به گزارش خبرنگار بورس تیتربرتر؛ اگرچه تا دستیابی به قله ۵۵۵ هزار و ۱۶۷ واحدی شاخص در ۱۴ اسفند گذشته قدمی کوچک باقی مانده که باید منتظر ماند و دید در هفته پیش رو بازار در خصوص برداشتن این قدم به جمع بندی خواهد رسید یا با جدی‌تر شدن حضور معامله گران، احتیاط وجه غالب معاملات می‌شود.
در مجموع معاملات خرد بازارهای بورس و فرابورس در روزهای گذشته از سال جاری به ۳۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بالغ شده است. از این میان صنعت فلزات اساسی با اختصاص ۱۰.۵۵ درصد از ارزش معاملات بیشترین سهم از معاملات صورت گرفته را به خود اختصاص داده است. صنایع شیمیایی، بانکی، غذایی به غیر از قند و شکر، دارویی و استخراج کانی‌های فلزی نیز در ردیف‌های بعدی سهم از کل ارزش معاملات قرار گرفتند.
وجه اشتراک ۶ صنعتی که بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص داده اند و شش صنعتی که بیشترین بازده را برای سهامداران خود در ایام نوروز به ارمغان آورده‌اند صنعت بانک‌ها و مؤسسات اعتباری بوده اند. در معاملات نوروزی ارزش هر یک از صنایع استخراج سایر معادن، خرده فروشی، اطلاعات و ارتباطات، محصولات کامپیوتری و الکترونیکی، فنی مهندسی و بانک‌ها و مؤسسات اعتباری به ترتیب ۲۴.۵، ۲۱،۲۲، ۱۹، ۱۷.۳ و ۱۷ درصد رشد داشته اند.
بانک‌ها و مؤسسات اعتباری در این ایام عمدتاً متأثر از اخباری نظیر اعلام نرخ تسعیر دارایی‌ها و بدهی‌های ارزی توسط بانک مرکزی و شفاف سازی هر بانک در خصوص میزان تراز ارزی و تأثیر نرخ اعلامی بر سود و زیان شرکت، برنامه‌های تجدید ارزیابی و به‌ویژه برنامه افزایش سرمایه بانک ملت و همچنین برنامه‌های فروش دارایی‌های مازاد به ویژه در خصوص بانک تجارت بوده اند.
صنعت استخراج سایر معادن که بیشترین بازده را در این مدت نسبت به سایر صنایع به ارمغان آورده است تنها متشکل از یک شرکت است که همانا شرکت تأمین ماسه ریخته‌گری است. ارزش کماسه با فروش سالانه ۳۲۴ میلیارد ریالی و سود برآوری ۷۸ میلیارد ریالی اکنون از مرز ۱۰ هزار میلیارد ریال گذشته است. واضح است که اینجا نیز پای ارزش روز دارایی در میان است. تأمین ماسه در سال ۹۴ اقدام به تجدید ارزیابی دارایی خود کرده و بر اساس گزارش کارشناسان رسمی دادگستری در سال مورد اشاره ارزش ۲۵.۵ هکتار زمین کارخانه در شهرستان فیروزکوه ۱۱۰ میلیارد ریال برآورد شده است. همچنین بر اساس گزارش تفسیری مدیریت شرکت، ۲۰ هکتار زمین از سوی اداره منابع طبیعی به شرکت اختصاص یافته تا کارخانه شرکت از محل فعلی که بنا بر تأیید شهرداری فیروزکوه در محدوده شهری واقع شده است به نزدیکی معدن جدید، انتقال یابد. اگر چه شرکت همواره نداشتن دسترسی به منابع مالی را علت اهمال در این جابجایی ذکر کرده است اما عواملی نظیر تأثیر هزینه حمل بر بهای تمام شده محصولات کارخانه و همچنین نیاز بالای تأسیسات به آب که مشخص نیست در محل جدید در دسترس است یا خیر، از عوامل تعلل شرکت است.
واضح است که ۲۰ هکتار زمین اختصاص یافته از سوی منابع طبیعی در حال حاضر امکان احتساب به عنوان دارایی شرکت را ندارد زیرا در صورت عدم انتقال کارخانه، اداره منابع طبیعی این زمین را بازپس خواهد گرفت. پس دارایی محل توجه این شرکت همان ۲۵.۵ هکتار زمین کارخانه است که در سال ۹۴ مورد تجدید ارزیابی قرار گرفته است. شرکت در بهمن و اسفند ۹۸ اقدام به انتشار دو اطلاعیه کرده است. در اطلاعیه بهمن ماه، تأمین ماسه در خصوص افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها اعلام تمایل کرد و در اطلاعیه میانه اسفند نیز اعلام داشت که شهرداری فیروزکوه در خصوص واقع شدن اراضی شرکت در محدوده شهری تأییدیه صادر کرده و شرکت در نظر دارد در خصوص تغییر کاربری این اراضی با شهرداری وارد مذاکره شود.
