بانک جهانی در تازه‌ترین گزارش خود موسوم به «گزارش فضای کسب‌وکار 2020» به مقایسه 190 کشور جهان از نظر سهولت فعالیت‌های اقتصادی و وضعیت فضای کسب‌وکار آنها پرداخته است.

بر اساس ارزیابی این نهاد بین المللی که بر پایه آمار مربوط به یک‌ساله منتهی به می 2019 (اردیبهشت 98) تهیه شده است فضای کسب‌وکار در ایران بهتر شده است.

تعریف 

بانک جهانی نام دیگر بانک بین‌المللی توسعه و ترمیم (IBRD) است. همراه با چهار شعبه دیگر خود: مؤسسه بین‌المللی توسعه (International Development Association: IDA)، مؤسسه مالی بین‌المللی (International Finance Corporation: IFC)، آژانس تضمین سرمایه‌گذاری چند جانبه‌ای ((Multilateral Investment Guarantee Agency: MIGA و مرکز بین‌المللی برای حل و فصل منازعات سرمایه‌گذاری (International Centre for the Settlement of Investment Disputes: ICSID)، گروه بانک جهانی را تشکیل می‌دهند.بانک جهانی یکی از سه رکن برتون وودز را تشکیل می‌دهد.

مطالب مرتبط: تورم مهر ماه به ۴۲ درصد رسید

بر اساس گزارش بانک جهانی ایران امسال در شاخص کلی فضای کسب‌وکار نمره 58.5 را به‌دست آورده است که نسبت به 'گزارش سال قبل 1.52 واحد افزایش داشته است، بر این اساس فضای کسب‌وکار در ایران بهتر شده است. ایران در گزارش سال قبل نمره 56.98 را به‌دست آورده بود.

 اصلاح برآورد بانک جهانی از فضای کسب و کار ایران در سال قبل

با این حال بانک جهانی در برآورد اصلاحی خود از فضای کسب و کار ایران در سال قبل نمره 58.6 را به ایران داده است که با توجه به این نمره و کسب نمره 58.5 در شاخص کسب و کار امسال باید گفت فضای کسب و کار ایران در سال جدید نه تنها بهبود نیافته بلکه به میزان 0.1 واحد تنزل داشته است.

تعداد اعضای بانک جهانی

بانک بین‌المللی ترمیم و توسعه (IBRD) (با ۱۸۶ عضو)
مؤسسه بین‌المللی توسعه (IDA) (با ۱۶۹ عضو)
مؤسسه مالی بین‌المللی (IFC) (با ۱۸۲ عضو)
سازمان تضمین سرمایه‌گذاری چندجانبه (MIGA) (با ۱۷۵ عضو)
مرکز بین‌المللی برای حلّ و فصل منازعات سرمایه‌گذاری (ICSID) (با ۱۴۴ عضو)

شاخص کلی فضای کسب‌وکار بر پایه 10 شاخص کوچکتر با عناوین آغاز کسب‌وکار، کسب مجوز، ثبت داراییها، کسب اعتبارات، حمایت از سرمایه گذاری، مالیات، تجارت، اجرای قراردادها و ورشکستگی و دریافت انرژی برق محاسبه می‌شود. این شاخص در واقع نشان‌دهنده سهولت و مناسب بودن هرکشور برای انجام فعالیت‌های اقتصادی و تجاری است.

هرچه نمره کشوری در شاخص کلی فضای کسب‌وکار بیشتر باشد دلالت بر شرایط بهتر کسب‌وکار در آن کشور دارد.

ایران در رده‌بندی جهانی فضای کسب‌وکار میان 190 کشور در رده 127 جهان قرار گرفته است که نسبت به سال قبل یک پله صعود داشته است. بر این اساس ایران به‌لحاظ سهولت کسب‌وکار فقط از 63 کشور جهان وضعیت بهتری دارد.

