به گزارش تیتربرتر؛ انتخابات مجلس یازدهم در حالی در ۲ اسفند ۱۳۹۸ برگزار شد که تازه خبر از شیوع ویروس کرونا در کشور زمزمه می شد این انتخابات نیز همانند انتخابات های سالهای گذشته برگزار شد که نمایندگان ۱۱ حوزهٔ انتخابیه که تعداد آرای کاندیداهایشان کمتر از ۲۰ درصد آرای صحیح ماخوذه بود با برگزاری دور دوم انتخابات مشخص می‌شود.
غائبین مجلس یازدهم
۴۲ نفر از نمایندگان دورهٔ دهم مجلس شورای اسلامی، در انتخابات یازدهمین دورهٔ مجلس شورای اسلامی شرکت نکردند؛ از جمله:
- علی لاریجانی، نمایندهٔ قم و رئیس مجلس شورای اسلامی
- محمدرضا عارف، نمایندهٔ تهران و رئیس فراکسیون امید
- پروانه سلحشوری، نمایندهٔ تهران
- محمدقسیم عثمانی، نمایندهٔ بوکان
- احمد سالک، نمایندهٔ اصفهان
- پروانه سلحشوری، نمایندهٔ تهران
- حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، نمایندهٔ اسلام‌آباد غرب
رد صلاحیت های انتخابات مجلس یازدهم
در این دوره از انتخابات، بیش از ۹۰ نفر از نمایندگان وقت مجلس شورای اسلامی از سوی شورای نگهبان رد صلاحیت شدند که از جملۀ آنها می‌توان به علی مطهری، محمدرضا امیرحسنخانی، محمود صادقی، غلامرضا حیدری، محمدرضا تابش، فاطمه سعیدی، الیاس حضرتی، بهروز نعمتی، طیبه سیاوشی، محمدعلی پورمختار، سید حسین نقوی حسینی، غلامرضا کاتب، عبدالکریم حسین‌زاده، نادر قاضی‌پور، غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی، سیده حمیده زرآبادی، علیرضا رحیمی و بهرام پارسایی اشاره کرد.
هم‌چنین حدود ۶۸۰۰ نفر از نامزدهای نمایندگی مجلس شورای اسلامی از جمله علی شکوری‌راد (دبیرکل حزب اتحاد ملت)، آذر منصوری، جواد امام، شهیندخت مولاوردی، فاطمه راکعی و سعید زیباکلام از سوی شورای نگهبان رد صلاحیت شدند.
رئیس مجلس یازدهم چه کسی می شود؟
از میان نمایندگانی که تا کنون به مجلس راه یافته‌اند، چند نفر شانس بیشتری برای ریاست مجلس یازدهم دارند یا دست‌کم این توان را در خود می‌بینند که بر کرسی نخست بهارستان بنشینند؛ مسعودپزشکیان،علیرضا زاکانی، محمدباقر قالیباف، حمیدرضا حاجی بابایی، مرتضی آقا تهرانی و مصطفی میرسلیم.
مسعود پزشکیان
مسعود پزشکیان که این روزها سومین دوره نمایندگی خود را از حوزه انتخابیه تبریز می گذراند، سابقه وزارت بهداشت دولت دوم اصلاحات و نایب رئیسی مجلس دهم را در کارنامه خود دارد. او فارغ التحصیل جراحی قلب از دانشگاه ایران و مسلط به زبانهای انگلیسی و عربی است که با گرایشات اصلاح طلبی پا به انتخابات مجلس گذاشته و عضو فراکسیون امید است.
او از مجلس دهم به بعد و با عهده دار شدن کرسی نایب رئیسی اول مجلس نقش پررنگ تری در خانه ملت ایفا کرد و اکنون هم یکی از کاندیداهای اصلاح طلب مجلس یازدهم از حوزه انتخابیه تبریز است. با توجه به جایگاه پزشکیان در میان اصلاح طلبان و سابقه طولانی او در مجلس، می توان او را یکی از گزینه های ریاست مجلس در نظر گرفت.
علیرضا زاکانی
زاکانی در مجلس نهم از لاریجانی فاصله گرفت. به قم رفت تا فاصله خود را با لاریجانی نشان دهد و حالا به عنوان نماینده قم، گزینه جدی ریاست مجلس است. علیرضا زاکانی که با ۱۹۰ هزار و ۴۲۲ رای به عنوان نفر سوم قم راهی بهارستان شده سابقه نمایندگی ادوار هفتم تا نهم مجلس را در کارنامه دارد و رئیس کمیسیون ویژه برجام در مجلس نهم بوده است.
