تیتربرتر: طی ۱۰۰ سال گذشته، کره زمین بهطور غیرطبیعی حدود ۰٫۷۴ درجهٔ سلسیوس گرمتر شده که این موضوع دانشمندان را نگران کردهاست.برخی از دانشمندان معتقدند که دهههای پایانی قرن بیستم، گرمترین سالهای ۴۰۰ سال اخیر بودهاست. گزارشها حاکی از آن است که ۱۰ مورد از گرمترین سالهای جهان تنها از سال ۱۹۹۰ تا سال ۲۰۰۷ به ثبت رسیدهاست که این میزان در ۱۵۰ سال گذشته بیسابقه بودهاست. به نظر میرسد فعّالیّتهای صنعتی در ایجاد این مشکل بسیار مؤثّر بودهاند و به گرمشدن کرهٔ زمین کمک میکنند.
گرمایش جهانی تا سال 2050 کره زمین را به خطر می اندازد
طبق برآوردهای یک گروه بین المللی از دانشمندان ، حداکثر یک سوم از افرادی که روی کره زمین زندگی می کنند بر اثر گرمای آینده می توانند از گرما رنج ببرند. علت وضعیت فاجعه بار آتی تغییرات آب و هوایی به دلیل ادامه انتشار دی اکسید کربن خواهد بود. یافته های این محققان در ژورنال Proceedings of the National Academy of Science منتشر شده است.
میانگین دمای سالانه 11-15 درجه سانتیگراد ممکن است در برخی سالها افزایش پیدا می کند. بشریت برای هزاره ها در منطقه کوچکی از کره زمین زندگی می کرده است ، در حالی که توسعه فن آوری اجازه گسترش زیستگاه و فراتر از طاقچه دما را نداده است. طی 50 سال آینده ، موقعیت جغرافیایی این طاقچه بیش از شش هزار سال تغییر خواهد کرد.
محققان پیش بینی می کنند در صورت تحقق وخیم ترین سناریوی تغییر اوضاع ، تقریباً یک سوم از جمعیت جهان دمای سالانه بالاتر از 29 درجه سانتیگراد را تجربه می کنند ، که در حال حاضر مشخصه تنها 0.8 درصد از سطح سیاره است. بیشتر این منطقه توسط کویر صحرا اشغال شده است. این موضوع که بخش بزرگی از جمعیت در مناطق گرم فوق ، فقیر هستند ، که ظرفیت تطبیقی آنها با درجه حرارت بالا و خرید سیستم های سرمایشی را ندارند، بسیار خطرناک است.
مطالب مرتبط: دیدنی ترین تالاب های ایران و جهان کدامند؟
گرمترین سال کی بوده است؟
براساس گزارش سازمان جهانی هواشناسی، سال ۲۰۱۶ گرمترین سال زمین بودهاست، و انتظار میرود این گرما در سال ۲۰۱۷ نیز کماکان ادامه داشته باشد. پدیده النینو در این رکوردشکنی گرما مؤثر بودهاست. از سال ۱۸۸۰ میلادی تاکنون سال ۲۰۱۶ بهطور متوسط جهانی گرمترین سال بودهاست. تحقیقات علمی نشان میدهند که زمین آخرین بار ۱۱۵ هزار سال پیش چنین گرم بوده و این سیاره از چهار میلیون سال پیش تاکنون چنین حجم بالایی از دیاکسید کربن در اتمسفر زمین را تجربه نکردهاست.
پیش از این سازمان جهانی هواشناسی، سال ۲۰۱۵ میلادی را گرمترین سال تاریخ جهان و ماه ژوئیه این سال را گرمترین ماه تاریخ اعلام کرده بود، در این سال ۹ کشور رکورد بیشترین دما را تجربه کردند. بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی ناسا (NASA) و سازمان هواشناسی ژاپن (JMA)، ماه ژوئیه سال ۲۰۱۵ به عنوان گرمترین ماه ثبت شده پس از پیدایش ابزارهای سنجش دمای هوا در اواخر قرن نوزدهم میلادی لقب گرفت. پژوهشها بر روی جنگلها، یخهای قطبی و جزایر مرجانی در دریاها نیز نشان دادهاست که کره زمین در این سال در گرمترین حالت خود در طی ۴۰۰۰ سال گذشتهاست. پیش از این سال ۲۰۱۰ گرمترین سال تاریخ زمین تعیین شده بود.
تأثیرات گرم شدن زمین بر حیوانات
در نشریه Ecology Letters مقالهای منتشر شده که بعد جدیدی از تاثیر گرمایش جهانی را آشکار کرده است: گرمتر شدن زمین روی پرندگان هم تاثیر گذاشته است. سرپرست این تیم تحقیقاتی، دکتر بنجامین وینگر، استاد دانشکده بومشناسی و زیستشناسی تکاملی در دانشگاه میشیگان است. استدلال اصلی وینگر و همکاران او این است که افزایش دما احتمالاً باعث کوچک شدن جثه حیوانات میشود.
بر اساس یکی از اصول بنیادی زیستشناسی تکاملی که به قانون برگمان معروف است، حیواناتی که در بخشهای گرم زمین زندگی میکنند در مقایسه با همتایانی که در بخشهای سرد زمین زندگی میکنند جثه کوچکتری دارند.
هدف تیم پژوهشی، آزمون این قانون در میان پرندگان بود. آنها ۷۰ هزار پرنده مهاجر مرده را موردبررسی قرار دادند. ۵۲ نوع گونه در میان جمعیت آماری یافت میشد. دانشمندان به کمک موزه تاریخ طبیعی شیکاگو به این جامعه آماری وسیع دسترسی پیدا کرد. وینگر و گروهش به مجموعهای ارزشمند دست یافته بودند و توانستند تغییر و تحولاتی که در طول ۳۸ سال در بدن پرندگان رخ داده بود را بررسی کنند. آنها اندازه یکی از استخوانهای پای پرندهها و نیز طول، عرض و حجم بدن پرندگان را اندازهگیری کردند. بیشتر پرندگان به گونهّهایی از پرستو و گنجشک تعلق داشتند.
همچنین به گفته پژهشگران نروژی، نهنگ هایی که در آب های این کشور می زیسته اند،اکنون به دلیل کاهش منابع تغذیه ای مجبور به ترک زیست گاه خود شده اند.
پژهشگران می گویند: نهنگ ها در تعقیب ماهیانی که در پی گرم شدن آب دریاها به سمت اقیانوس آتلانتیک شمالی رفته اند، از زیست گاه اصلی خود دور می شوند.
گرم شدن آب دریاها، شرایط مطلوب برای زاد و ولد نهنگ ها را نیز از بین برده است.دانشمندان ابراز نگرانی کرده اند، در صورت ادامه روند گرمایش زمین و گسترش آن به سمت قطب، زندگی نهنگ ها با خطر جدی مواجه شود.
گردآورنده: فرحان مرادی