اکنون سوال اینجاست که با فرض تغییر کاربری اراضی شرکت، هر مترمربع از این اراضی چه مقدار قیمت خواهند داشت تا بتواند ارزش بازار ۱۰۰۰ میلیارد تومانی کماسه را توجیه کند؟ اگر فرض کنیم شهرداری فیروزکوه ۷۰ درصد اراضی را برای احداث تأسیسات شهری مطالبه کند و اقدام به ارائه تغییر کاربری به ۳۰ درصد اراضی شرکت نماید باید هر مترمربع از اراضی بیش از ۱۰۵ میلیون ریال قیمت داشته باشد تا ارزش بازار فعلی شرکت توجیه داشته باشد. با در نظر گرفتن ارزش روز هر متر مربع آپارتمان در شهرستان فیروزکوه به مبلغ ۳۰ میلیون ریال می‌توان تصور کرد تا چه حد ارزش فعلی شرکت دور از واقع به نظر می‌رسد. نکته با اهمیت در شرکت تأمین ماسه آن است که شاید تنها بنگاه اقتصادی که در محاسبات شرکت بورس میزان سهام شناور آن ۱۰۰ درصد ذکر شده، کماسه است.
در گروه فنی مهندسی، گروه مپنا به عنوان محوری‌ترین سهم گروه، نوروز درخشانی را پشت سر گذاشت و با رشد ۲۰ درصدی بازدهی این صنعت را در میان برترین‌های بازار قرار داد. با این رشد جایگاه مپنا در میان بزرگترین شرکت‌های بازار از رتبه ۹ در پایان سال ۹۸ به رتبه هفتم در پایان نوروز ۹۹ ارتقا یافت و اکنون این شرکت با قیمت بیش از ۴۷ هزار میلیارد تومان در بازار معامله می‌شود. مپنا با در اختیار داشتن نزدیک به ۱۲ هزار مگاوات ظرفیت نیروگاهی و فعالیت در زمینه‌های مختلف که اکنون دامنه آن به صنعت آلومینیوم و صنایع نفت نیز کشیده شده از ارزش دارایی بسیار بالایی برخوردار است و با تفکر دارایی محوری که در حال حاضر در بازار سرمایه حاکم شده، رشد بیشتر ارزش سهام آن دور از انتظار نیست.
معاملات سنگین در سهام گلوکوزان نیز موجب شده که صنعت غذایی به غیر از قند و شکر در ردیف چهارم صنایع با بیشترین ارزش معاملات در روزهای اخیر قرار گیرد. معاملاتی که در این مدت بازدهی برای خریداران به همراه نداشته و در پنج روز معاملاتی شاهد کاهش شش درصدی قیمت هر سهم بوده است. گروه توسعه صنعتی غذایی زر در این مدت اقدام به فروش بیش از ۲۸۷ میلیون برگه سهم گلوکوزان به ارزش بیش از ۱,۸۳۷ میلیارد ریال کرده است. این میزان سهام معادل بیش از چهار درصد از سهام شرکت است. گروه زر در دی ماه سال ۹۷، سهام کنترلی غگل به میزان ۵۱.۱۳ درصد از کل شرکت را به مبلغ ۱,۷۶۲ میلیارد ریال از بنیاد مستضعفان و جانبازان خریداری کرد. شرایط معامله بر اساس اطلاعیه عرضه در آن زمان به صورت نقد و یا نقد و اقساط با شرایط ۳۵ درصد نقد و ۶۵ درصد در ۱۴ قسط سه ماهه با نرخ سود ۱۴ درصد بوده است.