نزدیکان زاکانی می گویند او ممکن است به جای ریاست، به چهره پشت پرده مجلس تبدیل شود و نقش میانجی بین دو طیف پایداری و قالیبافی را ایفا کند. زاکانی تا زمانی که هوای ریاست نداشته باشد، مقبول اصولگرایان مجلس است.
مرتضی آقاتهرانی
مرتضی آقاتهرانی امیدوار است ،که یک روحانی در صندلی ریاست مجلس قرار بگیرد. تقریبا نزدیک به ۱۶ سال است که مجلس رئیس معمم به خود ندیده است. اگر آقاتهرانی بتواند در این کارزار رقبا را شکست دهد، بعد از ۱۶ سال نخستین رئیس معمم مجلس می شود.
چهار سال حدادعادل و ۱۲ سال علی لاریجانی ریاست مجلس را بر عهده داشتند. احتمالا آقاتهرانی در تلاش برای رسیدن به ریاست مجلس است تا هم سنت رئیس معمم را به مجلس بازگرداند و هم جایگاه خود و جریان زیرمجموعه یعنی جبهه پایداری را یک پله بالا بکشد و در ساختار سیاسی تثبیت کند. اما توان آقاتهرانی در لابی گری و نحوه بسته شدن لیست تهران، چنین چیزی را نشان نمی دهد.
مرتضی آقاتهرانی در لیست اولیه اصولگرایان هم قرار نداشت و با این سابقه بعید است حتی کمیسیونی به او برسد. هرچند خودش علاقه دارد سنت رییس معمم را به مجلس بازگرداند اما نمایندگان بهتر می دانند نام او بیشتر برای یارکشی در مجلس به کار می آید و جامه ریاست مجلس به تن او نمی آید. نمایندگانی که معتقدند او می تواند گزینه ریاست باشد، شاید بهتر است به این ترکیب فکر کنند: گرین کارت آمریکا و ریاست مجلس شورای اسلامی! احتمالا هضم این ترکیب برای هواداران آقاتهرانی هم سخت است.
بیشتربخوانید: جدال بین اصلاح طلبان و بررسی دلیل شکست در انتخابات
مصطفی میرسلیم
برای ریاست مجلس این چهره ها را فراموش نکنید، میرسلیم، سیدمحمدرضا تقوی و عبدالرضا مصری. میرسلیم احتمالا در بازی بزرگان مجلس اصلا دعوت نشده باشد. او از تقوی هم کوچکتر است و حتی شانس ریاست سنی مجلس را هم ندارد. سیدرضا تقوی رئیس سنی و میرسلیم نایب رئیس سنی مجلس یازدهم می شوند.
مصطفی میرسلیم تا کنون سابقه حضور در هیچ نهاد انتخابی نداشته و اعتماد نمایندگان به چهره ای که با قانونگذاری انتخابی آشنا نیست خیلی سخت به نظر می رسد؛ به ویژه آنکه این چهره حامیانی سفت و سخت هم به همراه خودش نداشته باشد.
این ها نماینده سه طیف اصولگرا (احمدی نژادی ها، موتلفه و پایداری) در مجلس هستند و وضعیت روشنی در مجلس آینده ندارند. بازی ندادن آن ها یعنی اختلاف بیشتر و بازی دادن آنها، یعنی ائتلاف پایداری - قالیباف که گرچه از نظر فکری تفاوتی ندارند، اما این روند به اعتبار هر رو دسته ضربه خواهد زد.
از میان مدیران احمدی نژاد، چهره دیگری به نام محمدمهدی زاهدی هم قرار دارد که او هم خود را حالا بالاتر از رئیس یک کمیسیون می بیند اما احتمالا سهم او بیشتر از رییس کمیسیون آموزش نخواهد بود؛ چه آنکه او ثابت کرده راه های تعامل را نمی شناسد.
محمدباقر قالیباف
وقتی نزدیکان قالیباف نوشتند او رییس آینده مجلس است، برخی گفتند با حمایت های سفت و سختی که از او می شود، شانس بزرگ ریاست مجلس است. این گزاره درستی است و سردار قالیباف یکی از گزینه های اصلی ریاست مجلس است.
قالیباف خود را در قامت رییس جمهور می بیند و گمان می کند کسب ریاست مجلس برایش ساده باشد. قالیباف ریاست جمهوری را خیلی دوست دارد، اما شاید با نشستن بر کرسی ریاست مجلس، قانع شود تا ۱۴۰۸ صبر کند.
