تیتربرتر؛ سنگ کلیه می‌تواند باعث ایجاد اختلال در جریان طبیعی ادرار و باعث وَرَم و درد مثانه شود. همچنین ممکن است در اثر تجمع موادی که رسوب کرده‌اند، فرد برای دفع ادرار با مشکل مواجه شود.آسیب‌های ناشی از سنگ کلیه معمولا موقتی‌اند، اما بعضی از آنها ممکن است دائمی باشند. سنگ کلیه می‌تواند زندگی فرد را به خطر بیندازد و به عمل جراحی فوری نیاز داشته باشد
سنگ کلیه چیست؟
سنگ کلیه، رایج‌ترین اختلال مجاری ادراری است. سنگ های کلیه مواد معدنی کریستالی سخت هستند که وقتی ادرار بیش از حد غلیظ می‌شود، در کلیه تشکیل می‌شوند. اندازه و شکل سنگ کلیه می‌تواند بسیار متفاوت باشد و اغلب برای افراد ۲۰-۴۰ ساله رخ می‌دهد.
عملکرد اصلی کلیه از بین بردن سموم موجود در خون و دفع آب اضافی و مواد زائد از طریق ادرار است. ادرار از هر یک از کلیه‌ها به مثانه می‌رود و بعد از طریق مجرای ادرار از بدن خارج می‌شود. معمولا سموم به صورت محلول هستند اما گاهی بلورهای ریزی تشکیل می‌دهند که می‌توانند تشکیل توده بدهند و تبدیل به سنگ کلیه شوند.
علائم سنگ کلیه
درد در پشت، شکم یا پهلو
درد سنگ کلیه – که به کولیک کلیوی نیز معروف است – یکی از شدیدترین انواع دردهاست. برخی از افرادی که سنگ کلیه را تجربه کرده‌اند، این درد را با زایمان یا فرورفتن چاقو در بدن مقایسه می‌کنند. این درد آن‌قدر شدید است که هر سال باعث می‌شود بیش از ۱ میلیون نفر به اورژانس مراجعه کنند.
درد سنگ کلیه اغلب به‌طور ناگهانی آغاز می‌شود. همان‌طور که سنگ حرکت می‌کند، محل و شدت درد نیز تغییر می‌کند.
درد اغلب حالت موجی دارد، یعنی به‌اصطلاح می‌گیرد و ول می‌کند و وقتی حالب شروع به منقبض شدن می‌کند تا سنگ را به‌سمت مثانه حرکت دهد، این درد شدیدتر می‌شود. هر موج درد ممکن است چند دقیقه طول بکشد، ناپدید شود و سپس دوباره برگردد.
شما این درد را در امتداد پهلو و پشت، زیر دنده‌ها‌یتان احساس خواهید کرد. هنگامی که سنگ از طریق دستگاه ادراری شما به‌سمت پایین حرکت کند، ممکن است این درد به شکم و کشاله‌ی ران‌تان نیز گسترش یابد.
سنگ‌های بزرگ می‌توانند دردناک‌تر از سنگ‌های کوچک باشند اما شدت درد لزوما به اندازه‌ی سنگ مربوط نمی‌شود. حتی یک سنگ کوچک نیز در هنگامی که حرکت کند یا باعث انسداد شود، می‌تواند درد شدیدی ایجاد کند.
درد یا سوزش در هنگام دفع ادرار
هنگامی که سنگ به محل اتصال بین حالب و مثانه برسد، شما در هنگام دفع ادرار احساس درد خواهید کرد. پزشکان به این وضعیت، دیسوری می‌گویند.
این درد می‌تواند تیز یا سوزان باشد. اگر اطلاع نداشته باشید که سنگ کلیه دارید، ممکن است این وضعیت را با عفونت دستگاه ادراری اشتباه بگیرید. گاهی اوقات ممکن است شما به همراه سنگ کلیه، عفونت نیز داشته باشید.
مطالب مرتبط:
نیاز فوری به دفع ادرار
نیاز فوری به دفع ادرار و تکرر ادرار (دستشویی رفتن بیش‌ازحد معمول)، علامت دیگری است که نشان می‌دهد سنگ به طرف بخش پایین‌تر دستگاه ادراری شما حرکت کرده است. ممکن است مجبور شوید به‌سمت دستشویی بدوید یا در طول روز و شب دائما به دستشویی بروید. نیاز فوری به دفع ادرار ممکن است باعث شود که فکر کنید عفونت ادراری دارید، چون این یکی از علائم عفونت ادراری نیز هست.
