به گزارش تیتربرتر؛ شیوع کرونا گریبان صنعت نوپای گردشگری در ایران را همچون سایر کشورها گرفته و آن را به ورطه ورشکستگی کشانده و چشم انداز نامطلوبی را پیش چشم فعالان این حوزه قرار داده است.
اوایل اسفندماه بود که مقصود اسعدی سامانی، دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی ایران گفته بود گردشگری در ایران با توجه به نزدیکی به ایام نوروز به شدت آسیب میبیند و دولت باید تدابیری اتخاذ کند تا جلوی افزایش زیان را بگیرد یا اینکه بخشی از این خسارتها را جبران کند.
اما همچنان با افزایش شیوع کرونا تعطیلی هتلها، اماکن تفریحی و توریستی تداوم یافت تا گردشگری در ایران به خواب برود. در این میان صنعت نوپای بوم گردی نیز دچار تنگی نفس ناشی از کرونا شده است و چراغ های اقاماتگاه های بوم گردی خاموش شده و حرکت رو به افولی را پیش گرفته اند.
بیشتربخوانید: قفل کرونا بر صنعت گردشگری
با ورود مهمان ناخوانده چینی به کشور خیلی از اقامتگاه ها دستخوش رکود شده اند و در این میان اقامتگاه های بوم گردی که در رده مراکز اقامتی سنتی جای می گیرند نیز بیش ترین آسیب را دیده و چراغ هایشان خاموش شده است بگونه ای که بعضی از این اقامتگاه ها بطور کامل غیر فعال و بسته شده اند، همینطور برخی از آن ها هم که کماکان فعالیت خود را ادامه میدهند به اجبار و به دلیل نداشتن توان مالی بالا اغلب نیروی انسانی فعال خود در این اقامتگاه ها را تعدیل کرده اند چون اکثر صاحبان این مشاغل عنوان کرده اند با رکود به وجود آمده فعلا در تامین معیشت خود هم با مشکلاتی روبرو شده اند.
میزان زیان اقتصادی اقامتگاه های بوم گردی
در همین راستا صاحبان این نوع از کسب و کارها برای رفع این مشکلات راهکارهایی را در قالب پنج درخواست از مسئولان مطرح کردند. تا به حال در وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری حدود هزار و ۷۰۰ واحد اقامتگاه بوم گردی فعال در کشور به ثبت رسیده است. در واقع این نوع از اقامتگاه ها در رده اقامتگاه های سنتی جای می گیرند که از ابتدای آغاز بکار آنها تا به حال از طرف گردشگران استقبال چشمگیر از آن ها شده است به طوریکه بعضی از توریست های داخلی و گردشگران خارجی ترجیح میدهند به شهر هایی که در آن ها چنین اقامتگاه هایی وجود دارد سفر کنند.
در واقع حتی میتوان گفت که اقامتگاه های بوم گردی در بعضی از موارد عامل سفر برخی از توریست ها هستند. از هنگامی که ویروس کرونا (corona) سفر خود را از کشور چین آغاز کرد و به ایران رسید اقامتگاه های بوم گردی نیز شبیه دیگر بخش های بازار گردشگری تحتتأثیر قرار گرفته اند بگونه ای که این اتفاق زیان های اقتصادی چشمگیر را برای صاحبان این نوع از کسب وکارها ایجاد کرده است.
بعضی از فعالان این حوزه به دنیای اقتصاد اعلام کردند از اواسط ماه بهمن سال ۹۸ که ویروس کرونا (corona) در کشور شیوع پیدا کرد تا به حال اصلا پذیرش مسافر نداشته اند و میزان درآمد آنها نسبت به مدت زمان پارسال ۱۰۰ درصد تقلیل داشته و به صفر رسیده است. طی بررسی های صورت گرفته در بهمن و اسفند ماه سال۹۷ و همینطور فروردین ماه سال ۹۸ میانگین درآمد سه ماهه صاحبان اقامتگاه های بوم گردی ۵۵ میلیون تومان بوده است که مثل قبل در قیاس با هتل ها درآمد کمتری را بخود اختصاص داده اند. متأسفانه با شیوع ویروس کرونا و تقلیل سفرها این بوم گردی ها هم بخش عمده ای از درآمد خود را از دست داده اند و با توجه به اینکه همیشه میزان درآمد بوم گردی ها نسبت به درآمد سایر اقامتگاه های فعال در بازار گردشگری کمتر بوده است، بدین ترتیب به نسبت آن هم درآمد کمتری از دست داده و سودی دریافت نکرده اند.
