به گزارش تیتربرتر؛ اعتراضات معیشتی در لبنان شدت گرفته است و در این راستا معترضان به گرانی، سقوط ارزش پول ملی و تورم اعتراض کردند. این در حالی است که حدود دو هفته پیش، کمیته بین المللی صلیب سرخ، با صدور بیانیهای، درباره احتمال وقوع زلزلههای اقتصادی و اجتماعی به دلیل کرونا در خاورمیانه هشدار داده بود و در این میان لبنان اولین کشور خاورمیانه است که چنین زلزلهای را تجربه کرد.
در شهرهای بیروت، معترضان در خیابان «الحمرا» که بانک مرکزی در آن قرار دارد، تجمع کردند و شعارهایی علیه ریاض سلامه، رئیس بانک مرکزی سر دادند. در طرابلس، که اعتراضات از آنجا شروع شد، معترضان به چند بانک حملهور شده و آنها را آتش زدند و با نیروهای ارتش که برای برقراری امنیت به خیابانها آمده بودند، درگیر شدند. در شهر صیدا، واقع در جنوب لبنان، تظاهراتکنندگان به بانکها و صرافیها حمله کرده و به آنها خسارت زدند. همچنین، شعارهایی علیه رئیس بانک مرکزی لبنان سر دادند.
ارتش لبنان اعلام کرده در اعتراضات روز دوشنبه، یک شهروند کشته شده و ۲۰ غیرنظامی و ۴۰ نظامی مجروح شده اند.
درگیری معترضان با نیروهای امنیتی در شهرهای لبنان
شهر طرابلس دومین شهر بزرگ لبنان و شهر صیدا در جنوب این کشور برای چندین شب متوالی شاهد درگیری معترضان با نیروهای امنیتی بود.
خبرنگار شبکه المنار لبنان از درگیری بین معترضین با نیروهای امنیتی در شهر طرابلس در شمال لبنان خبر داد.
بر اساس این گزارش، یک منطقه نظامی وابسته به ارتش لبنان در منطقه «البداوی» که معترضان به سمت آن بمبهای آتش زا پرتاب کردند، آتش گرفت.
اعتراضات لبنان از سه روز گذشته مجدداً از سرگرفته شده و با ورود برخی عناصر خرابکار با هدایت طرفهای مخالف دولت به صحنه، این تظاهراتها منجر به ایجاد درگیری میان معترضان و ارتش و نیروهای امنیتی و بروز حوادث خشونتآمیز شده است. این درگیریها که به بهانه گرانی و کاهش ارزش پول این کشور صورت میگیرد از دید ناظران سیاسی در راستای براندازی دولت حسان دیاب تحلیل و ارزیابی میشود.
گزارش رسانه های عربی از درگیری ها
شبکه خبری المنار گزارش داد تاکنون در جریان درگیری بین نیروهای امنیتی لبنان با معترضین در منطقة البداوی والمیناء فی شهر طرابلس در شمال لبنان سه تن از نیروهای امنیتی زخمی شدند.
خبرنگار المیادین نیز از لبنان گزارش داد که معترضان شیشههای ساختمانهای تجاری و پمب بنزینها در شهر طرابلس در شمال لبنان را تخریب کردند.
بر اساس این گزارش ، معترضان در شهر عمدتاً سُنینشین طرابلس به سمت نیروهای امنیتی و ارتش سنگ و بمبهای آتش زا پرتاب میکردند.
خبرنگار الجزیره نیز از درگیری مجدد در شهر صیدا در جنوب لبنان و پرتاب بمبهای آتش زا به یکی از شعب بانک مرکزی در این شهر خبر داد.
خبرگزاری ملی لبنان نیز گزارش داد که ارتش یک گروه از جوانان در شهر «صیدا» سومین شهر بزرگ جنوب لبنان را که اقدام به شکستن شیشههای بانکها در خیابان المصارف و میدان النجمه میکردند تحت تعقیب قرار دادند.
وزیر کشور لبنان نیز از دستگیری یک باند خرابکار که داروخانهها را در چندین مناطق این کشور هدف قرار میدادند خبر داد.
این در حالی است که «حسان دیاب» نخست وزیر لبنان در جدیدترین موضع گیری خود نسبت به این تحرکات مشکوک برای بیثبات کردن لبنان هشدار داد.
