به گزارش تیتربرتر؛ برای درک ساده‌تر مفهوم شاخص کل، فرض کنید که شما از تمام شرکتهای بورسی متناسب با وزن آن‌ها در شاخص کل بورس سهام خریداری کنید، در این صورت تغییرات شاخص کل بورس برابر با میزان بازدهی سبد سهام شما خواهد بود. در واقع شاخص کل تغییرات قیمت سهام و سودهای سالیانه‌ای را که شرکت‌ها به شما پرداخت می‌کنند، محاسبه می‌کند.
شاخص کل بورس چیست؟
در بورس تهران شاخص بازدهی یا همان شاخص قیمت و بازده نقدی با نام TEDPIX شناخته می‌شود. این شاخص همان شاخصی است که همیشه در اخبار و رسانه‌ها از آن به عنوان شاخص بورس تهران صحبت می‌شود. شاخص کل در بین فعالان بازار و سرمایه‌گذاران یکی از پرکاربردترین شاخص‌هاست. این شاخص بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس است، به عبارت دیگر تغییرات شاخص کل بیانگر میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس است.
شاخص کل، با عنوان شاخص قیمت و بازده نقدی نیز شناخته می‌شود. نکته‌ای که هنگام بررسی شاخص باید به آن بیشتر توجه کنیم، میزان تغییرات شاخص کل است. مثلا اگر شاخص کل بورس در طی یک سال از عدد ۸۰هزار به ۱۲۰ هزار واحد برسد، نشان‌دهنده این است که میانگین بازدهی بورس طی یکسال اخیر برابر با ۵۰درصد بوده است. طبق فرمول محاسبه شاخص کل، هر چه شرکت‌ها بزرگتر باشند و سرمایه بیشتری داشته باشند، تاثیر بیشتری بر روی شاخص کل خواهند داشت.
به‌عنوان مثال تاثیرگذاری تغییرات قیمت شرکتهای بزرگی مانند صنایع پتروشیمی خلیج فارس، فولاد مبارکه خیلی بیشتر از تاثیرگذاری شرکتهای کوچکی مانند سیمان خاش یا قند هکمتان بر شاخص کل است.
شاخص کل هم‌وزن
برخی از کارشناسان و فعالان بازار سرمایه اعتقاد دارند شاخص کل معیار مناسبی برای ارزیابی شرکتهای بورسی و نشان دهنده برآیند عمومی تغییرات بازار سهام نیست. به‌دلیل اینکه تاثیرگذاری شرکت‌ها با سرمایه بزرگتر بر روند شاخص کل بیشتر است، به‌طوری‌که در مواقعی شاهد آن هستیم که اکثر بازار سهام در وضعیت کاهشی قرار دارند، اما با افزایش قیمت سهام چند شرکت بزرگ، شاخص کل مثبت می‌شود.
در شاخص کل هم‌وزن شرکتهای پذیرفته شده در بورس با وزنی برابر در محاسبه شاخص کل سهیم هستند و نوسانات مثبت و منفی شرکتهای کوچک، به اندازه نوسان مثبت و منفی شرکتهای بزرگ در این شاخص تاثیرگذار است.
شاخص قیمت TEPIX
شاخص قیمت نیز یکی از اصلی‌ترین شاخص‌های بورس است. این شاخص بیانگر روند عمومی تغییر قیمت سهام همه شرکتهای پذیرفته در بورس اوراق بهادار است و برخلاف شاخص کل، سود تقسیمی شرکت‌ها در این شاخص لحاظ نمی‌شود. مثلا اگر شاخص قیمت بورس در مدت یکسال ۲۰ درصد رشد داشته باشد، به این معنی است که سطح عمومی قیمت‌ها در بورس نسبت به یکسال گذشته به طور متوسط ۲۰درصد رشد داشته است. تفاوت عمده این شاخص با شاخص کل این است که در شاخص قیمت، فقط قیمت سهام شرکتهای بورسی در فرمول شاخص مورد محاسبه قرار می‌گیرد، در صورتی که در شاخص کل علاوه بر قیمت، سود پرداختی سالیانه شرکت‌ها هم در محاسبه شاخص لحاظ می‌شود. در این شاخص نیز مثل شاخص کل، وزن شرکت‌ها در تاثیر آن‌ها بر شاخص قیمت اهمیت دارد، یعنی هرچه شرکت بزرگتر باشد، تاثیر آن بر شاخص قیمت نیز بیشتر است.
شاخص قیمت هم‌وزن
در شاخص قیمت هم وزن، شرکتهای پذیرفته شده در بورس با وزنی برابر در محاسبه شاخص قیمت سهیم هستند و نوسانات مثبت و منفی شرکتهای کوچک، به اندازه نوسان مثبت و منفی شرکتهای بزرگ در این شاخص تاثیرگذار است.