در واقع میتوان گفت که اقامتگاه های بوم گردی سود اقتصادی در مدت زمان شیوع ویروس کرونا نداشته اند و این نوع از اقامتگاه ها در قیاس با هتل ها ضرر اقتصادی هم به آن ها تحمیل نشده است چون هتلداران با وجود اینکه درآمدی کسب نمی کنند اما مکلف به پرداخت هزینه های ثابت و هزینه نگهداری هتل ها که حاوی هزینه هایی همچون حقوق کارکنان می شود، هستند. در مقابل بوم گردی ها با توجه به کوچک تر بودن و نداشتن نیروی انسانی زیاد زیان کمتری نسبت به هتل ها داشته اند اما جبران این گونه زیان ها چه کم و چه زیاد برای هر دو بخش از اقامتگاه ها بسیار سخت است. اکنون و با شیوع ویروس کرونا میزان تقاضا جهت اقامت در بوم گردی و هتل ها یکسان است.
در واقع از زمان شیوع کرونا تمامی واحدهای اقامتی در کشور پذیرش مسافر نداشته اند و میزان درآمد آنها صفر شده است. از سوی دیگر با توجه به اینکه بوم گردی ها در بازار گردشگری نوپا بوده و تازه فعالیت های خود را شروع کرده اند با بروز چنین مشکلاتی به راحتی آسیب می بینند به طوریکه بسیار راحت تر از هتل ها ورشکست می شوند؛ در واقع بوم گردی ها توان مقابله با چنین مشکلات اقتصادی را ندارند و وضعیت احیای برای آن ها نیز کاملاً سخت است.
فعالان اقامتگاه های بوم گردی عنوان کردند صاحبان بوم گردی و هتلداران بوم گردی موظف به پرداخت هزینه های ثابتی همچون هزینه آبونمان آب، برق، گاز و اینترنت هستند که برای بوم گردی ها این هزینه ها چندان هم زیاد نیست. بدین ترتیب میتوان بزرگترین زیان برای بوم گردی ها را عدم منفعت آنها که به علت نداشتن درآمد است، دانست.
در این میان فعالان تأکید کردند تا به حال برای بوم گردی های خود هزینه های چشمگیر کرده ایم به امید این که در تعطیلات عید نوروز ۹۹ کسب درآمد بیشتری داشته باشیم. صاحبان بوم گردی خواستار اعطای وام با بهره بسیار پایین و همچنین خواهان ایجاد وقفه ۶ ماه تا یک سال برای پرداخت اقساط وام ها هم هستند.
درخواست فعالان بوم گردی از دولت
تعدادی از فعالان بوم گردی در گفتگو با« اکوایران» اعلام کردند پیش بینی کرده بودیم که در تعطیلات عید ۹۹ حدود ۵۰ هزار مسافر در اقامتگاه هایمان اقامت خواهند داشت به همین علت هزینه های چشمگیر برای بازسازی و بهسازی مراکز اقامتی کرده ایم و همینطور برای این تعطیلات تدارک چشمگیر راجع به تجهیزات و استخدام نیروی انسانی کرده بودیم، همچنین برای این ایام مواد غذایی را خریداری کرده و در انبار قرار داده ایم که همین امر باعث ضرر و زیان مالی چشمگیر شده است.
وضعیت درآمدی فعالان این حوزه گردشگری به اندازه ای دچار رکود شده است که صاحبان این اقامتگاه ها در تامین مخارج معیشتی خود نیز دچار مشکل شده اند. در واقع به دلیل کرونا (corona) مجبور شدیم این مرکز اقامتی را تعطیل کنیم که همین امر موجب ضرر و زیان صاحبان این واحدهای صنفی شده است چون آن ها هزینه های جاری خود را شبیه قبل داشته ولی میزان درآمد آنها به صفر رسیده است.
فعالان بخش سنتی اقامتگاه های کشور برای جبران خسارات به وجود آمده از طریق شیوع ویروس کرونا ۵ درخواست خود از دولت را اعلام کردند: نخست اینکه از دولت درخواست کردند تا سفر ارزان قیمت را در کشور ایجاد کند و همچنین این مراکز را به آژانس های مسافرتی معرفی کنند، در گام دوم وضعیت را برای تبلیغات در رسانه ملی فراهم کنند تا از این طریق موجب افزایش جذب گردشگران در این بوم گردی ها شوند. همچنین درخواست پرداخت وام کم بهره از دولت را داشته و خواهان تنفس ۴ ماهه برای پرداخت اقساط وام های دریافتی شده اند تا با این روشها به این فعالان کمک کرده و باعث ادامه فعالیت آنها در چرخه گردشگری شوند.