وجود خون در ادرار
وجود خون در ادرار، یک علامت رایج در افرد مبتلا به سنگ‌های دستگاه ادراری است. این علامت، «هماچوری» نیز نامیده می‌شود.
این خون می‌تواند قرمز، صورتی یا قهوه‌ای باشد. گاهی اوقات سلول‌های خون آن‌قدر کوچک هستند که بدون میکروسکوپ دیده نمی‌شوند که به آن هماچوری میکروسکوپی می‌گویند. اما پزشک‌تان می‌تواند با یک آزمایش ادرار ساده، وجود خون در ادرار را بررسی کند.
ادرار ابری (کدر) یا بدبو
ادرار سالم، شفاف است و بوی تندی ندارد. ادرار ابری یا بدبو می‌تواند نشانه‌ای از عفونت در کلیه‌ها یا بخش دیگری از دستگاه ادراری شما باشد.
یک پژوهش نشان داده است که حدود ۸ درصد از افراد مبتلا به سنگ کلیه حاد، عفونت دستگاه ادراری نیز داشتند.
کدر بودن نشانه‌ی وجود پاس (pus) یا همان گلبول‌های سفید در ادرار است که به آن پیوری می‌گویند. این بو می‌تواند از باکتری‌هایی که باعث عفونت‌های دستگاه ادراری می‌شوند، نشئت بگیرد. همچنین ممکن است این بو به‌خاطر غلیظ بودن بیش‌ازحد ادرار نیز باشد.
کم‌کم خارج شدن ادرار
گاهی اوقات سنگ‌های کلیه‌ی بزرگ در یک حالب گیر می‌کنند. این انسداد می‌تواند جریان ادرار را کُند یا متوقف کند.
اگر یک انسداد یا گرفتگی در دستگاه ادراری‌تان اتفاق بیفتد، در هر بار فقط می‌توانید مقدار کمی ادرار کنید. قطع شدن کامل جریان ادرار، یک وضعیت اورژانسی است و در این صورت باید فورا به پزشک مراجعه کنید.
تهوع و استفراغ
افراد مبتلا به سنگ کلیه معمولا دچار حالت تهوع و استفراغ می‌شوند. این علائم به‌علت رشته‌های عصبی مشترک بین کلیه‌ها و دستگاه ادراری اتفاق می‌افتد. سنگ‌های موجود در کلیه می‌توانند عصب‌های دستگاه ادراری را تحریک کنند و باعث بهم ریختن معده شوند. همچنین ممکن است این تهوع و استفراغ، عکس‌العملی باشد که بدن شما در واکنش به درد شدید نشان می‌دهد.
تب و لرز
تب و لرز نشانه‌ی آن است که شما در کلیه یا بخش دیگری از دستگاه ادراری‌تان، عفونت دارید. این می‌تواند یک عارضه‌ی جدی برای سنگ کلیه باشد. همچنین ممکن است نشان‌دهنده‌ی مشکلات جدی دیگری در کنار سنگ کلیه باشد. در صورت بروز هرگونه تب به همراه درد، فورا به پزشک مراجعه کنید.
تب‌هایی که به همراه عفونت اتفاق می‌افتند، معمولا بالا هستند – ۳۸ درجه‌ی سانتی‌گراد یا بالاتر. تب ناشی از عفونت معمولا با لرز همراه است.
سنگ های کلیه باعث علائمی مانند درد، ادرار کردن سخت، ادرار ابری یا بدبو، تهوع و استفراغ می‌شوند.
برخی از سنگ‌ها خودبه‌خود از دستگاه ادراری عبور می‌کنند و دفع می‌شوند اما بقیه‌ی سنگ‌ها به مداخله‌ی پزشکی نیاز دارند و گاهی اوقات لازم است برای شکستن یا برداشتن آنها از امواج صوتی یا جراحی استفاده شود.
اگر هریک از علائم سنگ کلیه را دارید، با پزشک‌تان تماس بگیرید. اگر علائم زیر را داشتید، فورا به پزشک مراجعه کنید؛ چون آنها نشان‌دهنده‌ی عفونت یا یک عارضه‌ی جدی دیگر در دستگاه ادراری هستند:
- درد بسیار شدیدی که اجازه نمی‌دهد آرام بگیرید؛
- تهوع، استفراغ، تب یا لرز به همراه درد؛
- وجود خون در ادرار؛
- ادرار کردن سخت.
