌گیرد که بتواند در مزایده شرکت کند. سؤالی که مطرح می‌شود اینجاست که اگر واقعا این فرد توانمند است و قرار نیست از دولت ارتزاق کند، چرا وام می‌گیرد؟
او ادامه می‌دهد: هپکو ۳۰۰ میلیارد تومان ارزش‌گذاری شد؛ در‌حالی‌که ارزش املاک هپکو بدون ماشین‌آلات و ارزش برند که ۱۱۰ هکتار ملک است، در سال ۹۷، دوهزارو۲۰۰ میلیارد تومان بوده است. برای پرداخت نیز قرار بوده است ۷۵ میلیارد را پنج‌ساله اقساطی بدهد اما یک قسط می‌دهد و سایر قسط‌ها را نمی‌دهد.
اتفاق دیگر این است که مالک هپکو بیش از ۱۰ شرکت اقماری ذیل هپکو برای تسهیلات‌گیری ایجاد می‌کند؛ دلیل آن هم این بوده که هپکو سقف تسهیلاتش پر بود و نمی‌توانست تسهیلات بگیرد.
این نماینده مجلس می‌گوید: این فرد ماشین‌آلات هپکو را به این شرکت‌های اقماری واگذار می‌کند و در نهایت بدهی هپکو را به هزار میلیارد تومان می‌رساند؛ اما تولید چقدر است؟ تولید از دوهزارو ۱۴۵ دستگاه در 10سال به ۳۰ دستگاه در سال می‌رسد!
بیشتر بخوانید: هپکو گرفتار سرنوشتی همانند ارج
او ادامه می‌دهد: خریدار هپکو در سال اول واگذاری، آقای زنگنه را به‌عنوان رئیس هیئت‌مدیره برمی‌گزیند که یک‌میلیاردو 400 میلیون فقط پاداش او در یک سال است و آقای حجتی را به‌همراه ۲۰ نفر از معاونان سابق وزارت جهاد کشاورزی در شرکت به‌عنوان اعضای هیئت‌مدیره شرکت‌های اقماری منصوب می‌کند.
حضور حجتی و زنگنه در هپکو بعد از خصوصی‌سازی
آن‌طور‌که این نماینده مجلس به «شرق» می‌گوید: انتقال حجتی و زنگنه به هپکو بعد از جریان خصوصی‌سازی این شرکت رخ می‌دهد. او به این پرسش که آیا این اقدام تخلف بوده است، این‌گونه پاسخ می‌دهد: من بحث تخلف نکرده‌ام.، بحث من اهلیت بود. گفتیم که در این واگذاری‌ها موضوع اهلیت مهم است. کسی که مدیریت مجموعه‌ای را به دست می‌گیرد، باید اهلیت داشته باشد.
او اضافه می‌کند: پرسنل وزارت جهاد کشاورزی چه ارتباطی با صنعت ماشین‌سازی دارد. هپکو ماشین‌آلات سنگین راهسازی می‌سازد. اینها مدیریت‌ها را دست گرفتند. ما بحث تخلف نکردیم، فقط منظور من اهلیت بوده است. خبر دادیم که این اتفاق افتاده است، اگر بحث اهلیت باشد، باید شخصی که در این فضا کار کرده، هپکو را مدیریت می‌کرد.
او درباره اینکه زنگنه و حجتی به‌همراه معاونانش هم‌زمان عضو هیئت‌مدیره بوده‌اند، اطلاعاتی ندارد. نام معاونان حجتی را که به‌همراه او به هپکو منتقل می‌شوند هم در اختیار ندارد اما تأکید می‌کند که این اسامی در متن‌ها هستند.