بخش از گردشگری ظرفیت بالایی برای ایجاد اشتغال و ارزش افزوده در کشور دارد به طوریکه تا به حال در این نوع از اقامتگاه ها تعداد چشمگیر مشغول بکار هستند، در واقع در هر واحد از بوم گردی ها حدود سه نفر بطور مستقیم و ۳۰ نفر بطور غیر مستقیم فعالیت داشته اند ولی کرونا چراغ درآمدی آنها را خاموش کرد.
تبعات منفی کرونا بر صنعت گردشگری داخلی
محمد محبخدایی معاون سابق گردشگری سازمان میراث فرهنگی که این روزها در بخش خصوصی در صنعت گردشگری مشغول فعالیت است نیز ضمن اشاره به تبعات منفی کرونا بر صنعت گردشگری داخلی آن را مختص ایران ندانست و در ادامه به فرارو گفت: مشکل گردشگری ما به نوع نگرش ما بر میگردد. گردشگری صرفا یک صنعت نیست بلکه یک متدلوژی و روش است و روشهای مختلفی دارد. گردشگری شهری، گردشگری سلامت و آموزشی از محصولات مختلف گردشگری در تمام دنیا هستند.
او اضافه کرد: همانطور که ویروس موجود زنده نیست و با پیوند به یک سلول تکثیر میشود. صنعت گردشگری هم دانشی است که به سایر دانشها اضافه میشود و یک جریان نوین ایجاد میکند. جریانی که شاید خاص خودش باشد.
ابن کارشناس افزود: یکی از پیامهای کرونا این است که روشهای برنامهریزی خود را عوض کنید و به مباحث مختلف حوزه گردشگری توجه کنید که شرایط خاصی ایجاب میکند. مثلاً در گردشگری سلامت ما فقط بخش درمان را مد نظر داریم در صورتیکه آمارهای مربوط به گردشگری در دنیا نشان میدهد حتی بخش عمده گردشگری تفریحی به سمت گردشگری تندرستی رفته است که پزشک در آن نقش ندارد. یا در حوزه برنامهریزی گردشگری هم شاهد هستیم که در دنیا گردشگری به تبلیغات و بازاریابی وایرال یعنی جریان ویروسی توجه دارد.
بیشتر بخوانید: پدیده نو ظهور بوم گردی در ایران
گردشگری مانند ویروسی است که وارد سایر حوزهها میشود و سیستم برنامهریزی آن حوزهها را در جنبه مثبت تغییر میدهد. اگر ما گردشگری را جدی بگیریم و به ارکان و اجزای این دانش توجه کنیم با برنامهریزیهای خاص میتوانیم معضلات کرونایی را حل کنیم.
از چنین منظری صنعت گردشگری در ایران یک بعدی است و بیشتر بر روی گردشگری تفریحی تأکید داشته است. آنچه حالا با بروز موقعیت کرونایی به چالش کشیده شده است. محبخدایی بر این نظر است: «همه هتلها در سایر کشورها در خدمت گردشگری تفریحی نیست بلکه گردشگری تجاری نیز سهمی دارد.» وی با تأکید بر مباحث فوق، میگوید: «باید بر سایر محصولات گردشگری تمرکز شود و در این راستا نیاز به تغییر در نگرشها است. با چنین تغییراتی میتوان مثلا با گردشگری غذایی به رستورانها که با شیوع کرونا با معضل مواجه شدند؛ کمک کرد. البته ممکن است در مقطعی تا مهار کامل این ویروس، با افت در گردشگری مواجه شویم.
هر چند به گفته او، پیش از این نیز صنعت گردشگری در زمانهایی با اوج و افت مواجه بوده است. محبخدایی با اشاره به اینکه تراکم استفاده از محصولات گردشگری در مقاطع زمانی مثلا با تعطیلی مدارس در تابستان افزایش و با بازگشایی مدارس در زمستان کاهش مییابد گفت: میتوان با یک برنامه قوی شرایطی را مهیا کرد که تهدیدات کرونا برای صنعت گردشگری به فرصت تبدیل شود. هر چند ممکن است این تغییرات تبعات اقتصادی هم داشته باشد.
گردآوری: الهام خلیلی خو