این نخستین انتخاباتی است که قالیباف توانسته در آن پیروز شود و او تا کنون به عمرش در هیچ نهادی که انتخابش از سوی مردم باشد، برنده نشده است. اما حضور در مجلس یازدهم و کسب ریاست بیش از آنکه برای او اهمیت ذاتی داشته باشد، دستاوردهای دیگری دارد؛ چه اینکه ریاست قالیباف بر مجلس این توان را به او خواهد داد که فعلا پرونده مالی در شهرداری تهران را مختومه کند. او با قدرت و حمایتی که دارد، توانست تحقیق و تفحص از شهرداری تهران را متوقف کند. فکر کردن اینکه او در جایگاه ریاست چه قدرتی خواهد داشت، برای خود نمایندگان منتخب هم هراسناک است!
نکته مهمتر درباره قالیباف اینکه او اساسا مدیری اجرایی است. نزدیکانش بهتر می دانند بهتر است به او خیابانی یا بزرگراهی داد و گفت آن را چند ماهه بساز. او این کار را انجام می دهد، اما حقیقت آن است که قانونگذاری با مدیریت اجرایی بسیار تفاوت دارد، شاید به همین دلیل بود که قالیباف پیش از انتخابات شهر به شهر می گشت تا حامیانش را برای ورود به مجلس آماده کند. کار او برای بستن لیست تهران هم چند باری به اختلاف کشید و او چند بار لیست را رد کرد و گفت این فهرست را تایید نمی کند. تعداد چهره های نزدیک به او در لیست کم بودند و قالیباف می دانست برای ریاست مجلس به افراد بیشتری نیاز دارد.
کسانی که دل در گرو او دارند، شاید از مواهبی برخوردار باشند اما همانطور که مجلس دهم پایان یافت، مجلس یازدهم نیز روزی پایان می یابد. آنها باید با خود بیندیشند چهره نظامی بدون سابقه قانونگذاری چقدر برای ریاست مجلس مناسب است.
بیشتر بخوانید: رقابت زودهنگام اصولگرایان برای تصاحب صندلی ریاست مجلس
حمیدرضا حاجی بابایی
حاجی بابایی سابقه پنج دوره حضور در مجلس را دارد. از میان چهره های مدعی ریاست بیش از بقیه در پارلمان بوده و در همین مجلس رییس فراکسیون ولایی است. در انتخابات ریاست مجلس با لاریجانی و عارف رقابت کرد اما به خاطر ضوابط اصولگرایی بالاخره به نفع لاریجانی انصراف داد.
سابقه حاجی بابایی؛ سابقه خاصی است. او عضو حزب اعتدال و توسعه بوده است. در دولت احمدی نژاد مدیر بود و در مجلس دهم رییس فراکسیون ولایی بوده و با هر سه طیف کار کرده و با این سابقه او را نیز باید از چهره هایی دانست که شانس نشستن بر صندلی ریاست را دارد؛ چه آنکه مجلس دهم معجونی از تمام دیدگاه های اصولگرایان است.
حاجی بابایی در مجلسی که تمام ارکان آن در اختیار لاریجانی بود، در دور اول برای ریاست ثبت نام کرد و ۵۴ رای به دست آورد. در مجلسی که تاثیرگذاری لاریجانی وجود ندارد و آرا میان خود اصولگرایان تقسیم می شود، تعداد کسانی که به او اقبال دارند، احتمالا بسیار بیشتر خواهد بود.
مناسبات مجلس هنوز مشخص نیست. بیش از یک سوم نمایندگان، چهره هایی هستند که احتمالا اگر رد صلاحیت های شورای نگهبان نبود، تا آخر عمر هم خواب مجلس را نمی دیدند. اصطلاحا به آنها رای خاکستری می گویند یعنی چگونگی رای دادن برایشان تفاوتی ندارد و بسته به لابی چهره های تاثیرگذار در مجلس، رای آنها نیز تغییر می کند. در مجلس یازدهم چهره هایی همچون قالیباف و حاجی بابایی و دیگرانی که شانس بالاتری دارند، با همین نمایندگان طرفند. انتخاب آنها معلوم نیست. باید منتظر ماند.
در پایان گفتنی است رقابت بیشتر برای ریاست مجلس یازدهم بین محمدباقر قالیباف، مرتضی آقاتهرانی، مصطفی میرسلیم و در نهایت علیرضا زاکانی است. نامهایی که هریک برای رسیدن به ریاست مجلس دشواری‌های خاص خود را در پیش دارند.
نویسنده: علی اکبر رضایی
