گروهی از کارمندان مایکروسافت به تمام صداهایی که کاربران کنسول بازی ایکسباکس ارسال میکردند و حتی صداهایی که کنسول بهاشتباه بدون اطلاع کاربر ضبط میکرد، سالها دسترسی داشتهاند.
پایگاه خبری مادربرد در گزارشی اعلام کرد مایکروسافت دستکم برای پنج سال طرحی تمرینی اجرا کرده است که در آن، تعدادی از کارمندان این شرکت برای ارتقای قابلیت تشخیص صدای کنسول ایکسباکس، به صداهای ارسالی کاربران و حتی صداهایی که کنسول بهاشتباه ضبط میکرد، گوش دادهاند. این پایگاه خبری با چند کارمند حاضر در این طرح گفتوگو کرده است.
بهنظر میرسد چنین طرحی با توجه به اینکه کاربران نمیدانستند صدای آنها را ممکن است فرد دیگر بشنود، حریم خصوصی این کاربران را نقض کرده است. یکی از کارمندان سابق ردموندیها که در این طرح حضور داشته، به مادربرد گفته است صداهایی که شنیده، اغلب بهنظر صدای کودک بوده است.
نکتهی مهم این است که سیستم فعالسازی به کمک صدا در کنسول ایکسباکس هرگز بینقص نبوده است. گزارشهایی وجود دارند که میگوید این سیستم در مواقعی بهاشتباه و بدون اطلاع کاربر فعال شده است. بهگفتهی کارمندانی که با پایگاه خبری مادربرد صحبت کردهاند، این صداها هم برای مایکروسافت ارسال شدهاند.
مایکروسافت در واکنش به انتشار این گزارش اعلام کرد این طرح تمرینی متوقف شده است. ردموندیها در بیانیهی خود اعلام کردند:
ماهها پیش روند بازنگری صداهای دریافتشده ازطریق ایکسباکس را متوقف کردیم. این کار برای توسعهی بخش تشخیص صدای این کنسول انجام شد و درحالحاضر، نیازی به انجام این کار احساس نمیشود. مایکروسافت برنامهای برای از سرگیری این بازنگریها ندارد.
مایکروسافت، تنها شرکتی نیست که از انسان برای بازنگری صداهای ضبطشدهی محصول سختافزاری استفاده میکند. آمازون و اپل و گوگل هم در ماههای اخیر برای استفاده از کارمندان خود بهمنظور توسعهی فناوری تشخیص صدا در اسپیکرهای هوشمند تولیدی شرکتشان با انتقادهای زیادی روبهرو شدند. در بعضی از این پروندهها، کارمندان شرکتهای فناوری صداهای حاوی اطلاعات خصوصی مشتریان مثل اطلاعات شناسایی را هم شنیدهاند.
مایکروسافت براساس سیاستهای خود این اجازه را دارد که با هدف توسعهی سرویسهای تولیدیاش به صداهای ضبطشدهی مشتریان گوش کند. البته براساس گزارش بایگاه خبری مادربرد، پیشازاین مایکروسافت اعلام نکرده بود ممکن است نیروی انسانی این فایلها را بررسی کند.
با تمام اینها، مایکروسافت تمام تلاش خود را به کار گرفته است که ریسک شکستن حریم خصوصی کاربران را بهحداقل برساند. این شرکت در بخش دیگری از بیانیهای خود اعلام کرد:
مدتها است اعلام کردهایم این بازنگریها برای توسعهی سرویسهای مبتنیبر صدا انجام میشوند و گاهی ممکن است خود فروشندگان این کار را انجام دهند.
ردموندیها در چنین شرایطی، بخش قوانین حریم خصوصی وبسایت رسمی خود را برای تأکید بیشتر روی این مسئله که ممکن است نیروی انسانی این شرکت با هدف صداهای ضبطشدهی مشتریان ازطریق دستگاههای تولیدی مایکروسافت بازنگری کرده باشند، بهروز کردهاند. در بخش بهروزشده آمده است:
ما همیشه قبل از جمعآوری اطلاعات، مجوزهای لازم را از مشتری دریافت خواهیم کرد. برای حفاظت از حریم خصوصی کاربران، ما صدای ضبطشده را بازنگری میکنیم. جابهجایی این صداها با شدیدترین تدابیر حفظ حریم خصوصی موجود در قانون انجام خواهند شد.
