رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان شمالی از آبنبات بجنورد به عنوان یکی از سوغات اصیل بجنورد یاد کرد و گفت: به دلیل کیفیت ممتازی که دارد از آوازه به سزایی برخوردار است که حتی ظرفیت صادرات را دارد.
صمدی بر اهمیت معرفی آبنبات بجنورد در سایر استان های کشور تاکید کرد و خواستار حضور بیشتر این صنف در نمایشگاه های داخلی و خارجی به جهت معرفی بیشتر آن شد.
وی در ادامه خواستار حضور بیشتر آبنبات سازان بجنوردی در نمایشگاههای مختلف کشور شد و عنوان کرد: با تبلیغ و بازاریابی این محصول در سطح ملی میتوانیم رونق اقتصادی و اشتغالزایی بالایی در استان داشته باشیم.
رئیس اتاق بازرگانی خراسان شمالی با اشاره به برخی از مشکلات واحدهای تولید آبنبات بجنورد، دستگاههای اجرایی استان را به همکاری بیشتر با این واحدهای تولیدی در استان دعوت کرد و ادامه داد: راهاندازی بازارچه سوغات بهویژه آبنبات یکی از راهکارهایی است که میتواند به توسعه و شناخت بیشتر سوغات استان کمک کند.
تولید آبنبات در بجنورد به سال ۱۲۸۴ هجری شمسی برمیگردد و امروزه بهعنوان سوغات شهر بجنورد معرف عموم است، هماکنون نیز در این حوزه بیش از ۲۴۰ واحد صنفی در استان فعالیت میکنند.
محمد صمدی در این آئین افزود: آبنبات سوغات شهره خراسان شمالی است که برندسازی نشده است اما، در صورت انجام این مهم می توان از تجارت آن، ارزش افزوده فراوانی را نصیب استان و کشور کرد.
وی با بیان اینکه صادرات منجر به رونق اقتصادی استان و کشور می شود گفت: در این زمینه باید تولید کنندگان آبنبات بجنورد تلاش بیشتری برای صادرات محصولات خود داشته باشند.
خراسان شمالی جزیره ای از سوغات ترش و شیرین و صنایع دستی اقوام مختلف است که هر یک می تواند رهاوردی کم نظیر برای مسافران و گردشگران به این استان باشد و همچنین به سایر کشورها صادر شود.
آبنبات بجنورد مرکز استان خراسان شمالی در سال های گذشته به صورت محدود به کشورهایی همچون روسیه، اندونزی و امارات متحده عربی به صورت محدود و بعضا چمدانی صادر شده است اما برای گسترش نیاز به برندسازی دارد.
هر چند این محصول در سالیان اخیر با اجرای طرح خوشه صنعتی آبنبات با شرکت ذینفعان در چند نمایشگاه داخلی عرضه شده است اما، به علت نداشتن برند هنوز صادرات آن به صورت انبوه و با نام تجاری مخصوص انجام نشده است.
براتی زاده، معاونت غذا و داروی استان خراسان شمالی نیز آبنبات را یکی از هنرهای اصیل هنرمندان بجنوردی دانست و خواستار همکاری بیشازپیش مسئولان در بحث سرمایهگذاری برای این محصول و ایجاد اشتغال در استان شد.
او به پتانسیل بالای آبنبات بجنورد جهت صادرات به دیگر استانهای کشور اشاره کرد و اظهار داشت: انتظار داریم رسانهها و بهویژه صداوسیما و مسئولان در بحث تبلیغات جهت رونق تولید آبنبات بجنورد اهتمام ویژهای داشته باشند.
براتی زاده مشکل اصلی آبنبات بجنورد را عدم برند سازی این محصول اعلام کرد و اظهار داشت: در این زمینه همه باید دست در دست هم دهیم این میراث را حفظ و ماندگار کنیم.
