تیتربرتر: چشمه های پلکانی یکی از نادرترین پدیده دیدنی طبیعی است که در کوه های ایران نیز وجود دارد،اما این پدیده مختص به ایران نیست و در کشور های مختلفی از سراسر جهان نیز می توان این جاذبه گردشگری بی نظیر را یافت.
چشمهٔ پلکانی باداب سورت، ایران
باداب سورت چشمهٔ پلکانی تراورتنی بینظیر در ایران و کمنظیر در جهان است که واقع در روستای ارست بخش چهاردانگهی شهرستان ساری میباشد.چشمه های باداب سورت از سمت شمال به ارتفاعات و تپههای پوشیده شده از جنگل با درختان سوزنی برگ ختم میشود و از جنوب مشرف به درههای پایین دست و از شرق در مجاورت ارتفاعات پوشیده از گیاهان بوتهای و درختچهها است.در غرب آن را نیز روستای اروست قرار دارد. باداب به معنی آب گازدار و سورت به معنی شدت اثر است. تور مازندران می باشد.
چشمههای باداب سورت در سال ۱۳۸۷ به عنوان دومین اثر طبیعی ملی ایران ثبت شد. در سال ۱۳۸۷، کوه دماوند، چشمه های باداب سورت و سرو ابرکوه به عنوان سه اثر طبیعی توسط سازمان میراث فرهنگی ثبت شدند. این چشمه توسط سازمان میراث فرهنگی در سال ۱۳۸۷ پس از کوه دماوند به عنوان دومین میراث طبیعی ایران در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.
ارتفاع این چشمه ها از سطح دریا ۱۸۴۱ متر است و اطراف آن پوشیده از بوته های زرشک وحشی است. در بخش های مرتفع تر از چشمه ها نیز مملو از جنگل های سوزنی برگ است. باداب سورت شامل چندین چشمه با آب های متفاوت از لحاظ رنگ، بو، مزه و حجم آب است. این چشمه های پر آب شورند و در استخرهایی به قطر ۱۵ متر قرار دارند. آب چشمه دوم آن در بالادست قرمز و نارنجی است و ترش مزه است. رنگ آب به دلیل وجود رسوب آهن در اطراف چشمه است.
جریان آبهای رسوبی و معدنی چشمه ها در شیب پایین دست کوهستانی خود، صدها طبقه و دهها حوضچه پلکانی بسیار زیبا به رنگ های نارنجی، زرد و قرمز در اندازه های مختلف پدید آورده است. جاذبه اصلی باداب سورت در واقع همین حوضچه ها و طبقات است. حوضچه ها در تابستان برای آب تنی مناسب اند و خواص درمانی دارند. آب آن برای درمان دردهای کمر و پا، امراض پوستی، روماتیسم و مخصوصا سردرد میگرن سودمند است.
قرارگیری چشمه در دامنه کوهستان و چشم اندازهای زیبای طبقات آن منظره فوق العاده ای را ترتیب داده. دیدن این منظره هنگام غروب می تواند یکی از بهترین خاطرات بازدید شما از باداب سورت باشد. ساختار پیچیده این چشمه ها باعث شده حتی در بدترین شرایط خشکسالی هم آب داشته باشند. بنابراین شایعات مبنی بر خشک شدن آن ها بی اساس است.
چشمه پلکانی بایشوتا، چین
بایشوتا یکی دیگر از چشمه های پلکانی و قابل توجه در دنیاست که در کشور چین قرار دارد و عنوان بزرگ ترین چشمه سنگ آهکی در این کشور را از آن خود کرده است. بایشوتا در لغت به معنی «گل های در حال رشد» است که به اعجابی طبیعی در حوضچه های میانی بایشوتا اشاره دارد.
در حوضچه های میانی 10 چشمه آب وجود دارد. همچنین به سبب پلکانی بودن این چشمه ها، مردمان محلی منطقه آن را « به جای مانده از فرشتگان » می نامند. در سمت چپ این پدیده طبیعی، استخری زمینی و ماه شکل به چشم می خورد که آن را نیز کمد لباس فرشتگان می دانند. چشمه بایشوتا چین یکی از معدود چشمه های پلکانی در دنیاست.
این چشمه همانند چشمه باداب سورت در ایران است با این تفاوت که سپید رنگ است و از همین لحاظ به پاموک کله ترکیه بسیار شباهت دارد. بایشوتا بزرگ ترین چشمه سنگ آهکی در کشور پهناور چین است. بایوتشا یک چشمه ی طبیعی پله ای است که رنگش سفید است و جلوه ای بسیار زیبا دارد.
