سرویس فرهنگ و هنر پایگاه خبری تیتربرتر؛ کم بود که حساسیت مردم بعد از انتشار خبر بردن محمدرضا شجریان به بیمارستان جم، شباهنگام مردمی را به مقابل بیمارستان کشاند و تفال همایون نورچشم شجریان، هم از نگرانی ها نکاست: بنگر که از کجا به کجا می فرستمت. عجب ماه و سال رو به پایانی.
هنرمندان مشهور باعث رونق نمایش شدند، مطرب به بالاترین فروش تاریخ سینمای ایران با ۳۸ میلیارد تومان درآمد و چشم و گوش بسته و زیرنظر (دو کمدی) با ۱۲ و ۸ میلیارد تومان در مراحل بعدی بودند.
فستیوال موسیقی فجر با برگزیدن چند ترانه جوانانه، تغییر در نگرش ها را نشان داد و همین طور با تقدیر از خانم افلیا پرتو سرپرست گروه موسیقی بانوان (قبل از انقلاب) تفاوتی دیگر را به رخ کشید.
از یک هفته پیش تغییراتی در هیات تحریریه روزنامه شهروند رخ داد. سردبیری روزنامه را نسرین جودکی با دقت و ابتکار عمل فراوان به عهده گرفت. در سال‌های اخیر تعداد زیادی از خانم های روزنامه نگار به سردبیری مجلات منصوب شدند اما در میان روزنامه‌ها این اتفاق کمتر روی داده است. اولین کارکرد تغییرات جدید، صفحه اول میان هفته بود، زمانی که با انتخاب عکس و تیتر مناسب نشان دادند که از نگرانی مردم از نوع خبررسانی‌های رسمی باخبرند. کرونا رسید!
۹۲ درصد مردم موسیقی گوش می کنند
جشنواره موسیقی فجر در آخرین روز هفته در برنامه گسترده‌ای در تالار وحدت به کار خود پایان داد. جشنواره با اشاره به سیل سیستان و بلوچستان و خسارات وارده به مردم گروه گلداز به سرپرستی گل ﻣﺤمد بلوﭼﯽ به صحنه فرستاد تا قطعاتی اجرا کرد. گل ﻣﺤمد بلوﭼﯽ سرپرست و خواننده، خداداد شَکِلز ﺋﯽنسب نوازنده قیچک، رضوان بادروزه نوازنده دهلک و نصیر اﺣﻤد مُلازِﺋﯽ نوازنده تنبورک اعضای این گروه بودند.
بعد از دادن جوایزی به ترانه‌های انتخابی جشنواره، تجلیل از چهار چهره موسیقی یعنی خانم افلیا پرتو استاد و نوازنده پیانو، هوشنگ ظریف زاده نوازنده و آهنگساز، نادر مشایخی آهنگساز و عاشیق حسن اسکندری پیشکسوت موسیقی نواحی آذربایجان را روی صحنه برد و تشویق کرد. حضور خانم افلیا پرتو پیش کسوت نام آشنا شوری در حاضران برانگیخت.
خانم افلیا پرتو از محضر استادانی مانند ابوالحسن صبا، علینقی وزیری، روح الله خالقی، مهدی مفتاح و جواد معروفی بهره‌مند شده و نخستین زن ایران که پیانو ایرانی در اجرای موسیقی ملی نوشت و تا پیش از انقلاب سال‌ها سرپرست ارکستر بانوان بود. در سال ۷۷ هم وی بود که با تاسیس گروه موسیقی یاران با خوانندگی خاطره پروانه بار دیگر آن رسم را بنا نهاد.
اما شاید شنیدنی‌ترین بخش پایانی جشنواره موسیقی فجر سخنان عباس صالحی، وزیر ارشاد بود که گفت: در طول سالیان موسیقی حافظه ادبیات بزرگ ایران بوده است. بخش قابل توجهی که در ذهن و روان ما از ادبیات فاخر ایران باقی می‌ماند، در فضای موسیقی شکل گرفته است. ما با زبان موسیقی امروز بخشی از زندگی روزمره‌مان را می‌گذرانیم.
