به گزارش تیتربرتر؛ بررسی بازار خودرو نشان می‌دهد که قیمت خودروهای پرتیراژ داخلی که بعد از یک شیب تند صعودی از دو هفته گذشته مجدد تغییر مسیر داده و روند نزولی به خود گرفته است، در این هفته نیز آرامتر از هفته گذشته بوده و قیمت خودرو در بازار آزاد نسبت به هفته گذشته و اوایل هفته جاری نیز کاهش یافته است اما مشخص نیست این آرامش و کاهش قیمت ادامه داشته باشد یا نه؟
دلیل اصلی گران بودن خودرو در ایران
گرانی خودرو طی هفته‌های اخیر دلایل بسیاری از جمله نبود نظارت، جولان دلالان در فضای مجازی و قیمت‌سازی‌های خلاف واقع دارد اما اصلی ترین دلیل گران بودن خودرو در ایران با توجه به کیفیت آن، بالا بودن قیمت تمام شده تولید علیرغم دستمزد ریالی کارگران است.
از سوی دیگر اُفت ارزش پول ملی و افزایش نرخ ارز موجب شد تا عده‌ای بازار خودرو را برای سرمایه‌گذاری و حفظ دارایی‌های ریالی خود انتخاب کنند در این میان زخم‌های کهنه نیز سر باز کرد و مسائلی مانند قیمت‌گذاری دستوری، دولتی بودن خودروسازان نیز دردسرساز شد.
خودروسازان معتقدند در صورتی که نقدینگی موردنیاز آنها تامین شود می‌توانند حجم تولید را افزایش داده و تقاضای بازار را پاسخ دهند براساس گفته رحمانی وزیر صنعت، معدن و تجارت شورای پول و اعتبار پرداخت 5 هزار میلیارد تومان به خودروسازان را تصویب کرد تا شرکت های خودروساز از این اعتبار برای پرداخت بدهی خود به قطعه سازان استفاده کنند.
بیشتر بخوانید: وضعیت خودروهای گازسوز در سال 99
اگرچه پرداخت این اعتبار همانند 4 هزار میلیارد تومانی که در سال گذشته به شرکت‌های خودروسازی پرداخت شد، می‌تواند تولید را موقتا افزایش دهد اما باید دید مسئولان چه زمانی مُسکن را رها کرده و به دنبال راهکار مناسبی برای درمان قطعی مشکلات صنعت خودروسازی خواهند رفت؟
در این رابطه، سعید موتمنی- رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو تهران گفت: روند قیمتها در چند روز اخیر تقریبا کاهشی بوده و بازار آرامتر شده است. در هرصورت بازار تابع عرضه و تقاضاست. زمانی که عرضه به اندازه کافی صورت گیرد افزایش قیمت‌های آنچنانی پیش نخواهد آمد و از التهابات و وسوسه خرید خودرو از کارخانه وفروش در بازار آزاد کاسته می‌شود.
عدم تناسب عرضه و تقاضا در بازار خودرو
یک کارشناس بازار خودرو عدم تناسب عرضه و تقاضا را عامل اصلی افزایش قیمت خودرو عنوان کرد و به اقتصاد آنلاین گفت: حداقل برای جلوگیری از سیر صعودی قیمت خودرو، باید میزان تقاضای بازار کنترل شود.
حسن کریمی سنجری عرضه قطره‌چکانی خودروسازان را عامل اصلی افزایش قیمت خودرو دانست و اظهار کرد: کاهش عرضه خودرو مسئله امروز و دیروز نیست بلکه این مشکل ناشی از کاهش تولید خودرو در سال97 است که به رغم افزایش تیراژ امروز، نتوانسته پاسخگوی تقاضای بازار باشد.
وی افزود: کمبود نقدینگی و مشکل خودروسازان در تامین مواد اولیه همچنان باقی است و به همین خاطر نتوانسته‌اند با وجود افزایش میزان تولید، بازار خودرو را کنترل کنند؛ ضمن اینکه حجم تولید امروز با میزان تیراژ مطلوب سال‌های قبل همچنان فاصله دارد.
کریمی درباره تاثیر جو روانی دلالان و سایت‌های اینترنتی بر افزایش قیمت خودرو اظهار کرد: این عوامل آنقدر قدرت ندارند که قیمت خودرو را هر روز افزایش داده و روی همان سطح بالا ثابت نگه دارند، بنابراین موارد گفته شده شروع کننده التهاب بازار خودرو نبوده‌اند بلکه صرفا به این موضوع دامن زده‌اند.
راهکار کنترل قیمت خودرو
این کارشناس بازار خودرو کنترل تقاضا و عرضه پایدار را راهکار کنترل قیمت خودرو دانست و گفت: عرضه به میزان فعلی و حتی بیشتر باید به صورت پایدار ادامه یابد تا عرضه و تقاضا هماهنگ شود؛ از طرفی قیمت‌گذاری دستوری و فاصله قیمت خودرو بین کارخانه و بازار باعث ولع خرید مردم و افزایش تقاضا شده که باید با برداشتن قیمت‌های دستوری، سمت تقاضا را کنترل کنیم.
