به گزارش تیتربرتر؛ امید به اینکه حال میراث فرهنگیمان خوب شود و کمــتــر خــبــرهای ناگوار دربارهشان بشنویم. بنابراین باز هم درباره میراث فرهنگی، صنایع دستی، گردشگری، معماری، تاریخ و ایرانشناسی خواهیم نوشت و امیدوار خواهیم ماند؛ اما قرار نیست همه آنچه را در سال گذشته برما گذشته است، فراموش کنیم. هنوز مصرانه پیگیریم و قرار است با قدرت راهی را که آغاز کردهایم، ادامه دهیم؛ راهی که اسمش را میگذارم: افروختن چراغهایی کوچک بر مسیری تاریک، وهمآلود، طولانی و پرپیچ و خم.وقتی در حال طی مسیری هستیم، در توقفگاههایی خوب است که بایستیم و به راهِ آمده نگاه کنیم، چالهها و چاهها را مرور کنیم، کورهراههایی را که از شاهراه تشخیصشان دادهایم برای خودمان مجسم کنیم و با توجه به دانشی که تا این لحظه به دست آوردهایم برای باقی مسیر به دنبال چراغ بگردیم. برای این کار مهمترین چالشهای صفحه میراث و گردشگری در سال گذشته را با هم مرور میکنیم؛ البته که خیلی بیشتر از اینها بودند و ما مجبوریم فقط چند نمونه را ذکر کنیم. برای دیدن همه صفحات میراث و گردشگری روزنامه اصفهان زیبا در سال گذشته،
چالش اول: گنبد مسجد شیخ لطف الله
آیا واقعا مرمت دو ترک گنبد مسجد شیخ لطفالله مشکل داشته است؟ این یکی از مهمترین پرسشهایی بود که در نیمه دوم سال گذشته، هم ما زیاد از مسئولان دربارهاش پرس و جو کردیم و هم مخاطبان، زیاد از ما دربارهاش جویا شدند. ماجرا از کجا شروع شد؟ وقتی دکتر مهدی حجت به دانشکده حفاظت و مرمت دانشگاه هنر اصفهان دعوت شده بود تا درباره چهاردهه فعالیتهای میراثی بگوید، در میان صحبتهایش به بازدید از نقشجهان هم اشاره کرد وگفت: «گنبد مسجد شیخ لطفالله را خراب کردهاند!» ویدئوی این بخش از توضیحات چهره سرشناس معماری و میراث ایران را در شبکههای اجتماعی منتشر کردیم و در تیتر بزرگ صفحه اول روزنامه هم از همین نگرانی گفتیم و این آغاز ماجرا بود. اظهارنظرها آغاز شد و رسانهها به تکاپو افتادند. برای اولینبار ادارهکل میراث فرهنگی استان اصفهان جمعی از اهالی اصفهان را در یک بازدید رسانهای به دیدن پروژه برد و برایشان توضیحاتی درباره روند اجرای عملیات ارائه کرد؛ اما قبل از این نشست همگانی، اصفهانزیبا، اولین رسانهای بود که در بازدیدی اختصاصی به دیدار گنبد و گفتوگو با مسئولان رفت و گزارش ویدئویی و متنی این دیدار هم بسیار مورد توجه مخاطبان قرار گرفت. در میان همه صحبتها دو پرسش مهم مطرح شد: آیا در مرمت گنبد از مواد نانو استفاده شده است؟ آیا روغن بزرک روی کاشیهای بخش مرمت شده زدهاند؟ چرا پروژه به مرمتگری که در حوزه «طاقزنی» شهره است، سپرده شده و مرمتگرانی که در بخش کاشی معرق خبرهاند، به کارگرفتهنشدهاند؟ قدمت کاشیهای روی گنبد مسجد شیخ، پهلوی است یا صفوی یا معاصر؟! و در مرمت اخیر چه میزانی از کاشیهای صفوی یا پهلوی تعویض شدند؟ چرا ابتدا به طور کامل مطالعات پروژه انجام نشده که بعد کار شروع شود؟ آیا بهتر نبود به جای شخص استاد مرمتگر و پسران مهندس عمرانش، شورای نخبگان روند مرمت را مطالعه و تعیین و پیگیری میکردند؟ به برخی از این پرسشها در ماههای اخیر پاسخ داده شد؛ اما هنوز انتقادهایی وجود دارد و تقریبا میتوانیم بگوییم هنوز جواب هیچ کدام از این پرسشها به طور واضح داده و تایید نشده است. حالا هم داربستهای دو ترک بعدی گنبد زده شده و مسئولان اعلام کردهاند که کار را ادامه میدهند؛ اما حاضرند همه پیشنهادها را از متخصصان بگیرند. برای همین هم داربستهای دو ترک مرمت شده اول را میگذارند بمانند که اگر نظر جدیدی آمد، بتوانند اعمال کنند.
