استاد دانشگاه تهران نوشت: نرخ پائین نفت و بنزین در داخل کشور موجب مزیت یافتن صنایع و تولیدات مبتنی بر مصرف نفت و بنزین و جلوگیری از توسعه و تکامل فناوریهای کم مصرف انرژی و صرفه جوئیکننده در مصرف نفت و بنزین میشود.
علی اکبر نیکواقبال در مورد پیامدهای افزایش نرخ بنزین گفـت: نخست باید مزایا، پیامدها و عواقب افزایش بنزین را در ایران مرور کنیم و در نهایت ببینیم با بررسی تجربه چندین دهه گذشته و بررسی شرایط موجود آیا افزایش نرخ حاملهای انرژی قابل توجیه است. نخستین مزیت افزایش نرخ بنزین این است که با افزایش نرخ بنزین تقاضا برای بنزین کاهش مییابد مگر آنکه تقاضا را با کشش فرض نمائیم.
نیکواقبال ادامه داد: کم کشش یا بیکشش بودن تقاضا بیانگر آن است که تقاضا کاهش چندانی نخواهد داشت و در این صورت مبالغ هنگفتی به صندوق دولت سرازیر و درآمدهای اضافهای را برای دولت فراهم میکند. مشابه این وضعیت را در گذشته تاریخی ایران داشتهایم. محاسبه میزان افزایش درآمد دولت به سهولت قابل برآورد و محاسبه میباشد.
وی گفت: در مزیت دوم؛ افزایش نرخ بنزین میزان بیبند و باری مصرفکنندگان را کاهش و علاوه بر کاهش آلودگی هوا موجب میشود تا تدابیری جهت صرفه جوئی در مصرف به اجرا گذاشته شود مانند استفاده از مترو، دوچرخه یا پیاده روی و یا صرفه جوئی در انواع مسافرتهای سرگرمکننده یا عدم رعایت نزدیکترین راه به مقصد و در نهایت تعویض به موقع ابزار کاهش دهنده مصرف بنزین (فیلتر، شمع و...) و سایر تنظیمات مورد نیاز. این امر در کوتاه و طویل المدت موجبات جلوگیری از کاهش بیشتر ذخایر نفتی ما را فراهم میآورد.
نیکو اقبال ادامه داد: همچنین نرخ بسیار پائین بنزین در ایران در مقایسه با فوب خلیجفارس و یا قیمتهای بسیار بالای بینالمللی، بازارهای بسیار گرم و سودآوری را برای قاچاق فراهم کرده که مصائب و عواقب آن برای اقتصاد، جامعه، فرهنگ و اخلاقیات کشور بسیار تعیینکننده است. بسیاری از مزایای افزایش نرخ بنزین و یا نزدیک شدن آن به قیمتهای بینالمللی ناشی از ضررهای سنگینی است که پائین نگه داشتن نرخ بنزین به اقتصاد و صنایع کشور وارد مینماید.
استاد اقتصاد دانشگاه تهران در توضیح مزیت چهارم گفت: نرخ پائین نفت و بنزین در داخل کشور موجب مزیت یافتن صنایع و تولیدات مبتنی بر مصرف نفت و بنزین و جلوگیری از توسعه و تکامل فناوریهای کم مصرف انرژی و صرفه جوئیکننده در مصرف نفت و بنزین میشود مانند تولید خودروهای کم مصرف بنزین در سطح جهانی ( ۴ لیتر در ۱۰۰ کیلو متر و یا رشد خودروهای هیبریدی و برقی در سطح جهانی). در حقیقت مهمترین علت عقب افتادگی سطح فناوری صنعتی ایران در مقایسه با سطوح روز فناوری جهانی ناشی از عدم رعایت قواعد اقتصادی و تثبیت، تداوم و رشد زیرساختهای ناکارآمد مانند دیوانسالاری طی دهههای گذشته است.