او همچنین با انتقاد از طرح جدید فروش خودرو به صورت قرعه کشی تصریح کرد: این روش باعث تحریک بیشتر طرف تقاضا شده، زیرا با این اقدام حتی افرادی هم که قصد خرید خودرو نداشته‌اند وارد میدان شده و با موجی که راه افتاده میزان زیادی از تقاضاهای بالقوه به بالفعل تبدیل خواهد شد.
بیشتر بخوانید: طرح تبدیل پژو 206 صندوقدار چیست؟
کریمی سناریوی کنترل نرخ ارز را برای جلوگیری از افزایش قیمت خودرو پیشنهاد کرد و گفت: طی چند ماه گذشته شاهد بودیم که بانک مرکزی نه صرفا با روش تزریق ارز بلکه از طریق کنترل سطح تقاضا توانست جلوی افزایش لجام گسیخته ارز را بگیرد، درمورد بازار خودرو هم در حال حاضر بهترین راهکار کنترل قیمتها، کاهش تقاضای موجود با حذف قیمت‌گذاری دستوری و سپس ادامه روند فعلی تولید و افزایش عرضه است.
ناکامی مردم برای ثبت نام در طرح‌های پیش‌فروش خودرو
اگرچه در شرایط کنونی تفاوت قیمت خودرو در کارخانه و بازار به انگیزه‌ای برای ثبت نام در طرح‌های پیش‌فروش خودرو تبدیل شده اما براساس گزارشات رسیده بیشتر این تلاش‌ها ناکام مانده و مصرف‌کنندگان واقعی نمی‌توانند در این طرح‌ها ثبت نام کنند، در واقع سوداگران از این فاصله قیمتی استفاده کرده و با به کارگیری ربات و هک کردن سیستم به راحتی قیمت چارچرخ‌ها را در بازار افزایش می‌دهند.
مصرف کنندگان می‌گویند طرح‌های پیش فروش خودرو ظرف چند دقیقه و در برخی موارد چند ثانیه تکمیل و مردم نمی‌توانند در این طرح‌ها ثبت نام کنند، این امر موجب می‌شود خودروهای پیش فروش شده به دست مصرف کنندگان واقعی نرسد در نتیجه عطش بازار از بین نرفته و تقاضا بر عرضه پیشی گرفته و قیمت ها روبه رورز افزایش می‌یابد. مقیمی مدیرعامل ایران خودرو نیز وجود ربات در ثبت نام خودرو را تایید کرده و می‌گوید "در سیستم فروشمان آنتی ربات اجرا کرده‌ایم و در حال حاظر ثبت نام با ربات امکان پذیر نیست."
به نظر می‌رسد خودروسازان از ظرفیت فروش فوری خودرو، برای ساماندهی بازار خودرو غافل شدند زیرا به راحتی می‌توان با عرضه خودرو در قلب طرح های پیش فروش، قیمت ها را تا حدودی کاهش و از گرانی چارچرخ ها جلوگیری کرد.
ناتوانی خودروسازان در تولید خودروی ملی
اگرچه صنعت خودروسازی در سال 97 برای دومین بار تحریم و شرکت‌های خارجی طرف قرارداد چمدان خود را بسته و ایران را ترک کردند اما در صورتی که خودروسازان طی 40 سال گذشته برنامه مشخصی برای بومی سازی خودرو داشتند تولید چارچرخ‌ها با مشکلی روبه رو نشده و خودروسازان نه تنها می‌توانستند بدون اُفت تولید به فعالیت خود عمل کنند بلکه عمل به تعهدات نیز بدون دردسر و نارضایتی مردم انجام می گرفت اما از آنجا که هنوز تولید خودرویی مانند پراید ۱۴۰۰ یورو ارزبری دارد، خودروسازان با خروج شرکت های خارجی در تولید خودروهای ملی و داخلی نیز دچار مشکل شده اند و تولید آنها به شدت کاهش پیدا کرد و بازار غیررسمی داغ شد.
علیرغم تمام وعده و وعیدهای وزارت صنعت، معدن و تجارت و خودروسازان برای افزایش تولید و ارزان شدن قیمت خودرو، این وعده ها عملی نشد، در واقع سناریوی این نهادها نه تنها نتوانست تاثیر چندانی بر کاهش قیمت چارچرخ ها داشته باشد بلکه در حال حاضر روبه روز بر قیمت آنها افزوده می شود به گونه ای که نه تنها داد مردم از این وضعیت به آسمان رفته بلکه رئیس قوه قضاییه نیز به موضوع ورود کرده و خواستار برخورد با متخلفان شد.
منایی معاون نظارت بر کالاهای سرمایه‌ای و خدمات سازمان حمایت از مصرف کننده کاهش 26 درصدی میزان تولید خودرو در 9 ماهه ابتدای سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل را تایید کرده و می‌گوید با تمامی اقدامات حمایتی انجام شده تولیدات خودروسازان کماکان پاسخگوی نیاز برای تحویل تعهدات معوق و فروش فوری نیست، این موضوع بر افزایش شکاف میان عرضه و تقاضا و بروز تنش قیمتی خودرو در بازار تأثیر فراوانی داشته است.