همچنین در بعضی پروندهها، مایکروسافت بعد از دریافت گزارشهایی دربارهی نقض قوانین این شرکت بهوسیلهی کاربر، پیامهای صوتی ارسالشدهی او به گیمرهای دیگر را هم بازنگری کرده است. مایکروسافت در توضیح چرایی این کار اعلام کرد:
این کار برای حفظ امنیت خانوادهی ایکسباکس انجام شده است.
مایکروسافت اعلام کرد در حال کار روی برنامههای بیشتر است تا کنترل کاربران را روی حریم خصوصی خود در جریان استفاده از محصولات این شرکت بیشتر کند. درحالحاضر، بخشی روی سایت مایکروسافت وجود دارد که کاربران میتوانند همهی صداهایی را پاک کنند که روی محصولات این شرکت ضبط کردهاند.
مایکروسافت به برخی از تماسهای کاربران در اسکایپ گوش میدهد
برخی گزارشها ادعا میکنند پیمانکاران طرف قرارداد با مایکروسافت به مکالمههای خصوصی کاربران اسکایپ گوش میدهند. مکالمههای ضبطشده، مکالمههایی هستند که با استفاده از سرویس ترجمهی اپلیکیشن برقرار شدهاند. رسانهی مادربرد (Motherboard) با استناد به مجموعهای از اسناد داخلی و اسکرینشات و فایلهای صوتی، اولینبار چنین ادعایی را علیه ردموندیها و اپلیکیشن پرطرفدار آنها مطرح کردند. در وبسایت اسکایپ بهروشنی گفته میشود که شاید برخی از تماسهای متمرکز بر سیستم ترجمه را این شرکت تجزیهوتحلیل کند؛ البته به فعالیت نیروی انسانی در این فرایند و گوش دادن به تماسهای کاربران اشارهای نمیشود.
محتوای صوتی اسکایپ که مادربورد جمعآوری کرده است، تماسهای خصوصی افراد همچون تماس با دوستان، صحبت دربارهی مشکلات شخصی مانند کاهش وزن و حتی موضوعات روابط شخصی را شامل میشود. فایلهای صوتی دیگر نشان میدهند کارمندان مایکروسافت به موارد دیگری همچون دستورهای کاربران به کورتانا هم گوش میدهند. رسانههای دنیای فناوری چندی پیش اخبار مشابهی با موضوعیت اپل و گوگل منتشر کرده بودند. شرکتهای مذکور درنتیجهی همین اخبار استفاده از نیروی انسانی را در سرویسهای سیری و گوگل اسیستنت متوقف کردند.
یکی از پیمانکاران مایکروسافت با تضمین ناشناسبودن هویتش، فایلها را دراخیار مادربورد گذاشت. او بهخاطر امضای قرارداد عدمافشای اطلاعات به ناشناس نگهداشتن هویت خود مجبور بود؛ بااینحال دربارهی موضوع حاضر نیز مصاحبه کرد. پیمانکار مذکور در بخشی از مصاحبه میگوید تواناییاش در بهاشتراکگذاشتن فایلها با رسانهها بهطور ذاتی نشاندهندهی عملکرد ضعیف شرکت در حفظ دادههای کاربران است. فایلهای او بین ۵ تا ۱۰ ثانیه محتوای صوتی دارند؛ البته وی ادعا میکند فایلهای طولانیتر هم دراختیار دارد.
