کارگردان و بازیگران «متری شیشونیم» پس از نمایش فیلمشان در ونیز به سوالات حاضران در سالن درباره سختیهای نقشی که ایفا کردند و دغدغهای که باعث ساخت این فیلم شد پاسخ دادند.
ساعتی قبل نمایش فیلم «متری شیش ونیم» در کاخ جشنواره ونیز با حضور سعید روستایی، نوید محمدزاده، پیمان معادی، فرهاد اصلانی و هومن بهمنش برگزار شد. بعد از پایان فیلم تماشاگران سه دقیقه سازندگان فیلم را تشویق کردند و عوامل به سوالاتی درباره فیلم پاسخ دادند.
سعید روستایی درباره علت ساخت «متری شیشونیم» گفت: ««کشور ما بهخاطر منطقه جغرافیایی که دارد در موقعیت حساسی قرار گرفته. ما همسایگانی داریم که بیشترین مقدار مواد مخدر در جهان را تولید میکنند و اعتیاد کاملا شکل جدیدی به خودش گرفته و این فیلم بر اساس یک قصه شکل نگرفت بر اساس یک دغدغه اجتماعی شکل گرفت.»
پیمان معادی هم درباره سختیهای بازی در نقش صمد گفت: «ما ۵ماه فیلمبرداری میکردیم و خیلی لوکیشن سختی داشتیم. بعضی روزها در معرض هفتصد، هشتصد معتاد واقعی کارتنخواب بودیم که اینها بیماریهایی داشتند و ما باید در نزدیکی اینها کار میکردیم. سختترین بخش کاری من این بود که نقشی را بازی میکردم که حساسیتهای خیلی ویژهای داشت و برای اولینبار ما سعی کردیم با ارائه تصویر یک پلیس واقعی خط قرمزها را ردکنیم و این خیلی سخت بود و با مشکلات زیادی روبرو میشدیم و اصلاحیههای زیادی در این بخش داشتیم. این سختترین ویژگی نقشی بود که من بازی میکردم.»
نوید محمدزاده هم در ادامه در پاسخ به همین سوال گفت: «همانطور که در فیلم دیدیم، نقش من خودش را کشته بود و وقتی لبه استخر او را میبینیم، مثل یک بچه توی آب خوابیده. وقتی میرود جلو و زندهاش میکنند یک امیدی به زندگی پیدا میکند و مثل شیری در قفس دارد همه تلاشش را انجام میدهد و وقتی میبیند واقعا نمیتواند کاری بکند هرچه به انتها میرسیم انگار پیر شده، انگار آرام شده و در پایان در جایی او را میبینیم که باید به لحاظ فیزیکال مرگ آن آدم باشد و مابینش تلاش و زندگی باشد.»
فرهاد اصلانی دیگر بازیگر این فیلم هم در پاسخ به سوالی درباره نقشش گفت: «فکر میکنم قسمت آسان کار به من افتاد. چون به نظر میرسد این روزها قضاوت کردن کار آسانی شده و سختی کار بیشتر روی دوش دوستان من بود.»
«متری شیشونیم» در بخش افقهای جشنواره ونیز با فیلمهای دیگر به رقابت میپردازد. پیش از این در سال ۲۰۱۷ نوید محمدزاده برای بازی در فیلم «بدون تاریخ، بدون امضا» که در همین بخش به نمایش درآمده بود برنده جایزه بهترین بازیگر مرد این جشنواره در بخش افقها شده بود.
درباره متری شیش و نیم
متری شیش و نیم فیلمی به نویسندگی و کارگردانی سعید روستایی و تهیهکنندگی سید جمال ساداتیان و محصول سال ۱۳۹۷ ایران است.
این فیلم نخستین بار در سی و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر به روی پرده رفت و موفق شد برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران شود. بعد از ابد و یک روز، این فیلم دومین همکاری سعید روستایی با نوید محمدزاده، پریناز ایزدیار و پیمان معادی است.
ناصر خاکزاد دنباله همان محسن ابد و یک روز است که حال برای انتقام از تمام کمبودهای زندگیاش آنقدر در تولید و فروش شیشه پیش رفته که به راس هرم رسیده است. روستایی یکی از رویکردهایش به تصویر کشیدن زندگی خانوادهها و آدمهاییست که کمتر مخاطبی شاید از نزدیک روند زندگی آنها را دیده باشد. این مسئله به خودی خود برای مخاطب تکان دهنده و تازه است و شاید بیراه نباشد که بگوییم یکی از عوامل جذابیت فیلمهای او همین است. در ابد و یک روز زندگی یک خردهفروش را به تصویر کشیده بود و حال در متری شیش و نیم دنباله این سلسله را میگیرد و حلقه را تنگتر میکند تا به نمایش زندگی یک عمده فروش برسد. حال از سوی دیگر روستایی در این فیلم، پلیس را هم بهعنوان ارگانی که قرار است این سلسله را کنترل کند وارد فضای فیلمش کرده است. پلیسی که سرپرستی آن را صمد (با بازی پیمان معادی) شخصیتی دارای چارچوب و تعهد کاری و همچنین خشن به عهده دارد. روستایی تلاش بسیاری کرده است که شخصیت پلیس را خاکستری جلوه دهد و باید گفت تا حد خوبی هم موفق بوده است. اما یکی از کمبودهایی که ممکن است به چشم بیاید این است که جز در روابط کاری این پلیس، جزییات بیشتری از روابطش با خانواده، با وجود اینکه مدام به آن در طول فیلم اشاره میشود، نشان نمیدهد که میتوانست به درک بیشتر ابعاد این شخصیت کمک کند.