تکذیب عضویت زنگنه و حجتی در هیئت‌مدیره هپکو
اظهارات ایزدخواه با واکنش روابط عمومی وزارت نفت همراه می‌شود. روابط عمومی این وزارتخانه در پاسخ به «شرق» می‌گوید که در حال تدوین یک جوابیه برای خبرگزاری منتشر‌کننده این خبر هستند. روابط عمومی وزارت نفت اظهارات مطرح‌شده درباره عضویت زنگنه در هیئت‌مدیره هپکو را هم تکذیب می‌کند.
پیش‌تر در جریان رقابت‌های انتخابات دور دوازدهم ریاست‌جمهوری که مشکلات هپکو هم به مرحله حاد رسیده بود، نام محمود حجتی بر سر زبان‌ها افتاد که عضو هیئت‌مدیره هپکو بوده است. همان روزها (23 اردیبهشت 96)، حجتی رسما جوابیه‌ای صادر می‌کند که عضو هیئت‌مدیره هپکو نبوده است. برخی منابع مطلع می‌گویند که او صرفا به‌واسطه آشنایی با خریدار هپکو، یک دوره کوتاه به‌عنوان مشاور بدون هیچ حکم و ابلاغی به دفتر مالک هپکو می‌رفته است. البته در سخنان لطف‌الله سعیدی، مدیرعامل اسبق هپکو که پنج سال قبل از انتقال به هپکو، معاون حجتی بوده و در سازمان شیلات فعالیت می‌کرده است، این گمانه هم رد می‌شود.
لطف‌الله سعیدی در گفت‌وگو با «شرق» عنوان می‌کند: محمود حجتی هیچ‌گاه تا‌به‌حال عضو هیئت‌مدیره هپکو نبوده است. آقای حجتی هیچ ارتباطی با آنجا نداشت.
سعیدی می‌گوید: من از اواخر 88 تا اوایل 95 مدیرعامل هپکو بودم و زمانی که به این مجموعه منتقل شدم، مدت‌ها بود که از تصدی پست ریاست سازمان شیلات من گذشته بود.
او درباره شرایط هپکو در زمان حضورش در این مجموعه می‌گوید: اصلا اوضاع هپکو بد نبود ولی مشکلاتش در حال شروع‌شدن بود. مدیرعامل اسبق هپکو تأکید می‌کند: اهلیت موضوع بسیار مهمی است ولی فاکتورهای اساسی دیگری وجود دارند که کاملا باید به آنها نگاه کرد. این فاکتورها شامل شرایط ارزی و اقتصادی، تأثیر واردات، ورود گسترده ماشین‌آلات چینی، تورم سنگین داخلی و تثبیت نرخ ارز است. وقتی در کشور سالانه 30 تا 35 درصد نرخ تورم داریم، از سال 85 تا 92، حدود 130 تا 140 درصد تورم داریم و نرخ ارزمان 25 درصد بالا رفته، مفهومش این است که بازار داخل را به واردات واگذار کرده‌اید؛ بنابراین بدون شک برای بخش صنعت مشکل ایجاد می‌شود.
او بیان می‌کند: مجموعه‌ای از عوامل باعث بروز مشکل برای صنعت می‌شود و صرفا به اهلیت نمی‌توان توجه کرد. اهلیت یک فاکتور است. در این مورد خاص اعتقاد دارم شرایط عمومی مخرب‌تر از موضوع اهلیت بوده است. جزئیات همه این مسائل را می‌توان کارشناسی کرد.
سعیدی حرف‌های نماینده تهران را هم فاقد دقت و پختگی توصیف می‌کند. او می‌گوید: اینکه حجتی و معاونانش عضو هیئت‌مدیره بوده‌اند، حرف دروغی است. من پنج سال پیش از انتقال به هپکو معاون حجتی بودم. وقتی به هپکو منتقل شدم، مدیرعامل کشتی‌رانی بودم. این‌گونه صحبت‌کردن ناشی از بی‌تقوایی و بی‌مسئولیتی است. آقای حجتی در هپکو حتی مشاور هم نبوده است.
گردآورنده: الهام خلیلی خو