در سال ۲۰۱۵، اسکایپ سرویس مترجم را راهاندازی کرد؛ سرویسی که امکان ترجمهی تقریبا زندهی تماسهای صوتی و تصویری را به کاربران میدهد. شایان ذکر است وایرد پیش از عرضهی قابلیت ترجمهی اسکایپ، مقالهای دربارهی استفادهی ردموندیها از هوش مصنوعی برای ترجمه منتشر کرده بود. قطعا مایکروسافت برای ترجمهی بهینه در پیامرسان مشهور خود از هوش مصنوعی استفاده میکند و آزمایشها روی آن نیز نشاندهندهی کیفیت درخورتوجه ترجمه است. افزونبراین، گزارشها نشان میدهد سیستم مذکور مانند بسیاری از سرویسهای مبتنیبر هوش مصنوعی برای بهینهسازی خدمات خود از نیروی انسانی هم بهره میبرد.
برخی از فایلهای صوتی گزارش اخیر از قابلیت ترجمهی اپلیکیشن اندروید اسکایپ استخراج شدهاند. درواقع، اسکرینشاتهای پیمانکار منبع آنها را اپلیکیشن اندروید بیان میکند. در بخشی از صفحهی پرسشهای پرکاربرد مترجم اسکایپ برای اندروید میخوانیم:
اسکایپ مکالمههای شما را جمعآوری و از آنها برای بهبود محصولات و خدمات مایکروسافت استفاده میکند. برای بهبود یادگیری و رشد فناوری تشخیص صوتی و ترجمه، جملهها و متنهای خودکار تحلیل میشوند. سپس، اصلاحات جدید به سیستم وارد میشود تا سرویسهایی با کارایی بیشتر ساخته شوند. ما برای بهبود فناوری و رشد آن، ترجمههای خودکار را تأید میکنیم و هر اصلاحیهای را دوباره به سیستم میافزاییم.
بیشتر بدانید:غول های فناوری شکست ناپذیر
در هیچ بخشی از متن بالا به درگیری نیروی انسانی در فرایند اشاره نمیشود و درحقیقت، هیچجا هم گفته نمیشود که شاید انسانها به صداهای ضبطشدهی سیستم مترجم در اپلیکیشنهای گوناگون اسکایپ گوش دهند. همچنین در بخش حریم خصوصی مایکروسافت، اشارهای به چنین رویکردی نمیشود.
فردریک کالتونر، مدیر بخش بهرهبرداری از داده در گروه غیرانتقاعی و فعال اجتماعی Privacy International، در گفتوگویی آنلاین دربارهی مسئلهی پیشآمده میگوید:
مردم برای صحبت با دوستان نزدیک یا مصاحبههای شغلی یا تماس با اعضای خانواده در کشورهای خارجی از اسکایپ استفاده میکنند. شرکتها در توضیح شیوهی ضبط دادههای کاربران و استفاده از آنها باید بسیار شفاف باشند. بهعلاوه، اگر قرار باشد صحبتهای کاربری برای بازبینی به نیروی انسانی ارجاع داده شود، باید اطلاعرسانی لازم و کسب اجازه از او در اولویت باشد. حداقل باید گزینهای برای ارسالنشدن گفتوگوهای کاربر به نیروی انسانی دراختیار کاربر قرار گیرد.
پات والش، دیگر فعال مسائل حریم خصوصی در انجمن Privacy Matters میگوید تبلیغات اسکایپ دربارهی سیستم ترجمه کاملا روی استفاده از هوش مصنوعی متمرکز است. از دیدگاه او، استفاده از نیروی انسانی برای بهبود سرویس باید تحت نظارت شدید قانونی قرار بگیرد. والش اعتقاد دارد بخشهای اطلاعرسانی سرویس ترجمهی مایکروسافت و سؤالهای پرکاربرد آن نیز نشانهای از بهکارگیری روش عادلانه و منصفانه از دادههای کاربران ندارد.