رضا فدایی، رئیس اتحادیه آبنبات سازان بجنورد نیز با قدردانی از اقدام مؤثر اتاق بازرگانی بهمنظور برگزاری اولین جشنواره بجنورد شهر آبنبات خواستار تداوم برگزاری اینگونه جشنوارهها بهصورت سالانه بهمنظور شناخت و معرفی بیشتر این محصول شد.
برگزاری موسیقی محلی و پاپ، تقدیر از عکاسان برتر جشنواره کندک، تقدیر از پیشکسوتان صنعت آبنبات از جمله برنامه های متوع در این جشنواره است و همچنین هنرمندان نیز در این مراسم هنرنمایی کردند. همچنین غرفه هایی نیز برای عرضه و معرفی انواع آبنبات دایر است.
شناسنامه آبنبات بجنورد
سابقه صنعت قند خراسان به سال ۱۳۱۳ شمسی میرسد که شرایط طبیعی مناسب برای کشت چغندرموجب گسترش صنعت قند دراین منطقه شده است به همین دلیل کارخانههای متعدد تولید قند در این منطقه دایر شد.افزون برکارخانههای قند، در بیشتر شهرهای استانهای خراسان به ویژه در شهرهای خراسان شمالی کارگاههای محلی تولید آبنبات نیز دایر شده است. این کارگاههای بومی که عمری طولانیتر از کارخانههای قند دارند بیش از یک قرن است که به شیوه سنتی دست اندرکار تبدیل شکر به آبنبات هستند.
نخستین آبنبات تولیدی در بجنورد، موسوم به "آبنبات قیچی" بوده که، چون با قیچیهای بزرگ دستی بریده میشد به همین نام شهرت داشت.
چندی بعد با افزودن گرد هل به آن، آبنبات هلدار بجنورد به بازار عرضه شد و با عطر خوش و خاصیت گرمش ذائقهها را مشکل پسند کرد.
بیشتر بخوانید:آموزش تهیه کباب برنجی خراسانی مرحله به مرحله
زمانی آبنبات هلدار مملکت خانمی نیز برای خود محبوبیتی پیدا کرد و از آن جا که بانویی از اعیان و اشراف موسوم به مملکت خانم، سفارش میداد که آبنباتها را برای او در اندازههای بزرگ تری قیچی کنند این نوع آبنبات حجیم که وزنی حدود ۳۵ تا ۴۰ گرم داشت به نام وی شهرت یافت و در دوره علی شاه قاجار، حدود ۱۲۸۴ شمسی، نوعی قند به نام "مام پزه"از عشق آباد به بجنورد وارد شد که مورد پسند عموم قرار گرفت.
نحوه درست کردن آبنبات بجنورد
آبنبات بجنورد را از خمیر کش داده شده شکر که موجب سفید شدن رنگ آن میشود، تولید میکنند.
این خمیر را از قالبهای مخصوص و در اندازههای دو سانتیمتر مکعبی عبور داده و پس از خشک شدن در کمتر از یک ساعت در پاکت های پلاستیکی نیم تا یک کیلوگرمی بستهبندی و به بازار عرضه میکنند.
خمیر آبنبات به مغز گردو، مغز پسته، هل، دارچین و زنجبیل، پودر لیمو، کنجد، گل محمدی، انواع گیاهان دارویی، قره قروت، پودر نارگیل، زرشک و سایر مواد مغذی و معطر نیز آغشته و آبنباتهایی به همین نام روانه بازار می شود که در استان های مجاور خراسان شمالی، ب ویژه در خراسان رضوی طرفداران زیادی دارد.
در سطح شهر بجنورد شمار زیادی مغازه آبنبات فروشی وجود دارد که در کارگاه های آبنبات سازی این شهر ماهانه حدود ۶۰۰ تن آبنبات تولید می شود و بنابر این می توان گفت که شغل بسیاری از اهالی شهر به نحوی با این صنعت در ارتباط است.
با وجود اینکه این سوغات شیرین طرفداران زیادی دارد اما چرخه کارگاه های تولید آبنبات در این خطه به خوبی نمی چرخد.