 سومالی با نمره 20 در رده بندی جهانی فضای کسب و کار از آخر اول شد

در جهان نیوزیلند با نمره 86.8 رتبه نخست از نظر فضای کسب‌وکار را به خود اختصاص داده است و سنگاپور با نمره 86.2 و هنگ کنگ با نمره 85.3 به‌ترتیب رتبه‌های دوم و سوم را از این نظر به خود اختصاص داده‌اند. کره جنوبی، آمریکا، گرجستان، انگلیس، نروژ و سوئد نیز به ترتیب در رتبه های چهارم تا دهم قرار گرفته اند.

کشور آفریقایی سومالی نیز با نمره  20 در رتبه آخر قرار گرفته است.

ارکان بانک بین‌المللی ترمیم و توسعه

بانک بین‌المللی ترمیم و توسعه دارای دو رکن است:

هیئت رئیسه؛ هیئت رئیسه بانک از نمایندگان کلیه دولت‌های عضو تشکیل می‌شود. هیئت مذکور سالی یک‌بار تشکیل جلسه می‌دهد. طبق اساس‌نامه بانک، اختیارات وسیعی به هیئت رئیسه تفویض شده‌است؛ که ذیلاً دو مورد آن ذکر می‌شود.
- اخذ تصمیم دربارهٔ عضویت - تخصیص سود ویژه و تقسیم سرمایه سهمی بانک

هیئت مدیره؛ هیئت مدیره ۱۵ عضو دارد که ۶ نفر آن‌ها از طرف سهام‌داران عمده مثل ایالات متحده آمریکا، انگلستان، آلمان، فرانسه، ژاپن و هندوستان تعیین می‌شود و بقیه آن‌ها توسط دولت‌های عضو انتخاب می‌شوند. انتخاب رئیس بانک جهانی (بانک بین‌المللی ترمیم و توسعه) به‌عهده هیئت مدیره است.

بهبود وضعیت ایران در 2 محور شاخص کسب‌وکار و پس رفت در 2 محور

بر اساس این گزارش میان 10 محور کسب‌وکار در دو محور وضعیت ایران نسبت به سال قبل بهبود پیدا کرده و در دو محور نیز وضعیت بدتر شده و در شش محور نیز تغییری حاصل نشده است.

نمره ایران در شاخص کسب مجوز 0.4 واحد بهبود یافته و به 71.2 رسیده است. در شاخص دریافت انرژی برق نیز نمره ایران با 0.1 واحد افزایش به 69.4 واحد رسیده است.

اما در شاخص ثبت داراییها نمره ایران 0.9 واحد افت داشته و به 68.1 رسیده و در شاخص ورشکستگی نیز نمره ایران 0.5 واحد کاهش یافته و به 35.1 رسیده است.

مطالب مرتبط: آخرین اخبار از افزایش وام خرید مسکن

بر این اساس رتبه ایران از نظر سهولت آغاز کسب‌وکار 178، کسب مجوز 73، ثبت داراییها 70، کسب اعتبارات 104، حمایت از سرمایه گذاری 128، مالیات 144، تجارت 123، اجرای قراردادها 90 ، ورشکستگی 133 و دریافت انرژی برق 113 محاسبه شده است.

گفتنی است در گزارش سال 1397 ، رتبه ایران در سه نماگر «تجارت فرامرزی»، «پرداخت مالیات» و «حل وفصل ورشکستگی» بهبود یافته است. اصلاحات دولت شامل راه‌اندازی پنجره واحد تجاری و معرفی سیستم آنلاین پرداخت بیمه تامین اجتماعی، مالیات بر ارزش‌افزوده و مالیات بر درآمد شرکت‌ها، ۴۵ رتبه بهبود در نماگر «تجارت فرامرزی» و یک رتبه ارتقا برای ایران در نماگر «پرداخت مالیات» را در پی داشته و بازنگری در مولفه زمان ورشکستگی و کاهش آن از ۴.۵ سال به ۱.۵ سال توسط بخش خصوصی عامل بهبود رتبه نماگر حل وفصل  ورشکستگی از ۱۶۰ به ۱۳۱ بوده است.