شاخص سهام آزاد شناور TEFIX
پیش از آنکه درباره «شاخص سهام آزاد شناور» توضیح دهیم، لازم است مفهوم «سهام شناور آزاد» را مرور کنیم. سهام شناور آزاد(Free float) بخشی از سهام یک شرکت سهامی اطلاق می‌شود که دارندگان آن آماده عرضه و فروش آن بخش از سهام هستند و انتظار می‌رود در آینده‌ای نزدیک قابل معامله باشد. مالکان سهام شناور آزاد قصد ندارند با حفظ آن در مدیریت شرکت مشارکت کنند. برای محاسبه سهام شناور آزاد باید ترکیب سهامداران، بررسی و سهامداران راهبردی را مشخص کرد. سهامدار راهبردی، سهامدارانی هستند که در کوتاه مدت، قصد واگذاری سهام خود را نداشته و معمولاً می‌خواهند برای اعمال مدیریت خود، این سهام را حفظ کنند. به عنوان مثال سهام شناور آزاد شرکتهای مخابرات ایران و فولاد مبارکه به ترتیب برابر با پنج درصد و ۲۴درصد است.
بیشتربخوانید: بازدهی بازار بورس در سال 99
میزان شاخص بورس در چهار فروردین 99
براساس معاملات دیروز بیش از چهار میلیارد و ۱۶۰ میلیون سهم، حق تقدم و اوراق بهادار به ارزش ۲۸ هزار و ۴۶۴ میلیارد ریال داد و ستد شد.
همچنین شاخص کل (هم وزن) با یک هزار و ۵۹۰ واحد رشد به ۱۷۸ هزار و ۶۷۰ واحد و شاخص قیمت (هم وزن) با یک هزار و ۵۷ واحد افزایش به ۱۱۸ هزار و ۸۷۰ واحد رسیدند.
شاخص آزاد شناور نیز با سه هزار و ۴۶۸ واحد کاهش به رقم ۶۴۶ هزار و ۸۷۶ واحد رسید، شاخص بازار اول سه هزار و ۵۱۸ واحد و شاخص بازار دوم ۶ هزار و ۶۹۰ واحد کاهش داشتند.
علاوه بر این در بین تمامی نمادها، نماد بانک ملت (وبملت) با ۴۲۲ واحد، گروه مپنا (رمپنا) با ۳۶۱ واحد، بانک تجارت (وتجارت) با ۳۵۶ واحد، کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران (حکشتی) با ۲۴۷ واحد، بانک پاسارگاد (وپاسار) با ۱۴۰ واحد، شرکت ارتباطات سیار ایران (همراه) با ۱۴۰ واحد.بیشترین تأثیر مثبت را بر شاخص کل داشتند.
در مقابل نماد صنایع پتروشیمی خلیج فارس (فارس) با یک هزار و ۲۹۱ واحد، فولاد مبارکه اصفهان (فولاد) با ۹۸۹ واحد، ملی صنایع مس ایران (فملی) با ۷۶۹ واحد، معدنی و صنعتی گل گهر (کگل) با ۵۲۰ واحد، پالایش نفت تهران (شتران) با ۲۹۹ واحد، سرمایه گذاری غدیر (وغدیر) با ۲۹۲ واحد، پالایش نفت اصفهان (شپنا) با ۲۷۹ واحد و پالایش نفت بندرعباس (شبندر) با ۲۶۷ واحد از جمله گروه‌هایی بودند که افت شاخص بورس را رقم زدند.
برپایه این گزارش، امروز نماد گلوکوزان، بانک ملت، ملی صنایع مس ایران، پالایش نفت اصفهان، فولاد مبارکه اصفهان، بانک تجارت و پالایش نفت تهران در گروه نمادهای پربیننده قرار داشتند.
گروه بانک ها هم در معاملات امروز صدرنشین برترین گروه‌های صنعت شد و در این گروه یک میلیارد و ۶۳۵ هزار برگه سهم به ارزش سه هزار و ۳۰۲ میلیارد ریال داد و ستد شد.
بیشتربخوانید: نحوه دریافت وام کرونا!
آخرین وضعیت شاخص فرابورس
شاخص فرابورس نیز بیش از به هشت واحد کاهش داشت و بر روی کانال ۶ هزار و ۵۸۲ واحد ثابت ماند.
همچنین در این بازار یک میلیارد و ۳۶۵ میلیون برگه سهم به ارزش بیش از ۱۴ هزار و ۹۴۴ میلیارد ریال داد و ستد شد.
بیشترین تاثیر مثبت را در بین تمامی نمادها، نماد اعتباری ملل (وملل)، پتروشیمی تندگویان (شگویا)، گروه توسعه مالی مهر آیندگان (ومهان)، بانک دی (دی)، توزیع داروپخش (دتوزیع)، پخش البرز ۰پخش)، توسعه و عمران استان کرمان (کرمان) و مدیریت انرژی تابان هور (وهور) بر شاخص این بازار داشتند.
نماد پتروشیمی زاگرس (زاگرس)، سهامی ذوب آهن اصفهان (ذوب)، فرابورس ایران (فرابورس)، فولاد هرمزگان جنوب (هرمز)، پالایش نفت لاوان (شاوان)، گروه سرمایه گذاری مس سرپشمه (سمگا)، جنرال مکانیک (رنیک) و تولید نیروی برق دماوند (دماوند) هم مانع از رشد بیشتر این شاخص شدند.