آمارها نشان می‌دهند احتمال تشکیل سنگ کلیه در افراد زیر بیشتر است:
- مردان (به دلایل نامشخصی احتمال ایجاد سنگ کلیه در مردان بیشتر از زنان است)؛
- افراد میانسال (احتمال تشکیل سنگ کلیه در افرادی که بین ۳۰ تا ۵۰ سال سن دارند، بیش از دیگران است)؛
- احتمال بروز سنگ کلیه در افراد سفیدپوست بیش از سیاه‌پوستان است.
- افرادی که از داروهایی مانند داروهای ادرارآور استفاده می‌کنند، زیرا این داروها می‌توانند باعث کم‌آبی بدن شوند.
- افرادی که سابقه‌ی عفونت‌های مزمن دستگاه ادراری، نقرس و پرکاری تیروئید دارند یا در هضم مواد معدنی دچار مشکل هستند.
- افراد بی‌تحرک.
درمان سنگ کلیه
خربزه ضدسنگ
برای درمان سنگ کلیه درمان های زیادی وجود دارد که متخصص طب سنتی با توجه به شرایط بیمار و نوع سنگ یکی از درمان ها را پیشنهاد می کند. یکی از درمان هایی که برای از بین بردن سنگ کلیه پیشنهاد می شود، استفاده از خربزه است. خربزه می تواند به عنوان یک دارو در درمان سنگ های کلیه موثر باشد و به بهبود عملکرد سیستم ادراری و کلیوی کمک کند.
یکی از راه هایی که در طب سنتی برای درمان سنگ کلیه وجود دارد استفاده از تخم خربزه است. برای این منظور باید تخم خربزه را خشک کرد و بعد از بودادن آن را آسیاب کرد و خورد.
یکی دیگر از راه های استفاده از تخم خربزه این است که مقدار یک سیر (75 گرم) تخم خربزه را در یک پارچه توری مانند که می توان بالای آن را گره زد، ریخت و بعد آن را در یک و نیم تا 2 لیتر آب ریخت و جوشاند. جوشیدن این مخلوط تا زمانی که آب نصف شود باید ادامه داشته باشد، بعد از آن باید پارچه را از داخل آب درآورد و فشار داد تا شیره تخم خربزه از پارچه خارج شود. بعد از آن باید به این شیره یک قاشق غذاخوری پودر رازیانه اضافه شود. این ترکیب را باید در آش ریخت و می توان به آش، سیرک و والک (سبزی های کوهی) هم اضافه کرد.
خوردن یک قاچ (حدفاصل 2 خط روی خربزه یک قاچ محسوب می شود) خربزه با پوست، یکی دیگر از راه های از بین بردن سنگ کلیه است. افرادی که نمی توانند خربزه را با پوست بخورند می توانند آن را رنده کنند و بخورند. خربزه علاوه بر اینکه در درمان سنگ کلیه مفید است، می تواند به درمان مشکلات پروستات هم کمک کند.
افرادی که نارسایی کلیه دارند هم می توانند پس از مشورت با متخصص طب سنتی از خربزه استفاده کنند، مصرف خربزه به مدت 3 روز پشت سر هم می تواند تا حدود زیادی به درمان سنگ کلیه کمک کند.
خربزه ای که برای درمان سنگ کلیه استفاده می شود باید ارگانیک باشد در غیر این صورت، مقدار زیادی سموم وارد بدن می شود که می تواند مشکلات زیادی را برای بدن به وجود بیاورد. علاوه بر خربزه می توان برای درمان سنگ کلیه از پرتقال هم کمک گرفت.
برای این منظور باید 3 روز پشت سر هم از پرتقال به عنوان غذا استفاده کرد و در این مدت فرد نباید هیچ نوع ماده غذایی دیگری را بخورد، البته پرتقالی که برای این منظور انتخاب می شود باید شیرین باشد تا معده را اذیت نکند.
پرتقال حاوی ماده ای به نام «اگزالات» است و سنگ کلیه هم از «کلسیم اگزالات» ساخته شده است و زمانی که اگزالات پرتقال در کنار «کلسیم اگزالات» سنگ کلیه قرار می گیرد، باعث جداشدن کلسیم می شود و کلسیم جداشده از اگزالات از بدن خارج می شود.
طالبی یا روغن بادام؟!