یکی از سخنگویان مایکروسافت در بیانیهای بهصورت ایمیل، پاسخی به رسانهی مادربورد داد. در بخشهایی از بیانیه میخوانیم:
مایکروسافت دادههای صوتی را با هدف بهینهسازی سرویسهای مبتنیبر صوت مانند فرمانهای صوتی یا مسیریابی یا ترجمه جمعآوری میکند. تلاش میکنیم در موضوع جمعآوری داده و استفاده از آن بیشترین شفافیت را داشته باشیم؛ درنتیجه، کاربران میتوانند دربارهی زمان و چگونگی استفاده از دادههایشان با اطلاعات کافی تصمیمگیری کنند. مایکروسافت پیش از جمعآوری و استفاده از دادههای کاربران، از آنها اجازه دریافت میکند. همچنین، روشهای متعددی بهکار میگیریم تا حریم خصوصی کاربران را پیش از اشتراکگذاری دادهها با شرکای خود در اولویت قرار دهیم. بهعلاوه، مطمئن میشویم شرکا با بیشترین استانداردهای حریم خصوصی اروپا هماهنگ باشند. ما قطعا بازهم روش مدیریت دادههای صوتی را بررسی میکنیم تا گزینههای انتخابی کاربران با شفافیت نمایش داده شوند و از حریم خصوصی آنها کاملا محافظت شود.
مایکروسافت میگوید در بخشهای FAQ سرویس ترجمهی اسکایپ و اسناد کورتانا مستقیم به استفادهی شرکت از دادهها با هدف بهبود سرویس اشاره شده است. البته، آنها باردیگر دربارهی دسترسی نیروی انسانی به دادهها سخنی بهمیان نمیآورند.
اسکرینشاتها و دیگر اسنادی که در گزارش اخیر منتشر شدهاند، روش ارائهی داده به پیمانکاران مایکروسافت و اصلاح ترجمهها را نشان میدهد. پیمانکار طرف قرارداد شرکت قطعهای صوتی را درکنار ترجمههای نسبی و تقریبا ناقص سیستم ترجمهی خودکار دریافت میکند. سپس، باید دقیقترین ترجمه را از میان متون ارائهشده انتخاب یا خودش ترجمهای دقیقتر ارائه کند. اسناد نشان میدهند فایل صوتی بهصورت اطلاعات طبقهبندیشده و محرمانهی مایکروسافت شناخته میشود.
پیمانکاری که اطلاعات خبرساز را دراختیار رسانهها قرار داده است، دربارهی فایلهای صوتی میگوید:
برخی از محتوای صوتی که دراختیار من قرار گرفت، حاوی خصوصیترین مکالمههای کاربران بود. انواع جستوجوی کاربران نیز در محتوای مذکور شنیده میشد و حتی اطلاعاتی همچون آدرس و شمارههای تماس هم در آن وجود داشت. شاید هیچ کاربرد خاصی برای چنین اطلاعاتی وجود نداشته باشد؛ اما بههرحال بهکارنگرفتن محیط و ابزاری کنترلشدهتر برای بررسی چنین نوعی از محتوا، عجیب بهنظر میرسد.
مایکروسافت ادعا میکند محتوای صوتی فقط ازطریق پرتال کاملا امن آنلاین دراختیار پیمانکاران قرار میگیرد. بهعلاوه، آنها میگویند اطلاعات خصوصی و هویتی کاربران و دستگاهها را نیز از محتوای صوتی حذف میکنند. بههرحال، اطلاعات موجود در محتوای صوتی جستوجو یا تماسهای اسکایپ، حساسیت بسیاری دارد. همچنین، بسیاری از پیمانکاران مایکروسافت فریلنسرهایی هستند که در خانه کار گوشدادن و بررسی محتوا را انجام میدهند. این حقیقت را نیز مادربورد با بررسی آگهیهای استخدامی آنلاین ردموندیها کشف کرد که امکان کار در منزل را برای پیمانکاران محتوای صوتی متذکر شده بودند.
پیمانکار افشاکنندهی این اخبار درپایان مصاحبه میگوید:
با وجود اینکه به اطلاعات هویتی کاربران دسترسی نداریم، همیشه احساس میکنم اگر کاربران مایکروسافت بدانند افرادی تصادفی در خانههای خود با لباس راحتی به مکالمههای آنها گوش میدهند و حتی شاید به آنها بخندند، بهاحتمال زیاد حس خوشایندی نخواهند داشت.
گرداورنده:معین کرمی