درواقع اگر نگاهی به کاراکترهای دو فیلم روستایی بیاندازیم، او همواره تلاش داشته است که شخصیتهایی خاکستری خلق کند اما باید گفت که در این فیلم به نسبت موفقتر از ابد و یک روز عمل کرده است. در فیلم ابد و یک روز، مرتضی بهعنوان برادر بزرگ خانواده، ویژگیهای شخصیتیاش غالبا منفی است و اگر هم تلاشی مثلا برای گیر نیفتادن برادرش میکند، در دیالوگی که خودش میگوید بیشتر برای به دردسر نیفتادن خودش است. همچنین در انتهای فیلم نیز تمام اقدامهایش از نیتهایی غیر انسانی سرچشمه میگیرند. او خواهرش سمیه را نه برای سر و سامان دادن بلکه برای پول به افغانیها وا گذار میکند و همچنین برادرش محسن را مخفیانه به کمپ لو میدهد تا مانع تصمیماتی که گرفته است نشود. این عوامل درکنار هم منجر میشود که او را سیاه ببینیم تا خاکستری. از طرف دیگر شخصیت سمیه در موضع گیریهایش بسیار بلاتکلیف نشان میدهد. دقیقا مشخص نیست او از زندگی چه میخواهد و برای تن دادن به ازدواج چه موضعی میگیرد. این بلاتکلیفی سمیه را در صحنه پایانی فیلم بهطور بارزی شاهد هستیم. او درحالیکه انتخابش را کرده است و با خانواده افغانی همراه میشود، به طرزی نمایشی و اتفاقی برادر کوچکترش یعنی نوید را در خیابان میبیند و از تصمیم خود منصرف میشود. چنین تغییر موضعی آن هم اینقدر سریع منجر میشود که با یک شخصیت بالغ و صاحب اراده روبهرو نباشیم. شاید کاراکتر جالب و خاکستری در آن فیلم مادر محسن (با بازی شیرین یزدانبخش) باشد که با مادرهای معصوم و مهربان کلیشهای که قبلا در بسیاری از فیلمها دیده بودیم متفاوت است. او برای محسن مقداری شیشه قایم کرده است که بی پول نماند! شخصیت محسن نیز برخلاف اعتیادی که دارد نشان میدهد که کاملا روی خانوادهاش حساس است و در تقابل با برادرش مرتضی، برای مخاطب دوست داشتنیتر میشود اما شخصیتش ابعاد زیادی ندارد.
حاشیه های متری شیش و نیم
«متری شیش و نیم» در سکوت خبری و بدون انتشار عکسی و تنها با یکی دو خبر که ساداتیان آنها را اعلام کرد، نمایش داده شد. تنها همه میدانستند که فیلمبرداری در شرایط سخت و با همراهی سه هزار معتاد انجام می شود؛ معتادانی واقعی که نیازی به گریم و بازی نداشته باشند و چهره و فیزیک آنها همان چیزی باشد که روستایی می خواهد و کمتر بازیگری می تواند آن را به نمایش بگذارد.
این همان الگویی است که مهرجویی هم در فیلمهای خود آن را به کار می گرفت و از معتادان مواد مخدر در فیلمی مانند «سنتوری» استفاده کرد تا همه چیز واقعی به نظر برسد. اما شاید به کار گرفتن حدود سه هزار معتاد در سینما و حتی بیش از اینها به قول ساداتیان یعنی نزدیک به هفت هزار معتاد برای اولین بار در سینما اتفاق افتاده باشد. «متری شیش و نیم» را که ببینید از حضور شانه به شانه این همه هنرور معتاد حیرتزده شوید. ساماندهی و هدایت و رهبری این تعداد هنرور در کنار هم کاری است کارستان که از عهده هر کارگردانی برنمیآید. تنها کارگردانی می تواند از آنها اینطور کار بکشد که با دنیا و خواستههای آنها آشنا باشد و این همان توانایی است که روستایی به خوبی از آن برخوردار است چراکه او بیش از دو سال از زندگی خود را صرف تحقیق و پژوهش درباره اعتیاد و گرفتاران به این پدیده کرده، درباره آن فیلم ساخته و به خوبی با آنها آشنایی دارد. اگر در «ابد و یک روز» او مشکلات یک خانواده درگیر با اعتیاد را به تصویر کشید، حالا در «متری شیش و نیم» جامعهای که با این مسئله درگیر است را به نمایش می گذارد.
عکس های متری شیش و نیم