اکنون بازار در شرایطی که دنیا همچنان تحت تأثیر بحران همه‌گیری بیماری کرونا و رکود اقتصادی ناشی از اقدامات پیشگیرانه جهت جلوگیری از گسترش این بیماری است به استقبال معاملات نیمه دوم فرودین ماه می‌رود. حجم بالای نقدینگی موجود در بازار از سویی و چرخش نگاه‌ها به سمت دارایی شرکت‌ها و احتمال افزایش سرمایه آن‌ها از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها موجب شده است به‌رغم کاهش چشمگیر قیمت محصولات صادراتی در بازارهای بین‌المللی شاهد اصلاح قیمت متناسب در سهام این شرکت‌ها نباشیم. به عنوان نمونه می‌توان به گروه پالایشگاهی اشاره کرد که به‌رغم کاهش ۵۶ درصدی قیمت نفت در کمتر از یک ماه گذشته سهام شرکت‌های پالایشی در مجموع ۱۵ درصد اصلاح قیمت داشته اند. جدا از انتظار برای تجدید ارزیابی دارایی‌ها در نمادهایی مانند شتران و همچنین حجم بالای نقدینگی در بازار می‌توان عواملی دیگر نظیر احتمال جبران بخشی از افت فروش شرکت‌ها از محل افزایش نرخ دلار، کاهش قیمت کمتر فرآورده‌ها نسبت به نفت که منجر به افزایش حاشیه پالایش برای شرکت‌ها می‌شود و همچنین امید به پایان زود هنگام بحران و بهره بردن از نوسان حاصل از بالا رفتن مجدد قیمت‌ها را دلایلی بر حجم بالای معاملات در گروه پالایشی دانست. اگر چه با بررسی روند نمودار بیماری در چین و روند گسترش بیماری در اروپا و آمریکا، انتظار برای پایان زود هنگام بحران اکنون دیگر رنگ باخته است و با اطمینان خاطر می‌توان گفت بحران بیماری و رکود ناشی از آن حداقل برای شش ماه نخست سال دامن‌گیر بازارهای مالی و شرکت‌های صادر کننده محصولات نفتی، پتروشیمیایی و معدنی خواهد بود.
قابل توجه است که این نوشته حاوی هیچ توصیه‌ای برای هرگونه تصمیم سرمایه گذاری شامل خرید و فروش نبوده و صرفاً بیان رویدادهای مرتبط با بازار سرمایه و نظر شخصی نگارنده است بنابراین مسئولیت هرگونه تصمیم بر عهده سرمایه گذاران خواهد بود.
** کارشناس ارشد مدیریت مالی، فعال و تحلیل‌گر بازار سرمایه و بورس
تاخیر در زمان انجام معاملات بورس، دروغ ۱۳ بود
روز گذشته در فضای مجازی اخباری در حال دست به دست شدن بود مبنی بر اینکه به دلیل ادامه‌دار شدن فاصله گذاری‌های اجتماعی، زمان شروع سفارش‌گیری در کلیه بازارهای بورس اوراق بهادر تهران از تاریخ ۱۶ تا ۲۰ فروردین راس ساعت ۹ و ۱۵ دقیقه و آغاز معاملات راس ساعت ۹و ۳۰ دقیقه است.
در این زمینه «روح الله دهقان» ضمن تکذیب این خبر گفت: در معاملات روز شنبه سفارش‌گیری از ساعت هشت و ۳۰ دقیقه و آغاز معاملات ساعت ۹ خواهد بود.
دهقان اعلام کرد: افرادی که اقدام به انتشار این خبر کرده بودند تغییراتی را در صفحه tsetmc به تاریخ ۱۲ فروردین ایجاد کرده بودند، در حالی که این تاریخ، تعطیل رسمی است و سامانه در اختیار ناظر نیست که بخواهد پیامی را در این سامانه بارگذاری کند.
مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس تهران خاطرنشان کرد: اگر فعالان بازار اکنون به سایت اصلی بورس مراجعه کنند چنین پیام ناظری وجود ندارد، بنابراین معاملات در روز شنبه از ساعت هشت و ۳۰ دقیقه آغاز می‌شود.
وی اظهار داشت: این خبر جو منفی را در بازار ایجاد می‌کند که به دلیل عدم آگاهی مردم، می‌تواند بر خرید و فروش سهام تاثیرگذار باشد.
دهقان در ادامه به مشکلات هسته معاملات در بازار روز چهارشنبه اشاره کرد و افزود: مشکل روز آخر برطرف شده و از روز شنبه معاملات بدون هیچ نقص و تاخیری انجام می‌شود.
مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس تهران با اشاره به اقداماتی که برای رفع مشکلات هسته معاملات در دستور کار قرار گرفته است، گفت: اجرای اقدامات در دستور کار چند ماهی به طول می‌انجامد اما از اواخر سال ۹۸ با توجه به مشکلاتی که برای سامانه فرابورس ایجاد شد اقداماتی را برای برطرف شدن هر چه زودتر مشکلات دستور کار قرار دادیم که امیدواریم زودتر به نتیجه برسانیم اما هنوز ناچاریم با همین سیستم کنونی به انجام فعالیت بپردازیم.
امیرحسین بذلی