وی تاکید کرد : طرحی برنامهریزی و هماهنگ شده برای تخریب موسسات وجود دارد و کسانی هستند که به دنبال فتنه انگیزی بین ارتش و مردمند.
وی با اشاره به تحرکات جریانهای مشکوک برای ایجاد فتنه در لبنان گفت: کسانی هستند که خواهان ایجاد فتنه در لبنان هستند و از آن حمایت میکنند و ما گزارش کاملی در دست داریم که چه کسانی تحریک به آشوب میکنند.
نخست وزیر لبنان هشدار داد در صورتی که این گروهها به تحریکات خود ادامه دهند اسامی آنها را فاش خواهد کرد.
واکنش نخست وزیر لبنان به اعتراضات مردمی
حسان دیاب، نخست وزیر لبنان، با بیان اینکه «فریاد مردم» را شنیده، تاکید کرد که مطالبات معیشتی مردم نباید به «شورش» تبدیل شود. دیاب همچنین اعلام کرد که بحران معیشتی و اجتماعی در لبنان با سرعتی بیسابقه، وخیمتر شده است.
علاوه بر این، دیاب درباره تلاش طرفهایی که «مقاصد خبیث» و پنهانی برای از بین بردن امنیت دارند، هشدار داد و این امر را «بازی با آتش» توصیف کرد. دولت دیاب، که بعد از استعفای سعد حریری سر کار آمد، مخالفان سرسختی در محافل سیاسی لبنان دارد و ظاهرا، از کارشکنی این محافل نگران است.
بحران فقر در لبنان
با این حال، فارغ از اینکه مخالفان دیاب کارشکنی کنند یا نکنند، شرایط اقتصادی لبنان به شدت وخیم شده و همین امر در بروز مجدد اعتراضات نقش عمدهای ایفا کرد. طبق برآوردهای رسمی، حدود ۴۵ درصد مردم لبنان زیر خط فقر هستند. در شش ماه گذشته، دهها هزار لبنانی، شغل خود را از دست داده و بیکار شده اند. کرونا، این روند را تشدید کرد. از همین رو، برخی محافل لبنانی، معتقدند که معترضان فعلی لبنان، «گرسنگانی» هستند که در اثر وخیمتر شدن اوضاع اقتصادی به دلیل کرونا، شورش نان در لبنان به راه انداخته اند.
اعتراضات معیشتی لبنان حدود شش ماه پیش، در اکتبر ۲۰۱۹، شروع و به استعفای سعد حریری از نخست وزیری منجر شد. بعد از روی کار آمدن حسان دیاب، اوضاع سیاسی کمی آرام شد، ولی مشکلات اقتصادی ادامه یافت. حالا، در بحبوحه کرونا مجددا اعتراضات از سرگرفته شده است.
اداره آمار و نظرسنجی در مرکز مطالعات و مستندسازی لبنان، به تازگی نتایج یک نظرسنجی خود را درباره تبعات بحران مالی لبنان و پیامدهای اقتصادی کرونا منتشر کرد. این نظرسنجی بین پنجم تا دهم آوریل جاری انجام شد.
عبدالحلیم فضل الله، رئیس مرکز مطالعات و مستندسازی، میگوید همه این ارقام، «موج اول نتایج بحران» است. در آینده، شرکتهای بیشتری، کارگران خود را اخراج خواهند کرد و بدین ترتیب، بحران، روز به روز عمیقتر خواهد شد. تولید ناخالص داخلی لبنان کاهش خواهد یافت و سرانه تولید ناخالص داخلی از ۱۰ هزار دلار در حال حاضر به پنج هزار دلار خواهد رسید. فضل الله افزود: «به نقطه صفر بازخواهیم گشت، یعنی به سرانه تولید ناخالص داخلی زمانی که لبنان از جنگ داخلی خارج شد. با این تفاوت که این بار بحران مالی و نقدی و شیوع بیماری کرونا نیز وجود دارد.»