یکی از راه های درمان سنگ کلیه خوردن طالبی است. افرادی که مبتلا به سنگ کلیه هستند باید به مدت 14 شب به جای شام فقط طالبی بخورند. طالبی را نباید در صبح زود مصرف کرد و حتما باید در وعده عصر یا شام از آن استفاده شود. علاوه بر طالبی برای درمان سنگ کلیه می توان از روغن بادام شیرین استفاده کرد. یکی لیوان آب ولرم را باید با یک استکان کوچک (20 سی سی) روغن بادام شیرین ترکیب کرد و آن را نوشید، البته باید از اصل بودن روغن بادام شیرین اطمینان پیدا کرد.
گیاهان سنگ شکن
برگ توت فرنگی می تواند به درمان سنگ کلیه کمک کند. افرادی که به سنگ کلیه مبتلا هستند می توانند 40 گرم از برگ توت فرنگی را با یک لیتر آب به مدت 3 تا 4 دقیقه بجوشانند. سپس، این محلول را هر 5 ساعت یک بار بنوشند. افرادی که به سنگ کلیه مبتلا هستند می توانند نصف استکان آب کرفس را با عرق بهارنارنج ترکیب کنند و قبل از هر غذا بنوشند.
استفاده از دانه بوداده خرمالو یکی دیگر از درمان های سنگ کلیه است باید دانه خرمالوی بو داده شده را آسیاب کرد و یک قاشق چای خوری از پودر آن در یک لیوان آب جوش به مدت 20 دقیقه دم کرد. خوردن این نوشیدنی به مدت 3 روز برای رفع سنگ توصیه می شود.
رفع قولنج
قولنج کلیوی می تواند همراه با سنگ یا بدون سنگ باشد، این قولنج درد بسیار شدیدی را برای بیمار ایجاد می کند. برای رفع قولنج بدون تورم کلیوی، باید بعد از هر غذا 6عدد مغز فندق خام خورده شود. اگر قولنج همراه با سنگ باشد می تواند از گل ختمی، بابونه و پنیرک استفاده کرد. برای این منظور باید از هر گیاه به مقدار 100 گرم در 7 تا 8 لیتر آب ریخت و جوشاند، سپس باید این ترکیب را صاف کرد و در وان ریخت و در آن نشست. انجام این کار باعث خروج سنگ از حالب می شود و درد از بین می رود.
درمان سنگ های کوچک
برای تشخیص اندازه سنگ باید حتما سونوگرافی انجام داده و برای درمان سنگ کلیه باید از متخصص طب سنتی کمک گرفت. برخی از افراد از گیاهانی استفاده می کنند که مدر (ادرارآور) هستند، گیاهان مدر فقط برای درمان سنگ های کوچک کاربرد دارند و در صورت استفاده در مورد سنگ های بزرگ، این کار باعث جا به جایی سنگ می شوند و مشکلات بیشتری را به وجود می آورند.
استفاد از برگ مو می تواند به درمان سنگ های کوچک کمک کند و باعث خارج شدن سنگ از طریق مثانه شود. نوشیدن ماءالشعیر یکی دیگر از راه هایی است که می تواند به دفع سنگ های کوچک کمک کند، البته ماءالشعیر بیشتر حالت مدر دارد.
مصرف برگ پنیرک در درمان سنگ کلیه
برگ پنیرک خاصیت نرم کننده دارد و در درمان گلودرد و سرفه کاربرد دارد. پنیرک را می توان برای از بین بردن سنگ کلیه هم استفاده کرد. افرادی که سنگ کلیه دارند، باید 100 گرم از برگ پنیرک را در یک و نیم لیتر آب بجوشانند و بعد از 2 تا 3 دقیقه جوشیدن، آن را صاف کنند و در یک لیوان بریزند. اضافه کردن یک قاشق غذاخوری روغن زیتون به این نوشیدنی توصیف می شود، پنیرک را باید قبل از هر غذا نوشید.
اگر سنگ کلیه باعث ایجاد درد شود و در کلیه یا حالب جا به جا شده باشد، باید 100 گرم برگ پنیرک را با 100 گرم گل بابونه ترکیب کرد و جوشاند، سپس به آن یک قاشق غذاخوری روغن زیتون اضافه کرد و قبل از غذا نوشید. این نوشیدنی سنگ را کاملا خرد می کند و سنگ بدون هیچ دردی از بدن خارج می شود.
آنچه دیگران می خوانند:
گردآورنده : مریم بالوی فیلی