چالش دوم: چهارباغ
طرح بازسازی هفت حوض صفوی در محور میانی چهارباغ عباسی یکی از چالشبرانگیزترین مسائل مهمترین گذر شهر بود. چهارباغ عباسی که این روزها وکیل و وصی زیاد دارد و برای گوشهگوشهاش ارگانهای مختلف تصمیمگیری و اجرا میکنند، سال گذشته هم بسیار خبرساز شد. باستانشناسان تاکید داشتند که ما هنوز چیز زیادی از تاریخ این معبر مهم و تاریخی نمیدانیم و اولویت را باید به «باستانشناسی شهری» داد. از طرفی، خواسته مسئولان، تبدیل شدن هر چه سریعتر چهارباغ به «گذر فرهنگی» سامانیافته بود. یک بار صحبت از برچیدن نیمکتهای گرد چوبی نوستالژیک به میان آمد؛ اما به خاطر اعتراضها منتفی شد. درباره سنگ کففرش و بلوکهای فلزی سیاه که برای مشخص کردن فضای کافهها در نظر گرفتهشدهبودند، انتقاد زیاد بود که راه به جایی نبرد. عدهای از این گفتند که چرا ساختوسازها اینقدر طول کشیده و استخوان لای زخم شده است. حرفوحدیثها بالاگرفت و این بار شهرداری اصفهان که هم خودش و هم ادارهکل میراث اصفهان در مظان اتهام قرار گرفته بودند، جمعی از خبرنگاران رسانههای پایتخت را به اصفهان دعوت کردند تا پروژه را خودشان از نزدیک ببینند و با مسئولان گفتوگو کنند. حرفوحدیثهای چهارباغ اما تمام نشد. انتقاد باستانشناسان هنوز ادامه دارد و مخصوصا در آخرین ماه سال وقتی اعلام شد که قرار است روی تنها سایت موزه اصفهان را بپوشانند و به جایش حوض اجرا کنند، بیشتر هم شد. مسئولان اجرای پروژه حوضها معتقد بودند که باید بقایای پایههای کاخ جهاننما را پوشاند و حوض اول را اجرا کرد. باستانشناسان میگفتند که اینجا محوطه ثبت ملی است و حق چنین کاری را نداریم. بحثها زیاد بود؛ اما ماجراهای ماههای آخر سال و البته کرونا، موقتا همه را مسکوت گذاشته است. به هر حال اینروزها کفسازی چهارباغ پیشرفت زیادی کرده و حوضها یکی پس از دیگری آماده میشوند، چهارباغ چهره دیگری میگیرد و ما هم امیدواریم بتوانیم همانطور که چهارباغ پاییز طلایی و کارتپستالی را در سال گذشته پشت سر گذاشت، در بهار امسال هم خوش بدرخشد و البته خبرنگاران و مردم هم بتوانند پاسخ پرسشهایشان را درباره چهارباغشان بگیرند.
چالش سوم: قطعی اینترنت
در سال گذشته رد زخم ها بر چهره گردشگری ایران فراوان بود و نه فقط بر چهره خستهاش. قطعی سراسری اینترنت در آبانماه و اخبار اعتراضها باعث شد سونامی لغو تورهای خارجی آغاز شود. ما هم در این صفحه سعی کردیم روایت دستاندرکاران گردشگری را منعکس کنیم؛ روایت راهنمایان گردشگری که گردشگران خارجی را با استرس فراوان از شلوغیها گذرانده و به خانه فرستاده بودند، روایت اهالی اقامتگاههای بومگردی که مسافرانشان سرگردان شده بودند و هزار و یک ماجرای دیگر. اگر تا سال قبل برای عوارض خروج سنگین مرثیه میخواندیم، امسال حال گردشگری ورودی ایران بد بود. حال گردشگری خروجی هم کمکم خیلی بد شد و رسما دو ماه آبان و اسفند، سیاهترین ماههای گردشگری ایران محسوب شدند. نکته قابل تامل در این بین این بود که جهان در اسفند و فروردین کمکم از حرکت باز ایستاد؛ این خبر بدی برای گردشگری و خبر خوبی برای میراث فرهنگی و طبیعی بود. هر چند کمیت گردشگری لنگ بود و تمام بدنه صنعت گردشگری آسیب فراوانی دیدند، اما از سوی دیگر، در نوروز امسال اصفهان برای اولین بار با «گردشگری انبوه» که آسیبزننده منابع است، روبهرو نشد و در یک کلام، طی یک ماه گذشته که ویروس کرونا جهانگیر شد، میراث طبیعی و فرهنگی و تاریخی جهانیان نفس راحتی از دست ابنای بشر کشیدند.
تسهیلات اختصاص یافته به صنعت گردشگری کافی نیست
رییس جامعه هتلداران یزد با اشاره به تداوم تعطیلی این صنف، از کمی تسهیلات و حمایتها از صنعت گردشگری گلایه کرد و گفت: باز هم مشخص است که توجه کافی و لازم به صنعت گردشگری وجود ندارد و این صنعت با وجود درآمدزایی و اشتغال قابل توجه همچنان در اولویت نیست.
با اشاره به این که تعطیلات صنف هتلداران همچنان ادامه دارد، اظهار کرد: این تعطیلی به علت همراهی با ستاد کرونا و جلوگیری از اشاعه این ویروس در استان و حفظ همشهریان همچنان ادامه دارد.
وی با گلایه از بیتوجهی به صنعت گردشگری، تصریح کرد: از ۷۵ هزار میلیارد تسهیلات در نظر گرفته شده برای جبران خسارتهای وارده به کشور تحت تاثیر بحران کرونا، تنها ۳۵۰۰ میلیارد تومان یعنی حدود ۵ درصد به این صنعت تعلق گرفته است که جوابگوی خسارتهای این صنعت نیست.
رییس جامعه هتلداران یزدتاکید کرد: پیشبینی برای تداوم این بحران تا پایان اردیبهشت ماه وجود دارد.