آیا فروپاشی اقتصادی در لبنان نزدیک است؟
روزنامه الاخبار در رابطه با بحران اقتصادی فعلی لبنان که بدترین بحران اقتصادی این کشور پس از جنگ داخلی (۱۹۷۵-۱۹۹۰) است، نوشت: «بحران اقتصادی و نقدی، که بعد از جنبش ۱۷ اکتبر تا حدود زیادی وخیمتر شد، تاثیرات بزرگی بر اوضاع معیشتی و زندگی لبنانیها برجای گذاشت. سپس، بحران ویروس کرونا آمد و بحران {اقتصادی} را به نحو بسیار چشمگیری بدتر کرد. اغلب کسب و کارها و فعالیتهای اقتصادی متوقف شد. امری که به تعطیلی موسسات تجاری، صنعتی و خدماتی متعدد و همچنین به اخراج تعداد زیادی از کارگران و کاهش حقوق برخی از آنها منجر شد.»
در میانه بحران اقتصادی، بین دولت و بانک مرکزی لبنان اختلاف نظر ایجاد شده است. دو طرف یکدیگر را به وخیمتر کردن اوضاع اقتصادی متهم میکنند. محافل نزدیک به دولت، ریاض سلامه را در سقوط ارزش پول ملی مقصر میدانند و او را به استفاده شخصی از اعتبارات بانک مرکزی متهم میکنند. در مقابل، سلامه ادعا میکند که دولت در انجام اصلاحات موفق نبوده و این امر ربطی به بانک مرکزی ندارد.
به هر حال، صرفنظر از اینکه چه کسی مسئول بحران اقتصادی لبنان است، کرونا مشکلات اقتصادی این کشور را به نحو کم سابقهای تشدید کرده و آن را به مرز «فروپاشی» اقتصادی رسانده است.
روزنامه الاخبار در رابطه با بحران اقتصادی فعلی لبنان که بدترین بحران اقتصادی این کشور پس از جنگ داخلی (۱۹۷۵-۱۹۹۰) است، نوشت: «بحران اقتصادی و نقدی، که بعد از جنبش ۱۷ اکتبر تا حدود زیادی وخیمتر شد، تاثیرات بزرگی بر اوضاع معیشتی و زندگی لبنانیها برجای گذاشت. سپس، بحران ویروس کرونا آمد و بحران {اقتصادی} را به نحو بسیار چشمگیری بدتر کرد. اغلب کسب و کارها و فعالیتهای اقتصادی متوقف شد. امری که به تعطیلی موسسات تجاری، صنعتی و خدماتی متعدد و همچنین به اخراج تعداد زیادی از کارگران و کاهش حقوق برخی از آنها منجر شد.»
تنها راه نجات لبنان
بنابر گزارش پایگاه خبری العهد «شیخ نعیم قاسم» معاون دبیرکل حزبالله لبنان اعلام کرد: ما باید تا بعد از روز پنجشنبه صبر کنیم تا ببینیم دولت چگونه مذاکرات خود درباره طرح نجات کشور را مدیریت میکند.
شیخ قاسم در گفتگو با رادیو نور اظهار داشت: حزبالله با خصوصیسازی موافق نیست و بحث خصوصیسازی در طرح اصلاحات دولت نیز مطرح نشده است؛ اما مشارکتی میان بخش خصوصی با بخش دولتی وجود دارد.
وی خاطرنشان کرد که برخی اموال خود را از راه فاسد و اشتباه به دست آوردهاند که این موضوع در زمینه بحث درباره اموال غارتشده کشور وارد میشود.
معاون دبیرکل حزبالله تصریح کرد که حزبالله با آزادسازی نرخ دلار موافق نیست و بر اقدامات عملی برای بازگرداندن قیمت دلار به جای اول خود تأکید دارد.
شیخ نعیم قاسم خاطرنشان کرد: دولت میتواند با تلاش و فشار اقداماتی برای کاهش قابل توجه قیمت دلار انجام دهد و ما باید برای حمایت از مردم به این روش عمل کنیم.
وی درباره طرح اصلاحات دولت تأکید کرد: ما هرگونه مالیات برای عموم مردم و کارمندان عادی را رد میکنیم.
معاون دبیرکل حزبالله افزود که وزارت اقتصاد تلاشهای زیادی برای مهار افزایش نرخ دلار انجام میدهد و باید یک هماهنگی میان افکار عمومی و حمایت از دولت باشد؛ زیرا این تنها راه نجات کشور در این مرحله است.
گردآورنده: الهام خلیلی خو