وزیر ارشاد اسلامی بعد از آن آماری را بیان کرد که نشان از نقش موسیقی در زندگی مردم دارد. و مطابق آخرین آمار سال ۹۸، نود و دو درصد مردم ایران موسیقی گوش می‌دهند. همچنین میانگین مصرف روزانه مردم ایران در سن ۱۵ تا ۲۲ سال، نود و دو درصد است. مردم ایران روزانه یک ساعت و دوازده دقیقه و در سن ۱۵ تا ۲۹ سال دو ساعت به موسیقی گوش می‌دهند.
به گفته وزیر: در واقع زندگی ما به گونه‌ای با موسیقی عجین شده است و این‌گونه نیست که مصرف موسیقی شامل حال طبقه خاصی باشد. موسیقی دارد در تار و پود وجود ما راه پیدا می‌کند و هر روز بیشتر از گذشته بر اهمیت آن افزوده می‌شود.
سایه کرونا بر سر اقتصاد فرهنگ و هنر
در روزهایی که هجوم ویروس کرونا به کشور عزیزمان باعث شده است بیش از گذشته حس اتحاد و همدلی در میان مردم بیشتر شود، هنر، این ابزار مقاوم در برابر سختی‌ها بزرگترین کمک را به ایجاد روحیه در میان مردم بر عهده دارد.
شاید نخستین نهادی که در روزهای نخستین اعلام شیوع ویروس کرونا به کشور اقدام به تعطیلی تمامی برنامه‌های جنبی و مجوزهای صادر شده کرد، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود. دستور تعطیلی تمامی فعالیت‌های فرهنگی و هنری در حالی صادر شد که بسیاری از فعالیت‌های فرهنگی و هنری به دلیل ماهیت آنها نیاز به تجمع افراد در یک محیط دربسته بود که منجر به انتشار سریع این ویروس می‌شود.
تعطیلی گالری‌ها، سینماها، موزه‌ها، کتابخانه‌های عمومی، سالن‌های نمایش و کنسرت‌های موسیقی همگی نشان از آن دارد که فرهنگ و هنر پیشتاز مسیر پیشگیری این بیماری در کشور است. اتفاقی که باعث شد حساسیت‌های مدیریتی در مجموعه مدیریت کنترل این بیماری با جدیت بیشتری در روزهای پس از آن وارد عمل شود.
اما در کنار تعطیلی تمامی فعالیت‌های فرهنگی و هنری کشور که هنرمندان نیز با روحیه متعهدانه از آن استقبال کردند این پرسش جدی به وجود می‌آید که سرنوشت اقتصاد فرهنگ و هنر و ضرر و زیان این روزها قرار است چگونه جبران شود؟ با وجود آنکه بسیاری از هنرمندان عرصه‌های مختلف هنری داوطلبانه اقدام به تعطیلی فعالیت‌های عمومی خود کردند اما به دلیل شرایط سخت اقتصادی در عرصه‌های هنری این نگرانی به وجود می‌آید که با عادی شدن شرایط کشور پس از پشت سر گذاشتن روزهای سخت مبارزه با ویروس کرونا آیا باز هم شاهد رونق فعالیت‌های فرهنگی و هنری خواهیم بود؟
کتاب‌ها خاک می‌خورند
یکی از حرفه‌هایی که با مشکل مواجه شده عرصه کتاب است. بسیاری از کتابفروشی‌ها در شهرهای آلوده به ویروس کرونا با تعطیلی و رکود روبه‌رو هستند.
عبدالله توانگر، مدیر کتابفروشی استاد و شاگرد اصفهان با اشاره به تاثیر تعطیلی مراکز فرهنگی به خاطر شیوع بیماری کرونا می‌گوید: اوضاع کتاب در سال ۹۸ خوب نبود و با شیوع ویروس کرونا این شرایط سخت در عرصه کتاب بیشتر از قبل خودش را نشان می‌دهد.
وی با بیان اینکه کتابفروشی‌های شهرستانی تا پیش از این هم فروش خوبی نداشتند گفت: امید تمام کتابفروشی‌ها به روزهای پایانی سال است تا بتوانند با فروش کتاب و رونق هدیه دادن کمی به اوضاع خود سر و سامان بدهند. اما متاسفانه شیوع این ویروس باعث شده مراجعه به کتابفروشی‌ها به کمترین حد خودش برسد.