مطالب مرتبط: غار پراو قتلگاه غارنوردان
بایوتشا از آن دسته از آثار طبیعی است که هنوز هم تا به حدودی بکر مانده است و از این رو برای طبیعت گردان حرفه ای و آماتور پیشنهاد بسیار خوبی است. بایوتشا در بین ایرانیان کمی معروف است و علت این معروفیتش این است که به باداب سورت ایران و پاموک کاله ی ترکیه بسیار شبیه است.
تنها تفاوت بایوتشا این است که رنگش کاملا سفید است. حوضچه های بایوتشا در اثر مرور زمان و فرسایش کاملا خالی شده اند و از این رو، آبی که از از بالاترین حوضچه پر می شود تا به آخرین حوضچه ادامه پیدا می کند. از طرفی دیگر هم این چشمه ی پلکانی را به عنوان بزرگ ترین چشمه ی طبیعی سنگ آهک کشور چین می شناسند.
این چشمه در دامنه ی کوه هابا و در فاصله ی 101 کیلومتری یکی از روستاهای معروف چینی به نام شانگری لا قرار گرفته است. قدمت منطقه ای که این چشمه در آن قرار گرفته بین 200 تا 300 هزار سال است.
این چشمه ها از کلسیم کربنات به وجود آمده اند. آب موجود در این حوضچه ها، دارای رگه های سبز و یا زرد کم رنگ است و معمولا با توجه به شرایط جوی به رنگ خاکستری، بی رنگ و یا حتی فیروزه ای است. بایوتشا پر است از جاذبه های طبیعی مختلفی همچون درختچه هایی که در وسطش روییده و یا حوضچه های آب شیرینی که در وسط آن قرار گرفته است.
در بایوتشا هم می توانید به طبیعت گردی خود برسید و هم از مرکز تفریحی که توسط فرهنگ مدارن چینی به وجود آمده است، بازدید کنید. به هنگام پاییز، کوهستان اطراف چشمه های بایشوتا سراسر پوشیده از گل های روشن، رنگین و برگ های هزار رنگ پاییزی می شود که به لذت راه رفتن و بازدید از بایشوتا، هیجان و عمق می بخشند.
چشمه پلکانی پاموکاله، ترکیه
پاموکاله که در زبان ترکی به معنای "قلعهی پنبهای" است، منطقهای طبیعی در ایالت دنیزلی در جنوب غربی ترکیه است. در این منطقه چشمههای آب گرم طبیعی وجود دارند و آب جاری پس از عبور، از خود کربنات به جا میگذارد. پاموکاله در منطقهی دریای اژه و در رودخانهی مندرس (River Menderes) واقع شده است و در اکثر فصلهای سال آبوهوایی معتدل دارد.
شهر باستانی هیراپولیس (Hierapolis) که تحت تاثیر فرهنگ و نفوذ امپراطوری روم شرقی بوده، بر بالای قلعهی سفیدی با ارتفاعی نزدیک به ۲۷۰۰ متر و عرضی در حدود ۶۰۰ متر قرار گرفته بود و از تپههای شهر دنیزیلی در فاصلهی ۲۰ کیلومتریاش نیز قابل مشاهده بود.
گردشگری از گذشته تا به امروز صنعت اصلی اینجا بوده است. مردم از هزاران سال پیش در چشمهها حمام میکردهاند. در نیمهی قرن بیستم، هتلها بر باقیماندههای شهر هیراپولیس ساخته شدند که خرابیهای بسیاری را نیز به دنبال داشت. همچنین جادههایی نیز ساخته شد و موتور سیکلتها اجازهی رفتوآمد در سراشیبیها را داشتند. پس از آنکه این منطقه جزو میراث جهانی قرار گرفت، هتلها خراب شده و به جای جادهها، چشمههای آب گرم مصنوعی قرار دادند. پوشیدن کفش هنگام راه رفتن در چشمهها برای جلوگیری از تهنشین شدن مواد معدنی، ممنوع است.
پادگانههای پاموکاله از سنگ آهک درست شدهاند؛ همچنین سنگهای رسوبی بسیاری از تهنشین شدن موتد معدنی در چشمههای آب گرم به وجود آمدهاند. در این منطقه ۱۷ چشمهی آب گرم وجود دارد که دمای آنها بین ۹۵ تا ۲۱۲ درجهی فارنهایت متغیر است.
موزهای در این منطقه وجود دارد که در آن علاوهبر باقی ماندههایی از شهر هیراپولیس، برخی از نمونههای زیبا از هنر و صنعت در عصر استفاده از برنز است. آثار کشف شده از شهرهای کاریا، پیسیدیا و لیدیا نیز در این موزه به نمایش گذاشته شدهاند.
گردآوردنده: فرحان مرادی