توانگر در ادامه گفت: امیدواریم با کاهش التهاب جامعه ناشی از شیوع این ویروس باز هم رونق به کتابفروشی‌ها بازگردد. دولت باید در این شرایط در کنار بخش خصوصی باشد و با طرح‌های خود از آنها حمایت کند. هم ناشران و هم کتابفروشان در این اوضاع امیدوارند دولت با تمهیدات و راهکارهایی شرایطی را فراهم کند تا باز هم بتوانیم ادامه فعالیت دهیم.
وی با اشاره به طرح عیدانه کتاب گفت: اگر التهاب جامعه فروکش کند و مردم به زندگی عادی بازگردند می‌توانیم امیدوار باشیم با اجرای طرح عیدانه کتاب رونق نسبی به کتابفروشی‌ها بازگردد.
وی با اشاره به تمهیداتی برای بازگشت اعتماد در فروشگاه کتابفروشی تحت مسئولیتش گفت: در راسته کتابفروشی ما که چندین کتابفروشی حضور دارد همگی با ضدعفونی کردن داخل فروشگاه و جلد کتاب‌ها و رعایت نکات بهداشتی تلاش کردیم اگر شهروندی به کتابفروشی ما مراجعه کرد سلامت او را تامین کنیم.
سینما و بحران مخاطب
سینمای ایران این روزها دیگر مثل سابق رمقی برای جذب مخاطب ندارد. شیوع ویروس کرونا باعث شده است بسیاری از سینماها تعطیل شوند و اکران فیلم‌های نوروزی با مشکل مواجه شود.
محسن چگینی تهیه‌کننده فیلم سینمایی «خوب، بد، جلف۲» با اشاره به مشکلات پیش آمده در جذب مخاطب گفت: متاسفانه اتفاقی که برای کشور رخ داده است و همه ما درگیر ویروس کرونا هستیم پیرو دستورالعملی که از سوی شورای صنفی نمایش صادر شده، تمامی سینماها تا هفته آینده تعطیل هستند و این باعث شده فروش فیلم «خوب، بد، جلف۲» که در روزهای نخست توانست رکورد سه روز نخست اکران را جابه‌جا کند، با افت روبه‌رو شود.
وی در ادامه گفت: طبیعی است در این شرایط سلامت شهروندان از هر چیزی مهم‌تر است و با هیچ چیز نمی‌توان آن را معامله کرد. سینمای ایران هم نفسش به نفس تماشاگر وابسته است و همه ما کار می‌کنیم تا تولیداتمان را تماشاگران ببینند و راضی باشند و طبیعی است با این میزان از همراهی با مردم در همه زمینه‌ها، هیچ سینماگری حاضر نیست سلامت شهروندان به خطر بیفتد.
چگینی در ادامه افزود: امیدواریم سازمان سینمایی راهکاری بیندیشد تا بعد از این روزها و تمام شدن مشکلات ناشی از تعطیلی سینماها و صاحبان آثاری که فیلم‌هایشان در این زمان اکران شده است به شرایطی برسند تا بتوانند روزهای تعطیلی را جبران کنند و دوباره چراغ سینماها با حضور مخاطبان آن روشن شود.
تاثیر کرونا بر رویدادهای فرهنگی آموزشی ایران
معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران از بررسی تعویق تاریخ برگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب تهران خبر داد.
این در حالی است که در سی و سومین دوره نمایشگاه کتاب تهران، ترکیه به عنوان مهمان ویژه دعوت شده است.
همچنین سازمان سنجش ایران نیز اعلام کرد: آزمون دوره دکترا که قرار بود روز جمعه 9 اسفند برگزار شود، به دلیل شیوع ویروس کرونا در تاریخ 28 فروردین سال 1399 برگزار خواهد شد.
وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ایران هم خبر داد: موزه‌ها و اماکن تاریخی زیرنظر این وزارتخانه در استان‌هایی که در معرض تهدید کرونا قرار دارند تا پایان هفته تعطیل شدند.
گفتنی است، ویروس کرونا در ایران تا کنون 7 قربانی گرفته است. آخرین آمار مبتلایان به کرونا 28 نفر اعلام شده است و وزارت بهداشت ایران تا کنون آمار جدیدی را اعلام نکرده است.
